Επανεκκίνηση για όλα τα μουσεία από τη Δευτέρα 15 Ιουνίου. Μέσα σε αυτά και το MOMus που ετοιμάζεται να υποδεχτεί ξανά το κοινό του με ένα πλούσιο πρόγραμμα εκθέσεων με μερικές μάλιστα να πραγματοποιούν τα εγκαίνιά τους προσεχώς.

Μια από αυτές είναι και η έκθεση «Ξαναχτίζοντας τον κόσμο των εικόνων. 1991-2019» του διακεκριμένου Βούλγαρου καλλιτέχνη Luchezar Boyadjiev (Λούτσεζαρ Μπογιατζίεφ). Ο τίτλος στο πρώτο σκέλος του ίσως να ταιριάζει στη μετά-καραντίνα εποχή όπου όλα δείχνουν να επαναπροσδιορίζονται μέσα από μια νέα κανονικότητα. Ωστόσο, όπως εξηγεί στη «ΜτΚ» ο ένας εκ των δύο επιμελητών της έκθεσης Θοδωρής Μάρκογλου (φωτ.) πρόκειται για μια μεταφορά που αναφέρεται στο κολάζ και το μοντάζ. «Είναι δυο τεχνικές που χρησιμοποιεί πολύ ο καλλιτέχνης σε ψηφιακό περιβάλλον κατά βάση και τις κατέχει τόσο καλά, που πολλές φορές δεν μπορεί εύκολα ο θεατής να καταλάβει αν ένα έργο είναι πραγματική φωτογραφία αστικού τοπίου ή εικόνα ‘ξαναχτισμένη’ στο Photoshop. Θα μπορούσε ο τίτλος να είναι ‘ξαναχτίζοντας την πόλη’ ή ‘την εικόνας της πόλης’ γιατί αυτό κάνει, ωστόσο ο όρος κόσμος των εικόνων είναι πιο γενικός και περιλαμβάνει το σύνολο της δουλειάς του, γι’ αυτό και επιλέχτηκε», τονίζει.

Είναι η πρώτη φορά που ο Μπογιατζίεφ πραγματοποιεί ατομική έκθεση στην Ελλάδα, αν και έχει εκθέσει αρκετές φορές στη Θεσσαλονίκη, ωστόσο αποκλειστικά σε ομαδικές εκθέσεις. «Κατά μια έννοια είναι η πρώτη φορά που γίνεται αναδρομική έκθεση, σχεδόν όλης του της καριέρας, στη Θεσσαλονίκη αλλά και στον κόσμο. Ο Luchezar ανήκει στη γενιά εκείνη των εικαστικών καλλιτεχνών που ‘δημιούργησαν’ τη σύγχρονη τέχνη στη Βουλγαρία, σε μια στιγμή της ιστορίας της, όταν ούτως ή άλλως, είχε αλλάξει πολίτευμα και έμπαινε και επίσημα στον δυτικό καπιταλισμό. Και αυτό βλέπουμε λοιπόν στη δουλειά του από το 1990 έως και σήμερα, δηλαδή τη δική του ματιά και το δικό του ειρωνικό, καυστικό και ειλικρινές σχόλιο, τόσο στην αλλαγή της χώρας του όσο και στις διεθνείς κοινωνικοοικονομικές ανακατατάξεις. Ακριβώς λοιπόν αυτή η προσωπική ματιά θεωρώ πως είναι το στίγμα του και η γοητεία των έργων του», επισημαίνει ο Θοδωρής Μάρκογλου.

Τα κοινά της ανθρώπινης εμπειρίας

Η έκθεση που θα φιλοξενηθεί στο MOMus - Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (μέσα στη ΔΕΘ), ακριβώς επειδή είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται τόσο εκτεταμένα η πορεία του καλλιτέχνη, θα καταλάβει και τους δύο ορόφους του μουσείου. «Δεν θα έχει όμως χρονολογική σειρά, ούτε θα είναι χωρισμένη ανά ενότητες, αλλά με έναν συνδυασμό και παρουσίαση των διαφορετικών έργων και τεχνικών, με κύριο άξονα τη σχέση του έργου με τον θεατή και την επικοινωνία, που είναι και στη βάση της καλλιτεχνικής εργασίας του», τονίζει ο επιμελητής της.

