Της Δέσποινας Βογιατζόγλου

Καλλιέργεια φράουλας. Προσοδοφόρα και δυναμική καλλιέργεια τη χαρακτήριζαν πριν λίγα χρόνια στον Σβορώνο Πιερίας, και δεν είχαν άδικο, αφού παρά το υψηλό κόστος παραγωγής εξασφάλιζε στους λίγους φραουλοπαραγωγούς ένα αρκούντως ικανοποιητικό εισόδημα. 

Σήμερα η φράουλα Σβορώνου μπαίνει και πάλι στο παιχνίδι της πρωτογενούς παραγωγής, με λίγα στρέμματα καλλιέργειες, οικογενειακή διαχείριση και διάθεση στις υπαίθριες αγορές και τα οπωροπωλεία της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας.

Η διάθεση της γευστικής και αρωματικής φράουλας γίνεται από τους παραγωγούς σε λαϊκές αγορές γειτονικών νομών (Θεσσαλονίκη, Κοζάνη, Βέροια, Γιαννιτσά). Καλλιεργείται σε έκταση 60 στρεμμάτων στον Σβορώνο, τρία χλμ. έξω από την Κατερίνη. 

Η φύτευση γίνεται φθινόπωρο και άνοιξη, με φυτά που έρχονται από το εξωτερικό, και κυρίως από την Ιταλία, την Ισπανία και την Πολωνία και ως επί το πλείστο για την ποικιλία Camaroza. 

Η συγκομιδή, τουλάχιστον για φέτος και λόγω των καλών καιρικών συνθηκών και του ήπιου χειμώνα, άρχισε στις αρχές Μαρτίου και θα κρατήσει έως και τέλος Ιουνίου με αρχές Ιουλίου.

«Είμαστε 4-5 παραγωγοί στον Σβορώνο που τα τελευταία χρόνια επιστρέψαμε στην παραγωγή φράουλας, όπως μας ήθελε η παραδοσιακή καλλιέργεια της περιοχής μας. Πρόκειται για μία καλλιέργεια με μεγάλο κόστος παραγωγής και για εμάς, λόγω των λίγων στρεμμάτων που καλλιεργούνται, δεν υπάρχει δυνατότητα εξαγωγών. Έτσι μόνοι μας διαθέτουμε το εξαιρετικό μας προϊόν στις κατά τόπους αγορές των όμορων νομών της Πιερίας» εξηγεί στη «ΜτΚ» ο παραγωγός φράουλας Σβορώνου, Ηλίας Πιπερίδης.

Ιστορία που κρατά από το 1975!

Σύμφωνα με τον κ. Πιπερίδη, η καλλιέργεια και παραγωγή φράουλας στην περιοχή κρατά ακόμα από τις δεκαετίες του ’60 και ’70 και όπως λέει στη «ΜτΚ», οι παλιοί φραουλοπαραγωγοί του Σβορώνου ήταν εκείνοι που το 1975 κατέβηκαν στην Πελοπόννησο και συγκεκριμένα στην Ηλεία και την Αχαΐα για να μεταφέρουν την καλλιεργητική γνώση στους αγρότες.

«Κάπως έτσι ξεκίνησε η παράδοση της Μανωλάδας στην φράουλα, όταν τρεις άτομα από την Κατερίνη κατέβηκαν για μερικά χρόνια στην Πελοπόννησο και μετέδωσαν τους τρόπους καλλιέργειας σε μία περιοχή όπου το κλίμα ήταν κατάλληλο για να ευδοκιμήσει το φυτό και για να φτάσουμε σήμερα να μιλάμε για τις περίφημες φράουλες Μανωλάδας» υπογραμμίζει στη «ΜτΚ» ο Ηλ. Πιπερίδης.

Στηρίζοντας την τοπική οικονομία, απασχολώντας προσωπικό και εργατικά χέρια αλλά και μέλη των οικογενειών τους, οι παραγωγοί φράουλας Σβορώνου έχουν προχωρήσει όλα αυτά τα χρόνια σε πολυδάπανες επενδύσεις. Το υψηλό κόστος παραγωγής περιλαμβάνει τα εργατικά, τα φάρμακα, το νερό, τα πλαστικά και τα έξοδα πιστοποίησης. 

Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο θέλουν να τα βλέπουν κάποιοι, σημειώνουν οι ίδιοι τονίζοντας ότι στην περιοχή συγκομίζονται καθημερινά περί τους 3 τόνους φρούτου. Η τιμή που φεύγει στον καταναλωτή κυμαίνεται αυτό το διάστημα από 2 έως 2,5 ευρώ/κιλό για μία δύσκολη καλλιέργεια που μετρά υψηλό κόστος παραγωγής.

