Η Εκκλησία της Κύπρου εντόπισε και κατάφερε να επαναπατρίσει δύο ιερά κειμήλια που είχαν κλαπεί από ναούς στα κατεχόμενα και επρόκειτο να πωληθούν σε δημοπρασία στο Ντίσελντορφ.

Ειδικότερα, όπως αναφέρει σε ανακοινωθέν της η Συνοδική Επιτροπή Ναοδομίας, Μνημείων και Χριστιανικής Τέχνης της Εκκλησίας της Κύπρου τον Απρίλιο εντοπίστηκαν να πωλούνται σε δημοπρασία στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας, μία Σταύρωση και μία εικόνα της Βάπτισης του Χριστού.

Η Σταύρωση, έργο του 1731 και διαστάσεων 169 x 128 εκ. είναι έργο του εργαστηρίου της Μονής Αγ. Ηρακλειδίου. Φέρει αφιερωματική επιγραφή: «Μνήσθητι του δούλου σου Ζένιου προσκυνητού και των τέκνων». Τον Εσταυρωμένο Χριστό περιβάλλουν στα τέσσερα άκρα τα σύμβολα των τεσσάρων ευαγγελιστών, Άγγελος (Ματθαίος), Αετός (Ιωάννης), Λιοντάρι (Μάρκος) και Βόδι (Λούκας).

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η εικόνα της Βάπτισης του Χριστού έργο μαθητών του αγιογράφου Κορνάρου Κρητός, ζωγραφίσθηκε το 1852 και είναι διαστάσεων 50,2 x 37,8 εκ. Αποτελούσε μέρος δωδεκαόρτου σε κατεχόμενο ναό της Κύπρου. Κάτω από τα πόδια του Χριστού και του Ιωάννη υπάρχει η αφιερωματική επιγραφή: «Μνήσθητι της δούλης σου Χρυστάλλας προσκυνητρίας συζύγου και τέκνων».

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, η Εκκλησία της Κύπρου διεκδίκησε τα δύο κειμήλια κατά τη δημοπρασία στα μέσα Απριλίου και κατάφερε την επανάκτηση τους.

Ο επαναπατρισμός τους έγινε στις 18 Μαΐου.

Η μαύρη λίστα

Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, πολλές από τις εκκλησίες στα κατεχόμενα έχουν υποστεί ζημιές και έχουν απογυμνωθεί, ενώ υπολογίζεται ότι γύρω στις 15.000-20.000 εικόνες και αρκετές δεκάδες τοιχογραφίες και ψηφιδωτά που τις κοσμούσαν, κλάπηκαν από αρχαιοκάπηλους με σκοπό να πουληθούν στην μαύρη αγορά.

Με τις προσπάθειες που έχουν καταβάλει οι Κυπριακές Αρχές, αρκετές τοιχογραφίες έχουν αποκατασταθεί και καταγραφεί ψηφιακά μέσω ορθοφωτογραφιών υψηλής ανάλυσης. Οι εκκλησίες έχουν επίσης καταγραφεί με παρόμοιο τρόπο, προκειμένου οι τοιχογραφίες που αποκολλήθηκαν να επανατοποθετηθούν ψηφιακά στις αρχικές τους θέσεις.

Σε έκθεσή της το 2009 η Βυζαντινή Ακαδημία Κύπρου για την κατάσταση των κατεχόμενων εκκλησιών επισημαίνει ότι όσες εκκλησίες δεν μετατράπηκαν σε στάβλους, σε νυχτερινά κέντρα, σε αποθήκες, έγιναν μουσουλμανικοί χώροι λατρείας. Σε συνολικά 82 εκκλησίες δεν αφέθηκε ούτε ίχνος χριστιανικό. Μετατράπηκαν σε τεμένη. Οι περισσότερες βρίσκονται στην επαρχία Αμμοχώστου.

Ο κατάλογος καταρρίπτει τους ισχυρισμούς του ψευδοκράτους ότι μόνο 27 εκκλησίες έγιναν μιναρέδες. Ο αριθμός 82 ενδέχεται να είναι ακόμη μεγαλύτερος, καθώς δεν κατέστη δυνατό να διαπιστωθεί η κατάσταση κάποιων ιερών ναών που βρίσκονται σε χώρους που είναι υπό τον απόλυτο έλεγχο του κατοχικού στρατού. Ο μεγαλύτερος ναός της Κύπρου το 1974, του Χρυσοσώτηρου στην Ακανθού ήταν από τους πρώτους που μετατράπηκαν σε τζαμί. 

Σύμφωνα με την ίδια έκθεση όσες Εκκλησίες, γλύτωσαν από το πλιάτσικο, όσες δεν μετατράπηκαν σε μάντρες, σε αποθήκες, σε νυχτερινά κέντρα, σε τουριστικά γραφεία και στρατιωτικούς κοιτώνες, μετατράπηκαν σε μουσουλμανικά τεμένη, αφού πρώτα εξαφανίσθηκαν από τις εκκλησίες μας κάθε χριστιανικό ίχνος.

Από τα κτίσματα των εκκλησιών αυτών αφαιρέθηκε ο σταυρός. Εσωτερικά αφαιρέθηκαν τα πάντα, έμειναν γυμνοί οι τοίχοι. Αφαιρέθηκαν τα χριστιανικά σύμβολα, ο εξοπλισμός, οι εικόνες, η Αγία Τράπεζα, οι σκάμνοι. Στους εσωτερικούς τοίχους στρώθηκαν χαλιά και τοποθετήθηκαν μουσουλμανικά σύμβολα, ενώ στους εξωτερικούς χώρους των ναών τοποθετήθηκαν μεγάφωνα για να ακούγεται η φωνή του Χότζα.

Σημειώνεται ότι στις 82 υπό αναφορά εκκλησίες, δεν περιλαμβάνονται ούτε οι κατεχόμενοι ναοί οι οποίοι μετατράπηκαν σε τζαμιά κατά το 16ον αιώνα και συγκεκριμένα από το 1571 και εντεύθεν.