Παρόλη την καθυστέρηση, λόγω της πανδημίας, ο δημιουργός θα έρθει στη Θεσσαλονίκη για να επιβλέπει το στήσιμο της έκθεσης, μαζί με τον Θοδωρή Μάρκογλου και με την συνεπιμελήτρια και νυν διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης της Σόφιας Iara Boubnova. «Νομίζω πως είναι πολύ χαρούμενος που τελικά δεν αναβλήθηκε η έκθεση του, με όλα αυτά που συνέβησαν τους τελευταίους μήνες, που υπερισχύει πια η ανάγκη για επικοινωνία με το κοινό μέσα από τόσα πολλά και διαφορετικά έργα και η σκέψη με ποιο εύληπτο τρόπο μπορεί κανείς να μιλήσει για την ιστορία, τη θρησκεία, την κοινωνία, χωρίς σοβαροφάνεια και θεωρητικούς ελιγμούς», υπογραμμίζει ο κ. Μάρκογλου.

Μετά από όλη αυτή την περιπέτεια της καραντίνας και του εγκλεισμού και με το άνοιγμα των μουσείων ο επιμελητής τονίζει τον τρόπο με τον οποίο θα επιθυμούσε να λειτουργήσει αυτή η έκθεση για το κοινό: «Ελπίζω κυρίως να λειτουργήσει πρώτα απ’ όλα όπως θα θέλει και θα έχει φανταστεί ο ίδιος ο καλλιτέχνης, τον οποίο και τιμούμε και έπειτα να βρει ο καθένας/καθεμιά επισκέπτης/τρια το αγαπημένο του/της έργο και να δει τις ομοιότητες της ιστορίας ανάμεσα σε διαφορετικούς λαούς. Άλλωστε αν κάτι πρέπει να αποκομίσει κανείς από την έκθεση αυτή είναι σίγουρα τα κοινά της ανθρώπινης εμπειρίας και λιγότερο οι διαφορές της», καταλήγει ο Θοδωρής Μάρκογλου.

Ποιος είναι

Ο Luchezar Boyadjiev (Σόφια, 1957) ανήκει στην πρώτη γενιά καλλιτεχνών που έβαλαν τα θεμέλια της σύγχρονης τέχνης της Βουλγαρίας στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Εκπαιδευμένος ως ιστορικός τέχνης και θεωρητικός, ο Boyadjiev δημιουργεί μια τέχνη που αμφισβητεί τα παραδοσιακά σύμβολα καθώς και τις κοινωνικές συνθήκες στη χώρα του, σε σχέση με τις παγκόσμιες εξελίξεις. Η ανάλυσή του για την κατάσταση στα Βαλκάνια ως interim φαντασιακή ζώνη που ερ- μηνεύεται από τη λακανική θεωρία του Άλλου, τον οδήγησε να προβληματιστεί γύρω από την έννοια της διαφάνειας στην περιοχή, υιοθετώντας κριτική στάση απέναντι στην ιστορία και την κοινωνική ανάπτυξη.

Ο καλλιτέχνης αποφοίτησε από την Εθνική Ακαδημία Τεχνών της Σόφιας το 1980. Είναι ένας από τους πιο διάσημους σύγχρονους καλλιτέχνες από τη Βουλγαρία, το έργο του οποίου επικεντρώνεται στην προσωπική ερμηνεία των κοινωνικών διαδικασιών, την αλληλεπίδραση μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου, την αστική πραγματικότητα και την οπτική του σημερινού κόσμου μέσα από στοιχεία ουτοπίας και δυστοπίας. Τα μέσα που χρησιμοποιεί είναι ευρύτατα (εγκαταστάσεις, φωτογραφία, ζωγραφική, καλλιτεχνικά βιβλία, κείμενα, βίντεο και performance).

Η έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο συνδιοργάνωσης και ανταλλαγής δράσεων και εκθέσεων με καλλιτέχνες και ιδρύματα της Ν.Α. Ευρώπης που υποστηρίζει το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Θα παρουσιαστεί από 30 Ιουνίου έως 27 Σεπτεμβρίου.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 14 Ιουνίου 2020