Η περίπτωση του καθηγητή του ΤΕΙ Σερρών, ο οποίος φέρεται να ζητούσε «φακελάκι» από τους φοιτητές του, προκειμένου να περάσουν με επιτυχία το μάθημά του, δεν αποτελεί τη μοναδική περίπτωση στα ακαδημαϊκά δεδομένα της χώρας μας. Η «ΜτΚ» φέρνει στο φως ανάλογες υποθέσεις που έχουν απασχολήσει την ακαδημαϊκή κοινότητα στο παρελθόν, ενώ μέσα από συνεντεύξεις με πρυτάνεις αλλά και φοιτητές αποτυπώνει το πλαίσιο από το οποίο γίνονται οι καταγγελίες, ο βαθμός προστασίας των φοιτητών αλλά και η διαδικασία μέσα από την οποία προστατεύεται το κύρος των ακαδημαϊκών και των ιδρυμάτων.

Ο τιμοκατάλογος της εξεταστικής

Στο εδώλιο του κατηγορουμένου έχουν καθίσει στο παρελθόν και άλλοι καθηγητές πανεπιστημιακών ιδρυμάτων της χώρας, γιατί ζητούσαν χρηματικά ανταλλάγματα, προκειμένου να περάσουν οι φοιτητές το μάθημα. Το 2014 αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας απολύθηκε γιατί ζητούσε «φακελάκι» από τους φοιτητές. Ο ίδιος μάλιστα είχε δημιουργήσει και τιμοκατάλογο με το χρηματικό ποσό, που αντιστοιχούσε στο βαθμό που ήθελε ο φοιτητής. Ανάλογο περιστατικό σημειώθηκε και στο ΤΕΙ Λάρισας το 2012, όπου τότε ο φοιτητής δεν χρειαζόταν να παραστεί καν στην εξεταστική, καθώς απλώς πλήρωνε και περνούσε το μάθημα. Το 2016 υπήρξε έρευνα για διαρροή θεμάτων στην Ιατρική σχολή του ΑΠΘ, με την καταγγελία να αναφέρει ότι πωλούνται θέματα έναντι οικονομικού ποσού. Η διοίκηση της σχολής άλλαξε τη βάση δεδομένων των θεμάτων, ενώ ενίσχυσε την ασφάλειά της.

«Φακελάκι» στον καθηγητή μου

Όπως προκύπτει από τα περιστατικά, οι φοιτητές φοβούνται να καταγγείλουν τις πρακτικές αυτές καθώς οι περισσότεροι βρίσκονται λίγο πριν από το τέλος των σπουδών τους και την απόκτηση του πτυχίου τους. Αυτό μαρτυρά και η ανώνυμη καταγγελία που φέρνει στο φως η «ΜτΚ» και έγινε τον Οκτώβριο του 2012 από έναν φοιτητή του ΤΕΙ Σερρών, που φέρεται να φωτογραφίζει τον κατηγορούμενο καθηγητή του ΤΕΙ Σερρών, πως επειδή δεν του κατέβαλε χρήματα, εκείνος για πέντε χρόνια δεν περνούσε το μάθημα και στο τέλος αναγκάστηκε να καταβάλει 1.200 ευρώ στον καθηγητή, για να τον περάσει και να πάρει στο τέλος το πτυχίο του. Η καταγγελία έγινε το 2012 στην ηλεκτρονική σελίδα «Έδωσα φακελάκι» και ο φοιτητής αγανακτισμένος περιέγραφε την ιστορία του.

«Χρειάζεται η κατάθεση του φοιτητή»

Με αυξημένα αντανακλαστικά αλλά και μέσα από ένα συγκεκριμένο πλαίσιο δράσης, η πανεπιστημιακή κοινότητα καταβάλλει τη δική της προσπάθεια προκειμένου να «οχυρωθεί» αλλά και να αντιμετωπίσει πιθανά ανάλογα περιστατικά.

«Δεν μπορείς να αποκλείσεις τέτοια φαινόμενα, φυσικά όχι σε αυτόν το βαθμό, όταν υπάρχει τεράστιος αριθμός καθηγητών και φοιτητών. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι σε οτιδήποτε συμβεί, να μην το αφήσουμε να περάσει έτσι. Υπήρξε στο παρελθόν μία συζήτηση γύρω από έναν καθηγητή που ασκούσε μεγαλύτερη πίεση ίσως από ό,τι θα έπρεπε, αλλά όταν ζητούσαμε από τους σπουδαστές να γίνουν πιο συγκεκριμένοι και παρά τις εγγυήσεις ασφάλειας που προσφέραμε, δεν οδηγούσε κάπου ή ίσως να μην ήταν πραγματικό γεγονός. Χρειάζεται η κατάθεση του σπουδαστή, γιατί διαφορετικά μπαίνεις στη θέση του κατηγορούμενου», δηλώνει ο Στέργιος Γκανάτσιος, πρύτανης του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας.

