Σε επιφυλακή βρίσκονται κάτοικοι και αρχές στον Έβρο, καθώς μετά τις ήσυχες μέρες του Αυγούστου στο μεταναστευτικό αρχίζει και πάλι να φουντώνει η ανησυχία για ένα ενδεχόμενο νέο κύμα προσφύγων από την Τουρκία. Η απόφαση της Γερμανίας να «ασφαλίσει» τα δικά της σύνορα με ασφυκτικούς ελέγχους, παρά τα ισχύοντα της Συνθήκης Σένγκεν, δείχνοντας τον δρόμο της επιστροφής στις χώρες πρώτης υποδοχής στους μετανάστες που δεν πληρούν τους όρους παραμονής, έχει εντείνει την ανησυχία στα κράτη της ευρωπαϊκής μεθορίου που δέχονται και τη μεγαλύτερη πίεση.

Όλοι φοβούνται πως είναι πολύ πιθανό να υπάρξει και νέα προσπάθεια εισόδου μεγάλου αριθμού παράνομων μεταναστών, ιδιαίτερα πριν αρχίσουν οι δυσμενείς συνθήκες του χειμώνα. Στον Έβρο αυτό το διάστημα, υπάρχει μια παράξενη ησυχία που μοιάζει με την ηρεμία πριν ξεσπάσει η θύελλα. Στην τουρκική πλευρά παραδόξως και παρά τον καλό καιρό που σε άλλες εποχές θα ήταν σύμμαχος των δουλεμπορικών κυκλωμάτων, δεν εκδηλώνονται - τουλάχιστον φανερά – μαζικές μετακινήσεις παράτυπων μεταναστών και προσφύγων όπως στο παρελθόν.

Οι δουλέμποροι συνεχίζουν να κάνουν τη δουλειά τους οδηγώντας τους παράτυπους μετανάστες και τους πρόσφυγες στις μαύρες τρύπες της ελληνοτουρκικής μεθορίου, αλλά όχι μαζικά…

Τα στοιχεία της Frontex

Η αύξηση των μεταναστευτικών και των προσφυγικών ροών στη χώρα μας, καθ’ όλη τη διάρκεια της φετινής χρονιάς, είναι δεδομένη και αποτυπώθηκε με σαφήνεια στα πρόσφατα στοιχεία της Frontex.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, οι αφίξεις μεταναστών και προσφύγων τόσο προς τα θαλάσσια όσο και προς τα χερσαία σύνορα της Ελλάδας έχουν αυξηθεί σε ποσοστό 39% για το πρώτο οκτάμηνο του 2024, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Συνολικά, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που έχουν φτάσει στην Ευρώπη από τον «διάδρομο της ανατολικής Μεσογείου» ανήλθαν σε 37.163 από τις αρχές του έτους μέχρι και τα τέλη του Αυγούστου.

Η πρόσφατη έκθεση της Frontex είναι ενδεικτική για την πίεση που δέχεται η χώρα μας σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες πρώτης υποδοχής μεταναστών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Την πρώτη θέση στις αφίξεις εξακολουθεί να διατηρεί η Ιταλία, καθώς μέσω του «διαδρόμου της κεντρικής Μεσογείου» το πρώτο οκτάμηνο του 2024 έφτασαν 41.250 μετανάστες, αριθμός όμως που είναι μειωμένος κατά 64% σε σχέση με πέρσι, ενώ μείωση της τάξης του 8% έχουν και οι αφίξεις προς την Ισπανία και την Πορτογαλία.

Ρεκόρ τον Σεπτέμβριο

Τα νέα δεδομένα δημιουργούν μεγάλη ανησυχία για τα επίπεδα των προσφυγικών και των μεταναστευτικών αφίξεων κατά τον τρέχοντα μήνα, καθώς παραδοσιακά τον Σεπτέμβριο σημειώνονται ρεκόρ στις ροές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, την ώρα που ο Αύγουστος έκλεισε με 6.824 αφίξεις, μόνο τις πρώτες οκτώ ημέρες του Σεπτεμβρίου στα νησιά του Αιγαίου έφτασαν συνολικά 2.006 πρόσφυγες. Επίσης, κατά το πρώτο οκταήμερο του Σεπτεμβρίου τα χερσαία σύνορα του Έβρου διέσχισαν παράνομα 256 μετανάστες. Παρά την επέκταση του συνοριακού φράχτη και την αυξημένη φύλαξη των χερσαίων συνόρων, από τις αρχές του έτους τον Έβρο έχουν καταφέρει να διασχίσουν παράνομα 4.589 πρόσφυγες και μετανάστες.

