Η Θεσσαλονίκη του μακρινού παρελθόντος συναντάται με τη Θεσσαλονίκη του παρόντος. Στο βιβλίο της Λένας Καλαϊτζή - Οφλίδη και του Σίμου Οφλίδη με τίτλο «Θεσσαλονίκης χαλκεία και χαλκεύματα». Στις σελίδες του βρίσκουμε είκοσι έξι μυθ-Ιστορίες από την εποχή του προστάτη των χαλκιάδων Ηφαίστου έως και τις μέρες μας. Πρόκειται για «έναν αναστοχαστικό περίπατο των flâneurs συγγραφέων στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, που ορίζεται από την πάνω πλατεία Αριστοτέλους και περιλαμβάνει την αποκάλυψη της Ρωμαϊκής Αγοράς, την αρχαία και εν πολλοίς ανεξερεύνητη Μεγαλοφόρο και, με κεντρικό σημείο αναφοράς την Παναγία των Χαλκέων, τις παλαιότερες και σύγχρονες αστικές κυψέλες που βρίσκονται γύρω της και περικλείονται από τις οδούς Εγνατία, Ίωνος Δραγούμη, Κασσάνδρου και Ιασωνίδου. Εκεί όπου χτυπάει από πάντα η καρδιά της πόλης και συναντιέται το μακρινό χθες με το σήμερα. Ιστορίες παρωχημένες και σύγχρονες, αληθινές ή επινοημένες, συναντιούνται απλά, αλλού συγκρούονται, εκπλήσσουν η μία την άλλη, διασταυρώνουν ξίφη, ξύνουν παλιές πληγές, προσεύχονται μαζί για το κοινό μέλλον», όπως γράφουν οι ίδιοι οι συγγραφείς.

Έχοντας πολλές μνήμες από το κέντρο της πόλης οι δυο τους κάνουν ένα μακρινό ταξίδι στην ιστορία του. «Για τον συγγραφέα το κάθε του βιβλίο είναι μία καταφυγή στην παιδική του ηλικία. Το κέντρο της πόλης μας είναι ο χώρος των παιδικών περιπλανήσεων, η πυξίδα μας για τον προσανατολισμό σε ολόκληρο το μήκος και το πλάτος της, ο χώρος που συνδέθηκε με τις πρώτες αναζητήσεις, τα ερωτικά ραντεβού, τις φοιτητικές πορείες, τις πολιτικές διαμαρτυρίες, το μαγικό κέντρο που μας αποκάλυψε την ιστορία της πίσω από το παρόν της. Είναι ακόμα ο χώρος που μας θυμίζει ανθρώπους που γνωρίσαμε και γεγονότα που μας σημάδεψαν», λέει στη «ΜτΚ» ο Σίμος Οφλίδης.

Οι λέξεις χαλκεία και χαλκεύματα

Για να φτάσουν στο τελικό αποτέλεσμα μελέτησαν πολύ. Αυτό γίνεται εμφανές και στη διάρκεια της ανάγνωσης αλλά και στο τέλος του βιβλίου όπου ο αναγνώστης βρίσκει έναν μακρύ κατάλογο βιβλιογραφίας. Μέσα από το διάβασμα έμαθαν άγνωστες πτυχές της ιστορίας της Θεσσαλονίκης. «Η ιστορία της πόλης μας είναι γεμάτη γεγονότα που όσο κι αν νομίζουμε πως μας είναι γνωστά πάντα αποκαλύπτουν λεπτομέρειες απρόσμενες, πάντα οδηγούν σε μια άλλη οπτική και μια άλλη θεώρηση. Η μελέτη των πηγών υπήρξε πολύτιμη γιατί μας έδωσε την έμπνευση να αναδιηγηθούμε πολλά κομμάτια της πραγματικής ιστορίας με το μυθοπλαστικό τρόπο της λογοτεχνίας», τονίζει ο συγγραφέας.

