Η γαστρονομία της Θεσσαλονίκης υμνήθηκε διεθνώς, για την απλότητα και τον πλούτο των παραδοσιακών γεύσεων, την τελετουργία του μεζέ και την εντιμότητα των τιμών.

Αυτά, για να μην ξεχνιόμαστε, στήθηκαν την χρυσή δεκαετία 2005 -2015, αλλά η πόλη αυτή διακρίνεται και για κάτι ακόμη, για τον επαρχιωτισμό της. Ο αγώνας που έγινε από ομάδες επαγγελματιών, με μια διάθεση να αποκτηθεί κάποια ταυτότητα στην πόλη, έφερε αποτέλεσμα, αλλά όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις επιτυχίας, εμφανίζονται σαν σαλιγκάρια μετά την βροχή, οι νέοι επιχειρηματίες που βρίσκουν πεδίο δόξης λαμπρό με κακές η καλές αντιγραφές.

Λόγω αυτής της νοοτροπίας η πόλη στο παρελθόν γέμισε βιοτεχνίες στην δεκαετία του 70, ακολούθησε με σαρωτική μορφή η εμφάνιση των μπουτίκ, ενώ στην ψυχαγωγία πλημμυρίσαμε από “παμπ”, καφέ μπαρ, πολυχώρους και ότι άλλο είχε πέραση. Το αποτέλεσμα αυτής της αδιέξοδης οικονομίας είναι η απελπιστική κατάσταση που βιώνουμε σήμερα και το σταδιακό ξεπούλημα σε ξένους, να είναι η μοναδική αιτία κυκλοφορίας χρήματος και αυτή προσωρινά … περιμένοντας τον επιθανάτιο ρόγχο.

Όλα αυτά συνέβησαν με την κατάρρευση του δευτερογενούς τομέα, της βιομηχανίας και της μεταποίησης, ακριβώς στην περίοδο της μεταστροφής της Ελληνικής οικονομίας στις πιο αντιπαραγωγικές επιχειρήσεις, αυτές των υπηρεσιών.

Και ναι η Αθήνα, η πρωτεύουσα πόλη των “αεριτζήδων” εισαγωγέων προμηθευτών του δημοσίου, των υψηλόμισθων πολυάριθμων δημόσιων υπαλλήλων, των στρατιών κυβερνητικών παραγόντων, του προστατευόμενου μαύρου χρήματος χρήματος και της μαφιόζικης διαφθοράς, με την αιγίδα των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, διαμορφώσαν τα τελευταία 20 χρόνια ένα άδικο, απρόσωπο, νεοπλουτίστικο, πνευματικά και πολιτιστικά φτωχό Ελληνικό κράτος.

Η μοίρα της δεύτερης “αφοπλισμένης” πόλης ήταν να υποστεί τις τραγικότερες συνέπειες. Προσπάθησε να μιμηθεί την πρωτεύουσα με αποτέλεσμα να γίνει καρικατούρα της, αντί να αναζητήσει την ταπεινή ταυτότητα της που πάντα την έκανε ξεχωριστή. 

Και όπως αναφέρεται και πιο πριν, η έλλειψη προοπτικής της οικονομίας από το κεντρικό κράτος και τις περιφερειακές αρχές, στέρησε την φαντασία και την τόλμη σε καινοτόμες προσπάθειες μια ολόκληρη γενιά που αναλώθηκε σε υπεράριθμα καφέ μπαρ, εστιατόρια, ταχυφαγεία και πρόσφατα σε αλυσίδες “take away”.

Σε όποιες χώρες λειτουργεί το κράτος πρόνοιας, φροντίζει να πάρει μέτρα πριν εμφανιστεί το πρόβλημα του κανιβαλισμού των επιχειρηματικών προσπαθειών, θέτοντας κανόνες που προκύπτουν από μελέτες βιωσιμότητας. Και αντίστοιχα οι επαγγελματικές συντεχνίες δεν λειτουργούν σαν ορντινάτσες των κομμάτων για ψηφοθηρικά μικροσυμφέροντα, αλλά συμμετέχουν σε όργανα (όταν οι αρχές ιδρύουν) για να διαμορφώνουν τις ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης και την αποφυγή του αθέμιτου ανταγωνισμού.

ΤΙΠΟΤΑ ΑΠΟ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ

Για αυτό όποια καλή αρχή κι αν έγινε, εξανεμίστηκε από την ανοργανωσιά, από τους μικροαπατεώνες που διείσδυσαν στον χώρο των υπηρεσιών με προχειρότητες, φαντεζί κατασκευές, υπερφίαλη προβολή για αλλαγή κατεύθυνσης σε “χοντρά πορτοφόλια”, τα οποία βεβαίως δεν επαρκούν να συντηρήσουν ούτε οι τοπικοί προύχοντες, ούτε οι Βαλκάνιοι τουρίστες. 

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αλλαγή στις συνήθειες των επισκεπτών, που μπορεί να εξαπατηθούν μία δυο φορές, αλλά μετά δεν ξαναέρχονται, όπως συνέβαινε παλιότερα και όπως γίνεται σε περιοχές που στήνουν με συλλογική προσπάθεια το τουριστικό και όχι μόνο προϊόν. Όλα τα προηγούμενα φυσικά δεν ισχύουν για όλους όσους επιχειρούν σε αυτόν τον χώρο, αλλά δυστυχώς για ένα πολύ μεγάλο τμήμα τους.

Πώς θα αναγνωρίσετε την γενιά των “αρπακτικών”; Αρκεί να διαπιστώσετε πως χρησιμοποιούν τον δημόσιο χώρο. Είναι αυτοί που γεμίζουν τραπεζοκαθίσματα σε προνομιούχες πλατείες, κεντρικά πεζοδρομία και σταυροδρόμια έχοντας ένα και μοναδικό ταλέντο που διαθέτει η φυλή του “έχω άκρες και μπροστινούς”. 

Και εκεί που οι απλοί επιχειρηματίες κατακρεουργούνται από τις αστυνομικές αρχές και ελεγκτικές του δήμου και της περιφέρειας, κάποιοι άλλοι απολαμβάνουν την ασυλία.

Όμως και η δημοτική αρχή φέρει ευθύνη γιατί έχει επιβάλλει έναν ανελαστικό τιμοκατάλογο, άδικο σε πολλές περιπτώσεις, αντιμετωπίζοντας τα τραπεζοκαθίσματα σαν βασικό εργαλείο εσόδων, μετά από το ανταποδοτικό 0,5% που εισπράττει από τις επιχειρήσεις - χωρίς καμία ανταπόδοση. 

Το κόστος ενοικίασης του δημόσιου χώρου την καθιστά σε μία από της πιο ακριβές πόλεις αυτού του είδους. Πρέπει να ληφθούν υπόψη πέρα από την παραβατικότητα και η βιωσιμότητα, ο υγιής ανταγωνισμός, η δίκαιη αξιολόγηση των τιμών ανάλογα με την διέλευση και χρηστική δυνατότητα λόγω καιρικών συνθηκών, φυσικού κάλλους κλπ

Αν λοιπόν οι νέοι δήμαρχοι, τα στελέχη της περιφέρειας και νέοι αστυνομικοί διευθυντές θέλουν να επιβάλλουν την τάξη για λόγους ισονομίας, κατάργηση του αθέμιτου ανταγωνισμού, ας βγουν στην πόλη, μέρες και ώρες αιχμής για να αντιληφθούν ότι η πλεονεξία υπερανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων, και την δημόσια εικόνα της πόλης βλάπτει και τις υπηρεσίες υποβαθμίζει και την δημόσια υγεία θέτει σε κίνδυνο γιατί οι χώροι παρασκευής και εξυπηρέτησης αδειοδοτήθηκαν για συγκεκριμένο αριθμό πελατών. Με μια απλή διέλευση στο πεζοδρόμιο (της ταλαίπωρης) Λεωφόρου Νίκης, μπορεί κάποιος να διακρίνει πολύ εύκολα ποιος είναι πιο “μάγκας” στις παράνομες επεκτάσεις και ποιοι σέβονται την πόλη.

