20/02/2022 18:00
«Μόνο κάτι αυτοκόλλητα για την τήρηση των αποστάσεων κι αυτά σταδιακά αφαιρούνται θυμίζουν στη Μεγάλη Βρετανία πως ο κορονοϊός δεν εξαφανίστηκε, αλλά υπάρχει» υπογραμμίζει μιλώντας στη «ΜτΚ» o αναισθησιολόγος Γιώργος Σακελλίων που ζει και εργάζεται στην Αγγλία, μία από τις πρώτες χώρες που ανακοίνωσαν την επιστροφή στην κανονικότητα και στην εποχή πριν την εμφάνιση της πανδημίας. Την ώρα, που η «Όμικρον» έχει επικρατήσει με τα κρούσματα που ανακοινώνονται καθημερινά να κινούνται σε υψηλά επίπεδα (κάτι αντίστοιχο αποτυπώνεται και στον αριθμό των νεκρών αλλά και των διασωληνωμένων) δύο χρόνια ακριβώς μετά την εμφάνιση του COVID-19, κυβερνήσεις προχωρούν σε σταδιακή άρση των περιορισμών και των μέτρων, δείχνοντας τον δρόμο της… ελευθερίας.
Οι ειδικοί προειδοποιούν από την πλευρά τους πως δεν πρέπει να λαμβάνονται βιαστικές αποφάσεις, εφιστώντας ιδιαίτερη προσοχή και υπενθυμίζουν ότι ο ιός όχι μόνο δεν εξαφανίστηκε, είναι εδώ και μία λάθος κίνηση μπορεί να τον κάνει να επιστρέψει… δριμύτερος. Οι ειδικοί εκτιμούν πως ο εγκλεισμός, η καραντίνα, οι μάσκες και τα μέτρα έχουν προκαλέσει κόπωση στην κοινωνία η οποία διεκδικεί την άμεση επιστροφή στην κανονικότητα. Είναι όμως έτοιμες οι χώρες ανάλογα με την επιδημιολογική εικόνα που εμφανίζουν;
Στην Ελλάδα, από χθες Σάββατο τέθηκαν σε ισχύ τα νέα μέτρα μετά από της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας και εισήγηση της Επιτροπής των Εμπειρογνωμόνων που αποφάνθηκαν θετικά σε περεταίρω χαλάρωση των μέτρων και άρση συγκεκριμένων περιορισμών που ίσχυαν. Από σήμερα λοιπόν, μετρά την άρση του περιορισμού των έξι καθήμενων ανά τραπέζι σε χώρους διασκέδασης, ψυχαγωγίας και εστίασης όπως και την άρση του περιορισμού της απαγόρευσης της μουσικής, επιτρέπονται και οι όρθιοι πελάτες. Από 1η Μαρτίου ξεκινούν επίσης ξανά οι σχολικές ομαδικές εκδρομές, εφαρμόζεται εργασία στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα σε ποσοστό 20%, μικρότερο από εκείνο που ίσχυε πριν και αυξάνεται η πληρότητα στα γήπεδα σε ποσοστό 50%.
Σε ό,τι αφορά της εκδηλώσεις που προγραμματίζονται σε όλη τη χώρα με αφορμή τις Αποκριές, η επιτροπή έβαλε φρένο στη διενέργεια των καρναβαλικών παρελάσεων. Ωστόσο συζητήθηκε το ενδεχόμενο να μπορούν να διενεργούνται εορταστικές εκδηλώσεις - χοροί σε κλειστούς χώρους μόνο για εμβολιασμένους. Αναφορικά με την υποχρεωτική χρήση μάσκας σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, αν και το μέτρο δεν εφαρμόζεται στην πράξη και σε αυτό συμβάλλει και η ανυπαρξία των σχετικών ελέγχων, οι ειδικοί εισηγήθηκαν την διατήρηση του μέτρου της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας.
