Ελλάδα – Κίνα: Η κομβική εικοσιπενταετία για τις σχέσεις των δύο χωρών
Ποια γεγονότα έθεσαν τις βάσεις στη διπλωματία τους στο βιβλίο του Εμ. Εμμανουηλίδη
17/03/2021 17:00
Ελλάδα και Κίνα είναι δύο χώρες με ιδιαιτέρως σημαντικό πολιτισμό, που χάνεται εξίσου στα βάθη του χρόνου, αν σκεφτεί κανείς ότι κινέζικη και ελληνική γραφή, όπως και η φιλοσοφία τους χρονολογούνται στην ίδια εποχή.
Και μπορεί οι δύο πολιτισμοί να ήρθαν σε επαφή επί Μεγάλου Αλεξάνδρου, όταν εκείνος κατέκτησε τη σημερινή δυτική Κίνα, ωστόσο στη μετέπειτα, πιο πρόσφατη ιστορία, οι επίσημες διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών χαρακτηρίζονται «νεαρές», αφού ξεκίνησαν το 1972, ενώ μέχρι τότε παρέμεναν από ημιεπίσημες έως και ανύπαρκτες.
Τώρα, ένα βιβλίο με τίτλο «Οι ελληνοκινεζικές σχέσεις κατά την περίοδο 1972 – 1997» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις University Studio Press διερευνά ένα κομβικό διάστημα στις διμερείς επαφές των δύο κρατών. «Στα 25 αυτά χρόνια οι δύο χώρες προέβησαν σε σημαντικά βήματα ενίσχυσης των επαφών τους. Οι δράσεις που ανέπτυξαν ως το 1997 αποτελούν τη βάση για τη μετέπειτα και έως σήμερα προώθηση των σχέσεών τους», λέει στο makthes.gr ο συγγραφέας Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης. Η μελέτη του τόμου αποκτά μεγάλο ενδιαφέρον με δεδομένο ότι οι δύο χώρες επιδιώκουν την εμβάθυνση της επικοινωνίας τους, ιδίως ενόψει αμοιβαίων οικονομικών ωφελειών.
Το βιβλίο καλύπτει ένα σημαντικό κενό στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία, λαμβανομένου υπόψιν ότι συγκεκριμένο αντικείμενο δεν έχει μελετηθεί όσο θα έπρεπε. Έτσι, «η έκδοση αυτή έχει σκοπό να συμβάλει όχι μόνο στην ερμηνεία αυτού του κεφαλαίου της ελληνικής διπλωματικής ιστορίας, αλλά να αποτελέσει και έναυσμα για την εμβάθυνση σε ειδικότερα θέματα της περιόδου που μελετάται», όπως επισημαίνει ο συγγραφέας της.
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΗΣ
Εμβληματική η επίσκεψη του Κωνσταντίνου Καραμανλή
Στις σελίδες του τόμου που εντάσσεται στο πεδίο της διπλωματικής ιστορίας, παρακολουθούμε γεγονότα – ορόσημα στις σχέσεις των δύο χωρών, τα οποία συνέβησαν κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου. Εντύπωση προκαλεί ότι η επίσημη έναρξη των σχέσεων με μια κομμουνιστική χώρα όπως η ΛΔΚ συνάφθηκε το 1972, δηλαδή κατά τη διάρκεια της ελληνικής δικτατορικής περιόδου. Επίσης, εμβληματική θεωρείται η επίσκεψη του Κωνσταντίνου Καραμανλή στο Πεκίνο το 1979, οπότε και οι δύο χώρες έκλεισαν πολλές συμφωνίες. Τη δεκαετία του ’80, την περίοδο των κυβερνήσεων Παπανδρέου, οι επαφές συνεχίστηκαν με τη σύναψη συμφωνιών, (παρότι η επίσκεψη του Παπανδρέου στην Κίνα το 1986 διακόπηκε πρόωρα), ενώ αξιοπρόσεκτη ήταν και η πρώτη επίσκεψη Έλληνα προέδρου Δημοκρατίας, του Χρήστου Σαρτζετάκη το 1988 στη ΛΔΚ. «Αυτή η περίοδος έθεσε τις βάσεις για τις διμερείς σχέσεις, οι οποίες προωθούνταν τόσο σε υπηρεσιακό επίπεδο όσο και σε υψηλό επίπεδο επαφών υπουργών και ηγετών. Ιδίως οι επαφές των Κων/νου Καραμανλή και Ανδρέα Παπανδρέου ήταν σημαντικές για την ανταλλαγές επισκέψεων κορυφής», υπογραμμίζει ο συγγραφέας.