Στο ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας υπάρχει ένας καθηγητής ψυχολόγος, στον οποίο μπορούν οι φοιτητές να απευθύνονται «είτε για να ξεπεράσουν μια δύσκολη κατάσταση είτε για στήριξη, ακόμα και για καταγγελίες που θέλουν να κάνουν», τονίζει ο κ. Γκανάτσιος.

«Τα πανεπιστήμια δεν είναι γυάλινοι πύργοι, αποκομμένοι από το περιβάλλον, πρέπει να αναδεικνύουμε τέτοια φαινόμενα και να τα καταδικάζουμε. Τα μέσα που έχουμε είναι αυτά που έχουν θεσμοθετηθεί. Ο νόμος του 2011 εισήγαγε την έννοια του 'συνηγόρου του φοιτητή', ο οποίος είναι ένα όργανο με αρμοδιότητα διερεύνησης τέτοιων φαινομένων και αποτελεί ένα εργαλείο που έχουμε στα χέρια μας. Από εκεί και πέρα έχουμε τα πειθαρχικά συμβούλια των καθηγητών αλλά και τους εσωτερικούς ελέγχους στους κανονισμούς λειτουργίας σε επίπεδο τμημάτων και σχολών, δηλαδή εκεί που είναι οι μάχιμοι εκπαιδευτικοί και οι φοιτητές, και φυσικά υπάρχουν και όλες οι διαδικασίες της δικαιοσύνης. Βέβαια, το σημαντικότερο 'όπλο' μας είναι η ορθή ακαδημαϊκή λειτουργία και είναι απαράδεκτο σήμερα να έχουμε τέτοια φαινόμενα παραβατικότητας», επισημαίνει ο Παναγιώτης Τζιώνας, πρύτανης του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης.

Πλαίσιο προστασίας των ιδρυμάτων

«Τυχόν καταγγελίες αυτού του περιεχομένου αντιμετωπίζονται πολύ σοβαρά στο ΑΠΘ. Πέραν όσων προβλέπονται στη νομοθεσία, ζητούμε από τους φοιτητές μας, κατά την αξιολόγηση των μαθημάτων και των διδασκόντων, να υποβάλλουν σχόλια και προβληματισμούς πάσης φύσεως. Μελετούμε συστηματικά αυτά τα σχόλια και, αν υποπέσουν στην αντίληψη φαινόμενα 'παραβατικότητας', προσπαθούμε να τα αντιμετωπίσουμε είτε εκτός συλλογικών οργάνων είτε με αυτά. Σε όλα τα τμήματά μας υπάρχουν οι σύμβουλοι σπουδών, στους οποίους μπορεί να προστρέξει όποιος αντιμετωπίζει πρόβλημα, ενώ σύντομα αναμένεται και η ίδρυση του γραφείου του Συνηγόρου του Φοιτητή», δηλώνει ο Περικλής Μήτκας, πρύτανης του ΑΠΘ.

«Τα φαινόμενα αυτά είναι καταδικαστέα, δεν συμβαίνουν κάθε μέρα, αν όμως προέκυπτε ένα τέτοιο θέμα, οφείλει η διοίκηση να ενεργοποιηθεί και με βάση τις κείμενες διατάξεις να προχωρήσει καταρχήν σε ένα στάδιο ένορκης διοικητικής εξέτασης και εφόσον προκύψουν επιβαρυντικά στοιχεία, να παραπέμψει την υπόθεση στο πειθαρχικό των ΑΕΙ», δηλώνει ο Στυλιανός Κατρανίδης, πρύτανης ΠΑΜΑΚ.

Φοιτητικοί σύλλογοι σε εγρήγορση

«Στα χρόνια τα οποία φοιτώ στο πανεπιστήμιο δεν έχουν υπάρξει καταγγελίες για τέτοιου είδους περιστατικά. Παρ’ όλα αυτά δεν εφησυχάζουμε και προσπαθούμε να είμαστε πάντα σε ετοιμότητα για το οτιδήποτε. Βρισκόμαστε καθημερινά στο πλευρό του φοιτητή. Ο σύλλογός μας έχει συγκεκριμένο τρόπο δράσης», δηλώνει ο Αλέξανδρος Μόσχος, πρόεδρος του συλλόγου φοιτητών του ΠΑΜΑΚ. «Δεν έχουν υπάρξει τέτοια περιστατικά στη σχολή μας. Καθημερινά έχουμε άμεση επικοινωνία με τους φοιτητές και τους παρακινούμε να μας ενημερώνουν αν προκύπτουν προβλήματα», τονίζει ο Ευθύμης Κεχαγιάς, πρόεδρος του συλλόγου φοιτητών Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ"