15/03/2021 08:15
«Υπάρχει μεγάλη κόπωση. Ο κόσμος δυσκολεύεται να τηρήσει τα μέτρα». Μέσα σε δέκα λέξεις προβεβλημένο μέλος της Επιτροπής των Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας περιγράφει στη «ΜτΚ» τον μεγαλύτερο προβληματισμό των ειδικών που μελετούν την πορεία του κορονοϊού στην Ελλάδα και εισηγούνται στην κυβέρνηση προτάσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Την ώρα που το τρίτο κύμα «χτυπά» την Ελλάδα με την Αττική να θυμίζει τη Θεσσαλονίκη του «μαύρου Νοεμβρίου» και τα κρούσματα πανελλαδικά να αυξάνονται οι ειδικοί και τα στελέχη του υπουργείου Υγείας εστιάζουν πλέον στη λήψη μέτρων που δεν θα κουράσουν επιπλέον τους ήδη ψυχολογικά κουρασμένους πολίτες, οι οποίοι καλούνται και πάλι να μείνουν σπίτι. Επιστήμονες αμφισβητούν πλέον ανοικτά την αποτελεσματικότητα των αποφάσεων που ένα χρόνο μετά την εμφάνιση του πρώτου κρούσματος κορονοϊού στην Ελλάδα παραμένουν ίδιες, σχολιάζοντας πως «πλέον έχουμε εμπειρία και πρέπει να την αξιοποιήσουμε με έξυπνο τρόπο».
Σε αντίθεση με την Αθήνα όπου η κατάσταση στα νοσοκομεία είναι οριακή, το τρίτο κύμα δεν χτύπησε τη Θεσσαλονίκη, με τις εισαγωγές στα νοσοκομεία της πόλης να αυξάνονται μεν, χωρίς ωστόσο αυτό να εμπνέει ιδιαίτερη ανησυχία. Όπως σχολιάζει στη «ΜτΚ» ο Διαμαντής Χλωρός, διευθυντής του Πνευμονολογικού Τμήματος και Συντονιστής Διαχείρισης Πανδημίας του ΓΝΘ «Γεώργιος Παπανικολάου» η Θεσσαλονίκη έχει «χτίσει» ένα τείχος ανοσίας απέναντι στον ιό. «Υπάρχουν ενδείξεις ότι ένας στους πέντε τον Νοέμβριο είχε μολυνθεί. Αυτό σημαίνει ότι έχει δημιουργηθεί ανοσία. Ο δεύτερος λόγος που η πόλη παρά την αύξηση των κρουσμάτων δεν βρίσκεται σε οριακή κατάσταση είναι γιατί προχωρούν οι εμβολιασμοί. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι ενώ το φθινόπωρο ένας στους δύο ασθενείς με κορονοϊό ήταν ηλικιωμένος, πλέον η αναλογία είναι ένας στους πέντε ασθενείς» υποστηρίζει ο κ. Χλωρός. Όπως τονίζει ο ίδιος η αποκλιμάκωση αναμένεται τον Μάιο, καθώς όπως εξηγεί «πρόκειται για έναν ιό που εμφανίζεται αρχές φθινοπώρου και εξαφανίζεται στο τέλος της άνοιξης. Τον Μάιο θα έχουμε γλιτώσει και θα μπορούμε να γυρίσουμε σε μία σχετική κανονικότητα». Ο κ. Χλωρός μάλιστα, μιλώντας για το lockdown κάνει λόγο για «ανόητο» μέτρο. «Δεν μπορείς να κλείνεις του πάντες μέσα. Το sms ως μέθοδος ελέγχου της κυκλοφορίας είναι αποτυχημένη, γιατί δεν μπορείς να ελέγξεις με τις διαθέσιμες δυνάμεις της Αστυνομίας δέκα εκατομμύρια Έλληνες. Χρειάζονται λογικά μέτρα» τονίζει. «Το lockdown είχε νόημα στην αρχή που η πανδημία ήταν άγνωστη. Βάζεις ένα απόλυτο απαγορευτικό και λύνεις το πρόβλημα. Όπως έκαναν οι Κινέζοι» τονίζει ο κ. Χλωρός.