Τα προβλήματα νομιμότητας και υγιούς επιχειρηματικότητας στον χώρο της εστίασης - ψυχαγωγίας είναι πάρα πολλές και όχι μόνο στην καταπάτηση του δημόσιου χώρου. Όμως αυτά δεν λύνονται από την μία μέρα στην άλλη, χρειάζεται και η πολιτεία να αφουγκραστεί τους επαγγελματίες και να δώσει χρονικό ορίζοντα επανορθώσεων, αλλά και λύσεις με γνώμονα την ισονομία ΚΑΙ την βιωσιμότητα των καταστημάτων που βάλλονται από τις υπηρεσίες που λειτουργούν ως τιμωροί.

Όπως πχ η τροχαία εμφανίστηκε ξαφνικά στο εύκολο κυνήγι των παρκαρισμένων το βράδυ, για να παρουσιάζει νούμερα και εισπράξεις δημιουργώντας παράλληλα ζημία στην λειτουργία του κέντρου. Στα μποτιλιαρίσματα σάς θέλουμε στα σταυροδρόμια και στην τιμωρία των αντικοινωνικών οδηγών κάθε μορφής οχήματος.

Αυτή η λατρεία του “αποφασίζομεν και διατάσσομεν" πρέπει να σταματήσει, γιατί είναι και άδικη και αδιέξοδη … για αυτό σύντομα επανερχόμαστε στην κανονικότητα των παραβατικών!

Χρειαζόμαστε πολιτισμό στις σχέσεις μεταξύ κράτους, αρχών και επαγγελματιών. Να ακουστούν όλες οι πλευρές. Μην επαναπαυτούν οι επαγγελματίες στην εκπροσώπηση των “εκλεγμένων” από μειοψηφία, αλλά να δραστηριοποιηθούν και σε νέες συλλογικότητες χωρίς “καπέλα”, καθώς και οι δημοτικές αρχές να λάβουν υπόψη την πραγματική εικόνα ερχόμενες σε επαφή με τους πολίτες και όχι μόνο με σωματεία σφραγίδες…

Αυτή η πόλη για να υπάρχει, πρέπει οι εκπρόσωποι, αντιδήμαρχοι, αντιπεριφερειάρχες, να εκπαιδευτούν και να αντλήσουν εμπειρίες από άλλες χώρες. Και όταν λέμε εμπειρίες από τα ταξίδια, δεν εννοούμε αυτές που είναι κοινό μυστικό. 

Οι περισσότερες πόλεις διεθνώς που έχουν “προκόψει” , το οφείλουν στην φαντασία και στις καινοτομίες που ανέπτυξαν για να λύσουν τις ιδιαιτερότητες των προβλημάτων τους. Εμείς εδώ ένα πράγμα πουλάμε μόνο, την γεωγραφική θέση του λιμανιού με το ηλιοβασίλεμα στον Όλυμπο… Είναι αρκετό αυτό;

Χρειαζόμαστε ένα “σύμφωνο συμβίωσης” … Καθαριότητα, κυκλοφοριακό, ρύπανση, δημόσιο χώρο, με καινοτόμες λύσεις και προτάσεις (ίσως στο επόμενο… τεύχος κατατεθούν κάποιες ενδεικτικά). Μόνο όταν κάθε πλατεία αντιμετωπιστεί ως ενιαίο έργο τέχνης και όχι ως εργολαβία θα έχει νόημα, μόνο η αισθητική με λογικό κόστος σε κάθε τι, θα είναι η απάντηση στον νεοπλουτισμό του πανάκριβου κιτς και του “δε βαριέσαι” …

Πρέπει να σοβαρευτούμε όλοι γιατί η πόλη θα έχει το ίδιο τραγικό τέλος με την αδερφή του Μέγα Αλέξανδρου που της έδωσε το όνομα της.

Για όσους αγνοούν την σχετική ιστορία ακολουθεί ως κέρασμα παρακάτω.

“Θεσσαλονίκη της Μακεδονίας, η τραγική βασίλισσα”

Μια σχετικά άγνωστη ιστορία, που δίνει εξήγηση για όσα διαχρονικά συμβαίνουν στην Θεσσαλονίκη την τραγική πόλη της Μακεδονίας…

Η Νικησίπολις μια σπάνιας ομορφιάς Θεσσαλή αριστοκράτισσα και πιθανά ιέρεια, μάγεψε τον ζωηρό Φίλιππο Β΄ φημισμένο για τις ερωτικές του επιδόσεις με όλα τα φύλα. Τότε μετά από κάθε σύμφωνο έπαιρναν και μια γυναίκα δώρο. Παρά τις αρχικές επιφυλάξεις της η Ολυμπιάδα την αποδέχτηκε στην Πέλλα κι έγινε η καλύτερη της φίλη. Δεν έζησε όμως για πολύ και άφησε ορφανή την κόρη της Θεσσαλονίκη, που βρήκε τελικά στοργή από την Ολυμπιάδα. Στα 26 της ανύπαντρη ακόμη, (γιατί όπως η Χιονάτη είχε αντιζηλίες), μπρος στα μάτια της στην Πύδνα ο Κάσσανδρος (παραβιάζοντας την συμφωνία παράδοσης) εκτέλεσε την μητριά της και Αντιβασίλισσα μαζί με την σύζυγο του θανόντα στρατηλάτη Ρωξάνη και τον νόμιμο αλλά ανήλικο διάδοχο της αυτοκρατορία, Αλέξανδρο Δ’.

Η ατυχία της Θεσσαλονίκης συνεχίστηκε, με τον Κάσσανδρο να βρίσκει την ευκαιρία να νομιμοποιήσει τον θρόνο του δια του γάμου “θέλεις δεν θέλεις θα με πάρεις”, με την ετεροθαλή αδελφή του Αλέξανδρου Γ’ (που πιθανολογείται ότι έβαλε πλάτη στην δολοφονία του) . Με τον σφετεριστή σύζυγο της, εκτός από μια πόλη με το όνομα της, απέκτησε τρεις γιους. Ο πρωτότοκος Φίλιππος κυβέρνησε ελάχιστα μετά τον θάνατο του πατέρα του έχοντας το ίδιο τέλος από φυματίωση, ο δεύτερος με το όνομα του παππού του Αντίπατρος, δέχτηκε πιέσεις από την ρομαντική μητέρα Θεσσαλονίκη να βασιλέψει μαζί με τον μικρό του αδερφό Αλέξανδρο (ήταν της μόδας). Όμως ο Αντίπατρος τα ήθελε όλα για αυτόν και δεν δίστασε να πνίξει με τα ίδια του τα χέρια την μητέρα του Θεσσαλονίκη…

Ορφανή από μικρή, παντρεμένη με το ζόρι, βρήκε θάνατο από το ίδιο της το παιδί…

Δεν είναι βέβαιο ότι έγινε γοργόνα... σίγουρα όμως εξηγεί γιατί η πόλη με το όνομα της τρώει τα παιδιά της…

Για να λυθούν τα μάγια σε μια πόλη, που την βαρύνει μητροκτονία, πρέπει η κάτοικοι της αφενός να μάθουν την τραγική διαχρονική ιστορία που είχε η πόλη και αφετέρου να αντιδράσουν απέναντι σε μυθεύματα, τύπου συμβασιλεύουσα, συμπρωτεύουσα, που τους κρατάν υπνωτισμένους …

Αυτό αντί επιλόγου…