Πλήρης άρση σε ένα μήνα
Σε ό,τι αφορά το χρονοδιάγραμμα για την πλήρη επιστροφή στην κανονικότητα ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης την προσδιόρισε χρονικά στα μέσα με τέλη Μαρτίου. «Στο Συμβούλιο υπουργών Υγείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, η λογική όλων των χωρών ήταν ότι μέχρι τα μέσα έως τα τέλη Μαρτίου θα πρέπει να έχει γίνει άρση των περιοριστικών μέτρων, πάντοτε σε συνάρτηση με την πίεση την οποία δέχεται το σύστημα υγείας της κάθε χώρας» ανέφερε ο κ. Πλεύρης. Συμπλήρωσε ωστόσο ο υπουργός, πως η χαλάρωση των μέτρων είναι απόρροια της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού. Είπε συγκεκριμένα πως, το ποσοστό εμβολιασμού στον γενικό πληθυσμό είναι άνω του 81%, οι διασωληνωμένοι έχουν μειωθεί μέσα σε 25 ημέρες από 680 σε 480, η αναλογία εισαγωγών-εξιτηρίων στα νοσοκομεία είναι υπέρ των εξιτηρίων, κάτι που δείχνει ότι το ΕΣΥ είναι μεν ακόμα πιεσμένο, αλλά παρατηρείται αποκλιμάκωση. Άλλωστε, απαντώντας σε σχετική ερώτηση σε συνέντευξή του στη «ΜτΚ» το μέλος της επιτροπής και επίκουρος Καθηγητής Επιδημιολογίας, Γκίκας Μαγιορκίνης απαντά: «Ήδη βιώνουμε μία επιστροφή στην κανονικότητα, οι εμβολιασμένοι στην ουσία θα πρέπει να δούνε την πλήρη επιστροφή μέσα στους επόμενους μήνες».
Μιλώντας στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου και μέλος της επιτροπής του υπουργείου, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος περιγράφει την επιστροφή στην κανονικότητα στο τρίπτυχο: «επαγρύπνηση-επιτήρηση-προσοχή». «Η επιστροφή γίνεται με μεγάλη προσοχή και διαρκή επιτήρηση. Πρέπει να τολμήσουμε την επιστροφή. Τα βήματα είναι καθημερινά και η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί. Ο εχθρός, δηλαδή ο ιός είναι απρόβλεπτος. Αυτό σημαίνει ότι τα πισωγυρίσματα είναι καλό να αποφεύγονται. Ας πάρουμε για παράδειγμα τα σχολεία. Εκ του αποτελέσματος φάνηκε πως καλώς δεν εισακούστηκαν οι διστακτικοί. Γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια να επιστρέψουμε στην κανονικότητα στα μέσα Μαρτίου» σημειώνει ο κ. Εξαδάκτυλος.
Οι ειδικοί διατηρούν επιφυλάξεις
Βέβαια, δεν λείπουν και οι επιφυλακτικοί. Ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Δημοσθένης Σαρηγιάννης αναφέρει πως «δεν είμαστε έτοιμοι για το άνοιγμα και πως βρισκόμαστε σε μια εύθραυστη ισορροπία».
Ο κ. Σαρηγιάννης εκτιμά ότι στα τέλη Φεβρουαρίου ο αριθμός των κρουσμάτων που σήμερα δείχνει μια σταθεροποίηση στα 20.000 κρούσματα ημερησίως θα παρουσιάσει πτώση. «Αν αλλάξουν βέβαια τα δεδομένα, θα αλλάξει και αυτή η δυναμική» τονίζει ο καθηγητής του ΑΠΘ. Αναφορικά με την υποχρεωτική χρήση μάσκας ο κ. Σαρηγιάννης εκφράζει την άποψη πως το μέτρο πρέπει να διατηρηθεί όσο και οι θερμοκρασίες παραμένουν χαμηλές και δεν ενοχλούν αυτούς που τις φορούν γιατί όπως αποδεικνύεται «είναι χρήσιμη η μάσκα». Το μαθηματικό μοντέλο του κ. Σαρηγιάννη προβλέπει πως το Πάσχα θα μας βρει με περίπου 2.500 κρούσματα πανελλαδικά, και όχι μηδενικά κρούσματα και αυτό, γιατί όπως εξηγεί «έχει μειωθεί σημαντικά ο ρυθμός των εμβολιασμών». «Ταυτόχρονα, ενώ πέφτουν οι εμβολιασμοί και συνεπώς ορισμένοι συνάνθρωποί μας που δεν έλαβαν την τρίτη αναμνηστική δόση και ενώ η παραλλαγή ‘Όμικρον’ κυκλοφορεί στην κοινότητα χάνεται σταδιακά η ανοσία. Δεν ξέρουμε πως θα εξελιχθεί η πανδημία εάν για παράδειγμα εμφανιστεί μια νέα παραλλαγή. Στα τέλη του περασμένου Ιουνίου τα κρούσματα ήταν μετρημένα στα δάχτυλα και τότε είχαμε πραγματική αποδρομή του ιού μέχρι που εμφανίστηκε η μετάλλαξη Δέλτα» υποστηρίζει ο κ. Σαρηγιάννης. Και συνεχίζει: «η όποια χαλάρωση των μέτρων πρέπει να γίνεται βήμα - βήμα για να μετράμε τις επιπτώσεις κι αν χρειαστεί να λαμβάνονται μέτρα θωράκισης. Σε συνδυασμό με την αύξηση του ρυθμού των εμβολιασμών, την απολύμανση αέρα κι άλλων παρόμοιων μέτρων τότε ίσως είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι. Εάν δεν κάνουμε κάτι από τα παραπάνω, γιατί να αλλάξουν τα δεδομένα;» διερωτάται ο κ. Σαρηγιάννης.
