Τον «θεμέλιο λίθο» για ένα από τα εμβληματικά έργα τα οποία έχει εξαγγείλει έβαλε ο δήμος Θεσσαλονίκης, καθώς ολοκληρώθηκε ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ιδεών για την επέκταση της παλιάς παραλίας προς τη θάλασσα με την κατασκευή ξύλινου κρηπιδώματος, του λεγόμενου deck.

Η περάτωση του διαγωνισμού, στον οποίο συμμετείχαν 15 ομάδες αρχιτεκτόνων, άνοιξε τον δρόμο για τη διεκπεραίωση μίας σειράς μελετών και γραφειοκρατικών διαδικασιών, προτού το έργο εισέλθει στη φάση κατασκευής.

Ο τεχνικός σύμβουλος του δημάρχου Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Μήτρου, εξηγεί στο makthes.gr ότι οι βραβευθείσες προτάσεις του διαγωνισμού θα ληφθούν υπ’ όψιν από τη διεύθυνση Αστικού Σχεδιασμού και Μελετών, ώστε το φθινόπωρο του 2022 να προκηρυχθεί διαγωνισμός για τη διενέργεια των απαραίτητων μελετών (ακτομηχανικής, στατικές κ.τ.λ.) από τον οποίον εκτιμάται ότι στις αρχές του 2023 θα προκύψει ο ανάδοχος μελετητής. Σε αυτό το πλαίσιο, έχει εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση των μελετών από το σκέλος των τουριστικών έργων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, υπενθυμίζει ο κ. Μήτρου.

Παράλληλα, ο δήμος εργάζεται προς δύο κατευθύνσεις:

1. Να αδειοδοτηθούν οι παραχωρήσεις του αιγιαλού στο θαλάσσιο τμήμα που χρειάζεται το έργο για να αναπτυχθεί. «Έχουμε καταλήξει από κοινού με την Κτηματική Υπηρεσία σε έναν οδικό χάρτη, όμως θα πρέπει να ολοκληρωθούν οι μελέτες», διότι τότε θα γίνει η τελική αίτηση για την παραχώρηση, ενημερώνει ο κ. Μήτρου. Μέχρι τότε, θα έχουν μεσολαβήσει η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων του έργου και οι αδειοδοτήσεις από το υπουργείο Πολιτισμού. Στη συνέχεια θα γίνουν οι οριστικές μελέτες εφαρμογής, με βάση τις οποίες ο δήμος θα αιτηθεί την παραχώρηση του απαραίτητου θαλάσσιου τμήματος.

2. Να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση για την κατασκευή του έργου. Σύμφωνα με τον κ. Μήτρου ο περιφερειάρχης κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας, έχει εκδηλώσει θετική στάση προκειμένου το έργο να ενταχθεί στο νέο ΕΣΠΑ, τα προγράμματα του οποίου θα έχουν ανοίξει, όταν θα ολοκληρωθούν οι μελέτες του έργου.

«Θα τρέξουν όλα παράλληλα με στόχο το έργο να δημοπρατηθεί το 2024», εφόσον δεν υπάρξουν γραφειοκρατικά κωλύματα, διαβεβαιώνει ο κ. Μήτρου.

Εξάλλου, το επόμενο διάστημα ο δήμος θα αποκτήσει και τυπικά τα πνευματικά δικαιώματα των τριών βραβείων και των τριών εξαγορών του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού. Πρακτικά, η τελική πρόταση για την κατασκευή του deck θα διαμορφωθεί από τις αποφάσεις που θα λάβουν τα συλλογικά όργανα του δήμου, κατόπιν των εισηγήσεων που θα συντάξουν οι αρμόδιες υπηρεσίες, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι η τελική μορφή του deck μπορεί να συνδυάζει στοιχεία από τις βραβευθείσες προτάσεις.

Το 1ο βραβείο

Το πρώτο βραβείο απονεμήθηκε στην πρόταση που υπογράφεται από τον αρχιτέκτονα μηχανικό Γεώργιο Δημόπουλο και την πολιτικό μηχανικό Βασιλική Παναγιωτοπούλου.

Οι μελετητές προτείνουν δύο χωρικές ζώνες που διατρέχουν παράλληλα όλο το θαλάσσιο μέτωπο της παλιάς παραλίας. Η ζώνη της επέκτασης και η ζώνη του υφιστάμενου κρηπιδώματος-πεζοδρομίου είναι διακριτές, ώστε με τα διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά τους να προσφέρουν διαφορετικές εμπειρίες και συναισθήματα στους χρήστες τους.

Το κατάστρωμα της επέκτασης τοποθετείται σε ένα επίπεδο χαμηλότερο από αυτό του υπάρχοντος κρηπιδώματος. Σε σημεία όπου το κατάστρωμα διασταυρώνεται με σημαντικούς άξονες, όπως αυτός της πλατείας Αριστοτέλους και της οδού Αγίας Σοφίας, διαμορφώνονται εγκολπώσεις.

Διαμορφώνονται, παράλληλα, χωρικές συνθέσεις-ενότητες διαφορετικών επιπέδων. Οι προτεινόμενες διαμορφώσεις σε χαμηλότερο επίπεδο διαχωρίζουν με ήπιο και διακριτικό τρόπο τον χώρο της κίνησης-ροής των πεζών από τον χώρο της στάσης, συνάντησης και κοινωνικής επαφής.

Για την ανάδειξη της μικρής προβλήτας-αποβάθρας του τέλους του 19ου αιώνα έναντι της πλατείας Ελευθερίας δημιουργείται μια εγκόλπωση, ώστε να προβληθεί το ιδιαίτερο μορφολογικό της περίγραμμα και να ενδυναμωθεί το στίγμα της ιστορικής μνήμης.

