ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Έξω πάμε καλά, μέσα πιο δύσκολα

Μετά την ελληνογαλλική συμφωνία ήρθε και η ανανέωση της διμερούς αμυντικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ. Τα προβλήματα όμως στο εσωτερικό παραμένουν….

 17/10/2021 20:30

Έξω πάμε καλά, μέσα πιο δύσκολα

Νίκος Οικονόμου

Μία φράση του Κωνσταντίνου Καραμανλή θυμίζουν αυτές τις ημέρες πολλοί στο κυβερνητικό στρατόπεδο θέλοντας να περιγράψουν το σημερινό πολιτικό κλίμα. Ο ιδρυτής της ΝΔ είχε πει το περίφημο «Έξω πάμε καλά» θέλοντας να τονίσει την καλή διεθνή εικόνα που είχε η χώρα τη στιγμή που στο εσωτερικό οι δυσκολίες αλλά και οι διαμάχες δεν ήταν λίγες.

Ήταν το μεσημέρι της 17ης Νοεμβρίου του 1976 και ο τότε πρωθυπουργός της χώρας είχε επιστρέψει στην Αθήνα μετά από εξαήμερη περιοδεία στις Βρυξέλλες, το Παρίσι και τη Βιέννη. Στο αεροδρόμιο του Ελληνικού οι δημοσιογράφοι τον ρωτούσαν σχετικά με τα αποτελέσματα των επαφών του με τους ξένους ηγέτες. Με τον Καραμανλή να απαντά «Έξω πάμε καλά», παραπέμποντας στην πλήρη στήριξη του προέδρου της Γαλλίας Βαλερί Ζισκάρ Ντ’ Εστέν στην ελληνική προσπάθεια ένταξης στην ΕΟΚ αλλά και στο θετικό κλίμα το οποίο συνάντησε στις πρωτεύουσες του Βελγίου και της Αυστρίας.

Ο Καραμανλής αντιπαρέβαλε, όμως, αυτή τη θετική εικόνα με το… μέσα φωτογραφίζοντας την οξύτατη κριτική που δεχόταν η κυβέρνησή του.

«Μέσα δεν πάμε καλά. Και υπάρχει κίνδυνος από μέσα να καταστρέψουμε όσα επιτυγχάνουμε έξω» συμπλήρωσε και οι φράσεις του έμειναν ανεξίτηλες στο πολιτικό λεξιλόγιο του τόπου.

45 χρόνια μετά η φράση του Κωνσταντίνου Καραμανλή έχει τη δική της ισχύ και για την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Μόλις πριν 10 ημέρες ψηφίστηκε από τη Βουλή η συμφωνία της Ελλάδας με τη Γαλλία, μια συμφωνία για την εγκαθίδρυση στρατηγικής εταιρικής σχέσης και τη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια που έχει τεράστια σημασία για την προστασία των εθνικών συμφερόντων. Η συμφωνία -όπως τόνισε ο κ. Μητσοτάκης- είναι ιστορικής σημασίας, με ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής, συμβολή στην ενίσχυση των Ενόπλων μας Δυνάμεων, καθώς δυνατότητα να λειτουργήσει ως πρόπλασμα για στη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης.

Την Πέμπτη βράδυ επακολούθησε η ανανέωση της διμερούς Συμφωνίας Αμυντικής Συνεργασίας με τις ΗΠΑ, που υπέγραψαν οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας και των ΗΠΑ Νίκος Δένδιας και Άντονι Μπλίνκεν. Μία συμφωνία που όπως τονίζουν κυβερνητικές πηγές θωρακίζει την ασφάλεια και τα δικαιώματα της Ελλάδας, προωθεί τα συμφέροντά της και παράλληλα επιβεβαιώνει τον στρατηγικό και σταθεροποιητικό ρόλο που διαδραματίζει στην περιοχή των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής. Η συμφωνία αποτελεί καρπό των συχνά σιωπηρών κυβερνητικών προσπαθειών στο μέτωπο της διπλωματίας, ενώ σε συνδυασμό με την υπογραφή της εταιρικής στρατηγικής σχέση με την Γαλλία αποδεικνύει ότι το πλέγμα των συμμαχιών της Ελλάδας οικοδομείται σε στέρεα θεμέλια και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Η συμφωνία επιτεύχθηκε παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ συνεχίζουν την μετατόπιση του στρατηγικού ενδιαφέροντός τους από την Ευρώπη προς την περιοχής του Ινδο-Ειρηνικού. Αυτό σημαίνει πως η Ελλάδα είναι μια από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες στις οποίες η Ουάσιγκτον επενδύσει και μάλιστα με μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα, ανεξάρτητα από τυχόν αλλαγές στην πολιτική σκηνή της Ουάσιγκτον.