Παρελθόν ο COVID-19 στη Μ. Βρετανία
Ήδη, κυβερνήσεις όπως εκείνες της Μεγάλης Βρετανίας, της Σουηδίας, της Δανίας, της Ελβετίας, της Νορβηγίας έχουν προαναγγείλει την πλήρη απελευθέρωση των περιορισμών. «Εδώ δεν καταλαβαίνεις ότι έχουμε κορονοϊό» εξηγεί ο Γιώργος Σακελλίων.
Η Αγγλία, στην οποία ζει και εργάζεται, είναι μια χώρα που αρχικά είχε επενδύσει στην «ανοσία της αγέλης» και «χτυπήθηκε» ανελέητα από την πανδημία. Σήμερα, δύο χρόνια μετά, όπως υποστηρίζει ο κ. Σακελλίων «το μόνο που υπενθυμίζει την COVID-19 είναι κάτι αυτοκόλλητα». Σύμφωνα με τον Έλληνα αναισθησιολόγο που την περίοδο 2000-2004 διετέλεσε Γενικός Γραμματέας Νέας Γενιάς στην Ελλάδα, η χρήση μάσκας δεν είναι υποχρεωτική, παρά μόνο στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς κι αυτό κατόπιν αποφάσεων δήμων και όχι της κυβέρνησης. Το ίδιο ισχύει και στα καταστήματα, ενώ στα νοσοκομεία είναι υποχρεωτική μόνο όταν ένας υγειονομικός έρχεται σε επαφή με ασθενείς. Σε ό,τι αφορά τα καταστήματα εστίασης, διασκέδασης και τους χώρους ψυχαγωγίας τα όποια μέτρα είχαν υιοθετηθεί έπαψαν να ισχύουν πριν από τα Χριστούγεννα. Ο κ. Σακελλίων ωστόσο τονίζει ότι το ποσοστό του εμβολιασμού στην Μεγάλη Βρετανία αγγίζει το 97%, γεγονός που επιτρέπει την πλήρη απελευθέρωση. «Στο τέλος του μήνα αναμένεται να καταργηθεί και η καραντίνα για όσους είναι θετικοί» καταλήγει ο Έλληνας γιατρός.
Η επιθυμία της κοινωνίας
Πάντως, η επιστροφή στην κανονικότητα εκτός από τους ειδικούς απασχολεί και τους πολίτες. Όπως υποστηρίζει στη «ΜτΚ» ο Βασίλης Μποζίκας, ψυχίατρος και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας «το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού επιθυμεί και επιβάλλει την επιστροφή στην κανονικότητα. Οι πολίτες είναι κουρασμένοι από την επιβολή των μέτρων. Είναι βέβαια δύσκολο να προβλέψουμε πως θα αποδεχτούν οι πολίτες την επιστροφή στην κανονικότητα. Είναι σημαντικό που η επιστροφή γίνεται σταδιακά για να αποφύγουμε και τα πισωγυρίσματα» λέει ο κ. Μποζίκας. Ο κ. Μποζίκας εκτιμά ότι η αποδοχή της χαλάρωσης των μέτρων από ψυχολογικής πλευράς θα γίνει με «υγιή τρόπο».
