Μια εκκρεμότητα δεκαετιών στις ελληνορωσικές σχέσεις πήρε το δρόμο της οριστικής επίλυσης μετά τη σημερινή συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στο Σότσι.

Ο Ρώσος πρόεδρος, έκανε γνωστή την πρόθεσή του να παραδώσει στην Ελλάδα τα αρχεία των εβραϊκών κοινοτήτων που μεταφέρθηκαν στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και από το 1945 βρίσκονται στη Μόσχα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ευχαρίστησε τον Βλαντιμίρ Πούτιν για το ενδιαφέρον του για τα αρχεία των εβραϊκών κοινοτήτων τα οποία θα επιστρέψουν στην Ελλάδα μετά από πολλές δεκαετίες, στη διάρκεια των κοινών τους δηλώσεων. Η ρωσική προσφορά προς την Ελλάδα αφορά το αρχείο των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, το οποίο πήρε ο Κόκκινος Στρατός εισβάλλοντας στη ναζιστική καγκελαρία.

Το 2014 η ελληνική κυβέρνηση έφθασε πολύ κοντά με τη ρωσική για την παράδοση του αρχείου των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Η Αθήνα ήταν πρόθυμη να πληρώσει και τα «φύλακτρα» των αρχείων (περίπου 80.000 ευρώ) και από την πλευρά της να παραδώσει στη Μόσχα τα αρχεία του ρωσικού προξενείου στα Χανιά.

Το χρονικό
Στις 11 Ιουλίου 1942 οι Ναζί, καθοδηγούμενοι από τον Αυστριακό επικεφαλής του «Ειδικού Τμήματος της Αστυνομίας Ασφαλείας» Αλόις Μπρούνερ περικύκλωσαν τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης με σκοπό να τους εκτοπίσουν στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Η κοινότητα πλήρωσε το ποσόν των 2,5 δισεκατομμυρίων δραχμών για την ελευθερία της, αλλά το μόνο που κατάφερε ήταν να καθυστερήσει την εκτόπιση μέχρι τον επόμενο Μάρτιο.

Το 96% των μελών της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης, δηλαδή 46.091 άνθρωποι, εστάλησαν στο Άουσβιτς. Μόνο 1950 επέστρεψαν και βρήκαν τις περισσότερες από τις εξήντα συναγωγές τους κατεστραμμένες, το νεκροταφείο τους συλημένο και τα σχολεία τους ερειπωμένα.