Πάρτι και κρυφές συναντήσεις
Σύμφωνα με όσα υποστηρίζει στη «ΜτΚ» μέλος της επιτροπής του υπουργείου η «Θεσσαλονίκη δεν μας προβληματίζει». «Η Θεσσαλονίκη έχει καλύτερη εικόνα από ότι τον Νοέμβριο. Δεν βρίσκεται σε εκθετική αύξηση. Η Αττική βρίσκεται σε μία επιβαρυμένη κατάσταση ίσως περισσότερο από ό,τι τον Νοέμβριο. Η Αττική δεν έχει φτάσει στην κατάσταση που ήταν η Βόρεια Ελλάδα» υποστηρίζει. «Υπάρχει κόπωση, ο κόσμος δυσκολεύεται πολύ να τηρήσει τα μέτρα. Αυτό μας προβληματίζει και θα πρέπει να μας προβληματίζει» υποστηρίζει το ίδιο μέλος. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε, ότι τα κρυφά κορονο-πάρτι σε όλη την Ελλάδα είναι σχεδόν καθημερινά, με τους διοργανωτές τους να μην κρατούν ούτε τα προσχήματα. Όσο μάλιστα τα μέτρα αλλάζουν οι πολίτες εφευρίσκουν διάφορους τρόπους προκειμένου να μην τηρούν... νόμιμα τα μέτρα.
«Αυτό που συμβαίνει είναι τραγικό. Χάνεται ο έλεγχος για δεύτερη φορά» υπογραμμίζει ο διευθυντής ΜΕΘ του νοσοκομείου «Παπανικολάου», Νίκος Καπραβέλος. «Βλέποντας τις εικόνες της Αθήνας, θυμάμαι τον εφιάλτη των δικών μας ημερών. Ενώ είχαμε προειδοποιήσει ώστε να μην εξελιχθεί το τρίτο κύμα, δεν μας άκουσαν. Βρισκόμαστε στην οξεία φάση του τρίτου κύματος το ύψος της οποίας αυτή τη στιγμή δεν έχει καθοριστεί και πλησιάζει το δεύτερο κύμα» τονίζει και συμπληρώνει ότι οι λόγοι για τους οποίους το τρίτο κύμα δεν έχει παρασύρει τη Θεσσαλονίκη είναι ιδιαίτεροι. «Υπήρξε μία αργή αποκλιμάκωση του δεύτερου κύματος και δημιουργήθηκε μία φυσική ανοσία. Η μολυσματικότητα σε όλη την Κεντρική Μακεδονία ήταν μεγάλη. Οι τρεις πόλεις που έχουν καταγράψει τον υψηλότερο αριθμό θανάτων ανά 100.000 κατοίκους είναι η Δράμα, η Πέλλα και η Κατερίνη. Εκεί είχαμε 200 νεκρούς ανά 100.000 κατοίκους» υποστηρίζει ο κ. Καπραβέλος και σημειώνει πως στην Αθήνα θα έπρεπε ήδη να έχει καταρτιστεί σχεδιασμός αξιοποίησης του ιδιωτικού τομέα. Αναφερόμενος στην κόπωση του κόσμου κάνει λόγο για τεράστια συμβολή της κοινωνίας η οποία όμως όπως λέει «κουράστηκε». «Εδώ και ένα χρόνο βλέπει ο κόσμος ότι κάνει θυσίες αλλά δεν υπάρχει αποτέλεσμα» τονίζει. «Κλείσανε επιχειρήσεις, σχολεία και οι πολίτες δύσκολα τα βγάζουν πέρα οικονομικά. Δύσκολα μπορούν να δουν ένα θετικό σημείο. Από τον Απρίλη και μετά σε όλο τον κόσμο θα υπάρξει μία αποκλιμάκωση της πανδημίας. Μέχρι τον Νοέμβριο που περιμένουμε ξανά να έρθει θα πρέπει να αξιοποιήσουμε το διάστημα αυτό για να οργανωθούμε. Πρέπει να ανοίξει η ανθρώπινη δραστηριότητα με προϋποθέσεις» αναφέρει ο κ. Καπραβέλος ζητώντας επιτάχυνση των εμβολιασμών, περισσότερα τεστ με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα και ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. «Η ιστορία όταν επαναλαμβάνεται γίνεται τραγωδία, όταν ξανασυμβαίνει το ίδιο λάθος γίνεται εφιάλτης» αναφέρει ο κ. Καπραβέλος και καταλήγει λέγοντας ότι «πρέπει να αλλάξει η στρατηγική μας». «Υπήρχε πανικός. Να προχωρήσουμε σε μία οργανωμένη ανθρώπινη δραστηριότητα. Να ξεχάσουμε τα οριζόντια μέτρα που έχουν κουράσει τον κόσμο. Έχουμε πλέον εφόδια στα χέρια μας, και αυτά είναι τα εμβόλια. Να ανοίξουμε με προσοχή και πρωτόκολα τα πάντα. Το lockdown ήταν αναγκαίο το προηγούμενο διάστημα, τότε πρέπει να βρούμε άλλη στρατηγική. Δεν είναι λογικό ο κόσμος να μην φοβάται να κολλήσει έναν θανατηφόρο ιό και να βγαίνει έξω επειδή κουράστηκε ψυχολογικά».
«Η αθροιστική κόπωση οδηγεί τον κόσμο κάποιες φορές να μην εφαρμόζει με προσοχή τα μέτρα. Είναι γεγονός ότι όταν ένας άνθρωπος είναι κουρασμένος και πιέζεται οικονομικά είναι λογικό να είναι περισσότερο απρόσεκτος» σημειώνει στη «ΜτΚ» καθηγητής Ψυχιατρικής, διευθυντής Β’ Ψυχιατρικής Κλινικής, ΑΠΘ και μέλος της Επιτροπής του υπουργείου Υγείας Βασίλειος - Παντελεήμονας Μποζίκας. «Τα έξυπνα εναλλακτικά μέτρα θα ληφθούν αφού αντιμετωπιστεί το τρίτο κύμα. Δεν είναι δυνατόν με τόσες χιλιάδες κρούσματα, όσο και να το θέλουμε, να συζητούμε άνοιγμα» υποστηρίζει ο κ. Μποζίκας.
Επικράτηση της βρετανικής μετάλλαξης
Οι ειδικοί πλέον μιλούν για απόλυτη επικράτηση της βρετανικής μετάλλαξης έναντι του παραδοσιακού στελέχους του κορονοϊού, κάτι το οποίο είχε προαναγγείλει η «ΜτΚ» εδώ και εβδομάδες. «Η βρετανική μετάλλαξη αυξάνεται βδομάδα με τη βδομάδα. Πάμε ολοταχώς προς την πλήρη επικράτηση αυτού του στελέχους» σχολιάζει η Άννα Παπά-Κονιδάρη, καθηγήτρια Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, προϊσταμένη του Β’ Εργαστηρίου Μικροβιολογίας και μέλος της επιτροπής του υπουργείου. «Το βρετανικό στέλεχος εντοπίζεται πλέον σε ποσοστό 90%. Από ένα σημείο και μετά θα μιλάμε αποκλειστικά για τις μεταλλάξεις» σχολιάζει. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΕΟΔΥ το βρετανικό στέλεχος του ιού εντοπίζεται στο 70% των νέων κρουσμάτων. Στο μεταξύ, οι μεταλλάξεις του ιού, η βρετανική και η νοτιοαφρικανική, εντοπίζονται πλέον και στα λύματα της πόλης, σε συχνότητες συγκρίσιμες με αυτές που εντοπίζονται κλινικά. Αυτό προκύπτει από τα πρώτα αποτελέσματα τα πρώτα επίσημα αποτελέσματα της καινοτόμου μεθόδου για την επιτήρηση της εξέλιξης των μεταλλάξεων του κορονοϊού από τα λύματα, που ανέπτυξαν το τελευταίο τρίμηνο η Ομάδα Επιδημιολογίας Λυμάτων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών του ΕΚΕΤΑ, με τη συνδρομή της ΕΥΑΘ.
«Από τον Δεκέμβριο ξεκινήσαμε πιλοτικά την έρευνα. Η επιστημονική ομάδα έχει αναλύσει μέχρι στιγμής εβδομαδιαίες μετρήσεις, από τρεις διαφορετικές χρονικές περιόδους συμπεριλαμβανομένου και του 2ου επιδημικού κύματος στην πόλη. Ο εντοπισμός των μεταλλάξεων στα λύματα είναι σημαντικό επίτευγμα γιατί οι μετρήσεις αφορούν τυχαίες δειγματοληψίες από το σύνολο της κοινότητας, δεν είναι δηλαδή από ατομικά δείγματα που θεωρούνται ύποπτα. Αναλύουμε έτσι ένα πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα που αφορά το σύνολο της κοινότητας: συμπτωματικούς, ασυμπτωματικούς, καθώς και ανθρώπους με ήπια συμπτώματα που έχουν μικρή πιθανότητα να ελεγχθούν στο πλαίσιο της κλασικής επιτήρησης, οπότε θα μπορούμε άμεσα να έχουμε μία ακριβέστερη καταγραφή του ποσοστού των μεταλλαγμένων στελεχών που κυκλοφορούν στην κοινότητα», υποστηρίζει ο αναπληρωτής καθηγητής Μοριακής Μικροβιολογίας του Τμήματος Κτηνιατρικής του ΑΠΘ, Χρυσόστομος Δόβας. «Είμαστε πλέον σε θέση να γνωρίζουμε τις αλληλουχίες των μεταλλαγμένων στελεχών στα λύματα. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να εντοπίσουμε εγκαίρως και νέα μεταλλαγμένα στελέχη στην κοινότητα τα οποία μπορεί να διαφύγουν της κλασικής επιτήρησης. Επίσης, όσο προχωρούν οι εμβολιασμοί στην κοινότητα και ασκηθεί εξελικτική πίεση λόγω των εμβολίων στον ιό είναι πιθανό να αναδυθούν και νέα μεταλλαγμένα στελέχη, τα οποία εκτιμώ ότι θα είναι εφικτό να τα εντοπίσουμε νωρίς ώστε να υπάρχει σχεδιασμός για την έγκαιρη αντιμετώπιση του κινδύνου αυτού» υποστηρίζει.
Τι συμβαίνει όμως με όσους έχουν εμβολιαστεί και έχουν αναπτύξει αντισώματα; «Με κανέναν τρόπο δεν επηρεάζονται οι μετρήσεις μας γιατί ανιχνεύουμε, ποσοτικοποιούμε και προσδιορίζουμε το γενετικό υλικό του ιού. Τα εμβόλια δεν περιλαμβάνουν το πλήρες γονιδίωμα του SARS-CoV-2 αλλά γονιδιωματικά τμήματα που εκφράζουν την πρωτεΐνη της ακίδας του ιού που επάγει την ανοσοποίηση. Αυτό που παράγεται στο σώμα όσων έχουν εμβολιαστεί είναι η πρωτεΐνη της ακίδας του ιού. Εμείς στα λύματα μετράμε το γονιδίωμα που περιέχεται σε πλήρη ιικά σωματίδια του SARS-CoV-2 που απεκκρίνονται αποκλειστικά από ανθρώπους που έχουν μολυνθεί» τονίζει ο κ. Δόβας.
Αύξηση του ιικού φορτίου
Οι τάσεις του ιικού φορτίου στα αστικά λύματα της Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση του ΑΠΘ είναι αυξητικές. Σε ό,τι αφορά την περίοδο από 1 έως 7 Μαρτίου 2021 σε σχέση με τις μετρήσεις της προηγούμενης εβδομάδας καταγράφεται αύξηση της τάξης του 49%. Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, ο λόγος που τη δεδομένη χρονική στιγμή η εικόνα στα νοσοκομεία της πόλης είναι διαφορετική από εκείνη της Αττικής, όπου η κατάσταση στις κλίνες ΜΕΘ είναι οριακή, έγγειται στο γεγονός ότι το τρίτο κύμα δεν παρέσυρε τη Θεσσαλονίκη λόγω... Νοεμβρίου. Εξηγούν οι επιστήμονες, πως στη Θεσσαλονίκη έχει χτιστεί ένα τείχος φυσικής ανοσίας, το οποίο μάλιστα προσδιορίζουν στο 20%, καθώς υπάρχει η εκτίμηση ότι ένας στους πέντε πολίτες νόσησε, Την ίδια ώρα, και ενώ εξελίσσεται το επιχειρησιακό σχέδιο «Ελευθερία» οι εμβολιασμοί συνεισφέρουν στη δημιουργία ανοσίας στην κοινότητα. Αυτός είναι και ο λόγος που στα κρεβάτια των κλινικών COVID-19 στα νοσοκομεία δεν βλέπει κανείς συχνά ηλικιωμένους, αλλά νεότερους πολίτες.
Μετρήσεις σε πέντε σημεία της πόλης
Όπως αναφέρει στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος της ΕΥΑΘ, Άγις Παπαδόπουλος προσεχώς αναμένεται να ξεκινήσουν δειγματοληψίες εκτός από τις εγκαταστάσεις της ΕΥΑΘ στη Σίνδο και σε άλλα πέντε σημεία του νομού, με σκοπό από την ανάλυση της ομάδας του ΑΠΘ να εντοπίζονται οι πιο επιβαρυμένες επιδημιολογικά περιοχές του νομού. «Πρόθεσή μας είναι να λαμβάνουμε δείγματα από την ανατολική Θεσσαλονίκη, το κέντρο και τη δυτική πλευρά της πόλης» υποστηρίζει ο κ. Παπαδόπουλος. «Θα είμαστε έτοιμοι σε ένα με δύο μήνες. Αυτή την περίοδο παρά τις δυσκολίες επιδιώκουμε να λύσουμε κάποια τεχνικά ζητήματα» υποστηρίζει ο κ. Παπαδόπουλος.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13-14 Μαρτίου 2021
«Υπάρχει μεγάλη κόπωση. Ο κόσμος δυσκολεύεται να τηρήσει τα μέτρα». Μέσα σε δέκα λέξεις προβεβλημένο μέλος της Επιτροπής των Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας περιγράφει στη «ΜτΚ» τον μεγαλύτερο προβληματισμό των ειδικών που μελετούν την πορεία του κορονοϊού στην Ελλάδα και εισηγούνται στην κυβέρνηση προτάσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Την ώρα που το τρίτο κύμα «χτυπά» την Ελλάδα με την Αττική να θυμίζει τη Θεσσαλονίκη του «μαύρου Νοεμβρίου» και τα κρούσματα πανελλαδικά να αυξάνονται οι ειδικοί και τα στελέχη του υπουργείου Υγείας εστιάζουν πλέον στη λήψη μέτρων που δεν θα κουράσουν επιπλέον τους ήδη ψυχολογικά κουρασμένους πολίτες, οι οποίοι καλούνται και πάλι να μείνουν σπίτι. Επιστήμονες αμφισβητούν πλέον ανοικτά την αποτελεσματικότητα των αποφάσεων που ένα χρόνο μετά την εμφάνιση του πρώτου κρούσματος κορονοϊού στην Ελλάδα παραμένουν ίδιες, σχολιάζοντας πως «πλέον έχουμε εμπειρία και πρέπει να την αξιοποιήσουμε με έξυπνο τρόπο».
Σε αντίθεση με την Αθήνα όπου η κατάσταση στα νοσοκομεία είναι οριακή, το τρίτο κύμα δεν χτύπησε τη Θεσσαλονίκη, με τις εισαγωγές στα νοσοκομεία της πόλης να αυξάνονται μεν, χωρίς ωστόσο αυτό να εμπνέει ιδιαίτερη ανησυχία. Όπως σχολιάζει στη «ΜτΚ» ο Διαμαντής Χλωρός, διευθυντής του Πνευμονολογικού Τμήματος και Συντονιστής Διαχείρισης Πανδημίας του ΓΝΘ «Γεώργιος Παπανικολάου» η Θεσσαλονίκη έχει «χτίσει» ένα τείχος ανοσίας απέναντι στον ιό. «Υπάρχουν ενδείξεις ότι ένας στους πέντε τον Νοέμβριο είχε μολυνθεί. Αυτό σημαίνει ότι έχει δημιουργηθεί ανοσία. Ο δεύτερος λόγος που η πόλη παρά την αύξηση των κρουσμάτων δεν βρίσκεται σε οριακή κατάσταση είναι γιατί προχωρούν οι εμβολιασμοί. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι ενώ το φθινόπωρο ένας στους δύο ασθενείς με κορονοϊό ήταν ηλικιωμένος, πλέον η αναλογία είναι ένας στους πέντε ασθενείς» υποστηρίζει ο κ. Χλωρός. Όπως τονίζει ο ίδιος η αποκλιμάκωση αναμένεται τον Μάιο, καθώς όπως εξηγεί «πρόκειται για έναν ιό που εμφανίζεται αρχές φθινοπώρου και εξαφανίζεται στο τέλος της άνοιξης. Τον Μάιο θα έχουμε γλιτώσει και θα μπορούμε να γυρίσουμε σε μία σχετική κανονικότητα». Ο κ. Χλωρός μάλιστα, μιλώντας για το lockdown κάνει λόγο για «ανόητο» μέτρο. «Δεν μπορείς να κλείνεις του πάντες μέσα. Το sms ως μέθοδος ελέγχου της κυκλοφορίας είναι αποτυχημένη, γιατί δεν μπορείς να ελέγξεις με τις διαθέσιμες δυνάμεις της Αστυνομίας δέκα εκατομμύρια Έλληνες. Χρειάζονται λογικά μέτρα» τονίζει. «Το lockdown είχε νόημα στην αρχή που η πανδημία ήταν άγνωστη. Βάζεις ένα απόλυτο απαγορευτικό και λύνεις το πρόβλημα. Όπως έκαναν οι Κινέζοι» τονίζει ο κ. Χλωρός.
Πάρτι και κρυφές συναντήσεις
Σύμφωνα με όσα υποστηρίζει στη «ΜτΚ» μέλος της επιτροπής του υπουργείου η «Θεσσαλονίκη δεν μας προβληματίζει». «Η Θεσσαλονίκη έχει καλύτερη εικόνα από ότι τον Νοέμβριο. Δεν βρίσκεται σε εκθετική αύξηση. Η Αττική βρίσκεται σε μία επιβαρυμένη κατάσταση ίσως περισσότερο από ό,τι τον Νοέμβριο. Η Αττική δεν έχει φτάσει στην κατάσταση που ήταν η Βόρεια Ελλάδα» υποστηρίζει. «Υπάρχει κόπωση, ο κόσμος δυσκολεύεται πολύ να τηρήσει τα μέτρα. Αυτό μας προβληματίζει και θα πρέπει να μας προβληματίζει» υποστηρίζει το ίδιο μέλος. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε, ότι τα κρυφά κορονο-πάρτι σε όλη την Ελλάδα είναι σχεδόν καθημερινά, με τους διοργανωτές τους να μην κρατούν ούτε τα προσχήματα. Όσο μάλιστα τα μέτρα αλλάζουν οι πολίτες εφευρίσκουν διάφορους τρόπους προκειμένου να μην τηρούν... νόμιμα τα μέτρα.
«Αυτό που συμβαίνει είναι τραγικό. Χάνεται ο έλεγχος για δεύτερη φορά» υπογραμμίζει ο διευθυντής ΜΕΘ του νοσοκομείου «Παπανικολάου», Νίκος Καπραβέλος. «Βλέποντας τις εικόνες της Αθήνας, θυμάμαι τον εφιάλτη των δικών μας ημερών. Ενώ είχαμε προειδοποιήσει ώστε να μην εξελιχθεί το τρίτο κύμα, δεν μας άκουσαν. Βρισκόμαστε στην οξεία φάση του τρίτου κύματος το ύψος της οποίας αυτή τη στιγμή δεν έχει καθοριστεί και πλησιάζει το δεύτερο κύμα» τονίζει και συμπληρώνει ότι οι λόγοι για τους οποίους το τρίτο κύμα δεν έχει παρασύρει τη Θεσσαλονίκη είναι ιδιαίτεροι. «Υπήρξε μία αργή αποκλιμάκωση του δεύτερου κύματος και δημιουργήθηκε μία φυσική ανοσία. Η μολυσματικότητα σε όλη την Κεντρική Μακεδονία ήταν μεγάλη. Οι τρεις πόλεις που έχουν καταγράψει τον υψηλότερο αριθμό θανάτων ανά 100.000 κατοίκους είναι η Δράμα, η Πέλλα και η Κατερίνη. Εκεί είχαμε 200 νεκρούς ανά 100.000 κατοίκους» υποστηρίζει ο κ. Καπραβέλος και σημειώνει πως στην Αθήνα θα έπρεπε ήδη να έχει καταρτιστεί σχεδιασμός αξιοποίησης του ιδιωτικού τομέα. Αναφερόμενος στην κόπωση του κόσμου κάνει λόγο για τεράστια συμβολή της κοινωνίας η οποία όμως όπως λέει «κουράστηκε». «Εδώ και ένα χρόνο βλέπει ο κόσμος ότι κάνει θυσίες αλλά δεν υπάρχει αποτέλεσμα» τονίζει. «Κλείσανε επιχειρήσεις, σχολεία και οι πολίτες δύσκολα τα βγάζουν πέρα οικονομικά. Δύσκολα μπορούν να δουν ένα θετικό σημείο. Από τον Απρίλη και μετά σε όλο τον κόσμο θα υπάρξει μία αποκλιμάκωση της πανδημίας. Μέχρι τον Νοέμβριο που περιμένουμε ξανά να έρθει θα πρέπει να αξιοποιήσουμε το διάστημα αυτό για να οργανωθούμε. Πρέπει να ανοίξει η ανθρώπινη δραστηριότητα με προϋποθέσεις» αναφέρει ο κ. Καπραβέλος ζητώντας επιτάχυνση των εμβολιασμών, περισσότερα τεστ με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα και ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. «Η ιστορία όταν επαναλαμβάνεται γίνεται τραγωδία, όταν ξανασυμβαίνει το ίδιο λάθος γίνεται εφιάλτης» αναφέρει ο κ. Καπραβέλος και καταλήγει λέγοντας ότι «πρέπει να αλλάξει η στρατηγική μας». «Υπήρχε πανικός. Να προχωρήσουμε σε μία οργανωμένη ανθρώπινη δραστηριότητα. Να ξεχάσουμε τα οριζόντια μέτρα που έχουν κουράσει τον κόσμο. Έχουμε πλέον εφόδια στα χέρια μας, και αυτά είναι τα εμβόλια. Να ανοίξουμε με προσοχή και πρωτόκολα τα πάντα. Το lockdown ήταν αναγκαίο το προηγούμενο διάστημα, τότε πρέπει να βρούμε άλλη στρατηγική. Δεν είναι λογικό ο κόσμος να μην φοβάται να κολλήσει έναν θανατηφόρο ιό και να βγαίνει έξω επειδή κουράστηκε ψυχολογικά».
«Η αθροιστική κόπωση οδηγεί τον κόσμο κάποιες φορές να μην εφαρμόζει με προσοχή τα μέτρα. Είναι γεγονός ότι όταν ένας άνθρωπος είναι κουρασμένος και πιέζεται οικονομικά είναι λογικό να είναι περισσότερο απρόσεκτος» σημειώνει στη «ΜτΚ» καθηγητής Ψυχιατρικής, διευθυντής Β’ Ψυχιατρικής Κλινικής, ΑΠΘ και μέλος της Επιτροπής του υπουργείου Υγείας Βασίλειος - Παντελεήμονας Μποζίκας. «Τα έξυπνα εναλλακτικά μέτρα θα ληφθούν αφού αντιμετωπιστεί το τρίτο κύμα. Δεν είναι δυνατόν με τόσες χιλιάδες κρούσματα, όσο και να το θέλουμε, να συζητούμε άνοιγμα» υποστηρίζει ο κ. Μποζίκας.
Επικράτηση της βρετανικής μετάλλαξης
Οι ειδικοί πλέον μιλούν για απόλυτη επικράτηση της βρετανικής μετάλλαξης έναντι του παραδοσιακού στελέχους του κορονοϊού, κάτι το οποίο είχε προαναγγείλει η «ΜτΚ» εδώ και εβδομάδες. «Η βρετανική μετάλλαξη αυξάνεται βδομάδα με τη βδομάδα. Πάμε ολοταχώς προς την πλήρη επικράτηση αυτού του στελέχους» σχολιάζει η Άννα Παπά-Κονιδάρη, καθηγήτρια Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, προϊσταμένη του Β’ Εργαστηρίου Μικροβιολογίας και μέλος της επιτροπής του υπουργείου. «Το βρετανικό στέλεχος εντοπίζεται πλέον σε ποσοστό 90%. Από ένα σημείο και μετά θα μιλάμε αποκλειστικά για τις μεταλλάξεις» σχολιάζει. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΕΟΔΥ το βρετανικό στέλεχος του ιού εντοπίζεται στο 70% των νέων κρουσμάτων. Στο μεταξύ, οι μεταλλάξεις του ιού, η βρετανική και η νοτιοαφρικανική, εντοπίζονται πλέον και στα λύματα της πόλης, σε συχνότητες συγκρίσιμες με αυτές που εντοπίζονται κλινικά. Αυτό προκύπτει από τα πρώτα αποτελέσματα τα πρώτα επίσημα αποτελέσματα της καινοτόμου μεθόδου για την επιτήρηση της εξέλιξης των μεταλλάξεων του κορονοϊού από τα λύματα, που ανέπτυξαν το τελευταίο τρίμηνο η Ομάδα Επιδημιολογίας Λυμάτων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών του ΕΚΕΤΑ, με τη συνδρομή της ΕΥΑΘ.
«Από τον Δεκέμβριο ξεκινήσαμε πιλοτικά την έρευνα. Η επιστημονική ομάδα έχει αναλύσει μέχρι στιγμής εβδομαδιαίες μετρήσεις, από τρεις διαφορετικές χρονικές περιόδους συμπεριλαμβανομένου και του 2ου επιδημικού κύματος στην πόλη. Ο εντοπισμός των μεταλλάξεων στα λύματα είναι σημαντικό επίτευγμα γιατί οι μετρήσεις αφορούν τυχαίες δειγματοληψίες από το σύνολο της κοινότητας, δεν είναι δηλαδή από ατομικά δείγματα που θεωρούνται ύποπτα. Αναλύουμε έτσι ένα πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα που αφορά το σύνολο της κοινότητας: συμπτωματικούς, ασυμπτωματικούς, καθώς και ανθρώπους με ήπια συμπτώματα που έχουν μικρή πιθανότητα να ελεγχθούν στο πλαίσιο της κλασικής επιτήρησης, οπότε θα μπορούμε άμεσα να έχουμε μία ακριβέστερη καταγραφή του ποσοστού των μεταλλαγμένων στελεχών που κυκλοφορούν στην κοινότητα», υποστηρίζει ο αναπληρωτής καθηγητής Μοριακής Μικροβιολογίας του Τμήματος Κτηνιατρικής του ΑΠΘ, Χρυσόστομος Δόβας. «Είμαστε πλέον σε θέση να γνωρίζουμε τις αλληλουχίες των μεταλλαγμένων στελεχών στα λύματα. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να εντοπίσουμε εγκαίρως και νέα μεταλλαγμένα στελέχη στην κοινότητα τα οποία μπορεί να διαφύγουν της κλασικής επιτήρησης. Επίσης, όσο προχωρούν οι εμβολιασμοί στην κοινότητα και ασκηθεί εξελικτική πίεση λόγω των εμβολίων στον ιό είναι πιθανό να αναδυθούν και νέα μεταλλαγμένα στελέχη, τα οποία εκτιμώ ότι θα είναι εφικτό να τα εντοπίσουμε νωρίς ώστε να υπάρχει σχεδιασμός για την έγκαιρη αντιμετώπιση του κινδύνου αυτού» υποστηρίζει.
Τι συμβαίνει όμως με όσους έχουν εμβολιαστεί και έχουν αναπτύξει αντισώματα; «Με κανέναν τρόπο δεν επηρεάζονται οι μετρήσεις μας γιατί ανιχνεύουμε, ποσοτικοποιούμε και προσδιορίζουμε το γενετικό υλικό του ιού. Τα εμβόλια δεν περιλαμβάνουν το πλήρες γονιδίωμα του SARS-CoV-2 αλλά γονιδιωματικά τμήματα που εκφράζουν την πρωτεΐνη της ακίδας του ιού που επάγει την ανοσοποίηση. Αυτό που παράγεται στο σώμα όσων έχουν εμβολιαστεί είναι η πρωτεΐνη της ακίδας του ιού. Εμείς στα λύματα μετράμε το γονιδίωμα που περιέχεται σε πλήρη ιικά σωματίδια του SARS-CoV-2 που απεκκρίνονται αποκλειστικά από ανθρώπους που έχουν μολυνθεί» τονίζει ο κ. Δόβας.
Αύξηση του ιικού φορτίου
Οι τάσεις του ιικού φορτίου στα αστικά λύματα της Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση του ΑΠΘ είναι αυξητικές. Σε ό,τι αφορά την περίοδο από 1 έως 7 Μαρτίου 2021 σε σχέση με τις μετρήσεις της προηγούμενης εβδομάδας καταγράφεται αύξηση της τάξης του 49%. Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, ο λόγος που τη δεδομένη χρονική στιγμή η εικόνα στα νοσοκομεία της πόλης είναι διαφορετική από εκείνη της Αττικής, όπου η κατάσταση στις κλίνες ΜΕΘ είναι οριακή, έγγειται στο γεγονός ότι το τρίτο κύμα δεν παρέσυρε τη Θεσσαλονίκη λόγω... Νοεμβρίου. Εξηγούν οι επιστήμονες, πως στη Θεσσαλονίκη έχει χτιστεί ένα τείχος φυσικής ανοσίας, το οποίο μάλιστα προσδιορίζουν στο 20%, καθώς υπάρχει η εκτίμηση ότι ένας στους πέντε πολίτες νόσησε, Την ίδια ώρα, και ενώ εξελίσσεται το επιχειρησιακό σχέδιο «Ελευθερία» οι εμβολιασμοί συνεισφέρουν στη δημιουργία ανοσίας στην κοινότητα. Αυτός είναι και ο λόγος που στα κρεβάτια των κλινικών COVID-19 στα νοσοκομεία δεν βλέπει κανείς συχνά ηλικιωμένους, αλλά νεότερους πολίτες.
Μετρήσεις σε πέντε σημεία της πόλης
Όπως αναφέρει στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος της ΕΥΑΘ, Άγις Παπαδόπουλος προσεχώς αναμένεται να ξεκινήσουν δειγματοληψίες εκτός από τις εγκαταστάσεις της ΕΥΑΘ στη Σίνδο και σε άλλα πέντε σημεία του νομού, με σκοπό από την ανάλυση της ομάδας του ΑΠΘ να εντοπίζονται οι πιο επιβαρυμένες επιδημιολογικά περιοχές του νομού. «Πρόθεσή μας είναι να λαμβάνουμε δείγματα από την ανατολική Θεσσαλονίκη, το κέντρο και τη δυτική πλευρά της πόλης» υποστηρίζει ο κ. Παπαδόπουλος. «Θα είμαστε έτοιμοι σε ένα με δύο μήνες. Αυτή την περίοδο παρά τις δυσκολίες επιδιώκουμε να λύσουμε κάποια τεχνικά ζητήματα» υποστηρίζει ο κ. Παπαδόπουλος.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13-14 Μαρτίου 2021
ΣΧΟΛΙΑ