Για τον πρύτανη του ΑΠΘ, Νίκο Παπαϊωάννου «η εικόνα που υπάρχει σήμερα δείχνει ότι η μετάλλαξη Όμικρον επικρατεί καθολικά και πως η Δέλτα φαίνεται ότι δεν ανιχνεύεται. Η πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας επίσης φαίνεται πως υποχωρεί. Τα στοιχεία που υπάρχουν δείχνουν να οδηγούμαστε προς την κατεύθυνση της επανάκτησης της κανονικότητας στην προ πανδημίας εποχή, η οποία ωστόσο δεν πρέπει να θεωρείται από εδώ και στο εξής απλή. Αν κάποια μέτρα αρθούν και πότε θα συμβεί αυτό, δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνει άκριτα αλλά να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας την τήρηση των μέτρων για την ατομική μας προστασία» λέει ο κ. Παπαϊωάννου.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Θεόδωρος Λύτρας στη «ΜτΚ»: Τα αίτια των πολλών θανάτων στη Β. Ελλάδα
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Το ρεπορτάζ της «ΜτΚ» που δημοσιεύθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2022 στο οποίο αποκαλύπταμε πως το 40% των ασθενών που έχασε τη μάχη με τον κορονοϊό καταγράφεται στη Βόρεια Ελλάδα επιβεβαιώνει μιλώντας στη «ΜτΚ» ο Επίκουρος Καθηγητής Δημόσιας Υγείας στην Ιατρική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, Θεόδωρος Λύτρας που συνυπογράφει με τον Σωτήριο Τσιόδρα την μελέτη «Τσιόδρα-Λύτρα». Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα αποτελέσματα της μελέτης υποδεικνύουν, ότι η ενδονοσοκομειακή θνητότητα των βαρέως πασχόντων ασθενών με COVID-19 επηρεάζεται αρνητικά τόσο από το υψηλό φορτίο ασθενών ακόμη και χωρίς υπέρβαση χωρητικότητας, καθώς και από τις περιφερειακές ανισότητες.
Ποια είναι η εκτίμησή σας για τη Θεσσαλονίκη και την Βόρεια Ελλάδα σε σχέση θανάτων, υποδομών και πληθυσμού. Μπορούμε να κάνουμε λόγο για «πρωταθλήτρια» περιφέρεια και πού το αποδίδετε;
Πράγματι η Θεσσαλονίκη και η Βόρεια Ελλάδα έχουν περισσότερους θανάτους COVID-19 σε σχέση με τον πληθυσμό τους, και αυτό δεν είναι ζήτημα «πρωταθλητισμού». Ο αριθμός των θανάτων είναι συνάρτηση τριών παραγόντων: της διασποράς του ιού στην κοινότητα, της ανοσίας που έχουμε χτίσει στον πληθυσμό με τον εμβολιασμό, και της υγειονομικής περίθαλψης που λαμβάνουν όσοι νοσούν σοβαρά με COVID-19. Για το πρώτο δεν έχουμε καλά στοιχεία για να συγκρίνουμε την έκταση της διασποράς, όμως για το δεύτερο γνωρίζουμε ότι η Θεσσαλονίκη υπολείπεται σε εμβολιαστική κάλυψη, ενώ για το τρίτο έχουμε το στοιχείο της 35% υψηλότερης θνησιμότητας των διασωληνωμένων COVID-19 ασθενών σε σχέση με την Αθήνα όπως παρατηρήθηκε στη μελέτη που δημοσιεύσαμε με τον κ. Τσιόδρα. Επομένως έχουμε αιτίες στις οποίες μπορεί να αποδοθεί η διαφορά.
Ποια συμπεράσματα βγαίνουν ειδικά για τη Βόρεια Ελλάδα και την πόλη από τα στοιχεία που μελετήσατε;
Ότι θα πρέπει να γίνει καλύτερη δουλειά στο να πείσουμε τους ανθρώπους να εμβολιαστούν, ειδικά στις μεγάλες ηλικίες. Επίσης ότι θα πρέπει να ενισχύσουμε το Εθνικό Σύστημα Υγείας με κάθε πρόσφορο τρόπο, και με έμφαση στη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ περιφέρειας και κέντρου.
