Η 18η Νοεμβρίου έχει ορισθεί από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τα Αντιβιοτικά και αποβλέπει στην ευαισθητοποίηση για την ορθή χρήση αντιμικροβιακών φαρμάκων καθώς και για τον κίνδυνο της αντιμικροβιακής αντοχής, που αποτελεί μία από τις πλέον σημαντικές απειλές Δημόσιας Υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στο επίκεντρο τόσο της φετινής Ευρωπαϊκής Ημέρας όσο και της Παγκόσμιας Εβδομάδας Ευαισθητοποίησης για τα Αντιβιοτικά, που έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), βρίσκονται οι στόχοι που τέθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την κλιμάκωση των δράσεων σχετικά με την πρόληψη και αντιμετώπιση της αντιμικροβιακής αντοχής υπό το πρίσμα της Ενιαίας Υγείας.

Η χρήση των αντιβιοτικών ή αντιμυκητιακών φαρμάκων ενδείκνυται για τη θεραπεία των λοιμώξεων. Η αλόγιστη κατανάλωση αντιβιοτικών, πέραν των κανόνων ορθής χρήσης τους και χωρίς οδηγίες από τους θεράποντες ιατρούς, συμβάλλει στην ανάπτυξη της αντιμικροβιακής αντοχής, αναφέρει ο ΕΟΔΥ. Πρόκειται για μια κατάσταση, κατά την οποία τα βακτήρια, οι μύκητες και τα παράσιτα δεν ανταποκρίνονται πλέον σε αντιμικροβιακούς παράγοντες που έχουν σχεδιαστεί για να τα σκοτώνουν. Ως αποτέλεσμα της αντιμικροβιακής αντοχής, τα αντιβιοτικά και άλλοι αντιμικροβιακοί παράγοντες καθίστανται αναποτελεσματικοί και οι λοιμώξεις αντιμετωπίζονται δύσκολα ή ανεπιτυχώς, με συνέπεια την πρόκληση σοβαρής νόσου ακόμα και θανάτου.

Σύμφωνα με τα δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 2019, σχεδόν 5 εκατομμύρια θάνατοι σχετίστηκαν με την αντιμικροβιακή αντοχή, συμπεριλαμβανομένων 1,27 εκατομμυρίων θανάτων που προκλήθηκαν άμεσα από αυτήν. Η χώρα μας καταγράφει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά αντιμικροβιακής αντοχής για συγκεκριμένα μικροβιακά στελέχη στην Ευρώπη, σημειώνει ο ΕΟΔΥ.

Πρόσφατα ο ΕΟΔΥ σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας προχώρησε στη δημιουργία διυπουργικών ομάδων εργασίας (υπουργείο Υγείας, υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ΕΦΕΤ κ.ά.) με σκοπό να επικαιροποιηθεί το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Αντιμετώπιση της Αντιμικροβιακής Αντοχής.

Ο Οργανισμός τονίζει ότι για την αντιμετώπιση της αντιμικροβιακής αντοχής απαιτείται συντονισμένη εθνική προσπάθεια, με ολιστική και πολυτομεακή προσέγγιση μέσα στο πλαίσιο της Ενιαίας Υγείας (One Health), καθώς η υγεία των ανθρώπων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την υγεία των ζώων, των φυτών και το κοινό τους περιβάλλον.

Το 2023, για πρώτη φορά, τέσσερις διεθνείς Οργανισμοί και Προγράμματα (ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός για την Υγεία των Ζώων (WOAH)) συμφώνησαν στη μετονομασία της εκστρατείας ενημέρωσης, που ήταν γνωστή ως τώρα ως Παγκόσμια Εβδομάδα Ευαισθητοποίησης για τα Αντιμικροβιακά (WAAW - World Antimicrobials Awareness Week), σε Παγκόσμια Εβδομάδα Ευαισθητοποίησης για την Αντιμικροβιακή Αντοχή (WAAW - World AMR Awareness Week).

Κεντρικό σύνθημα της εκστρατείας είναι «Πρόληψη της Αντιμικροβιακής Αντοχής Μαζί», για την ευαισθητοποίηση, την κατανόηση και την καταπολέμηση της απειλής για τον άνθρωπο, τα ζώα, τα φυτά και το περιβάλλον. Βασική προϋπόθεση για την επίτευξη του στόχου της εκστρατείας είναι η συνεργασία όλων των τομέων στο πνεύμα της Ενιαίας Υγείας.

Ο στρατηγικός σχεδιασμός αντιμετώπισης της αντιμικροβιακής αντοχής περιλαμβάνει την προώθηση των βέλτιστων πρακτικών για τη συνετή χρήση των αντιβιοτικών, τη λήψη προληπτικών μέτρων για τη μείωση της εμφάνισης και της εξάπλωσης ανθεκτικών στα φάρμακα λοιμώξεων, καθώς και την εφαρμογή των σωστών πρακτικών για την απόρριψη μολυσμένων με αντιμικροβιακά αποβλήτων.