Στο πανεπιστήμιο του μέλλοντος, τις νέες προκλήσεις αλλά και στον χαρακτήρα που θα πρέπει να έχουν τα ακαδημαϊκά ιδρύματα της χώρας αναφέρθηκε ο καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ και πρώην αντιπρόεδρος της συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελος Βενιζέλος, κατά την διάρκεια τιμητικής εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε το βράδυ τις Πέμπτης στο πανεπιστημιακό αγρόκτημα του ΑΠΘ στη Θέρμη για δεκάδες μέλη του που αφυπηρετούν.

Στην εκδήλωση η οποία ξεκίνησε υπό βροχή, τιμήθηκαν συνολικά 112 μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καθώς αποχωρούν με τη λήξη του ακαδημαϊκού έτους 2023-2024.

Ανάμεσα τους και ο πρώην αντιπρόεδρος της συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελος Βενιζέλος ο ποιος διατέλεσε καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στην Νομική Σχολή του ΑΠΘ από το 1984, προσφέροντας ένα πλούσιο συγγραφικό και ερευνητικό έργο στην ακαδημαϊκή κοινότητα.

Μέσα σε ιδιαίτερα συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα ο ίδιος αποχαιρέτησε φίλους, καθηγητές, φοιτητές και συναδέλφους εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη του για αυτό το ακαδημαϊκό ταξίδι τονίζοντας ότι «θα είμαστε πάντα ένα κομμάτι του Πανεπιστημίου γιατί αυτό είναι ένα κομμάτι της ζωής μας αλλά και ένα κομμάτι της Θεσσαλονίκης που είναι ένας μοχλός ανάπτυξης για όλη την Βόρεια Ελλάδα».

«Ο αποχαιρετισμός μου οφείλει να είναι χαιρετισμός στο Πανεπιστήμιο του μέλλοντος και μάλιστα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το μεγαλύτερο της χώρας, ως Πανεπιστήμιο των νέων προκλήσεων, ορατών και αναδυόμενων» ανέφερε.

«Θεμελιώδης προτεραιότητα πρέπει να είναι η «αποκρατικοποίηση» του δημοσίου πανεπιστημίου ώστε αυτό να καταστεί όχι προφανώς «ιδιωτικό» αλλά κατά κυριολεξία πλήρως αυτοδιοικούμενο, ευέλικτο και ικανό να ανταποκριθεί αφενός μεν στις προκλήσεις του νέου διεθνούς τοπίου της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αφετέρου δε στις ερευνητικές και διδακτικές προκλήσεις της εποχής των μόνιμων και πολυεπίπεδων κρίσεων που έχουν καταστεί προ πολλού κρίσεις αξιακές, γνωσιολογικές και επιστημολογικές». 

Και συνέχισε: «Το πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, όπως και όλα τα δημόσια πανεπιστήμια στην Ελλάδα, είναι αιχμάλωτα μιας τραγικής ομοιομορφίας [...] στο ίδιο οργανωτικό μοντέλο, υπό ασφυκτικό κρατικό έλεγχο. Δε γίνεται έτσι. Το πανεπιστήμιο δεν μπορεί να απαντήσει στις προκλήσεις του μέλλοντος υπό καθεστώς γραφειοκρατικής αγκύλωσης, ως διοικητικός μηχανισμός, υπό ασφυκτικό κρατικό έλεγχο. Το πανεπιστήμιο χρειάζεται ευελιξία, πολυτυπία, με ευθύνη και με ρίσκο βεβαίως. Άρα, ο πρώτος και θεμελιώδης στόχος που πρέπει να θέσουμε, είναι το πανεπιστήμιο να απαλλαγεί από ένα διάχυτο νομικισμό».