Μάλιστα, σε αντίθεση με το παρελθόν, δεν υπάρχει αντίστοιχη κίνηση προς την Τουρκία, που σημαίνει ότι για πρώτη φορά οι ΗΠΑ δεν βάζουν τις δύο χώρες στο «ίδιο καλάθι». Με απλά λόγια, η συμφωνία θωρακίζει περαιτέρω την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας μέσω ρητής σχετικής αναφοράς, αλλά και χάρη στην τόνωση της παρουσίας αμερικανικών δυνάμεων σε περιοχές-κλειδιά, όπως ο Έβρος και η Κρήτη. Η επιβεβαίωση της αμοιβαίας προστασίας της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας κατά ενεργειών που απειλούν την ειρήνη ουσιαστικά συνιστά καταδίκη από την πλευρά της Ουάσιγκτον του casus belli, για πρώτη φορά σε συμβατικό κείμενο.

Δεν αποκλείεται μάλιστα η μελλοντική αμερικανική παρουσία σε ελληνικά νησιά πέραν της Κρήτης, καθώς υπάρχει ρητή πρόβλεψη στη Συμφωνία για επέκταση και σε άλλες εγκαταστάσεις.

Οι πρόνοιες αυτές συνδυάζονται με δύο σημεία-κλειδιά της επιστολής του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μπλίνκεν προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Αφενός η δυνατότητα ανάπτυξης αμερικανικών δυνάμεων στη νησιωτική χώρα επιβεβαιώνει defacto την πλήρη κυριαρχία της Ελλάδας επί των νησιών της και τη δυνατότητα στρατικοποίησής τους, απορρίπτοντας ένα ευρύ φάσμα τουρκικών αιτιάσεων. Αφετέρου στην επιστολή γίνεται ρητή αναφορά στην ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας καθώς και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Η αναφορά σε κυριαρχικά δικαιώματα αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό νέο στοιχείο, καθώς οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν και ζητούν τον πλήρη σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη καθώς και την Υφαλοκρηπίδα της, με αποδοχή της σχετικής Σύμβασης του ΟΗΕ ως δεσμευτικού πλαισίου.

Ο κ. Μητσοτάκης έκανε λόγο για μια συμφωνία, που «σφραγίζει την ποσοτική και ποιοτική αναβάθμιση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Και ταυτόχρονα, αποτελεί ηχηρή ψήφο εμπιστοσύνης προς τη χώρα μας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην ταραγμένη περιοχή μας». Όπως τόνισε ο πρωθυπουργός στο εξής οι ΗΠΑ ενισχύουν το στρατηγικό τους αποτύπωμα στην Ελλάδα σε περιοχές κρίσιμης σημασίας, σε μία ακτίνα από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη, αναπτύσσουν, επίσης, τις αμυντικές επενδύσεις τους σε υφιστάμενες εγκαταστάσεις, ενώ δεσμεύονται για την από κοινού αντιμετώπιση απειλών ή προκλήσεων εναντίον της πατρίδας μας». Όπως πρόσθεσε μάλιστα με νόημα ο κ. Μητσοτάκης μετά την στρατηγική εταιρική σχέση αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής με την Γαλλία «η χώρα μας προσθέτει έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα των διμερών συμμαχιών της. Θωρακίζοντας τα εθνικά της συμφέροντα και τον δυναμικό γεωπολιτικό της ρόλο. Ενισχύοντας την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, αλλά και τους διατλαντικούς δεσμούς. Αλλά και υπογράφοντας συμφωνίες που εκπέμπουν μηνύματα ειρήνης και σταθερότητας». Στο πλαίσιο των εξωτερικών κινήσεων της κυβέρνησης εντάσσεται και το Μνημόνιο Κατανόησης που υπογράφηκε μεταξύ της Ελλάδας και της Αιγύπτου για την ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ των δύο μεσογειακών χωρών, μέσω της πόντισης υποθαλάσσιου καλωδίου.

Όπως τονίζουν κυβερνητικές πηγές πρόκειται «για μια τολμηρή στρατηγική πρωτοβουλία που καταδεικνύει την δραστηριότητα της Ελλάδας και στον τομέα της ενεργειακής διπλωματίας-συνεργασίας, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας και της Ευρώπης».

Η συμφωνία, που δρομολογεί την πρώτη ηλεκτρική διασύνδεση της Ευρώπης με την Αφρική στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, αποτελεί προϊόν των άριστων σχέσεων Αθήνας-Καΐρου, ενώ οι βάσεις για την υπογραφή της μπήκαν κατά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Κάιρο τον Ιούνιο.

Τα προβλήματα στο εσωτερικό

Στο εσωτερικό τώρα τα προβλήματα στη μάχη με την πανδημία παραμένουν, όπως δείχνουν και τα σχετικά νούμερα σε κρούσματα και διασωληνωμένους, αλλά και τα προβλήματα με την έναρξη των μαθημάτων στα ΑΕΙ της χώρας, που μόνο απρόσκοπτη δεν είναι, ενώ δημιουργούνται και νέα μέτωπα, όπως αυτά που κλήθηκε να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση με την εμφάνιση της κακοκαιρίας «Μπάλλος». Ο κυβερνητικός μηχανισμός έδειξε αυτή τη φορά καλά αντανακλαστικά, έλαβε γρήγορα και για πολλούς αυστηρά μέτρα, όμως η απαγόρευση της κυκλοφορίας στον Κηφισό το βράδυ της Πέμπτης και η αναστολή λειτουργίας των περισσοτέρων υπηρεσιών του δημοσίου στην Αττική, και γενικά τα πήγε καλά. Όμως το στοίχημα του επιτελικού κράτους παραμένει πάντοτε ανοικτό, ενώ τα φαινόμενα της καταπολέμησης της ακρίβειας ζητούν άμεση αντιμετώπιση...

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 17 Οκτωβρίου 2021

Μία φράση του Κωνσταντίνου Καραμανλή θυμίζουν αυτές τις ημέρες πολλοί στο κυβερνητικό στρατόπεδο θέλοντας να περιγράψουν το σημερινό πολιτικό κλίμα. Ο ιδρυτής της ΝΔ είχε πει το περίφημο «Έξω πάμε καλά» θέλοντας να τονίσει την καλή διεθνή εικόνα που είχε η χώρα τη στιγμή που στο εσωτερικό οι δυσκολίες αλλά και οι διαμάχες δεν ήταν λίγες.

Ήταν το μεσημέρι της 17ης Νοεμβρίου του 1976 και ο τότε πρωθυπουργός της χώρας είχε επιστρέψει στην Αθήνα μετά από εξαήμερη περιοδεία στις Βρυξέλλες, το Παρίσι και τη Βιέννη. Στο αεροδρόμιο του Ελληνικού οι δημοσιογράφοι τον ρωτούσαν σχετικά με τα αποτελέσματα των επαφών του με τους ξένους ηγέτες. Με τον Καραμανλή να απαντά «Έξω πάμε καλά», παραπέμποντας στην πλήρη στήριξη του προέδρου της Γαλλίας Βαλερί Ζισκάρ Ντ’ Εστέν στην ελληνική προσπάθεια ένταξης στην ΕΟΚ αλλά και στο θετικό κλίμα το οποίο συνάντησε στις πρωτεύουσες του Βελγίου και της Αυστρίας.

Ο Καραμανλής αντιπαρέβαλε, όμως, αυτή τη θετική εικόνα με το… μέσα φωτογραφίζοντας την οξύτατη κριτική που δεχόταν η κυβέρνησή του.

«Μέσα δεν πάμε καλά. Και υπάρχει κίνδυνος από μέσα να καταστρέψουμε όσα επιτυγχάνουμε έξω» συμπλήρωσε και οι φράσεις του έμειναν ανεξίτηλες στο πολιτικό λεξιλόγιο του τόπου.