Το βιβλίο παίρνει τον τίτλο του από μία από τις μυθ-Ιστορίες που περιλαμβάνονται στις σελίδες του. «Ο τίτλος ‘χαλκεία και χαλκεύματα’ αφενός σηματοδοτεί την ιστορία και δραστηριότητα της ομώνυμης συντεχνιακής γειτονιάς της Θεσσαλονίκης και απετέλεσε την αρχική αφορμή της συγγραφής του βιβλίου. Ωστόσο, οι λέξεις χαλκεία και χαλκεύματα με τη δίσημη μεταφορική τους σημασία υπονοούν αυτό που διαδίδεται, και εν πολλοίς ισχύει για την πόλη μας, ότι δηλαδή στη μακραίωνη ιστορία της εκτός από τα θαυμαστά τεχνουργήματα των χαλκέων χαλκεύτηκαν και ιστορίες συνομωσίας, διαπλοκών, μυστικών συμφωνιών, σκευωριών αληθινών και φαντασιακών. Μια πόλη που γέννησε μύθους για οράματα, φαντάσματα και διάφορες φαντασιοκοπίες πάντα σου προσφέρει γοητευτικό υλικό για να ασχοληθείς μαζί της», επισημαίνει ο κ. Οφλίδης.

Ζευγάρι στη ζωή, αλλά και στη συγγραφή η Λένα Καλαϊτζή - Οφλίδη και ο Σίμος Οφλίδης έχουν βραβευθεί από το υπουργείο Πολιτισμού με τρία Κρατικά Θεατρικά Βραβεία (1989, 1993, 1994), καθώς και με το βραβείο συγγραφής τηλεοπτικού σεναρίου του ΑΝΤ1 το 1995. Έργα τους ανθολογήθηκαν και μεταφράστηκαν στα ολλανδικά και τα γερμανικά. Είναι μέλη της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης και γράφουν μαζί από το 1989. Ωστόσο οι προσωπικές τους πορείες στη λογοτεχνία αριθμούν αρκετά έργα. «Σκεφτήκαμε πως θα ήταν ενδιαφέρον αν συνεργαζόμασταν συγγραφικά. Έτσι κι αλλιώς η έγγαμη συμβίωση είναι μία σοβαρή περιπέτεια, δύσκολη και πολλές φορές πληκτική. Ένας επιπλέον κοινός στόχος θα μπορούσε να την αναδείξει πολύ πιο δημιουργικά, πολύ πιο παραγωγικά και πολύ πιο ευχάριστα, γιατί όχι. Ήδη είχαμε την εμπειρία της κοινής γραφής στο ξεκίνημά μας με κάποια θεατρικά μας έργα (‘Τα καραγκιόζικα της Θεσσαλονίκης’ και το ‘Τρία για την Τροία’) τα οποία τιμήθηκαν με κρατικά βραβεία. Άρα ήμασταν περίπου βέβαιοι ότι το εγχείρημα θα ήταν ενδιαφέρον. Ισορροπίες προσωπικές δεν χρειάζεται να τηρούνται, καθώς αυτές ήδη έχουν δοκιμαστεί στη διάρκεια του έγγαμου βίου. Οπωσδήποτε όμως χρειάζεται εξαντλητική επιμέλεια των κειμένων ώστε να επιτευχθεί τελικώς η ενότητα του συγγραφικού ύφους», υπογραμμίζει ο συγγραφέας.

«Τα συρτάρια είναι πάντα γεμάτα με κείμενα»

Η πεζογραφία μονοπωλεί το ενδιαφέρον του ζευγαριού τα τελευταία χρόνια, όμως το θέατρο εξακολουθεί να παραμένει για εκείνους μία μεγάλη αγάπη. «Ο θεατρικός λόγος πάντα μας συγκινεί . Ήδη έχουμε μεταγράψει σε θεατρικό έργο το μυθιστόρημά μας ‘Ρετούς’ και η θεατρική ομάδα των Μελιγγών Δωδώνης παρουσίασε με μεγάλη επιτυχία προ δύο εβδομάδων την κωμωδία μας ‘Βγάλτε τις πανοπλίες’ από τη θεατρική μας τριλογία ‘Τρία για την Τροία’», επισημαίνει ο Σίμος Οφλίδης.

Τέλος, δεν κρύβει πως το συγγραφικό δίδυμο έχει πολύ ακόμη υλικό αδημοσίευτο. «Τα συρτάρια είναι πάντα γεμάτα με κείμενα που δεν βρήκαν το δρόμο τους, που δεν συναντήθηκαν με τον καιρό τους, με σκόρπιες ιδέες. Πάντως στα σκαριά βρίσκεται ένα βιβλίο για το Νικόλαο Μαστερόπουλο (1948-2004), έναν σπουδαίο εικαστικό, ψηφιδογράφο και μικροσμαλτογράφο, Πόντιο εκ Ρωσίας που άφησε εμβληματικά έργα του στη Μόσχα και στη Μονή Διονυσίου του Αγίου Όρους. Έργο του κοσμεί το εξώφυλλο του τελευταίου μας βιβλίου».

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28.08.2022