Ο ίδιος επεσήμανε ότι «το πανεπιστήμιο πρέπει να απογραφειοκρατικοποιηθεί και αν είναι δυνατόν να αποκομματικοποιηθεί ώστε να μπορεί να ανταγωνιστεί τα διεθνή πανεπιστήμια που έχουν πολύ μεγάλο κύρος στο διεθνές τοπίο». «Και προσέξτε: όχι την αποκομματικοποίηση των φοιτητών, την αποκομματικοποίηση του προσωπικού του, διδακτικού και ερευνητικού. Στο πανεπιστήμιο δεν έχω διακρίνει ποτέ φοιτητή μου με βάση τις κομματικές του αντιλήψεις, δεν έχω διακρίνει ποτέ συνεργάτη μου, ή κρινόμενο από μένα με βάση τις κομματικές και πολιτικές του αντιλήψεις. Αυτό το πανεπιστήμιο, το οποίο είναι αγκυλωμένο και το οποίο αναπαράγεται, μπορεί να επιβιώνει, αλλά δεν μπορεί να κοιτάξει κατάματα το μέλλον. Το πανεπιστήμιο πρέπει να έχει την ευελιξία να θεσπίζει τα κριτήρια εισαγωγής και έτσι να επηρεάζει το εκπαιδευτικό αποτέλεσμα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης...», εξήγησε ο Ευ. Βενιζέλος.

Δεν αρκεί μόνο ωστόσο, το δημόσιο πανεπιστήμιο του μέλλοντος να είναι "αποκρατικοποιημένο, δηλαδή θεσμικά απελευθερωμένο, ευέλικτο και πραγματικά αυτοδιοικούμενο" αλλά, ταυτόχρονα, "πρέπει να είναι πάντα και ένα πανεπιστήμιο αξιών, θεματοφύλακας της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και της κοινωνικής συμπεριληπτικότητας".

Αναφερόμενος στην πολιτική αλλά και την ακαδημαϊκή του καριέρα ο πρώην υπουργός και πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ σημείωσε ότι «στοιχείο της προσωπικής μου ταυτότητας είναι η πανεπιστημιακή μου ιδιότητα καθώς και η σχέση μου με την έρευνα την διδασκαλία και την δικηγορία. Πολιτικοί είμαστε εν δυνάμει όλοι οι πολίτες αλλά η σχέση μας με την κοινωνία και όχι με την πολιτική είναι αυτή που έχει την μεγαλύτερη σημασία».

Απευθυνόμενος στους συναδέλφους του, ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ είπε:

«Ο αποχαιρετισμός μου δεν μπορεί να συνιστά απλώς έκφραση ευγνωμοσύνης στην Alma Mater και ευχαριστιών σε δασκάλους, μαθητές και συναδέλφους, ζώντες τε και τεθνεώτες, που συνθέτουν μια πολύτιμη πινακοθήκη προσώπων των τελευταίων πενήντα ετών, όλης δηλαδή της περιόδου της Μεταπολίτευσης. Ο αποχαιρετισμός μου οφείλει να είναι χαιρετισμός στο πανεπιστήμιο του μέλλοντος και μάλιστα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το μεγαλύτερο της χώρας, ως πανεπιστήμιο των νέων προκλήσεων, ορατών και αναδυόμενων.

Ευχαριστώ εκ μέρους των συναδέλφων μου και προσωπικά, για τη σημερινή τιμητική και αποχαιρετιστήρια χειρονομία, αλλά πρόθεση μας είναι να μείνουμε πιστοί και πιστές στο πανεπιστήμιο μας που θέλουμε να επικοινωνεί διαρκώς με το μέλλον και να επιτελεί τον καταστατικό του σκοπό, που ήταν εκ γενετής ριζοσπαστικός, όπως διατυπώθηκε κατά την ίδρυση του το 1925, στον μεσοπόλεμο, πριν 99 χρόνια. Χρειάζεται όμως να θυμόμαστε πάντα, ότι ο ευρωπαϊκός μεσοπόλεμος γέννησε το τέρας του ναζισμού και του φασισμού. Το δημόσιο πανεπιστήμιο του μέλλοντος, δεν αρκεί συνεπώς να είναι 'αποκρατικοποιημένο', δηλαδή θεσμικά απελευθερωμένο, ευέλικτο και πραγματικά αυτοδιοικούμενο, ένα πανεπιστήμιο με ανοικτούς επιστημολογικούς ορίζοντες. Πρέπει να είναι πάντα και ένα πανεπιστήμιο αξιών, θεματοφύλακας της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και της κοινωνικής συμπεριληπτικότητας».