Επίσης, οι μηχανικοί προτείνουν δύο σημεία πρόσδεσης σκαφών: ένα απέναντι από την πλατεία Ελευθερίας και ένα άλλο μεταξύ των οδών Βογατσικού και Χρυσοστόμου Σμύρνης

Το 2ο βραβείο

Η πρόταση που απέσπασε το δεύτερο βραβείο υπογράφεται από τους αρχιτέκτονες μηχανικούς Ιωάννη Βλάχο και Απόστολο Πάνο, τον πολιτικό μηχανικό Παράσχο Δασκαλούδη και τον μηχανολόγο μηχανικό Κωνσταντίνο Σαρρόπουλο.

Η πρόταση προβλέπει μεταξύ άλλων τη δημιουργία ενός διευρυμένου υδάτινου «αρμού» μεταξύ του νέου καταστρώματος και του παλαιού κρηπιδώματος. Ειδικότερα το deck προτείνουν να απομακρυνθεί κατά τέσσερα μέτρα από το υφιστάμενο κρηπίδωμα, επιτρέποντας έτσι να διατηρηθεί αναλλοίωτο το σύνολο των ιδιαίτερων ιστορικών χαρακτηριστικών του.

Επιπροσθέτως, οι μελετητές προβλέπουν διασυνδέσεις των δύο καταστρωμάτων, πολυλειτουργικούς σταθμούς ανάπαυσης και τη δημιουργία τεσσάρων σημείων πληροφόρησης για τα μνημεία και την ιστορική διαδρομή της πόλης (σ.σ. index points).

Το 3ο βραβείο

Η τρίτη πρόταση που βραβεύθηκε προήλθε από τους αρχιτέκτονες μηχανικούς Δημήτριο Στεφανάκη και Αθανάσιο Μουσμουλίδη και τον πολιτικό μηχανικό Δημήτριο Σκόρδα.

Ο σχεδιασμός τους φιλοδοξεί να οδηγήσει σε ποιοτική αναβάθμιση της παλιάς παραλίας και να δημιουργήσει μια νέα ζώνη, η οποία εκτός από τη λειτουργική επέκταση και διαπλάτυνση της υφιστάμενης περιπατητικής ζώνης, θα φιλοξενεί χώρους στάσης, ανάπαυσης, σημεία και εξέδρες θέασης καθώς και πλατό για πολιτιστικές δράσεις.

Η σχεδιαστική πρόταση αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα. Το πρώτο αποτελείται από την προέκταση της υφιστάμενης παραλίας στο ίδιο επίπεδο, ενώ το δεύτερο επίπεδο αποτελεί την επιπρόσθετη επέκταση σε χαμηλότερο επίπεδο, ώστε να δημιουργούνται δύο παράλληλες γραμμικές προεκτάσεις. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η επέκταση θα λειτουργεί τόσο ως περιπατητική και αθλητική ζώνη όσο και ως ζώνη στάσης, αναψυχής και θέασης. Στο τρίτο επίπεδο ανήκουν οι εξέδρες θέασης.

Οι εξαγορές και οι εκτιμήσεις για το κόστος

Σε ό,τι αφορά τις εξαγορές αρχιτεκτονικών σχεδίων, αυτές περιλαμβάνουν από προτάσεις για πάνινα κιόσκια με αστικό εξοπλισμό, μέχρι φοίνικες κατά μήκος της παλιάς παραλίας και κλιμακωτά «μπαλκόνια» τα οποία θα είναι αποκομμένα από τις υπόλοιπες χρήσεις της παραλίας, όπως ο ποδηλατόδρομος, ώστε οι πολίτες να μπορούν να απολαύσουν ανεμπόδιστα το ηλιοβασίλεμα του Θερμαϊκού.

Πάντως, το κόστος κατασκευής του deck υπολογίζεται, περίπου, στα 5 εκατομμύρια ευρώ και ο χρόνος αποπεράτωσής του σε 8-12 μήνες, σύμφωνα με όσα καταθέτουν στις προτάσεις τους οι αρχιτέκτονες που διακρίθηκαν στον διαγωνισμό.

Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Μήτρου τονίζει ότι αν και «η ιδέα για το deck είναι παλιά», εντούτοις «αυτό που βλέπουν τώρα οι δημότες είναι ότι υπάρχει τώρα μια ομάδα που βήμα-βήμα το ωριμάζει». Στο ίδιο μήκος κύματος εξέπεμψε και ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, Εφραίμ Κυριζίδης, σε δηλώσεις του μετά την ανακοίνωση των βραβείων του διαγωνισμού. «Η επέκταση του παραλιακού κρηπιδώματος είναι απολύτως αναγκαία, αφού το μικρό σήμερα πλάτος του δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των χιλιάδων κατοίκων και επισκεπτών της Θεσσαλονίκης που το χρησιμοποιούν σε καθημερινή βάση. Από τον Λευκό Πύργο μέχρι και την Α’ προβλήτα του ΟΛΘ, διευρύνουμε τον αστικό κοινόχρηστο χώρο προς τη θάλασσα κατά τρόπο λειτουργικό και αισθητικά και κατασκευαστικά άρτιο και δημιουργούμε έναν ‘εξώστη’ κοινωνικής επαφής και αναψυχής», ανέφερε χαρακτηριστικά ο αντιδήμαρχος.

* Δείτε στη photogallery φωτογραφίες από τις τρεις προτάσεις που εξαγοράστηκαν και επιπλέον φωτογραφίες από τις προτάσεις που βραβεύθηκαν