Της Ελένης Γεώργαρου, 

τ. δικηγόρου, προέδρου «Δικτύου Αναδόχων Γονέων και Εθελοντών «Δικαίωμα στην Οικογένεια»

Σχεδόν είκοσι χρόνια στο χώρο της κοινωνικής προστασίας ανηλίκων, πιάνω τον εαυτό μου, σπάνια ευτυχώς, να διακατέχεται από το -μη- συναίσθημα της «ακηδίας», εκείνης της κατάστασης που η ψυχή και το πνεύμα του ανθρώπου είναι σε απάθεια, που δεν αντιδρά στη φρίκη όπως οι συνθήκες απαιτούν. Είναι τόσα πια που συμβαίνουν σε αδύναμους ανθρώπους, σε αδύναμα ζώα, στα παιδιά, που είσαι μόνιμα αποσβολωμένος και εντέλει αποδέχεσαι το κακό σαν μέρος της κανονικότητας. Είναι;

Το 12χρονο κορίτσι ήθελε να βοηθήσει την οικογένειά του και η ανυποψίαστη μητέρα της την εμπιστεύτηκε σε έναν «καλό κύριο», να βοηθήσει. Δεν έχει κριθεί δικαστικά το θέμα, δεν έχει καταδικαστεί ο φερόμενος ως δράστης των αλλεπάλληλων βιασμών ενός μικρού παιδιού και της προαγωγής σε άλλους ενήλικες δράστες για να τελέσουν το ίδιο έγκλημα με αυτόν. Όμως οι ενδείξεις είναι πολλές, το συγκεκριμένο έγκλημα δύσκολα αναδεικνύεται από την αστυνομία αν δεν υπάρχει μεγάλη βεβαιότητα. Και εδώ δεν μπορεί κανείς να μείνει σιωπηλός. Γιατί βασανιζόταν επί 6 μήνες ένα αθώο παιδί; Γιατί ανήκε σε πολυμελή, φτωχή οικογένεια, ακούσαμε.

Όμως επιτέλους κάπου υπάρχουν ευθύνες και δεν γίνονται συνεχώς να αποσιωπώνται, δεν γίνεται η φρίκη να προσπερνάται κάθε φορά από μεγαλύτερη φρίκη. Οι Δήμοι έχουν την απόλυτη ευθύνη να συγκροτούν κοινωνικές υπηρεσίες, όχι για να μοιράζουν τα επιδόματα αλλά για να προστατεύουν και να προλαμβάνουν τα εγκλήματα σε βάρος των ευάλωτων τμημάτων του πληθυσμού. Και τί κάνουν; Παραβιάζουν συστηματικά το νόμο διότι είτε δεν έχουν καθόλου κοινωνικές υπηρεσίες, είτε έχουν θλιβερά υποστελεχωμένες υπηρεσίες, είτε οι εργαζόμενοι δεν έχουν πάντα την επαγγελματική προετοιμασία, την εκπαίδευση, τη γνώση και τα εργαλεία να αντιμετωπίζουν περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας και παραμέλησης. Η Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων έχει μια Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της οποίας ουδέποτε ακούσαμε τις θέσεις και τον προγραμματισμό για την προστασία των ανηλίκων. Συνεδρίασε πριν το καλοκαίρι χωρίς να καλέσει το Σύνδεσμο Κοινωνικών Λειτουργών και άλλους κοινωνικούς φορείς. Και τί έγινε;

Η UNICEF κατ΄ανάθεση του Υπουργείου Κοινωνικών Υποθέσεων προωθεί και στην Ελλάδα το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Εγγύηση για το Παιδί» αλλά πόσοι Δήμοι και Περιφέρειες της χώρας έχουν ενημερωθεί γι αυτό και πώς ακριβώς θα το υλοποιήσουν χωρίς εξειδικευμένα στελέχη;

Οι ευάλωτες οικογένειες με ανήλικα παιδιά σε κάθε δημοτική κοινότητα δεν είναι τόσο πολλές ώστε να μη μπορούν να εντοπιστούν από κοινωνικές υπηρεσίες εάν υπήρχαν, και εάν λειτουργούσαν σωστά. Ο εντοπισμός και η καταγραφή έπρεπε να γίνεται κάθε φορά που γεννιέται ένα παιδί και παραλαμβάνεται από τους γονείς του . Από την πρώτη μέρα της ζωής ενός παιδιού πρέπει να είναι γνωστό αν οι συνθήκες διαβίωσής του ενέχουν εν δυνάμει, τον κίνδυνο παραμέλησης, βίας ή ακραίας φτώχιας. Ώστε να λειτουργήσει επιτέλους η πρόληψη. Είτε με την έγκαιρη υποστήριξη της οικογένειας είτε με την έγκαιρη απομάκρυνση του παιδιού που κινδυνεύει. Όμως ούτε για τον α΄ούτε για τον β΄ βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης το Παιδί είναι προτεραιότητα. Και μπορεί κάθε Δήμος να έχει ένα ΚΑΠΗ τουλάχιστον, δεν αισθάνεται όμως την υποχρέωση να έχει οργανωμένο τμήμα για την παιδική προστασία. Στις δε Περιφέρειες η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη. Αδιαφορία, αναλγησία, ανθρωπιστική και πολιτισμική καθυστέρηση. Τα Τμήματα Κοινωνικής Μέριμνας είναι κυριολεκτικά «η τελευταία τρύπα του ζουρνά». Και δεν ιδρώνει κανένα αυτί.