45 χρόνια μετά η φράση του Κωνσταντίνου Καραμανλή έχει τη δική της ισχύ και για την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Μόλις πριν 10 ημέρες ψηφίστηκε από τη Βουλή η συμφωνία της Ελλάδας με τη Γαλλία, μια συμφωνία για την εγκαθίδρυση στρατηγικής εταιρικής σχέσης και τη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια που έχει τεράστια σημασία για την προστασία των εθνικών συμφερόντων. Η συμφωνία -όπως τόνισε ο κ. Μητσοτάκης- είναι ιστορικής σημασίας, με ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής, συμβολή στην ενίσχυση των Ενόπλων μας Δυνάμεων, καθώς δυνατότητα να λειτουργήσει ως πρόπλασμα για στη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης.

Την Πέμπτη βράδυ επακολούθησε η ανανέωση της διμερούς Συμφωνίας Αμυντικής Συνεργασίας με τις ΗΠΑ, που υπέγραψαν οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας και των ΗΠΑ Νίκος Δένδιας και Άντονι Μπλίνκεν. Μία συμφωνία που όπως τονίζουν κυβερνητικές πηγές θωρακίζει την ασφάλεια και τα δικαιώματα της Ελλάδας, προωθεί τα συμφέροντά της και παράλληλα επιβεβαιώνει τον στρατηγικό και σταθεροποιητικό ρόλο που διαδραματίζει στην περιοχή των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής. Η συμφωνία αποτελεί καρπό των συχνά σιωπηρών κυβερνητικών προσπαθειών στο μέτωπο της διπλωματίας, ενώ σε συνδυασμό με την υπογραφή της εταιρικής στρατηγικής σχέση με την Γαλλία αποδεικνύει ότι το πλέγμα των συμμαχιών της Ελλάδας οικοδομείται σε στέρεα θεμέλια και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Η συμφωνία επιτεύχθηκε παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ συνεχίζουν την μετατόπιση του στρατηγικού ενδιαφέροντός τους από την Ευρώπη προς την περιοχής του Ινδο-Ειρηνικού. Αυτό σημαίνει πως η Ελλάδα είναι μια από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες στις οποίες η Ουάσιγκτον επενδύσει και μάλιστα με μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα, ανεξάρτητα από τυχόν αλλαγές στην πολιτική σκηνή της Ουάσιγκτον.

Μάλιστα, σε αντίθεση με το παρελθόν, δεν υπάρχει αντίστοιχη κίνηση προς την Τουρκία, που σημαίνει ότι για πρώτη φορά οι ΗΠΑ δεν βάζουν τις δύο χώρες στο «ίδιο καλάθι». Με απλά λόγια, η συμφωνία θωρακίζει περαιτέρω την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας μέσω ρητής σχετικής αναφοράς, αλλά και χάρη στην τόνωση της παρουσίας αμερικανικών δυνάμεων σε περιοχές-κλειδιά, όπως ο Έβρος και η Κρήτη. Η επιβεβαίωση της αμοιβαίας προστασίας της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας κατά ενεργειών που απειλούν την ειρήνη ουσιαστικά συνιστά καταδίκη από την πλευρά της Ουάσιγκτον του casus belli, για πρώτη φορά σε συμβατικό κείμενο.

Δεν αποκλείεται μάλιστα η μελλοντική αμερικανική παρουσία σε ελληνικά νησιά πέραν της Κρήτης, καθώς υπάρχει ρητή πρόβλεψη στη Συμφωνία για επέκταση και σε άλλες εγκαταστάσεις.

Οι πρόνοιες αυτές συνδυάζονται με δύο σημεία-κλειδιά της επιστολής του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μπλίνκεν προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Αφενός η δυνατότητα ανάπτυξης αμερικανικών δυνάμεων στη νησιωτική χώρα επιβεβαιώνει defacto την πλήρη κυριαρχία της Ελλάδας επί των νησιών της και τη δυνατότητα στρατικοποίησής τους, απορρίπτοντας ένα ευρύ φάσμα τουρκικών αιτιάσεων. Αφετέρου στην επιστολή γίνεται ρητή αναφορά στην ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας καθώς και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Η αναφορά σε κυριαρχικά δικαιώματα αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό νέο στοιχείο, καθώς οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν και ζητούν τον πλήρη σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη καθώς και την Υφαλοκρηπίδα της, με αποδοχή της σχετικής Σύμβασης του ΟΗΕ ως δεσμευτικού πλαισίου.