Πώς τα στοιχεία αυτά εκτιμάτε πως μπορούν να αποτελέσουν εργαλεία για το μέλλον;
Ας ξεκινήσουμε από το ότι όλα τα επιδημιολογικά δεδομένα, σε ανωνυμοποιημένη μορφή, θα πρέπει να είναι ανοιχτά και άμεσα διαθέσιμα σε όλους τους επιστήμονες για να τα μελετήσουν και να βγάλουν χρήσιμα συμπεράσματα. Σ’ αυτό είμαστε δυστυχώς πολύ πίσω ως χώρα, λόγω κακής νοοτροπίας. Αν το διορθώσουμε, όλα τα άλλα γίνονται ευκολότερα στη διαχείριση μιας πανδημίας. Άλλωστε από τη διαφάνεια χτίζεται η εμπιστοσύνη του κοινού.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 20.02.2022
«Μόνο κάτι αυτοκόλλητα για την τήρηση των αποστάσεων κι αυτά σταδιακά αφαιρούνται θυμίζουν στη Μεγάλη Βρετανία πως ο κορονοϊός δεν εξαφανίστηκε, αλλά υπάρχει» υπογραμμίζει μιλώντας στη «ΜτΚ» o αναισθησιολόγος Γιώργος Σακελλίων που ζει και εργάζεται στην Αγγλία, μία από τις πρώτες χώρες που ανακοίνωσαν την επιστροφή στην κανονικότητα και στην εποχή πριν την εμφάνιση της πανδημίας. Την ώρα, που η «Όμικρον» έχει επικρατήσει με τα κρούσματα που ανακοινώνονται καθημερινά να κινούνται σε υψηλά επίπεδα (κάτι αντίστοιχο αποτυπώνεται και στον αριθμό των νεκρών αλλά και των διασωληνωμένων) δύο χρόνια ακριβώς μετά την εμφάνιση του COVID-19, κυβερνήσεις προχωρούν σε σταδιακή άρση των περιορισμών και των μέτρων, δείχνοντας τον δρόμο της… ελευθερίας.
Οι ειδικοί προειδοποιούν από την πλευρά τους πως δεν πρέπει να λαμβάνονται βιαστικές αποφάσεις, εφιστώντας ιδιαίτερη προσοχή και υπενθυμίζουν ότι ο ιός όχι μόνο δεν εξαφανίστηκε, είναι εδώ και μία λάθος κίνηση μπορεί να τον κάνει να επιστρέψει… δριμύτερος. Οι ειδικοί εκτιμούν πως ο εγκλεισμός, η καραντίνα, οι μάσκες και τα μέτρα έχουν προκαλέσει κόπωση στην κοινωνία η οποία διεκδικεί την άμεση επιστροφή στην κανονικότητα. Είναι όμως έτοιμες οι χώρες ανάλογα με την επιδημιολογική εικόνα που εμφανίζουν;
Στην Ελλάδα, από χθες Σάββατο τέθηκαν σε ισχύ τα νέα μέτρα μετά από της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας και εισήγηση της Επιτροπής των Εμπειρογνωμόνων που αποφάνθηκαν θετικά σε περεταίρω χαλάρωση των μέτρων και άρση συγκεκριμένων περιορισμών που ίσχυαν. Από σήμερα λοιπόν, μετρά την άρση του περιορισμού των έξι καθήμενων ανά τραπέζι σε χώρους διασκέδασης, ψυχαγωγίας και εστίασης όπως και την άρση του περιορισμού της απαγόρευσης της μουσικής, επιτρέπονται και οι όρθιοι πελάτες. Από 1η Μαρτίου ξεκινούν επίσης ξανά οι σχολικές ομαδικές εκδρομές, εφαρμόζεται εργασία στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα σε ποσοστό 20%, μικρότερο από εκείνο που ίσχυε πριν και αυξάνεται η πληρότητα στα γήπεδα σε ποσοστό 50%.
Σε ό,τι αφορά της εκδηλώσεις που προγραμματίζονται σε όλη τη χώρα με αφορμή τις Αποκριές, η επιτροπή έβαλε φρένο στη διενέργεια των καρναβαλικών παρελάσεων. Ωστόσο συζητήθηκε το ενδεχόμενο να μπορούν να διενεργούνται εορταστικές εκδηλώσεις - χοροί σε κλειστούς χώρους μόνο για εμβολιασμένους. Αναφορικά με την υποχρεωτική χρήση μάσκας σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, αν και το μέτρο δεν εφαρμόζεται στην πράξη και σε αυτό συμβάλλει και η ανυπαρξία των σχετικών ελέγχων, οι ειδικοί εισηγήθηκαν την διατήρηση του μέτρου της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας.
