Τι απέγινε άραγε εκείνος ο πολυθρύλητος σχεδιασμός για την ανάπλαση του χώρου όπου βρίσκεται η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης; Μετά κάποιες μεμονωμένες εκλάμψεις με τις ανακοινώσεις που είχαν γίνει κάποια στιγμή τον Μάιο αν θυμάμαι καλά, από το Υπερταμείο και τη διοίκηση της ΔΕΘ HELEXPO, νεότερο ουδέν. Ούτε και πρόκειται να υπάρξουν νεότερα το προσεχές δίμηνο ως την Έκθεση του Σεπτεμβρίου όταν και πάλι θα πρέπει κάτι να ειπωθεί από πλευράς κυβέρνησης και στη συνέχεια να ξεχαστεί εκ νέου. Το έχουμε πει αρκετές φορές ότι το εγχείρημα, έτσι όπως προωθείται έχει πολλές δυσκολίες. Για να υλοποιηθεί το σχέδιο μέσω ΣΔΙΤ απαιτούνται ιδιωτικά κεφάλαια ύψους περίπου 200 εκατ. ευρώ. Για να βρεθούν αυτά τα χρήματα θα πρέπει να δοθούν ισχυρά ανταλλάγματα στον ιδιώτη και συγχρόνως να ικανοποιηθεί και η ελάχιστη απαίτηση για πράσινο. Είναι κάτι σαν να προσπαθείς να τετραγωνίσεις τον κύκλο.

Μου ήρθαν όλα αυτά στο νου με αφορμή την παρουσίαση μιας μελέτης την οποία εκπόνησε το Τμήμα Βιολογίας της Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών για τον Εθνικό Κήπο.

Από τα ευρήματα της μελέτης αναδεικνύεται πόσο σπουδαίος είναι ο Εθνικός Κήπος για το απέραντο τσιμεντένιο αρχιπέλαγος των Αθηνών. Αποτελεί κατ' αρχάς ιστορικό μνημείο καθώς το 2039 θα συμπληρώσει δύο αιώνες ζωής. Ταυτόχρονα είναι ίσως ο σημαντικότερος βοτανικός κήπος στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα 155 στρέμματα της έκτασής του (η έκταση της ΔΕΘ, θυμίζω, είναι 180 στρέμματα) υπάρχουν, σύμφωνα με τη μελέτη του ΕΚΠΑ 80.000 δέντρα, θάμνοι και φυτά, λίμνες, αλλά και εξαιρετικά πλούσια και σπάνια πανίδα με περισσότερα από 200 ζωικά είδη. Όπως επισημαίνεται στη μελέτη, με αυτά τα χαρακτηριστικά ο Εθνικός Κήπος λειτουργεί σαν ο μεγαλύτερος πνεύμονας μέσα σε μια υπερδομημένη έρημο. Με άλλα λόγια, συνιστά μια πολύτιμη πράσινη ασπίδα για την Αθήνα σε μια περίοδο όπου η θερμοκρασία της ανεβαίνει γρήγορα και επικίνδυνα.

Θέλοντας, μάλιστα, οι μελετητές να καταδείξουν την υπερθέρμανση του κέντρου της πρωτεύουσας, αναφέρουν ότι σε μέτρηση που έγινε την ίδια ημέρα και ώρα, Ιούλιο μήνα στην πλατεία Κάνιγγος και στο Άλσος Κηφισιάς η διαφορά ήταν 22 βαθμοί Κελσίου! Αυτό από μόνο του αναδεικνύει τον αναντικατάστατο ρόλο του Εθνικού Κήπου μέσα στη «θερμική έρημο» της Αθήνας, όπου με τη χαμηλότερη θερμοκρασία και τα άλλα χαρακτηριστικά του αποτελεί μια όαση ζωής για εκατοντάδες διαφορετικά είδη του ζωικού βασιλείου, αλλά και μια ανάσα δροσιάς για τους κατοίκους. Αποτελεί με λίγα λόγια τον θερμοστάτη της πρωτεύουσας χάρη στον οποίο συγκρατείται η ολοένα αυξανόμενη άνοδος της θερμοκρασίας.

Τα αναφέρω όλα αυτά με μια δόση μελαγχολίας για το πως εμείς εδώ στη Θεσσαλονίκη αντιμετωπίζουμε το οικόπεδο της ΔΕΘ. Αντί να συνετιστούμε από το παράδειγμα των Αθηνών, αντί να δημιουργήσουμε μια ασπίδα για να αναχαιτίσουμε τις κλιματικές προκλήσεις που πυκνώνουν επικίνδυνα, εμείς σχεδιάζουμε να φορτώσουμε και με επιπλέον τσιμέντο τον τελευταίο ελεύθερο χώρο που διαθέτει η πόλη στο κέντρο της. Και αναλωνόμαστε σε ένα ανατολίτικου τύπου παζάρι μπας και εξοικονομήσουμε μερικά παραπάνω στρέμματα πρασίνου. Κι ας βουίζουν ολοένα και συχνότερα στα κινητά μας οι προειδοποιήσεις του 112. Η κλιματική κρίση μας δείχνει ήδη τα δόντια της, αλλά εμείς το χαβά μας.