Οι αριθμοί αυτοί σε σχέση με το παρελθόν είναι πολύ μικρότεροι. Όπως τονίζει ο Αντιπεριφερειάρχης Έβρου Ευάγγελος Πουλιλιός, ο φράχτης που έχει στηθεί έχει κάνει τη δουλειά του και λειτουργεί αποτρεπτικά. «Εμείς, οι κάτοικοι και οι άνθρωποι του Έβρου είμαστε εδώ. Αυτές οι καταστάσεις είναι γνώριμες και δεν μας φοβίζουν γιατί πάντα είμαστε σε επαγρύπνηση» επισημαίνει. «Αυτή την περίοδο υπάρχει στα χερσαία σύνορα μια ησυχία, αλλά αυτό δεν μας λέει τίποτε. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να προκύψει μια κατάσταση. Είμαστε όμως προετοιμασμένοι», προσθέτει.

Στον Έβρο απομένει μόλις ένα χιλιόμετρο για να ολοκληρωθεί το νέο τμήμα των 35 χιλιομέτρων του φράχτη. Συνολικά έχει κατασκευαστεί φράχτης σε μήκος 75 χιλιομέτρων, ο οποίος ξεκινά από τις Καστανιές και καταλήγει στις Φέρρες Έβρου. Μια ματιά στον χάρτη της διεθνούς οργάνωσης μετανάστευσης (ΙΟΜ) αποκαλύπτει πως η δράση των δουλεμπορικών κυκλωμάτων έχει μετατοπιστεί προς τα μικρασιατικά παράλια στοχεύοντας στα θαλάσσια σύνορα. Η συντριπτική πλειοψηφία συγκεντρώνεται στις ακτές της Τουρκία στο πρώτο οκτάμηνο του 2024. Στον Έβρο καταγράφεται μόνο ένα σημείο συγκέντρωσης στην περιοχή Enez στις εκβολές του ποταμού.

«Όλα μπορούν να αλλάξουν από στιγμή σε στιγμή»

Η ένταση του φαινομένου όμως και η αυξητικές τάσεις προκαλούν ανησυχία.

Για το Νίκο Μουσουνάκη, τον νέο πρόεδρο του Συλλόγου Αινήσιου Δέλτα, η ησυχία που υπάρχει στην αντίπερα όχθη είναι περίεργη και δεν αφήνει κανέναν να εφησυχάζει. Μπορεί ο καιρός να δείχνει ιδανικός για τη δράση των δουλεμπόρων αλλά τα μάτια τους έχουν δει πολλά… «Αυτοί δε λογαριάζουν τίποτε. Στην προηγούμενη μεγάλη κρίση όλα ξεκίνησαν έναν Φεβρουάριο με κακές καιρικές συνθήκες. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν ενδείξεις για κάτι σημαντικό αλλά όλα μπορεί να αλλάξουν από στιγμή σε στιγμή», λέει στη ΜτΚ.

Ο Σύλλογος και τα 440 μέλη του, μαζί με εκατοντάδες άλλους κατοίκους της γύρω περιοχής, αγρότες, ψαράδες, κυνηγούς, έχουν γίνει ο φύλακας-άγγελος του Δέλτα του Έβρου. «Είμαστε σε θέση να παρατηρούμε ότι γίνεται στο Δέλτα. Ενημερώνουμε τις αρχές μόλις καταγράψουμε ένα περιστατικό ή κάποια κινητικότητα. Το κάναμε παλιότερα και είμαστε εδώ για να το ξανακάνουμε» προσθέτει. Όπως λέει στη ΜτΚ, «δεν έχει δοθεί κάποιο σήμα για επιφυλακή. Δε χρειάζεται. Εμείς είμαστε πάντα σε επαγρύπνηση».

Την περασμένη Κυριακή πραγματοποιήθηκε στην Αδριανούπολη η προγραμματισμένη ελληνοτουρκική συνάντηση στην οποία συμμετείχε ο Ταξίαρχος προϊστάμενος του Κλάδου Αλλοδαπών και Προστασίας Συνόρων Ιωάννης Σταυρακάκης και οι δύο Αστυνομικοί Διευθυντές Αλεξανδρούπολης και Ορεστιάδος, με Τούρκους ομολόγους τους. Στη συνάντηση διάρκειας μίας ώρας, από την ελληνική πλευρά δόθηκαν στοιχεία για ένα κύκλωμα διακίνησης μεταναστών με φορτηγά, με έδρα την Κωνσταντινούπολη, και από την τουρκική κάποια άλλα στοιχεία για κυκλώματα και τις ενέργειές τους για την προώθηση των παράτυπων μεταναστών και προσφύγων.