«Αυτό το διάστημα πρέπει να προπληρώσω για να παραγγείλω τα φυτά που θα έρθουν τον Οκτώβρη απευθείας για να φυτευτούν και το κόστος ανέρχεται στις 14.000 ευρώ. Από εκεί και πέρα, και με δεδομένο ότι δεν έχουμε απώλειες από τα πολλά εργατικά, υπολογίζεται ότι χρειάζονται περίπου 2.500 ευρώ/στρέμμα» σημειώνει ο παραγωγός.

Σημαντικό ρόλο, λοιπόν, στο κόστος παραγωγής «παίζει» ο παράγοντας εργατικά χέρια, καθώς απαιτείται η συμβολή τους 10 μήνες το χρόνο, από το στήσιμο του θερμοκηπίου στα τέλη Σεπτεμβρίου μέχρι τη συγκομιδή και των τελευταίων ποσοτήτων στα μέσα Ιουλίου.

Στην περιοχή της Μανωλάδας του νομού Ηλείας, όπου καλλιεργούνταν πέρυσι περίπου 3.000 στρέμματα -περίπου το 95% των καλλιεργούμενων εκτάσεων στη χώρα μας, το κόστος παραγωγής είναι σχεδόν διπλάσιο καθώς οι ανάγκες για εργατικά χέρια είναι μεγαλύτερες.

Προς νέο ρεκόρ κινούνται οι ελληνικές εξαγωγές

Η ελληνική σεζόν φράουλας έχει μία λαμπρή εξέλιξη αφού στις 21 Απριλίου οι εξαγωγές είχαν ήδη φτάσει τους 51.830 τόνους, 21,9% υψηλότερες από τον όγκο των εξαγωγών της περσινής σεζόν την ίδια ημερομηνία. 

Τα τελικά στοιχεία για τη σεζόν 2022 πρόκειται να δημοσιευτούν τον Αύγουστο, αλλά δεδομένης της καλής ροής των εξαγωγών του 2023, της υψηλής ζήτησης και της ακόμα υψηλής (αν και φθίνουσας) παραγωγικότητας της ελληνικής φράουλας τον Μάιο, είναι περισσότερο από πιθανό ότι μέχρι τις πρώτες ημέρες του Ιουνίου, όταν έρχεται το τέλος της σεζόν, οι ελληνικές φράουλες θα έχουν σημειώσει νέο ρεκόρ εξαγωγών σε όγκο. 

Το 2021 οι εξαγωγές έφτασαν τα 66.712.162 κιλά και το 2020 τα 55.304.150 κιλά, ως συνέχεια μία συνεχώς αυξανόμενης πορείας.

Βέβαια, με την κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει τη ζήτηση που θα συναντούσε η φράουλα στις διεθνείς αγορές. Η ελληνική φράουλα έχει πετύχει σημαντικές κατακτήσεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ελβετίας, της Δανίας, της Ουγγαρίας και της Τσεχίας, ενώ χαρακτηριστικό παρελθόντων ετών ήταν η εντυπωσιακή ζήτηση που εκδηλώθηκε από την Ρωσία, τη Ρουμανία και την Πολωνία.

Εντείνονται τα εκπτωτικά προγράμματα στα γερμανικά σούπερ μάρκετ

Στη Γερμανία που αποτελεί και τον μεγαλύτερο αγοραστή ελληνικής φράουλας, οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ εντείνουν τα εκπτωτικά τους προγράμματα και φαίνεται πως όλο τον Μάιο αυτά θα παραμείνουν αρκετά. Μάλιστα συγκεκριμένες αλυσίδες προσφέρουν, αλλά θα προσφέρουν και την επόμενη εβδομάδα ελληνικές και ισπανικές φράουλες σε συσκευασία 500 γρ. στο 1,49 ευρώ. 

Γενικά, το παιχνίδι των προσφορών θα επηρεάσουν και οι γερμανικές και ολλανδικές φράουλες που πλέον εισέρχονται στην αγορά. Συγκεκριμένα, αφού στα μέσα Απριλίου άρχισε η νοτιοδυτική από καλλιέργειες με τούνελ, ακολούθησε η Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία την τρίτη εβδομάδα του Απριλίου. 

Στις αρχές Μαΐου θα είναι έτοιμες για συγκομιδή και οι πρώτες φράουλες από καλλιέργειες με τούνελ στα βόρεια της χώρας.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 14.05.2023