Πλήρης άρση σε ένα μήνα
Σε ό,τι αφορά το χρονοδιάγραμμα για την πλήρη επιστροφή στην κανονικότητα ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης την προσδιόρισε χρονικά στα μέσα με τέλη Μαρτίου. «Στο Συμβούλιο υπουργών Υγείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, η λογική όλων των χωρών ήταν ότι μέχρι τα μέσα έως τα τέλη Μαρτίου θα πρέπει να έχει γίνει άρση των περιοριστικών μέτρων, πάντοτε σε συνάρτηση με την πίεση την οποία δέχεται το σύστημα υγείας της κάθε χώρας» ανέφερε ο κ. Πλεύρης. Συμπλήρωσε ωστόσο ο υπουργός, πως η χαλάρωση των μέτρων είναι απόρροια της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού. Είπε συγκεκριμένα πως, το ποσοστό εμβολιασμού στον γενικό πληθυσμό είναι άνω του 81%, οι διασωληνωμένοι έχουν μειωθεί μέσα σε 25 ημέρες από 680 σε 480, η αναλογία εισαγωγών-εξιτηρίων στα νοσοκομεία είναι υπέρ των εξιτηρίων, κάτι που δείχνει ότι το ΕΣΥ είναι μεν ακόμα πιεσμένο, αλλά παρατηρείται αποκλιμάκωση. Άλλωστε, απαντώντας σε σχετική ερώτηση σε συνέντευξή του στη «ΜτΚ» το μέλος της επιτροπής και επίκουρος Καθηγητής Επιδημιολογίας, Γκίκας Μαγιορκίνης απαντά: «Ήδη βιώνουμε μία επιστροφή στην κανονικότητα, οι εμβολιασμένοι στην ουσία θα πρέπει να δούνε την πλήρη επιστροφή μέσα στους επόμενους μήνες».
Μιλώντας στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου και μέλος της επιτροπής του υπουργείου, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος περιγράφει την επιστροφή στην κανονικότητα στο τρίπτυχο: «επαγρύπνηση-επιτήρηση-προσοχή». «Η επιστροφή γίνεται με μεγάλη προσοχή και διαρκή επιτήρηση. Πρέπει να τολμήσουμε την επιστροφή. Τα βήματα είναι καθημερινά και η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί. Ο εχθρός, δηλαδή ο ιός είναι απρόβλεπτος. Αυτό σημαίνει ότι τα πισωγυρίσματα είναι καλό να αποφεύγονται. Ας πάρουμε για παράδειγμα τα σχολεία. Εκ του αποτελέσματος φάνηκε πως καλώς δεν εισακούστηκαν οι διστακτικοί. Γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια να επιστρέψουμε στην κανονικότητα στα μέσα Μαρτίου» σημειώνει ο κ. Εξαδάκτυλος.
Οι ειδικοί διατηρούν επιφυλάξεις
Βέβαια, δεν λείπουν και οι επιφυλακτικοί. Ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Δημοσθένης Σαρηγιάννης αναφέρει πως «δεν είμαστε έτοιμοι για το άνοιγμα και πως βρισκόμαστε σε μια εύθραυστη ισορροπία».
Ο κ. Σαρηγιάννης εκτιμά ότι στα τέλη Φεβρουαρίου ο αριθμός των κρουσμάτων που σήμερα δείχνει μια σταθεροποίηση στα 20.000 κρούσματα ημερησίως θα παρουσιάσει πτώση. «Αν αλλάξουν βέβαια τα δεδομένα, θα αλλάξει και αυτή η δυναμική» τονίζει ο καθηγητής του ΑΠΘ. Αναφορικά με την υποχρεωτική χρήση μάσκας ο κ. Σαρηγιάννης εκφράζει την άποψη πως το μέτρο πρέπει να διατηρηθεί όσο και οι θερμοκρασίες παραμένουν χαμηλές και δεν ενοχλούν αυτούς που τις φορούν γιατί όπως αποδεικνύεται «είναι χρήσιμη η μάσκα». Το μαθηματικό μοντέλο του κ. Σαρηγιάννη προβλέπει πως το Πάσχα θα μας βρει με περίπου 2.500 κρούσματα πανελλαδικά, και όχι μηδενικά κρούσματα και αυτό, γιατί όπως εξηγεί «έχει μειωθεί σημαντικά ο ρυθμός των εμβολιασμών». «Ταυτόχρονα, ενώ πέφτουν οι εμβολιασμοί και συνεπώς ορισμένοι συνάνθρωποί μας που δεν έλαβαν την τρίτη αναμνηστική δόση και ενώ η παραλλαγή ‘Όμικρον’ κυκλοφορεί στην κοινότητα χάνεται σταδιακά η ανοσία. Δεν ξέρουμε πως θα εξελιχθεί η πανδημία εάν για παράδειγμα εμφανιστεί μια νέα παραλλαγή. Στα τέλη του περασμένου Ιουνίου τα κρούσματα ήταν μετρημένα στα δάχτυλα και τότε είχαμε πραγματική αποδρομή του ιού μέχρι που εμφανίστηκε η μετάλλαξη Δέλτα» υποστηρίζει ο κ. Σαρηγιάννης. Και συνεχίζει: «η όποια χαλάρωση των μέτρων πρέπει να γίνεται βήμα - βήμα για να μετράμε τις επιπτώσεις κι αν χρειαστεί να λαμβάνονται μέτρα θωράκισης. Σε συνδυασμό με την αύξηση του ρυθμού των εμβολιασμών, την απολύμανση αέρα κι άλλων παρόμοιων μέτρων τότε ίσως είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι. Εάν δεν κάνουμε κάτι από τα παραπάνω, γιατί να αλλάξουν τα δεδομένα;» διερωτάται ο κ. Σαρηγιάννης.
Παρελθόν ο COVID-19 στη Μ. Βρετανία
Ήδη, κυβερνήσεις όπως εκείνες της Μεγάλης Βρετανίας, της Σουηδίας, της Δανίας, της Ελβετίας, της Νορβηγίας έχουν προαναγγείλει την πλήρη απελευθέρωση των περιορισμών. «Εδώ δεν καταλαβαίνεις ότι έχουμε κορονοϊό» εξηγεί ο Γιώργος Σακελλίων.
Η Αγγλία, στην οποία ζει και εργάζεται, είναι μια χώρα που αρχικά είχε επενδύσει στην «ανοσία της αγέλης» και «χτυπήθηκε» ανελέητα από την πανδημία. Σήμερα, δύο χρόνια μετά, όπως υποστηρίζει ο κ. Σακελλίων «το μόνο που υπενθυμίζει την COVID-19 είναι κάτι αυτοκόλλητα». Σύμφωνα με τον Έλληνα αναισθησιολόγο που την περίοδο 2000-2004 διετέλεσε Γενικός Γραμματέας Νέας Γενιάς στην Ελλάδα, η χρήση μάσκας δεν είναι υποχρεωτική, παρά μόνο στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς κι αυτό κατόπιν αποφάσεων δήμων και όχι της κυβέρνησης. Το ίδιο ισχύει και στα καταστήματα, ενώ στα νοσοκομεία είναι υποχρεωτική μόνο όταν ένας υγειονομικός έρχεται σε επαφή με ασθενείς. Σε ό,τι αφορά τα καταστήματα εστίασης, διασκέδασης και τους χώρους ψυχαγωγίας τα όποια μέτρα είχαν υιοθετηθεί έπαψαν να ισχύουν πριν από τα Χριστούγεννα. Ο κ. Σακελλίων ωστόσο τονίζει ότι το ποσοστό του εμβολιασμού στην Μεγάλη Βρετανία αγγίζει το 97%, γεγονός που επιτρέπει την πλήρη απελευθέρωση. «Στο τέλος του μήνα αναμένεται να καταργηθεί και η καραντίνα για όσους είναι θετικοί» καταλήγει ο Έλληνας γιατρός.
Η επιθυμία της κοινωνίας
Πάντως, η επιστροφή στην κανονικότητα εκτός από τους ειδικούς απασχολεί και τους πολίτες. Όπως υποστηρίζει στη «ΜτΚ» ο Βασίλης Μποζίκας, ψυχίατρος και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας «το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού επιθυμεί και επιβάλλει την επιστροφή στην κανονικότητα. Οι πολίτες είναι κουρασμένοι από την επιβολή των μέτρων. Είναι βέβαια δύσκολο να προβλέψουμε πως θα αποδεχτούν οι πολίτες την επιστροφή στην κανονικότητα. Είναι σημαντικό που η επιστροφή γίνεται σταδιακά για να αποφύγουμε και τα πισωγυρίσματα» λέει ο κ. Μποζίκας. Ο κ. Μποζίκας εκτιμά ότι η αποδοχή της χαλάρωσης των μέτρων από ψυχολογικής πλευράς θα γίνει με «υγιή τρόπο».
Για τον πρύτανη του ΑΠΘ, Νίκο Παπαϊωάννου «η εικόνα που υπάρχει σήμερα δείχνει ότι η μετάλλαξη Όμικρον επικρατεί καθολικά και πως η Δέλτα φαίνεται ότι δεν ανιχνεύεται. Η πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας επίσης φαίνεται πως υποχωρεί. Τα στοιχεία που υπάρχουν δείχνουν να οδηγούμαστε προς την κατεύθυνση της επανάκτησης της κανονικότητας στην προ πανδημίας εποχή, η οποία ωστόσο δεν πρέπει να θεωρείται από εδώ και στο εξής απλή. Αν κάποια μέτρα αρθούν και πότε θα συμβεί αυτό, δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνει άκριτα αλλά να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας την τήρηση των μέτρων για την ατομική μας προστασία» λέει ο κ. Παπαϊωάννου.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Θεόδωρος Λύτρας στη «ΜτΚ»: Τα αίτια των πολλών θανάτων στη Β. Ελλάδα
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Το ρεπορτάζ της «ΜτΚ» που δημοσιεύθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2022 στο οποίο αποκαλύπταμε πως το 40% των ασθενών που έχασε τη μάχη με τον κορονοϊό καταγράφεται στη Βόρεια Ελλάδα επιβεβαιώνει μιλώντας στη «ΜτΚ» ο Επίκουρος Καθηγητής Δημόσιας Υγείας στην Ιατρική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, Θεόδωρος Λύτρας που συνυπογράφει με τον Σωτήριο Τσιόδρα την μελέτη «Τσιόδρα-Λύτρα». Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα αποτελέσματα της μελέτης υποδεικνύουν, ότι η ενδονοσοκομειακή θνητότητα των βαρέως πασχόντων ασθενών με COVID-19 επηρεάζεται αρνητικά τόσο από το υψηλό φορτίο ασθενών ακόμη και χωρίς υπέρβαση χωρητικότητας, καθώς και από τις περιφερειακές ανισότητες.
Ποια είναι η εκτίμησή σας για τη Θεσσαλονίκη και την Βόρεια Ελλάδα σε σχέση θανάτων, υποδομών και πληθυσμού. Μπορούμε να κάνουμε λόγο για «πρωταθλήτρια» περιφέρεια και πού το αποδίδετε;
Πράγματι η Θεσσαλονίκη και η Βόρεια Ελλάδα έχουν περισσότερους θανάτους COVID-19 σε σχέση με τον πληθυσμό τους, και αυτό δεν είναι ζήτημα «πρωταθλητισμού». Ο αριθμός των θανάτων είναι συνάρτηση τριών παραγόντων: της διασποράς του ιού στην κοινότητα, της ανοσίας που έχουμε χτίσει στον πληθυσμό με τον εμβολιασμό, και της υγειονομικής περίθαλψης που λαμβάνουν όσοι νοσούν σοβαρά με COVID-19. Για το πρώτο δεν έχουμε καλά στοιχεία για να συγκρίνουμε την έκταση της διασποράς, όμως για το δεύτερο γνωρίζουμε ότι η Θεσσαλονίκη υπολείπεται σε εμβολιαστική κάλυψη, ενώ για το τρίτο έχουμε το στοιχείο της 35% υψηλότερης θνησιμότητας των διασωληνωμένων COVID-19 ασθενών σε σχέση με την Αθήνα όπως παρατηρήθηκε στη μελέτη που δημοσιεύσαμε με τον κ. Τσιόδρα. Επομένως έχουμε αιτίες στις οποίες μπορεί να αποδοθεί η διαφορά.
Ποια συμπεράσματα βγαίνουν ειδικά για τη Βόρεια Ελλάδα και την πόλη από τα στοιχεία που μελετήσατε;
Ότι θα πρέπει να γίνει καλύτερη δουλειά στο να πείσουμε τους ανθρώπους να εμβολιαστούν, ειδικά στις μεγάλες ηλικίες. Επίσης ότι θα πρέπει να ενισχύσουμε το Εθνικό Σύστημα Υγείας με κάθε πρόσφορο τρόπο, και με έμφαση στη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ περιφέρειας και κέντρου.
Πώς τα στοιχεία αυτά εκτιμάτε πως μπορούν να αποτελέσουν εργαλεία για το μέλλον;
Ας ξεκινήσουμε από το ότι όλα τα επιδημιολογικά δεδομένα, σε ανωνυμοποιημένη μορφή, θα πρέπει να είναι ανοιχτά και άμεσα διαθέσιμα σε όλους τους επιστήμονες για να τα μελετήσουν και να βγάλουν χρήσιμα συμπεράσματα. Σ’ αυτό είμαστε δυστυχώς πολύ πίσω ως χώρα, λόγω κακής νοοτροπίας. Αν το διορθώσουμε, όλα τα άλλα γίνονται ευκολότερα στη διαχείριση μιας πανδημίας. Άλλωστε από τη διαφάνεια χτίζεται η εμπιστοσύνη του κοινού.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 20.02.2022
ΣΧΟΛΙΑ