Οι σχέσεις μέχρι και τότε παρουσίαζαν ανοδική τροχιά. Όμως τα γεγονότα της πλατείας Τιενανμέν του ’89 σηματοδότησαν την περιθωριοποίηση της ΛΔΚ σε διεθνές επίπεδο. «Όταν οι Κινέζοι επανήλθαν στο διεθνές προσκήνιο το 1994, επαναλήφθηκαν και οι επαφές τους με την ελληνική πλευρά. Πλέον ήταν μια διαφορετική Κίνα, μια ΛΔΚ που μόλις άρχιζε να αυξάνει την ισχύ και επιρροή της σε διεθνές επίπεδο. Μια Κίνα που ξέφευγε από τη μαοϊκή περίοδο ή τα χρόνια του Ντενγκ Ξιάο Πινγκ και όδευε προς το σήμερα» τονίζει ο Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης.
Μια σπουδαία οικονομική δύναμη
Μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και τη στροφή του κινεζικού καθεστώτος σε καπιταλιστικές δράσεις, οι επαφές συνεχίστηκαν σε επίπεδο σύναψης συμφωνιών, ενώ το 1994 ο αντιπρόεδρος της Κίνας μετέβη στην Αθήνα. Η μελέτη ολοκληρώνεται το 1997, όπου η επιστροφή του Χονγκ Κονγκ στην Κίνα σηματοδότησε την έναρξη της ανόδου της κινεζικής ισχύος στο σύγχρονο διεθνές γίγνεσθαι.
Έκτοτε οι σχέσεις Ελλάδας - Κίνας ακολουθούν διαρκώς ανοδική πορεία. Σήμερα, κάθε Έλληνας πρωθυπουργός επιδιώκει επικοινωνία με την Κίνα και μετάβαση στη χώρα. Στόχος της ελληνικής πλευράς κατά το τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα ήταν τόσο η ενίσχυση της ασφάλειας της χώρας μας όσο και της οικονομίας. «Οι ελληνικές κυβερνήσεις προσδοκούσαν ότι ενισχύοντας τη διπλωματική θέση της χώρας ως δίαυλο επικοινωνίας και ενδιάμεσο κρίκο στην αλυσίδα μεταξύ Ευρώπης, Μεσογείου, Ασίας, Δύσης-Ανατολής, αλλά και την ελληνική οικονομία θα βρισκόντουσαν σε πλεονεκτικότερη θέση ώστε να αντιμετωπίσουν τις απειλές που δεχόταν η εθνική ασφάλεια. Και σήμερα -όπως και τότε- μπορεί η τουρκική προκλητικότητα να μην αντιμετωπίζεται μέσω της Κίνας αλλά η χώρα την τελευταία δεκαετία επιδιώκει να ασκήσει μια ‘πολυδιάστατη’ εξωτερική πολιτική. Και σήμερα -όπως και τότε- η ανάπτυξη της οικονομικής διπλωματίας δε στηρίζεται μόνο στην Κίνα, αλλά η τελευταία αποτελούσε στο παρελθόν, αλλά και τώρα ακόμη περισσότερο μια σπουδαία οικονομική δύναμη».
Για όσους θέλουν να εντρυφήσουν στην νεότερη ελληνική ιστορία
Το βιβλίο αποτελεί μέρος μεταδιδακτορικής έρευνας στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ. Ωστόσο δεν περιορίζεται στον στενό επιστημονικό κλάδο της διπλωματικής ιστορίας ή των σχέσεων Ελλάδας-ΛΔΚ. Ο μελετητής των διεθνών σχέσεων, του διεθνούς οικονομικού δικαίου, του εμπορικού, του επενδυτικού δικαίου μπορεί αντλήσει στοιχεία από την έρευνα αυτή. Ταυτόχρονα όμως έχει ενδιαφέρον και για κάθε έναν που θέλει να εντρυφήσει στη νεότερη ελληνική ιστορία, στην ιστορία της «κόκκινης» Κίνας αλλά και στα γεγονότα του ψυχροπολεμικού και μεταψυχροπολεμικού κόσμου. Ιδίως αν συνδυαστεί με τις δύο μονογραφίες του συγγραφέα, σχετικά με τις σχέσεις της Ελλάδας με τα Βαλκάνια και με τον Αραβικό και Μουσουλμανικό Κόσμο (εκδόσεις University Studio Press) μπορεί να αποτελέσει μια πηγή κατανόησης της σύγχρονης διπλωματικής ιστορίας της χώρας μας, αλλά και της «εξωστρέφειάς» της.
Μέθοδοι εναλλακτικής – φιλικής επίλυσης των εμπορικών διαφορών
ΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Γεννημένος το 1985 στη Θεσσαλονίκη ο Δρ. Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης με καταγωγή από την Αριδαία είναι δικηγόρος Αρείου Πάγου, διαπιστευμένος διαμεσολαβητής και υπεύθυνος προστασίας δεδομένων. Όπως λέει στο makthes.gr στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ ο τομέας των Διεθνών Σχέσεων, στον οποίο ο ίδιος ως νομικός δραστηριοποιείται, αναπτύσσει σημαντική επιστημονική και ερευνητική δράση. «Ιδίως την έδρα της Διπλωματικής Ιστορίας κοσμεί η παρουσία του καθηγητή Ιωάννη Στεφανίδη, ο οποίος είναι δάσκαλός μου και έχει συμβάλει τα μέγιστα στην ερευνητική μου πορεία από το 2009. Ευκαιρίας δοθείσης να εκφράσω δημοσίως τις ευχαριστίες μου για τη στήριξη που μου παρέχεται όλα αυτά τα χρόνια».
Η νομική επιστήμη περιλαμβάνει, επομένως, όχι μόνο τη μελέτη διπλωματικών σχέσεων με τη στενή έννοια. «Ειδικότερα στο θέμα των ελληνοκινεζικών σχέσεων, το σημερινό θεσμικό πλαίσιο συνεργασίας των δύο χωρών, όπως συμβάσεις, συμφωνίες ακόμα και η δικαστική αρωγή κ.λπ., είτε αποτελεί εξέλιξη των διμερών επαφών εκείνης της περιόδου είτε παραμένει σε πολλά ζητήματα σε ισχύ μέχρι και το παρόν. Ιδίως στον επενδυτικό κλάδο ή στον κλάδο της τεχνικής και τεχνολογικής συνεργασίας ήδη από την περίοδο πριν το 1997 προβλέπονταν μέθοδοι εναλλακτικής -φιλικής επίλυσης των εμπορικών διαφορών μεταξύ των δύο χωρών, γεγονός που τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια να επεκταθεί και σε άλλους τομείς του δικαίου», καταλήγει ο κ. Εμμανουηλίδης.
Ελλάδα και Κίνα είναι δύο χώρες με ιδιαιτέρως σημαντικό πολιτισμό, που χάνεται εξίσου στα βάθη του χρόνου, αν σκεφτεί κανείς ότι κινέζικη και ελληνική γραφή, όπως και η φιλοσοφία τους χρονολογούνται στην ίδια εποχή.
Και μπορεί οι δύο πολιτισμοί να ήρθαν σε επαφή επί Μεγάλου Αλεξάνδρου, όταν εκείνος κατέκτησε τη σημερινή δυτική Κίνα, ωστόσο στη μετέπειτα, πιο πρόσφατη ιστορία, οι επίσημες διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών χαρακτηρίζονται «νεαρές», αφού ξεκίνησαν το 1972, ενώ μέχρι τότε παρέμεναν από ημιεπίσημες έως και ανύπαρκτες.
Τώρα, ένα βιβλίο με τίτλο «Οι ελληνοκινεζικές σχέσεις κατά την περίοδο 1972 – 1997» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις University Studio Press διερευνά ένα κομβικό διάστημα στις διμερείς επαφές των δύο κρατών. «Στα 25 αυτά χρόνια οι δύο χώρες προέβησαν σε σημαντικά βήματα ενίσχυσης των επαφών τους. Οι δράσεις που ανέπτυξαν ως το 1997 αποτελούν τη βάση για τη μετέπειτα και έως σήμερα προώθηση των σχέσεών τους», λέει στο makthes.gr ο συγγραφέας Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης. Η μελέτη του τόμου αποκτά μεγάλο ενδιαφέρον με δεδομένο ότι οι δύο χώρες επιδιώκουν την εμβάθυνση της επικοινωνίας τους, ιδίως ενόψει αμοιβαίων οικονομικών ωφελειών.
Το βιβλίο καλύπτει ένα σημαντικό κενό στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία, λαμβανομένου υπόψιν ότι συγκεκριμένο αντικείμενο δεν έχει μελετηθεί όσο θα έπρεπε. Έτσι, «η έκδοση αυτή έχει σκοπό να συμβάλει όχι μόνο στην ερμηνεία αυτού του κεφαλαίου της ελληνικής διπλωματικής ιστορίας, αλλά να αποτελέσει και έναυσμα για την εμβάθυνση σε ειδικότερα θέματα της περιόδου που μελετάται», όπως επισημαίνει ο συγγραφέας της.
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΗΣ
Εμβληματική η επίσκεψη του Κωνσταντίνου Καραμανλή
Στις σελίδες του τόμου που εντάσσεται στο πεδίο της διπλωματικής ιστορίας, παρακολουθούμε γεγονότα – ορόσημα στις σχέσεις των δύο χωρών, τα οποία συνέβησαν κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου. Εντύπωση προκαλεί ότι η επίσημη έναρξη των σχέσεων με μια κομμουνιστική χώρα όπως η ΛΔΚ συνάφθηκε το 1972, δηλαδή κατά τη διάρκεια της ελληνικής δικτατορικής περιόδου. Επίσης, εμβληματική θεωρείται η επίσκεψη του Κωνσταντίνου Καραμανλή στο Πεκίνο το 1979, οπότε και οι δύο χώρες έκλεισαν πολλές συμφωνίες. Τη δεκαετία του ’80, την περίοδο των κυβερνήσεων Παπανδρέου, οι επαφές συνεχίστηκαν με τη σύναψη συμφωνιών, (παρότι η επίσκεψη του Παπανδρέου στην Κίνα το 1986 διακόπηκε πρόωρα), ενώ αξιοπρόσεκτη ήταν και η πρώτη επίσκεψη Έλληνα προέδρου Δημοκρατίας, του Χρήστου Σαρτζετάκη το 1988 στη ΛΔΚ. «Αυτή η περίοδος έθεσε τις βάσεις για τις διμερείς σχέσεις, οι οποίες προωθούνταν τόσο σε υπηρεσιακό επίπεδο όσο και σε υψηλό επίπεδο επαφών υπουργών και ηγετών. Ιδίως οι επαφές των Κων/νου Καραμανλή και Ανδρέα Παπανδρέου ήταν σημαντικές για την ανταλλαγές επισκέψεων κορυφής», υπογραμμίζει ο συγγραφέας.
Οι σχέσεις μέχρι και τότε παρουσίαζαν ανοδική τροχιά. Όμως τα γεγονότα της πλατείας Τιενανμέν του ’89 σηματοδότησαν την περιθωριοποίηση της ΛΔΚ σε διεθνές επίπεδο. «Όταν οι Κινέζοι επανήλθαν στο διεθνές προσκήνιο το 1994, επαναλήφθηκαν και οι επαφές τους με την ελληνική πλευρά. Πλέον ήταν μια διαφορετική Κίνα, μια ΛΔΚ που μόλις άρχιζε να αυξάνει την ισχύ και επιρροή της σε διεθνές επίπεδο. Μια Κίνα που ξέφευγε από τη μαοϊκή περίοδο ή τα χρόνια του Ντενγκ Ξιάο Πινγκ και όδευε προς το σήμερα» τονίζει ο Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης.
Μια σπουδαία οικονομική δύναμη
Μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και τη στροφή του κινεζικού καθεστώτος σε καπιταλιστικές δράσεις, οι επαφές συνεχίστηκαν σε επίπεδο σύναψης συμφωνιών, ενώ το 1994 ο αντιπρόεδρος της Κίνας μετέβη στην Αθήνα. Η μελέτη ολοκληρώνεται το 1997, όπου η επιστροφή του Χονγκ Κονγκ στην Κίνα σηματοδότησε την έναρξη της ανόδου της κινεζικής ισχύος στο σύγχρονο διεθνές γίγνεσθαι.
Έκτοτε οι σχέσεις Ελλάδας - Κίνας ακολουθούν διαρκώς ανοδική πορεία. Σήμερα, κάθε Έλληνας πρωθυπουργός επιδιώκει επικοινωνία με την Κίνα και μετάβαση στη χώρα. Στόχος της ελληνικής πλευράς κατά το τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα ήταν τόσο η ενίσχυση της ασφάλειας της χώρας μας όσο και της οικονομίας. «Οι ελληνικές κυβερνήσεις προσδοκούσαν ότι ενισχύοντας τη διπλωματική θέση της χώρας ως δίαυλο επικοινωνίας και ενδιάμεσο κρίκο στην αλυσίδα μεταξύ Ευρώπης, Μεσογείου, Ασίας, Δύσης-Ανατολής, αλλά και την ελληνική οικονομία θα βρισκόντουσαν σε πλεονεκτικότερη θέση ώστε να αντιμετωπίσουν τις απειλές που δεχόταν η εθνική ασφάλεια. Και σήμερα -όπως και τότε- μπορεί η τουρκική προκλητικότητα να μην αντιμετωπίζεται μέσω της Κίνας αλλά η χώρα την τελευταία δεκαετία επιδιώκει να ασκήσει μια ‘πολυδιάστατη’ εξωτερική πολιτική. Και σήμερα -όπως και τότε- η ανάπτυξη της οικονομικής διπλωματίας δε στηρίζεται μόνο στην Κίνα, αλλά η τελευταία αποτελούσε στο παρελθόν, αλλά και τώρα ακόμη περισσότερο μια σπουδαία οικονομική δύναμη».
Για όσους θέλουν να εντρυφήσουν στην νεότερη ελληνική ιστορία
Το βιβλίο αποτελεί μέρος μεταδιδακτορικής έρευνας στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ. Ωστόσο δεν περιορίζεται στον στενό επιστημονικό κλάδο της διπλωματικής ιστορίας ή των σχέσεων Ελλάδας-ΛΔΚ. Ο μελετητής των διεθνών σχέσεων, του διεθνούς οικονομικού δικαίου, του εμπορικού, του επενδυτικού δικαίου μπορεί αντλήσει στοιχεία από την έρευνα αυτή. Ταυτόχρονα όμως έχει ενδιαφέρον και για κάθε έναν που θέλει να εντρυφήσει στη νεότερη ελληνική ιστορία, στην ιστορία της «κόκκινης» Κίνας αλλά και στα γεγονότα του ψυχροπολεμικού και μεταψυχροπολεμικού κόσμου. Ιδίως αν συνδυαστεί με τις δύο μονογραφίες του συγγραφέα, σχετικά με τις σχέσεις της Ελλάδας με τα Βαλκάνια και με τον Αραβικό και Μουσουλμανικό Κόσμο (εκδόσεις University Studio Press) μπορεί να αποτελέσει μια πηγή κατανόησης της σύγχρονης διπλωματικής ιστορίας της χώρας μας, αλλά και της «εξωστρέφειάς» της.
Μέθοδοι εναλλακτικής – φιλικής επίλυσης των εμπορικών διαφορών
ΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Γεννημένος το 1985 στη Θεσσαλονίκη ο Δρ. Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης με καταγωγή από την Αριδαία είναι δικηγόρος Αρείου Πάγου, διαπιστευμένος διαμεσολαβητής και υπεύθυνος προστασίας δεδομένων. Όπως λέει στο makthes.gr στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ ο τομέας των Διεθνών Σχέσεων, στον οποίο ο ίδιος ως νομικός δραστηριοποιείται, αναπτύσσει σημαντική επιστημονική και ερευνητική δράση. «Ιδίως την έδρα της Διπλωματικής Ιστορίας κοσμεί η παρουσία του καθηγητή Ιωάννη Στεφανίδη, ο οποίος είναι δάσκαλός μου και έχει συμβάλει τα μέγιστα στην ερευνητική μου πορεία από το 2009. Ευκαιρίας δοθείσης να εκφράσω δημοσίως τις ευχαριστίες μου για τη στήριξη που μου παρέχεται όλα αυτά τα χρόνια».
Η νομική επιστήμη περιλαμβάνει, επομένως, όχι μόνο τη μελέτη διπλωματικών σχέσεων με τη στενή έννοια. «Ειδικότερα στο θέμα των ελληνοκινεζικών σχέσεων, το σημερινό θεσμικό πλαίσιο συνεργασίας των δύο χωρών, όπως συμβάσεις, συμφωνίες ακόμα και η δικαστική αρωγή κ.λπ., είτε αποτελεί εξέλιξη των διμερών επαφών εκείνης της περιόδου είτε παραμένει σε πολλά ζητήματα σε ισχύ μέχρι και το παρόν. Ιδίως στον επενδυτικό κλάδο ή στον κλάδο της τεχνικής και τεχνολογικής συνεργασίας ήδη από την περίοδο πριν το 1997 προβλέπονταν μέθοδοι εναλλακτικής -φιλικής επίλυσης των εμπορικών διαφορών μεταξύ των δύο χωρών, γεγονός που τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια να επεκταθεί και σε άλλους τομείς του δικαίου», καταλήγει ο κ. Εμμανουηλίδης.
ΣΧΟΛΙΑ