Οι μέθοδοι

Μια από τις πιο συνηθισμένες μεθόδους διακίνησης των παράτυπων μεταναστών είναι η εξής: Οι πρόσφυγες πληρώνουν ποσά από 4.000 έως και 6.000 ευρώ το άτομο σε κάποιο παράνομο γραφείο συναλλαγών με τη μέθοδο « HAWALΑ», (μεταφορά χρημάτων χέρι-χέρι και ασφάλισή τους από κάποιον ιδιώτη) που βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη. Στη συνέχεια ακολουθεί η μεταφορά τους οδικώς από την Κωνσταντινούπολη στην Αδριανούπολη και από εκεί σε δασώδη περιοχή της Τουρκίας, κοντά στα σύνορα με την χώρα μας. Το κύκλωμα αναλαμβάνει να περάσει σε μικρές ομάδες τους μετανάστες με φουσκωτές βάρκες μέσω του ποταμού Έβρου σε ελληνικό έδαφος. Οι μετανάστες κρύβονταν σε δασώδη περιοχή για μία με δύο ημέρες, απ΄ όπου τους παραλαμβάνουν οι διακινητές με διάφορα οχήματα και τους μεταφέρουν σε διαμερίσματα συνήθως στην περιοχή της Θεσσαλονίκης. Με την άφιξη των μεταναστών στο διαμέρισμα, οι διακινητές τους βιντεοσκοπούν. Το βίντεο στέλνεται στους «ασφαλιστές» των χρημάτων οι οποίοι απελευθερώνουν μέρος των χρημάτων τα οποία φτάνουν στα μέλη του κυκλώματος. Στη συνέχεια ακολουθεί η κάθοδός τους στην Αθήνα. Λίγο πριν την άφιξή τους, γίνεται νέο βίντεο το οποίο στέλνεται στους «ασσφαλιστές» έτσι ώστε να καταβληθούν και τα υπόλοιπα χρήματα.

Μόλις πριν από τέσσερις ημέρες η ελληνική αστυνομία κατάφερε να εξαρθρώσει ένα κύκλωμα που είχε διακινήσει εκατοντάδες παράτυπους μετανάστες από περιοχές του Έβρου στη Θεσσαλονίκη χρησιμοποιώντας πάνω από 20 φορτηγά τα οποία προμηθεύονταν από την Ελλάδα αλλά και χώρες του εξωτερικού. Οι διακινητές αγόραζαν τα οχήματα αλλά δεν προχωρούσαν τις διαδικασίες μεταβίβασης του οχήματος έτσι ώστε στην οποιαδήποτε αναζήτηση από τις αρχές να εμφανίζεται ο προηγούμενος ιδιοκτήτης. Από τη δράση του μόνο το τελευταίο διάστημα το κύκλωμα είχε αποκομίσει κέρδη άνω των 500.000 ευρώ.

Αυξάνεται η πίεση στα νησιά

Αυξημένες σε σχέση με πέρυσι όμως είναι οι αφίξεις που καταγράφονται στα νησιά του Αιγαίου. Στην πρώτη θέση βρίσκεται η Λέσβος με 5.891 αφίξεις, ενώ ακολουθούν η Σάμος με 4.362 αφίξεις και η Ρόδος με 3.658. Όμως, σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, η σημαντική διαφοροποίηση το 2024 στις μεταναστευτικές ροές αφορά την Κρήτη. Στις ακτές της νότιας Κρήτης αλλά και στη Γαύδο φέτος έχουν φτάσει συνολικά 2.928 πρόσφυγες και μετανάστες. Εκτιμάται ότι οι μεταναστευτικές ροές στη νότια Κρήτη δεν προέρχονται πλέον αποκλειστικά και μόνο από τη Λιβύη, όπως γινόταν τα προηγούμενα χρόνια.

Τα στοιχεία που έχει στα χέρια του το Λιμενικό Σώμα δείχνουν ότι αρκετά από τα πλοιάρια που φτάνουν στο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας προέρχονται και από τις νότιες ακτές της Τουρκίας, από τα ίδια κυκλώματα των διακινητών οι οποίοι στέλνουν μετανάστες και προς την Κύπρο. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το πρώτο 8μηνο του ‘24 εισήλθαν από θαλάσσης 25.000 αλλοδαποί ενώ το αντίστοιχο διάστημα του 2023 ήταν 12.000. Πρόκειται για αύξηση πάνω από 100%!

Μόνον στην Κρήτη το α’ 6μηνο του 2023 είχαν εισέλθει 700 μετανάστες και φέτος ξεπέρασαν τους 2.600, ποσοστό πάνω από 350%.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 22.09.2024