ΑΠΟΨΕΙΣ

Ένα βιβλίο αιφνιδιαστικό, σίγουρα πρωτότυπο, που ήδη συζητιέται, θα μας απασχολήσει σήμερα. Μέσα θα βρείτε : Παιδική και εφηβική ηλικία, ενήλικη ζωή, άγχος, κατάθλιψη, σεξ, σχέσεις, ναρκισσισμό, νευρώσεις, ψυχώσεις, όνειρα. Και φυσικά θεραπεία και ψυχανάλυση.

Ο διακεκριμένος ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος απαντάει στις ερωτήσεις του Κώστα Γιαννακίδη για όλα όσα θα θέλαμε να ρωτήσουμε.

Δεν είναι ένα βιβλίο αυτοβελτίωσης, ούτε θεραπείας. Μπορεί όμως να σε παρακινήσει να κάνεις θεραπεία. Δεν υπάρχει ανάμεσα μας άνθρωπος που να μην αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα, μικρό ή μεγάλο, ψυχικής υγείας. Και αν κάποιος το πιστεύει, τότε λέει ψέματα, κυρίως προς τον εαυτό του. Σε κάποιες σελίδες, λοιπόν, μπορεί να συναντηθείτε με τον εαυτό σας. Μη σας τρομάξει. Ένα παιδί είναι που θέλει προσοχή και, πιθανώς, βοήθεια.

Κατά βάση πρόκειται για ένα εκλαϊκευμένο εγχειρίδιο ψυχιατρικής που καλύπτει όλους τους βασικούς τομείς. Η προσέγγιση του γιατρού είναι φροϊδική και στέκεται με επιμονή στο ρόλο των γονέων στη διαμόρφωση του χαρακτήρα. Άλλωστε μέχρι τα πέντε χρόνια έχεις διαμορφώσει το βασικό σκελετό του χαρακτήρα σου.

Είναι ένα βιβλίο που σου επιτρέπει να κατανοήσεις καλύτερα τον εαυτό σου και τους άλλους. Η κατανόηση, άλλωστε, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνύπαρξη και την αγάπη.

Ζήτησα από τον καλό συνάδελφο και φίλο Κώστα Γιαννακίδη κάποιες εξηγήσεις για το πόνημα. Είναι η προσέγγιση του την πλευρά του δημοσιογράφου

Πώς ξεκίνησε αυτή η απροσδόκητη για τον αναγνώστη συζήτηση; Είχες από παλιά τη διάθεση να ψάξεις πράγματα για την ψυχή ; Να διαβάζεις τα σχετικά βιβλία;

«Δεν έχω διαβάσει βιβλία ψυχιατρικής ή ψυχολογίας. Δεν υπολήπτομαι τα βιβλία αυτοβελτίωσης. Βλέπω τους τίτλους στα βιβλιοπωλεία και μου φαίνονται παραπλανητικοί. Μέχρι να ξεκινήσει η συγγραφή αυτού του βιβλίου, τα ενδιαφέροντά μου ήταν εστιασμένα κυρίως στη μηχανική του εγκεφάλου και στο λογισμικό που τοποθετήθηκε από τον ‘κατασκευαστή’. Με ενθουσιάζει όμως να προσεγγίζω τον εγκέφαλο ως μηχάνημα που δουλεύει με ηλεκτρισμό και χημικές ουσίες, χρησιμοποιώντας ένα τεράστιο δίκτυο με κέντρα λειτουργίας από νευρώνες και κύτταρα. Για φανταστείτε, είναι ένα μικρό όργανο, που αποτελείται κυρίως από νερό, αλλά χωράει μέσα του την έννοια και τις διαστάσεις του σύμπαντος. Θέλω να ξέρω τι μορφή παίρνουν οι πληροφορίες με τις οποίες τροφοδοτείται, πώς αποθηκεύονται ως μνήμες και με ποιον τρόπο συνδυάζονται τα δεδομένα και οδηγούν σε αποφάσεις. Με ενδιαφέρει η χημική σύσταση των συναισθημάτων μου. Με γοητεύει και συνάμα με τρομάζει το πόσο ευάλωτοι είμαστε στις αλλαγές στο κοκτέιλ των ουσιών που βρίσκονται μέσα στο κεφάλι μας. Και όμως, αυτή η ματιά στον ανθρώπινο εγκέφαλο είναι, τελικά, επιφανειακή. Το κατάλαβα συζητώντας με τον Σάββα Σαββόπουλο. Διότι μπορεί, πράγματι, να κατανοήσεις πώς δουλεύει κάτι, αλλά δεν θα καταλάβεις και το γιατί. Πρέπει να μπεις ακόμα πιο μέσα, να διαπεράσεις τον φλοιό, να παρακάμψεις το δάσος των νευρώνων. Ύστερα να περιηγηθείς σε σκοτεινούς διαδρόμους. Να περάσεις από το δωμάτιο με οθόνες που δείχνουν το παρελθόν. Και ύστερα να μπεις σε έναν αχανή χώρο που έχει στο μέσον του μία καρέκλα. Και πάνω στην καρέκλα κάθεται ένα παιδί. Αν καταφέρεις να του μιλήσεις και κυρίως να το ακούσεις, θα σου ανάψει όλα τα φώτα και ίσως καταλάβεις τι συμβαίνει εκεί κάτω. Ενδεχομένως, να αλλάξεις και μερικά στοιχεία της διαρρύθμισης».

Τι σου έμαθε αυτό το βιβλίο;

«Είναι τόσα πολλά αυτά που έμαθα ώστε δυσκολεύομαι να ξεχωρίσω κάτι. Αν επιμένετε, θα στεκόμουν στο πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του γονιού, ειδικά της μητέρας. Οι ψυχές μας παίρνουν σχήμα μέσα από ένα καλούπι που έχουν φτιάξει οι γονείς μας. Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο κάποιοι μπορεί να τα βάλετε με τους γονείς σας. Άλλοι ενδέχεται να τους αντιμετωπίσετε με μεγαλύτερη κατανόηση. Αν είστε οι ίδιοι γονείς, ίσως εντοπίσετε τα λάθη και τα κενά στον ρόλο σας».

Δεν μπορείς να πεις ότι «θεραπεύει» ένα βιβλίο. Υπάρχει ισχυρή η περίπτωση όμως να μας πείσει να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να πάμε για θεραπεία. Κάτι που στις μέρες μας είναι πια πολύ συνηθισμένο καθώς δίπλα μας στη δουλειά ή στο σπίτι, κάποιοι ήδη επωφελήθηκαν από μια τέτοια απόφαση.

«Διαβάζοντας το βιβλίο θα συναντηθείτε με τον εαυτό σας σε όλες τις φάσεις της ζωής του. Και μέχρι να το ολοκληρώσετε θα τον έχετε γνωρίσει λίγο καλύτερα. Γιατί σκοπός του βιβλίου είναι να αντιμετωπίσουμε τον εσωτερικό μας κόσμο με περισσότερη κατανόηση. Η κατανόηση, άλλωστε, είναι η βάση για την αγάπη». (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).

Ο Σάββας Σαββόπουλος είναι ψυχίατρος και ψυχαναλυτής. Σπούδασε ιατρική στo Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Ειδικεύτηκε ως ψυχίατρος στην Γενεύη.

Είναι μέλος της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 02.07.2023