Παπαϊωάννου: «Το ΑΠΘ πρέπει να γίνει ορόσημο»

«Το ΑΠΘ θα πρέπει να συνεχίσει να είναι ψηλά και να διαδραματίζει ένα ορόσημο στον ακαδημαϊκό, πολιτιστικό και πολιτικό χώρο» ανέφερε στον σύντομο χαιρετισμό του ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας και πρώην πρύτανης του ΑΠΘ Νίκος Παπαϊωάννου ο οποίος έδωσε το παρών εκπροσωπώντας τον υπουργό παιδείας Κυριάκο Πιερρακάκη.

«Η σημερινή μέρα για όλους αυτούς τους συναδέλφους δεν είναι το τέλος αλλά είναι μια άνω τελεία γιατί είμαι σίγουρος ότι θα συνεχίσουν να στηρίζουν το ελληνικό πανεπιστήμιο με τις γνώσεις, την εμπειρία και την καθοδήγηση σε νεότερους συναδέλφους».

Φείδας: «Διεκδικούμε αναπλήρωση των κενών»

«Η σημερινή μέρα είναι μια μέρα αναγνώρισης της προσφοράς όλων αυτών των ανθρώπων που βοήθησαν τόσο για την ανάπτυξη του πανεπιστημίου όσο και για την ανάπτυξη της παιδείας στην χώρα μας ανάφερε στην ομιλία του ο Πρύτανης του ΑΠΘ Χαράλαμπος Φείδας.

Ο ίδιος έκανε ειδική αναφορά στην προσφορά του Ευαγγέλου Βενιζέλου καθώς και του Δημήτρη Κωβαίου στην ακαδημαϊκή κοινότητα.

Σχετικά με τα κενά που προκύπτουν μετά την αποχώρηση των καθηγητών ο Χαράλαμπος Φείδας ανέφερε ότι «διεκδικούμε να αναπληρώνονται όλα αυτά τα κενά ωστόσο δυστυχώς όμως η αναπλήρωση είναι της τάξης του 60-70% που σημαίνει ότι η αιμορραγία του πανεπιστημίου μας συνεχίζει χρόνο με το χρόνο και αυτό είναι κάτι που μας συρρικνώνει και ζητούμε από την κυβέρνηση να το θεραπεύσει».

Κωβαίος: «Κλείνει ένας κύκλος και ξεκινάει ένας νέος»

Με ιδιαίτερη συγκίνηση ο πρώην Πρύτανης του ΑΠΘ, και Καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας Δημήτριος Κωβαίος, αποχαιρετώντας την ακαδημαϊκή κοινότητα μοιράστηκε μερικές από τις ευχάριστες αλλά και τις δύσκολες στιγμές αναφερόμενος και στο δικό του «ταξίδι» ζωής στο ΑΠΘ το όπιο ξεκίνησε το 1980.

«Μετά από τέσσερις δεκαετίες συνεχούς παρουσίας Σπουδών και επαφής με τους φοιτητές και τους συναδέλφους καταφέραμε να υπηρετούμε το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας μας. Σήμερα αλλάζει μια σελίδα στην ζωή μας γιατί κλείνει ένας κύκλος και ξεκινά ένας νέος που θα είναι γεμάτος δημιουργία» ανέφερε ο πρώην Πρύτανης του ΑΠΘ.