Μέχρι τις αρχές του 2018 θα περίμενε κάποιος ότι ο Νίκος Μέρτζος θα ήταν μπροστάρης στο συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη για το μακεδονικό. Όμως ο παλαίμαχος δημοσιογράφος και πρώην πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών δεν ήταν ο αδιάλλακτος «μακεδονομάχος», που θα φανταζόταν ο κόσμος. Ήταν ο άνθρωπος που δημοσίευσε στις 7/1/2018 ένα άρθρο με τίτλο «Έντιμος συμβιβασμός με το κράτος των Σκοπίων». Σε αυτό παρέθετε μια σειρά επιχειρημάτων ως προς το μομέντουμ και την αναγκαιότητα να επέλθει τώρα ένας «έντιμος συμβιβασμός».

Αυτό ήταν σοκ για πολλούς Βορειοελλαδίτες και όχι μόνο. Ο Μέρτζος δεν είναι τυχαίος. Ο Μέρτζος είναι εμβληματική προσωπικότητα για τη Βόρεια Ελλάδα. Ο Μέρτζος διετέλεσε πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Ο Μέρτζος ήταν ο εξ απορρήτων του γέρου του Καραμανλή. Ο Μέρτζος ήταν σύμβουλος του Μητσοτάκη σε εθνικά θέματα την εποχή του μακεδονικού του ’92. Ο Μέρτζος εξέδιδε τη «Μακεδονική Ζωή». Ο Μέρτζος έβγαζε τον «Ελληνικό Βορρά». Ο Μέρτζος είναι συντηρητικός. Πώς είναι δυνατόν το 2018 ο Μέρτζος να μας τη βγαίνει «από τα αριστερά»;

Πράγματι, μια ζωή ο Νίκος Μέρτζος κατηγορούνταν για υπερπατριωτισμό. Για υπερβολική προσήλωση στην έννοια «πατρίδα», για στενόμυαλη στήριξη στην (ελληνική) Μακεδονία, για έλλειψη ανοιχτών οριζόντων. Κι ας απείχαν όλα αυτά παρασάγγας από την πληθωρική φυσιογνωμία του Βλάχου από το Νυμφαίο.

Ο «έντιμος συμβιβασμός» του Νίκου Μέρτζου συνέπεσε με την ενεργή εμπλοκή του Γιάννη Μπουτάρη με «το όνομα». Με τη φιλοξενία του Ζόραν Ζάεφ στη Θεσσαλονίκη, με την προσέγγιση Μπουτάρη - Κοτζιά, με τις δηλώσεις Μπουτάρη για «κατάπτυστο συλλαλητήριο» που «πρέπει να το σταματήσει ο Τσίπρας».

«Χαιρετάς τον προδότη;»

Στο σάιτ της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών υπάρχει μία υποκατηγορία με την ονομασία «τέως πρόεδρος ΕΜΣ». Σε αυτήν, ο Νίκος Μέρτζος δημοσιεύει τακτικά περιεχόμενο της δικής του αρεσκείας. Όπως το παρακάτω, που αποτελεί απόσπασμα από άρθρο του που δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» στις 4/2/2018, δύο εβδομάδας μετά το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης.

«Νωπά μεγαλειώδη γεγονότα εικονογράφησαν τη Θεσσαλονίκη με ένα πρόσωπο που δεν της πρέπει ούτε υπηρετεί το εθνικό συμφέρον. Πόλη περίκλειστη και εχθρική στην άμεση ενδοχώρα της. Πόλη πιασμένη σε φοβίες και δεισιδαιμονίες, σε ξόρκια και σε φωνασκίες. Πόλη στενόχωρη και αναίτια στεναχωρημένη, που δεν εννοεί την ιστορική αποστολή της ούτε καν τα αυταπόδεικτα συμφέροντά της. Πόλη που τρέμει το πλούσιο μέλλον της και, φυσικά, δεν το σχεδιάζει. Πόλη που φοβάται ένα τίποτε και κρύβεται σαν μικρό παιδί στην ποδιά της δοξασμένης μάνας μας Μακεδονίας».

Αυτές οι απόψεις Μέρτζου, που εκφράστηκαν δημοσίως, οδήγησαν μέλη της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών να στρέφονται εναντίον του, όπως και εναντίον του Γιάννη Μπουτάρη, ο οποίος είναι, επίσης, μέλος της ΕΜΣ. Άρχισαν οι άγριες κόντρες. Ο Μέρτζος έγινε, ξαφνικά, προδότης, ανθέλληνας. «Με τον προδότη ανταλλάσσεις χειραψία;» έλεγαν σε όποιον δεν έκανε ότι δεν τον βλέπει. Σύντομα άρχισε να συζητείται η λέξη «διαγραφή» τόσο για τον Μπουτάρη όσο και για τον Μέρτζο. Η κατάσταση άρχισε να εκτραχύνεται.

Για πολλά μέλη της ΕΜΣ είναι αδιανόητο να αμφισβητείται ο πατριωτισμός του Νίκου Μέρτζου και το δικαίωμα έκφρασης της άποψής του. Το αίτημα για γενική συνέλευση με θέμα τη διαγραφή τους κέρδιζε διαρκώς έδαφος. Το καλοκαίρι καθυστέρησε τη σύγκληση γενικής συνέλευσης, με αποτέλεσμα κάποια μέλη να αιτηθούν δικαστικώς εξουσιοδότηση γι’ αυτήν. Από τους 1.070 εταίρους και τους 560 ταμειακώς τακτοποιημένους βρέθηκαν 139, οι οποίοι κατέθεσαν αίτημα για γενική συνέλευση. Ο κ. Μέρτζος, σε τηλεφωνική μας επικοινωνία, έκανε λόγο για 44 εταίρους, εκ των οποίων οι 6 μετάνιωσαν. Γι’ αυτόν το λόγο εξέδωσε μια ειρωνική ανακοίνωση, στην οποία αναφέρει ότι «παρά δύο τεσσαράκοντα εταίροι απομένουν ακόμη να απαιτούν την έξωσή μου από την ΕΜΣ, επειδή εκπέμπω αντεθνικά και αντιμακεδονικά μηνύματα».

Ο Νίκος Μέρτζος πικράθηκε πολύ με την ιστορία αυτή. Δεν περίμενε σε καμιά περίπτωση ότι θα στρέφονταν εναντίον του οι άνθρωποι που ήταν μέλη του δ.σ. της ΕΜΣ την εποχή που ήταν εκείνος πρόεδρος. Δικοί του άνθρωποι, φίλοι και συνοδοιπόροι στα βαριά μακεδονικά χώματα. Αλλά το ίδιο λένε κι εκείνοι που στράφηκαν εναντίον του, όπως ο Αντώνης Δασκόπουλος. «Για εμάς είναι ανεξήγητη η στάση του. Κι αν ακόμη η γεωστρατηγική απαιτεί κάποιες υποχωρήσεις, δεν θα μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε ότι θα φτάναμε σε αυτό το σημείο. Για εμάς ο εν λόγω συμβιβασμός δεν είναι έντιμος. Θα χαίρονται οι Σκοπιανοί με αυτήν την ιστορία», δήλωσε στη «ΜτΚ» και πρόσθεσε ότι «δεν δεχόμαστε μέλη που εκφράζουν θέσεις αντίθετες με τις αρχές και το καταστατικό της Εταιρείας να δύνανται να χρησιμοποιούν το χώρο και να έχουν υποστήριξη».

Το διοικητικό συμβούλιο της ΕΜΣ αποφάσισε την πραγματοποίηση γενικής συνέλευσης για τον Νοέμβριο.

* Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ"