Λύκοι και ζαρκάδια σε πυκνότητες που είναι από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη κατέγραψαν στο Εθνικό Πάρκο Ροδόπης, τα τελευταία 4 χρόνια, περισσότερες από 100 κάμερες παρακολούθησης τις οποίες οι επιστήμονες άλλαζαν θέσεις κατά τακτά χρονικά διαστήματα τοποθετώντας τις σε 450 συνολικά σημεία μέσα στο Πάρκο.

Τα αποτελέσματα των καταγραφών των επίγειων οπτικών αισθητήρων (Camera Traps), γράφει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, παρουσιάστηκαν σήμερα σε εκδήλωση για το έργο «Εφαρμογή επίγειων οπτικών και ακουστικών αισθητήρων και χρήση της τεχνολογίας της πληροφορίας για την παρακολούθηση της πανίδας και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων σε προστατευόμενες περιοχές της Ελλάδας». Το έργο εντάσσεται στη δράση «ΕΡΕΥΝΩ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ» της ΕΥΔΕ ΕΤΑΚ και υλοποιείται από το Τμήμα Βιολογίας του ΑΠΘ, το ΙΔΕ-ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, το ΙΤΕ ΚΡΗΤΗΣ, τη ΣΥΣΤΑΔΑ και τη VERUS+.

«Βασικό αντικείμενο του έργου είναι η εφαρμογή τεχνολογιών αιχμής, όπως οι επίγειοι οπτικοί (Camera traps) και ακουστικοί αισθητήρες, για την καταγραφή και παρακολούθηση μεγάλων θηλαστικών (αρκούδα, λύκος, λύγκας, τσακάλι, ελάφι, αγριόγιδο, ζαρκάδι) σε απομακρυσμένες δασικές περιοχές στην οροσειρά της Ροδόπης και στις γειτονικές ορεινές περιοχές» εξήγησε ο Θεόδωρος Κομηνός, Ζωολόγος-Οικολόγος στο Εργαστήριο Θαλάσσιας και Χερσαίας Ποικιλότητας, Τομέας Ζωολογίας, Τμήμα Βιολογίας του ΑΠΘ.

Σύμφωνα με τον κ.Κομηνό, η χρήση των καμερών αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία παγκοσμίως για τη μελέτη της πανίδας ενώ τα περισσότερα είδη των θηλαστικών, οι κάμερες μπορούν να τα «πιάσουν» ,από τις πρώτες κιόλας 10 μέρες.

«Φαίνεται δηλαδή άμεσα η παρουσία του είδους στην περιοχή αφού η καταγραφική μονάδα δεν ενοχλεί τα ζώα και οι κινήσεις τους δεν επηρεάζονται. Τα ψηφιακά καταγραφικά τοποθετούνται είτε σε πιθανές «οδούς» διέλευσης μεγάλων σαρκοφάγων, σε διερχόμενους δασικούς δρόμους, σε μονοπάτια, είτε κοντά σε πιθανά σημεία φωλεοποίησης. Βασικό πλεονέκτημα των καταγραφικών διατάξεων είναι η συνεχής και αδιάλειπτη δυνατότητα καταγραφής της πανίδας καθ' όλη τη διάρκεια του 24ώρου, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών, κατάστασης του υποστρώματος, παρουσίας όχλησης από ανθρώπους και κοπάδια».

Η συμβολή της… Μιλού

Για την έρευνα στην περιοχή της οροσειράς της Ροδόπης χρησιμοποιηθήκαν επίσης θερμική κάμερα για είδη που δραστηριοποιούνται κατά την διάρκεια της νύχτας όπως ο λύκος και το τσακάλι, Drone και αναπαραγόμενα καλέσματα (Howling Sessions) για τον λύκο και το τσακάλι.

«Πολύτιμη βοηθός μας ήταν και η Μιλού, το σκυλί που χρησιμοποιούμε για την εύρεση νεκρών ή ζωντανών ζώων και περιττωμάτων λύκου και τσακαλιού για τροφική και γενετική ανάλυση. Η Μιλού είναι θηλυκό βελγικό μαλινουά και έχει εκπαιδευτεί επί 12 μήνες στην εύρεση συγκεκριμένων περιττωμάτων» εξήγησε ο κ.Κομηνός.

Στο πλαίσιο του έργου, οι επιστήμονες τοποθέτησαν κάμερες σε περιοχές κοντά σε οικισμούς και με μεγαλύτερη ανθρώπινη δραστηριότητα όπου συλλέχθηκαν δεδομένα παρουσίας, κυρίως από τα σαρκοφάγα είδη . Οι κάμερες παρέμειναν για 15 ημέρες στο πεδίο και η μεθοδολογία εφαρμόστηκε από τον Απρίλιο μέχρι τον Νοέμβριο του 2022. Στα πρώτα αποτελέσματα καταγράφηκαν στους οικισμούς προσεγγίσεις κάτω από τα 500 μέτρα από λύκους σε 6 σημεία ενδιαφέροντος και από αρκούδα και τσακάλι σε 3 σημεία ενώ τις κτηνοτροφικές μονάδες, κάτω από τα 200 μέτρα, προσέγγισαν κυρίως λύκοι.

Η μοναδικότητα της Ροδόπης

Ως το πιο σημαντικό δασικό οικοσύστημα της Ελλάδας χαρακτήρισε την Ροδόπη ο κ.Κομηνός, σημειώνοντας ότι «από τα σύνορα με τη Βουλγαρία μέχρι τις ακτές του Αιγαίου έχει μεγάλο αριθμό διαφορετικών οικοτόπων» αλλά, «δεν έχει την προστασία και το ενδιαφέρον που θα έπρεπε».

Ιδιαίτερα μνεία έκανε, τέλος στην παρουσία εκατοντάδων αδέσποτων ή σε ημιάγρια κατάσταση σκυλιών στην περιοχή που τρέφονται από άγρια ζώα.

«Τα σκυλιά, μετά τις γάτες και τα ποντίκια, είναι το τρίτο πιο επιβλαβές θηλαστικό και μέσα στο Εθνικό Πάρκο Ροδόπης υπάρχουν εκατοντάδες» ανέφερε σχετικά.