Η χειρουργική Ήπατος, Χοληφόρων και Παγκρέατος αποτελεί μία εξειδίκευση της γενικής χειρουργικής η οποία απαιτεί μία πολυετή εκπαίδευση και κατόπιν εμπειρία για την αντιμετώπιση και πραγματοποίηση απαιτητικών και δύσκολων χειρουργείων ιδίως σε περιπτώσεις καρκίνου.

Για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων παγκοσμίως έχουν δημιουργηθεί Κέντρα Αναφοράς στη χειρουργική Ήπατος και Παγκρέατος με εξειδικευμένους και έμπειρους χειρουργούς και διεπιστημονικές ομάδες που αποτελούνται από άλλες ειδικότητες όπως ογκολόγους, γαστρεντερολόγους, ακτινολόγους και άλλους. Στο πλαίσιο αυτό στο κέντρο μας προκειμένου να παρθεί η πιο σωστή απόφαση διενεργείται Ογκολογικό Συμβούλιο από την Διεπιστημονική Ομάδα (Multi-Disciplinary Team, MDT). Αυτό έχει ως συνέπεια τη βελτίωση των αποτελεσμάτων, ιδίως της επιβίωσης των ασθενών με καρκίνο και την προσφορά της βέλτιστης θεραπείας.

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι χειρουργοί Ήπατος και Παγκρέατος πρέπει να διενεργούν τουλάχιστον 20-30 μείζονες επεμβάσεις σε καρκίνους στο ήπαρ και πάγκρεας το χρόνο για να διατηρούν την ικανότητα τους.

Εξελίξεις στη χειρουργική ήπατος - παγκρέατος

Η χειρουργική ήπατος, χοληφόρων και παγκρέατος έχει γνωρίσει τα τελευταία χρόνια σημαντικές εξελίξεις όσον αφορά τη βελτίωση των τεχνικών, τη βελτίωση των διαγνωστικών μέσων και την εισαγωγή της Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής, είτε λαπαροσκοπικά είτε ρομποτικά. Ειδικά στη χειρουργική του Ήπατος θα πρέπει να διακρίνουμε δύο μεγάλες κατηγορίες που είναι οι Μείζονες και οι Ελάσσονες ηπατεκτομές. Οι Μείζονες ηπατεκτομές είναι μεγάλα, πολλές φορές πολύωρα χειρουργεία κατά τα οποία αφαιρείτε το 40-70% ήπατος. Συχνά χρειάζονται μεταγγίσεις αίματος και πιθανή παραμονή σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Οι ελάσσονες επεμβάσεις είναι μικρότερης βαρύτητας και έχουν σημαντικά λιγότερες επιπλοκές.

Όταν οι επεμβάσεις διενεργούνται σε κέντρα αναφοράς με μεγάλο όγκο περιστατικών και από εξειδικευμένους χειρουργούς τότε τα αποτελέσματα είναι καλύτερα, η επιβίωση ιδίως σε καρκίνους μεγαλύτερη και οι ασθενείς λαμβάνουν την βέλτιστη αντιμετώπιση.

Ελάχιστα επεμβατική χειρουργική (Minimal Invasive Surgery)

Αποτελείται από την Λαπαροσκοπική και τη Ρομποτική χειρουργική και είναι η προσπέλαση στην κοιλιακή χώρα διαμέσου πολύ μικρών οπών (0,5-1cm). Μέσω μίας οπτικής κάμερας υπερ-υψηλής ευκρίνειας αναγνωρίζονται τα κοιλιακά όργανα και με ειδικά εργαλεία διενεργείται η επέμβαση. Στη περίπτωση της ρομποτικής χειρουργικής τοποθετούνται ρομποτικοί βραχίονες με ειδικά εργαλεία και ελέγχονται απομακρυσμένα από μία κονσόλα στην οποία βρίσκεται ο χειρουργός που πραγματοποιεί την επέμβαση. Η Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική έχει αρκετά πλεονεκτήματα όπως ο λιγότερος πόνος, η πιο γρήγορη κινητοποίηση, μικρότερη απώλεια αίματος διεγχειρητικά και η πιο γρήγορη ανάληψη δραστηριοτήτων.

Χειρουργική Ελάχιστης Πρόσβασης (Minimal Access Surgery)

Με την εξέλιξη της λαπαροσκοπικής και ρομποτικής χειρουργικής έχουμε φθάσει στο σημείο να πραγματοποιούνται σχεδόν όλες οι μείζονες επεμβάσεις στο Ήπαρ και Παγκρέας όπως για παράδειγμα Δεξιά ή Αριστερή Ηπατεκτομή και Περιφερική Παγκρεατεκτομή. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι χειρουργικές εκτομές που πραγματοποιούνται να είναι μείζονος βαρύτητας αλλά από πολύ μικρές οπές, δηλαδή διαμέσου ελάχιστης πρόσβασης. Αυτό ονομάζεται πλέον Χειρουργική Ελάχιστης Πρόσβασης (Minimal Access Surgery).

Η διαφορά είναι ότι πραγματοποιείται η ίδια βαριά επέμβαση όπως θα γινόταν με την ανοικτή προσπέλαση αλλά μέσω μικρών οπών.

Πρέπει να τονίσουμε για άλλη μία φορά τη σημασία του κέντρου αναφοράς, της εξειδίκευσης της χειρουργικής ομάδας και την συνολική υποστήριξη που χρειάζεται για να πετύχουμε τα βέλτιστα αποτελέσματα σε αυτές τις απαιτητικές επεμβάσεις.

Περιορισμοί

Υπάρχουν ακόμα αρκετοί περιορισμοί που οδηγούν στο να γίνεται ακόμη και σήμερα ένα πολύ μεγάλο μέρος των επεμβάσεων Ήπατος και Παγκρέατος με την ανοικτή μέθοδο.

Ορισμένες επεμβάσεις όπως για παράδειγμα η Whipple στην οποία πρέπει να γίνουν ανακατασκευές προτιμάται η ανοικτή μέθοδος γιατί ακόμη προσφέρει καλύτερα αποτελέσματα σε σχέση με τη λαπαροσκοπική προσπέλαση παγκοσμίως.

Επιπλέον σε περιπτώσεις που απαιτείτε εκτομή αγγείων και ανακατασκευή αυτών με μόσχευμα η διενέργεια με ανοικτό χειρουργείο είναι πιο ασφαλής και με καλύτερα αποτελέσματα.

Ο Δημήτριος Γιακουστίδης MD PhD, είναι Καθηγητής Χειρουργικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Διευθυντής της Ε΄ Χειρουργικής Κλινικής του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης έχοντας πραγματοποιήσει περισσότερες από 3000 επεμβάσεις. Στο liver-pancreascenter.gr προσφέρονται όλες οι μείζονες (Ηπατεκτομές, Whipple, Περιφερική Παγκρεατεκτομή) και οι ελάσσονες επεμβάσεις στο ήπαρ και πάγκρεας είτε με ανοικτή μέθοδο είτε με ελάχιστα επεμβατική.

Η δημιουργία του International Oncology Center στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης αποτελεί μία σημαντική εξέλιξη ως κέντρο αναφοράς όλων των παθήσεων Ήπατος, Χοληφόρων και Παγκρέατος.

Δημήτριος Ε. Γιακουστίδης MD PhD

Χειρουργός

Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ

www.liver-pancreascenter.gr