Για μία ακόμα χρονιά, φοιτητές και φοιτήτριες Ιατρικής των μεγαλύτερων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων της χώρας, περιμένουν να τελειώσει η εξεταστική τους και να ετοιμάσουν βαλίτσες με προορισμό τα Κέντρα Υγείας ανά την Ελλάδα, όπου θα εκπαιδευτούν και παράλληλα, θα προσφέρουν τη βοήθειά τους σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, προκειμένου να τους ανακουφίσουν από τις αυξημένες ανάγκες και απαιτήσεις που προκύπτουν τους καλοκαιρινούς μήνες.

Το εθελοντικό, εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ιατρική Απόβαση» μετρά ήδη 28 χρόνια υλοποίησης από την Επιστημονική Εταιρία Φοιτητών Ιατρικής Ελλάδος (ΕΦΙΕΕ) και την Ιατρική Σχολή Αθηνών (ΕΚΠΑ), υπό την αιγίδα τον Υγειονομικών Περιφερειών. Το αντίστοιχο πρόγραμμα του παραρτήματος της Θεσσαλονίκης, «Ενίσχυση Κέντρων Υγείας Βορείου Ελλάδας» (ΕΚΥΒΕ) «τρέχει» εδώ και 20 χρόνια με σκοπό την βελτίωση της ιατρικής περίθαλψης και την εκπαίδευση των εκκολαπτόμενων γιατρών.

Η «Ιατρική Απόβαση» θα ξεκινήσει στις 18 Ιουλίου και θα ολοκληρωθεί στις 5 Σεπτεμβρίου ενώ το ΕΚΥΒΕ θα ξεκινήσει στις 15 Ιουλίου και θα ολοκληρωθεί στις 9 Σεπτεμβρίου. Φοιτήτριες που έχουν ήδη συμμετάσχει σε αυτά τα προγράμματα, μιλούν στη «ΜτΚ» για μία εμπειρία ζωής και μοιράζονται τα πιο συγκλονιστικά περιστατικά που έζησαν.

Περισσότερες από 600 αιτήσεις

Η Μαρία Κυριαζή, τεταρτοετής φοιτήτρια Ιατρικής στο ΕΚΠΑ και γενική συντονίστρια του προγράμματος «Ιατρική Απόβαση», φέτος θα βρεθεί για 10 ημέρες στο Γενικό Νοσοκομείο Σύρου. Περιγράφει στη «ΜτΚ» πως μέσω του προγράμματος οι εθελοντές έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με περιστατικά που χρειάζονται πρωτοβάθμια περίθαλψη, όπως τα επείγοντα αλλά και καθημερινά περιστατικά που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν και στο αγροτικό τους. «Είναι μία πολύ σημαντική εμπειρία για εμάς. Βασικός στόχος του προγράμματος είναι η προσφορά εθελοντικής βοήθειας στους γιατρούς και το προσωπικό των μονάδων υγείας. Η ενίσχυση του έργου τους είναι σημαντική και λόγω της αυξημένης τουριστικής προσέλευσης. Φυσικά δεν αναλαμβάνουμε ιατρικές πράξεις με δική μας πρωτοβουλία, πάντα είμαστε υπό την επίβλεψη του θεράποντος ιατρού ή επιμελητή και λειτουργούμε σύμφωνα με τις οδηγίες τους».

Επισημαίνει πως για να συμμετάσχει κάποιος στο πρόγραμμα θα πρέπει να έχει ήδη κάποιες δεξιότητες όπως, να έχει εξασκηθεί στη συρραφή τραυμάτων, να έχει πιστοποιήσεις παροχής πρώτων βοηθειών και διαχείρισης αεραγωγού. «Οι αιτήσεις εθελοντών ξεπέρασαν τις 600 και σημειώσαμε ρεκόρ στις μονάδες υγείας με τις οποίες συνεργαζόμαστε και φέτος ανέρχονται σε 65, έχοντας εξασφαλίσει τη δωρεάν διαμονή των συμμετεχόντων». Λέει πως το πιο συγκλονιστικό περιστατικό που τους έχει μεταφερθεί είναι από μία απόφοιτο πλέον, που είχε ασκηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος, στο Γενικό Νοσοκομείο Ζακύνθου και βοήθησε στη διαδικασία ενός τοκετού. «Προσδοκία όσων συμμετέχουμε είναι να δούμε περιστατικά που δεν φτάνουν εύκολα στις πανεπιστημιακές κλινικές, να αποκτήσουμε δεξιότητες χρήσιμες για το αγροτικό μας και να αποκτήσουμε λίγο πιο ενεργό ρόλο», αναφέρει.

Από δηλητηριάσεις μέχρι τροχαία

Στο 6ο έτος της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ θα φοιτήσει τον Σεπτέμβριο η Ελπίδα Στρατή και θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα «Ιατρική Απόβαση» για δεύτερη χρονιά. Πέρσι, για δέκα ημέρες βρισκόταν στο Κέντρο Υγείας της Ρόδου και φέτος, θα εκπαιδευτεί και θα βοηθήσει όσο μπορεί στο Κέντρο Υγείας της Τήνου.

«Οργανωτικά, στο πρόγραμμα ασχολούμαι από το 2ο έτος γιατί σε μονάδες υγείας μπορούν να συμμετέχουν οι φοιτητές από το 4ο έτος και μετά, ώστε να έχουν κάνει κι έναν χρόνο κλινικής άσκησης μέσα στα νοσοκομεία». Εξηγεί πως κάθε χρόνο υπάρχουν κάποια κριτήρια, οι εθελοντές καταθέτουν τα πιστοποιητικά και σύμφωνα με τη μοριοδότηση και προτίμησή τους, γίνεται η κατανομή στους προορισμούς. «Ζητείται να υπάρχουν κάποιες βασικές γνώσεις ώστε να μπορούμε κι εμείς να προσφέρουμε στη μονάδα υγείας που θα πάμε, πέραν από την εκπαίδευσή μας». Περιγράφει ότι κάθε εθελοντής-εθελόντρια, μένει για 10 ημέρες στον προορισμό όπου έχει επιλεγεί και είτε διαμένει μέσα στη μονάδα υγείας στο εφημερείο, είτε σε συνεννόηση με τις δημοτικές αρχές κάθε περιοχής, καλύπτεται η διαμονή. Όπως μοιράζεται με τη «ΜτΚ», η περσινή της εμπειρία τη βοήθησε πάρα πολύ στο να δει τη διαδικασία διαχείρισης των απλών περιστατικών.

«Πρόκειται για περιστατικά που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε όταν θα κάνουμε το αγροτικό μας. Από συμβάντα τροφικών δηλητηριάσεων, μέχρι ατυχήματα στη θάλασσα αλλά και σοβαρά τροχαία ατυχήματα. Ήταν πολύ σημαντικό για την εκπαίδευσή μας να δούμε το κομμάτι της διαχείρισης. Προσωπικά, όταν επέστρεψα στη σχολή μου τον Σεπτέμβριο, είχα μεγαλύτερη άνεση στο να ασκήσω κάποιες δεξιότητες στις οποίες είχα ήδη εξασκηθεί μέσα στο καλοκαίρι».

Εθελοντικά σε 13 Κέντρα Υγείας της Β. Ελλάδας

Το πρόγραμμα «Ενίσχυση Κέντρων Υγείας Βορείου Ελλάδας» που υλοποιείται από το Παράρτημα Θεσσαλονίκης της ΕΦΙΕΕ εκτείνεται σε 13 Κέντρα Υγείας και το Γενικό Νοσοκομείο Χαλκιδικής στον Πολύγυρο. Η Νικολέτα Κουτσελίνη, φοιτήτρια Ιατρικής στο ΑΠΘ και υπεύθυνη του προγράμματος ΕΚΥΒΕ 2024, στο οποίο μπορούν να συμμετέχουν φοιτητές και φοιτήτριες από το 3^ο έτος της Ιατρικής, λέει στη «ΜτΚ» πως φέτος οι αιτήσεις εθελοντών ξεπέρασαν τις 150. «Μέσω του προγράμματος οι φοιτητές των μεγαλύτερων ετών, έχοντας την απαραίτητη κλινική εμπειρία καλούνται να ανακουφίσουν τα ΚΥ καλύπτοντας τις αυξημένες ανάγκες κατά την θερινή περίοδο. 

Οι φοιτητές δρουν μέσα σε έναν χώρο διαφορετικό από την πανεπιστημιακή κλινική και μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα επείγοντα περιστατικά, από ένα θλαστικό τραύμα το οποίο απαιτεί συρραφή έως και ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου, δίπλα σε έμπειρους κλινικούς ιατρούς. Με αυτόν τον τρόπο εξοικειώνονται με τον τρόπο λειτουργίας των πρωτοβάθμιων κέντρων περίθαλψης, εμπλουτίζουν τις κλινικές τους δεξιότητες αλλά εν τέλει αποκομίζουν και το αίσθημα προσφοράς του εθελοντισμού», λέει στη «ΜτΚ».

«Αξέχαστη εμπειρία»

Η Σταυρούλα Ρουσοπούλου, φοιτήτρια ιατρικής του ΑΠΘ στο 5^ο έτος, θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα για δεύτερη χρονιά. Πέρσι βρέθηκε για επτά ημέρες στο Κέντρο Υγείας Νέων Μουδανιών, όπου διέμενε στο εφημερείο. Φέτος, μόλις τελειώσει την εξεταστική της θα πάει στο Κέντρο Υγείας Μεσσήνης, με το πρόγραμμα «Ιατρική Απόβαση». Όπως μεταφέρει στη «ΜτΚ», πέρσι έφταναν στο Κέντρο Υγείας Νέων Μουδανιών περισσότερα από 30 περιστατικά καθημερινά, με τον αριθμό να αυξάνεται Παρασκευή και Σαββατοκύριακα. «Πρόκειται για μία αξέχαστη εμπειρία. Ένα περιστατικό που σίγουρα δεν θα ξεχάσω ποτέ ήταν ένα βρέφος που το έφερε η μητέρα του μέσα στη νύχτα και χρειάστηκε διακομιδή. Παρακολουθήσαμε την κλινική εξέταση της παιδιάτρου που αμέσως κατάλαβε τι έπρεπε να γίνει, ήταν συγκλονιστική όλη η διαδικασία». 

Σημειώνει πως «είναι μία πολύ καλή ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με κάτι που θα αντιμετωπίσουμε και στο αγροτικό μας. Είναι πολύ διαφορετική η εμπειρία στο τριτοβάθμιο νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης από ένα Κέντρο Υγείας στην επαρχία, όπου θα κληθούμε να κάνουμε από μία απλή συνταγογράφηση μέχρι κάτι πολύ σοβαρό και επείγον που θα πρέπει να μπορούμε να αναγνωρίσουμε άμεσα», καταλήγει.

Φοιτητές Ιατρικής του ΑΠΘ στα ΚΥ όλο τον χρόνο

Ο Εμμανουήλ Σμυρνάκης, αναπληρωτής καθηγητής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας-Ιατρικής Εκπαίδευσης και Συντονιστής της Εκπαίδευσης φοιτητών/τριων του Τμήματος Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και στη Γενική Οικογενειακή Ιατρική περιγράφει στη «ΜτΚ» ότι από το 2008, φοιτητές στο 6ο έτος της Ιατρικής, στο πλαίσιο του υποχρεωτικού προγράμματος σπουδών τους, κάνουν την πρακτική τους άσκηση στα Κέντρα Υγείας της χώρας. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, στο ανανεωμένο πρόγραμμα προπτυχιακών σπουδών της Ιατρικής έχει θεσμοθετηθεί η έκθεση των φοιτητών, από τα πρώτα έτη σπουδών. Συγκεκριμένα, φοιτητές και φοιτήτριες του 1ου και 2ου έτους πραγματοποιούν επισκέψεις στα Κέντρα Υγείας προκειμένου να έρθουν σε επαφή με την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και τους ασθενείς στην κοινότητα. 

«Οι φοιτητές βλέπουν για πρώτη φορά έναν πολίτη ή ασθενή σε μία δομή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας όπου ασχολούμαστε με όλο το φάσμα των υπηρεσιών υγείας, όχι μόνο με τη διάγνωση και τη θεραπεία αλλά και την πρόληψη των νοσημάτων. Ταυτόχρονα, οι μελλοντικοί μας ιατροί γνωρίζουν πώς ασκείται η ιατρική εκτός νοσοκομείου ώστε όταν έρθει η ώρα, να επιλέξουν από άποψη και όχι από τύχη εάν τελικά επιθυμούν να εργαστούν στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας».

Η πρακτική άσκηση των φοιτητών και φοιτητριών της Ιατρικής ΑΠΘ που βρίσκονται στο 6ο έτος διαρκεί τέσσερις εβδομάδες, πραγματοποιείται Νοέμβριο, Φεβρουάριο και Μάιο, ενώ του 1ου έτους και του 2ου έτους διαρκεί μία εβδομάδα και πραγματοποιείται τον Ιανουάριο και τον Απρίλιο αντίστοιχα. 

«Στην ουσία, όλο τον χρόνο η Ιατρική ΑΠΘ έχει φοιτητές στα Κέντρα Υγείας σε όλη τη χώρα, λαμβάνοντας υπόψη και τον τόπο καταγωγής τους. Συνολικά, σε κάθε έτος σπουδών φοιτούν περίπου 350 φοιτητές και φοιτήτριες που εκπαιδεύονται στα Κέντρα Υγείας. Είναι πάρα πολύ σημαντικό η εκπαίδευση των φοιτητών μας να περνά από δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, διότι έχουν την ευκαιρία να εξετάσουν ασθενείς υπό την επίβλεψη έμπειρων επαγγελματιών υγείας, αναγνωρίζοντας τη σημασία της συνέχειας στη φροντίδα και της πρόληψης, σε αντιδιαστολή με την συχνά αποσπασματική και απρόσωπη σχέση σε ένα νοσοκομείο. Δεν είναι μόνον τα επείγοντα, που εκ των πραγμάτων κάποια στιγμή θα μάθουν να διαχειρίζονται, αλλά η ολιστική φροντίδα ασθενών με συνήθη νοσήματα στην κοινότητα, με τη στήριξη της διεπιστημονικής ομάδας υγείας. 

Σήμερα, με το Εργαστήριο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Γενικής Ιατρικής και Έρευνας Υπηρεσιών Υγείας συνεργάζονται πάνω από 100 Κέντρα Υγείας και ΤΟΜΥ στην Ελλάδα και την Κύπρο, σε ένα δίκτυο εκπαίδευσης που απαριθμεί πάνω από 500 εθελοντικά συνεργαζόμενους επαγγελματίες υγείας, τους οποίους ευχαριστούμε ιδιαίτερα για την στήριξη της νέας γενιάς ιατρών».

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 07.07.2024