Έως το τέλος του έτους ολοκληρώνεται πρόγραμμα του ενιαίου πληροφοριακού συστήματος, το οποίο θα παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο λεπτομερώς τη ροή των συνολικών αποθεμάτων αίματος σε όλη τη χώρα, έτσι ώστε το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας να έχει πλήρη εικόνα ανά πάσα στιγμή από όλες τις νοσηλευτικές μονάδες αιμοδοσίας, προκειμένου όταν υπάρχει ανάγκη σε κάποιο σημείο της επικράτειας, να καλύπτεται με άμεση μεταφορά αίματος. Όπως αναφέρει ο πρόεδρος του ΕΚΕΑ Παναγιώτης Κατσίβελας, στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Πρακτορείο FM και στη δημοσιογράφο Τάνια Μαντουβάλου, «αυτό είναι ένα μεγάλο βήμα για τη χώρα μας, γιατί μέχρι στιγμής καμία μονάδα αιμοδοσίας δεν μπορούσε να διασυνδεθεί με καμία άλλη. Και ήταν ένα τεράστιο έλλειμμα, όχι μόνο στη διαχείριση του αίματος, αλλά και στη χάραξη της στρατηγικής, ώστε να έχουμε επάρκεια. Το κόστος του προγράμματος είναι 2,9 εκατ. ευρώ και η χρηματοδότηση έχει γίνει από το ΕΣΠΑ». Παράλληλα ο κ. Κατσίβελας ανακοίνωσε ότι στο ΕΚΕΑ κατασκευάζεται και αναμένεται εντός διμήνου να έχει ολοκληρωθεί εργαστήριο για τον ορολογικό έλεγχο, δηλαδή τη μέτρηση αντισωμάτων, για ασθένειες που μεταδίδονται με τη μετάγγιση αίματος. Πρόκειται, όπως λέει, για ένα πρωτοποριακό έργο με πλήρη αυτοματοποιημένη διαδικασία, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, που θα συμβάλλει στην τεχνολογική αναβάθμιση της χώρας.

Η Ελλάδα στις χώρες που δίνουν το περισσότερο αίμα ανά μονάδα πληθυσμού παγκοσμίως - Κάθε χρόνο στην 4η, 5η θέση -Εντυπωσιακή αύξηση της εθελοντικής αιμοδοσίας μετά την πανδημία

Ο πρόεδρος του ΕΚΕΑ αναφέρει ότι οι ανάγκες αίματος της χώρας καλύπτονται και ιδιαιτέρως μετά την πανδημία έχει αυξηθεί εντυπωσιακά η εθελοντική αιμοδοσία, που είναι και το ζητούμενο. «Μέχρι στιγμής σε σύγκριση με το 2022, έχουμε συγκεντρώσει τα αντίστοιχα χρονικά διαστήματα, περισσότερες 14.000 μονάδες αίματος. Επίσης, πολύ ενθαρρυντικό στοιχείο είναι ότι το 2021 και το 2022 αιμοδότησαν περί τους 150.000 νέοι αιμοδότες. Η χώρα μας χρειάζεται μεσοσταθμικά κάθε χρόνο περίπου 550.000 μονάδες αίματος (εκ των οποίων οι 120.000 αφορούν άτομα με μεσογειακή αναιμία και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες). Το 2022 μάλιστα τις 349.000 από αυτές, τις είχαμε από εθελοντικό αίμα, που είναι ρεκόρ πενταετίας, ως προς τον αριθμό του εθελοντικού αίματος. Το υπόλοιπο αίμα προέρχεται από συγγενείς και φίλους των ασθενών, που θα πρέπει ως κοινωνία να τους απαλλάξουμε από το βάρος. Υποχρέωση και στόχος του ΕΚΕΑ είναι να καλύψουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τις ανάγκες του πληθυσμού με εθελοντικό αίμα. Η Ελλάδα είναι από τις χώρες που δίνουν το περισσότερο αίμα ανά μονάδα πληθυσμού παγκοσμίως και κάθε χρόνο βρίσκεται στην 4η με 5η θέση».

Γυναίκες πάνω από το 50% των εθελοντών αιμοδοτών- Έπεσε δέκα χρόνια ο μέσος όρος ηλικίας

Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο κ. Κατσίβελας, ο Έλληνας αν και έχει ενσυναίσθηση και ένα ηρωικό στοιχείο που τον κάνει να συμμετέχει σε ακραία γεγονότα, δεν έχει τη συνείδηση να είναι σταθερός, με διάρκεια, συνέχεια και συνέπεια και αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει στην ελληνική εθελοντική αιμοδοσία. «Παρόλα αυτά το πρώτο τρίμηνο του 2023 το ποσοστό συμμετοχής των εθελοντών στις ανάγκες της χώρας προσέγγισε το 70%, όταν το αντίστοιχο ποσοστό του 2022 ήταν 64,9% και στο τέλος χρονιάς είχε κλείσει με 65,3%». Ποιο είναι το προφίλ του Έλληνα αιμοδότη και τι θα έπρεπε να γίνει προκειμένου να γίνει πιο σταθερός στις αιμοδοτήσεις του; «Πριν από την πανδημία ο μέσος όρος ηλικίας του εθελοντή αιμοδότη ήταν τα 45 έτη. Όμως, με όλη αυτή την κινητοποίηση που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια, ο μέσος όρος ηλικίας έχει πέσει κάτω από τα 35. Αυτό το οποίο είναι συγκινητικό και οφείλουμε να το επισημάνουμε, είναι ότι οι γυναίκες κατά κράτος επικρατούν των ανδρών και ξεπερνούν το 50% των εθελοντών αιμοδοτών. Όμως, παρά το γεγονός ότι οι άντρες μπορούν να δίνουν έως τέσσερις φορές το χρόνο και οι γυναίκες έως τρεις, έχουμε υπολογίσει ότι κάθε εθελοντής αιμοδότης δίνει κατά μέσο όρο 1,3 μονάδες αίματος το χρόνο. Και εκεί ακριβώς είναι το σημείο που πάσχει η ελληνική αιμοδοσία, για αυτό και στην καμπάνια μας τονίζουμε ότι είναι καλό να αιμοδοτούμε δύο φορές το χρόνο». Όσον αφορά την ενημέρωση του πληθυσμού και κυρίως των παιδιών στα σχολεία, ο πρόεδρος του ΕΚΕΑ λέει ότι εν μέσω πανδημίας όλα αυτά ατόνισαν, ωστόσο σιγά σιγά πλέον επανέρχονται όλες οι δράσεις, «προκειμένου η Πολιτεία να επενδύσει στη διαμόρφωση συνείδησης για τα παιδιά του δημοτικού και του γυμνασίου, έτσι ώστε οι επόμενες γενιές να γαλουχηθούν σωστά για να αντικαταστήσουν τους σημερινούς αιμοδότες».

Ποιοι και που μπορούν να αιμοδοτήσουν

Όπως εξηγεί ο πρόεδρος του ΕΚΕΑ, στην εθελοντική αιμοδοσία μπορούν να συμμετέχουν άτομα από 18-65 ετών που μπορούν να αποταθούν σε μια από τις 92 νοσηλευτικές μονάδες αιμοδοσίας που υπάρχουν στα νοσοκομεία σε όλη τη χώρα. «Παράλληλα γίνονται και εξορμήσεις, είτε σε συνεργασία με συλλόγους αιμοδοτών, είτε με συνεργασίες των δήμων, των εργασιακών χώρων, κοινωνικών φορέων κλπ. Αν μπει κανείς στη σελίδα μας, ekea.gr, μπορεί να βρει κάποια από τις αιμοδοσίες που γίνονται κοντά του, και συνήθως γίνονται Σαββατοκύριακο, που ο κόσμος δεν δουλεύει και είναι πιο βολικό».

Εκρηκτική αύξηση 33% της συλλογής αίματος στο δυστύχημα των Τεμπών

Πώς επιδρούν άραγε στη συλλογή αίματος ακραία γεγονότα όπως αυτά που έχουμε ζήσει τα τελευταία χρόνια με την πανδημία, τις πλημμύρες, αλλά και το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη τον περασμένο Φεβρουάριο; «Η πανδημία επηρέασε αρνητικά την εθελοντική αιμοδοσία, όπως και ο παρατεταμένος καύσωνας τον Ιούλιο, αλλά και οι πλημμύρες στη Θεσσαλία. Στον αντίποδα, ένα δυστύχημα όπως αυτό των Τεμπών, λειτούργησε εντελώς αντίθετα, καθώς πολύς κόσμος προσέτρεξε να αιμοδοτήσει και εκείνη τη στιγμή είχαμε μία εκρηκτική αύξηση της εισροής αίματος, κατά 33%, αφού συγκεντρώθηκαν περίπου 16.000 περισσότερες μονάδες, από τις περίπου 45.000 (όριο ασφαλείας) που καλύπτουν τις ανάγκες της χώρας σε μηνιαία βάση.

Συνεργασία ΕΚΕΑ - Ελβετικού Ερυθρού Σταυρού για τους πάσχοντες από μεσογειακή αναιμία

Στο ερώτημα αν γίνεται αγοραπωλησία αίματος ο κύριος Κατσίβελας απαντά: «Στη χώρα μας απαγορεύεται ρητά εκ του νόμου και η εθελοντική αιμοδοσία είναι το πρόταγμα της ελληνικής κοινωνίας. Ωστόσο υπάρχει συνεργασία του ΕΚΕΑ με τον ελβετικό Ερυθρό Σταυρό, από τον οποίο προμηθευόμαστε 20.000 μονάδες το χρόνο, για τους συνανθρώπους μας που πάσχουν από μεσογειακή αναιμία. Το ελληνικό κράτος σε αυτή την περίπτωση πληρώνει το κόστος επεξεργασίας, το οποίο είναι αντίστοιχο του κόστους με αυτό που θα είχαμε, αν είχαμε τις μονάδες αυτές στη χώρα μας». Όσον αφορά την αμοιβόμενη αιμοδοσία ο πρόεδρος του ΕΚΕΑ αναφέρει ότι στην Αμερική προωθείται η αμειβόμενη εθελοντική αιμοδοσία. «Είναι κάτι που εμείς δεν το θέλουμε και η αντίληψη που υπάρχει στην Ευρώπη είναι ότι επιλέγουμε το εθελοντικό αίμα, διότι όταν ο ενσυνείδητος αιμοδότης έρθει στην αιμοδοσία, είναι βέβαιο ότι θα δώσει ακριβή στοιχεία, γιατί δεν έχει κανένα προσωπικό όφελος. Κατά συνέπεια ελαχιστοποιείται έως και μηδενίζεται η πιθανότητα να έχουμε ένα αρνητικό σύμβαμα στον δέκτη του αίματος».