Ο κ. Μητσοτάκης έκανε λόγο για μια συμφωνία, που «σφραγίζει την ποσοτική και ποιοτική αναβάθμιση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Και ταυτόχρονα, αποτελεί ηχηρή ψήφο εμπιστοσύνης προς τη χώρα μας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην ταραγμένη περιοχή μας». Όπως τόνισε ο πρωθυπουργός στο εξής οι ΗΠΑ ενισχύουν το στρατηγικό τους αποτύπωμα στην Ελλάδα σε περιοχές κρίσιμης σημασίας, σε μία ακτίνα από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη, αναπτύσσουν, επίσης, τις αμυντικές επενδύσεις τους σε υφιστάμενες εγκαταστάσεις, ενώ δεσμεύονται για την από κοινού αντιμετώπιση απειλών ή προκλήσεων εναντίον της πατρίδας μας». Όπως πρόσθεσε μάλιστα με νόημα ο κ. Μητσοτάκης μετά την στρατηγική εταιρική σχέση αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής με την Γαλλία «η χώρα μας προσθέτει έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα των διμερών συμμαχιών της. Θωρακίζοντας τα εθνικά της συμφέροντα και τον δυναμικό γεωπολιτικό της ρόλο. Ενισχύοντας την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, αλλά και τους διατλαντικούς δεσμούς. Αλλά και υπογράφοντας συμφωνίες που εκπέμπουν μηνύματα ειρήνης και σταθερότητας». Στο πλαίσιο των εξωτερικών κινήσεων της κυβέρνησης εντάσσεται και το Μνημόνιο Κατανόησης που υπογράφηκε μεταξύ της Ελλάδας και της Αιγύπτου για την ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ των δύο μεσογειακών χωρών, μέσω της πόντισης υποθαλάσσιου καλωδίου.

Όπως τονίζουν κυβερνητικές πηγές πρόκειται «για μια τολμηρή στρατηγική πρωτοβουλία που καταδεικνύει την δραστηριότητα της Ελλάδας και στον τομέα της ενεργειακής διπλωματίας-συνεργασίας, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας και της Ευρώπης».

Η συμφωνία, που δρομολογεί την πρώτη ηλεκτρική διασύνδεση της Ευρώπης με την Αφρική στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, αποτελεί προϊόν των άριστων σχέσεων Αθήνας-Καΐρου, ενώ οι βάσεις για την υπογραφή της μπήκαν κατά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Κάιρο τον Ιούνιο.

Τα προβλήματα στο εσωτερικό

Στο εσωτερικό τώρα τα προβλήματα στη μάχη με την πανδημία παραμένουν, όπως δείχνουν και τα σχετικά νούμερα σε κρούσματα και διασωληνωμένους, αλλά και τα προβλήματα με την έναρξη των μαθημάτων στα ΑΕΙ της χώρας, που μόνο απρόσκοπτη δεν είναι, ενώ δημιουργούνται και νέα μέτωπα, όπως αυτά που κλήθηκε να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση με την εμφάνιση της κακοκαιρίας «Μπάλλος». Ο κυβερνητικός μηχανισμός έδειξε αυτή τη φορά καλά αντανακλαστικά, έλαβε γρήγορα και για πολλούς αυστηρά μέτρα, όμως η απαγόρευση της κυκλοφορίας στον Κηφισό το βράδυ της Πέμπτης και η αναστολή λειτουργίας των περισσοτέρων υπηρεσιών του δημοσίου στην Αττική, και γενικά τα πήγε καλά. Όμως το στοίχημα του επιτελικού κράτους παραμένει πάντοτε ανοικτό, ενώ τα φαινόμενα της καταπολέμησης της ακρίβειας ζητούν άμεση αντιμετώπιση...

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 17 Οκτωβρίου 2021

ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία