Το νομοσχέδιο για τα δικαιώματα των διεμφυλικών, το οποίο πρόκειται να ψηφιστεί αύριο, Πέμπτη από την ισπανική Βουλή, προκαλεί ρωγμές όχι μόνο στον κυβερνητικό συνασπισμό αλλά και στο φεμινιστικό κίνημα της Ισπανίας.

Αυτό το νομοσχέδιο που προωθείται από τη ριζοσπαστική αριστερά, το κόμμα Podemos, τον εταίρο των Σοσιαλιστών του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ στην κυβέρνηση, θα πρέπει στη συνέχεια να εγκριθεί από τη Γερουσία. Εάν ο «Νόμος Τρανς», όπως τον αποκαλούν οι Ισπανοί, εγκριθεί όπως αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες, η Ισπανία θα γίνει μια από τις ελάχιστες χώρες του κόσμου που επιτρέπουν τον αυτοπροσδιορισμό του φύλου μέσω μιας απλής διοικητικής πράξης.

«Οι τρανς της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ+ δεν μπορούν πλέον να περιμένουν να αναγνωριστούν όλα τα δικαιώματά τους. Δεν θα δεχτούμε κανένα πισωγύρισμα», προειδοποίησε τον Οκτώβριο η υπουργός Ισότητας Ιρένε Μοντέρο, που πρόσκειται στο Podemos.

Με στόχο να σταματήσει να θεωρείται η διαφυλικότητα ψυχική πάθηση, ο νόμος θα επιτρέπει σε όποιον το επιθυμεί να αλλάζει το όνομα και το φύλο του στην ταυτότητά του από την ηλικία των 16 ετών, χωρίς να χρειάζεται να διαθέτει ιατρική γνωμάτευση που να βεβαιώνει ότι πάσχει από «δυσφορία φύλου» ή κάποια απόδειξη ότι υποβάλλεται σε ορμονοθεραπεία. Προβλέπεται επίσης ότι η ίδια δυνατότητα θα μπορούσε να δοθεί και σε εφήβους ηλικίας 12-16 ετών, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, κυρίως με τη σύμφωνη γνώμη των νομίμων εκπροσώπων τους. Το σημείο αυτό αποτέλεσε αντικείμενο μακράς διαπραγμάτευσης στους κόλπους της κυβέρνησης.

«Δούρειος Ίππος»

Σημαντική πρόοδος ή «αντιφεμινιστική» οπισθοδρόμηση; Το β, που απορρίπτεται στο σύνολό του από τη δεξιά, συναντά αντιρρήσεις και από ορισμένες φωνές του φεμινιστικού κινήματος. Γνωστές προσωπικότητες του κινήματος εκτιμούν για παράδειγμα ότι το νομοσχέδιο πλήττει τα δικαιώματα των γυναικών και μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στους νέους – και με τη σειρά τους κατηγορούνται για «αντι-τρανς» ακτιβισμό ή για «τρανσφοβία».

Με το νομοσχέδιο «εισάγουμε έναν Δούρειο Ίππο στο φεμινιστικό κίνημα», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Λόλα Βενέγκας, η εκπρόσωπος της Συμμαχίας κατά της περιθωριοποίησης των γυναικών, που φοβάται ότι ο αυτοπροσδιορισμός του φύλου θα οδηγούσε σε «βίαιη υποχώρηση» των δικαιωμάτων των γυναικών. Όπως είπε, οι άνδρες αλλάζοντας φύλο «θα μπορούσαν να συμμετέχουν σε αθλητικές διοργανώσεις για γυναίκες» αλλά και «να μπαίνουν σε γυναικείες φυλακές» ή «σε κέντρα κακοποιημένων γυναικών». Δεν μπορούμε «να αφήσουμε τους ανθρώπους να αυτοκαθορίζονται», επέμεινε.

Ανησυχίες διατυπώνονται επίσης και για το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού των νέων κάτω των 16 ετών. Για τις ηλικίες 12-14 ετών θα απαιτείται έγκριση των δικαστικών αρχών, όχι όμως και για τις ηλικίες 14-16, προς μεγάλη απογοήτευση του Σοσιαλιστικού κόμματος που είχε εισηγηθεί μια τροποποίηση, η οποία όμως τελικά απορρίφθηκε.

Εσωτερικές διαμάχες

Στους κόλπους του Σοσιαλιστικού κόμματος, το νομοσχέδιο προκάλεσε εντάσεις, αρχής γενομένης με την αιφνιδιαστική αποχώρηση, τον Οκτώβριο, της ακτιβίστριας Κάρλα Αντονέλι, της πρώτης διεμφυλικής που εξελέγη σε περιφερειακό Κοινοβούλιο της Ισπανίας.

«Ο Σοσιαλισμός, αν δεν είναι θαρραλέος, δεν είναι Σοσιαλισμός», έγραψε στο Facebook, εκφράζοντας την απογοήτευσή της για το κόμμα του Πέδρο Σάντσεθ.

Για τον Πάμπλο Σιμόν, καθηγητή πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Κάρλος Γ΄ της Μαδρίτης, οι αντιπαραθέσεις αντικατοπτρίζουν τον «αγώνα για την εξουσία» μεταξύ του Podemos και των Σοσιαλιστών, έναν χρόνο πριν από τις βουλευτικές εκλογές, αλλά και τις εντάσεις στο Σοσιαλιστικό κόμμα και το φεμινιστικό κίνημα. «Είναι πιθανόν, αν το υπουργείο Ισότητας δεν βρισκόταν στα χέρια του Podemos (οι φεμινίστριες) να μην διατύπωναν τόσες αντιρρήσεις», εκτίμησε ο ερευνητής.

Ο Σιμόν εκτίμησε πάντως ότι δεν φαίνεται πιθανό οι εντάσεις να οδηγήσουν σε ρήξη τα δύο κόμματα που έχουν ανάγκη το ένα το άλλο για να παραμείνουν στην εξουσία.