Μονόλογοι
Γεωπολιτικός κίνδυνος στο εμπόριο. Γράφει ο ανορθόγραφος*
21/05/2024 09:00
Οι γεωπολιτικές αναταράξεις έχουν προκαλέσει ανησυχίες για την επάρκεια των εφοδιαστικών αλυσίδων, με τον συνδυασμό υποκατάστασης αποθεμάτων να αρκεί για την απορρύθμιση του εφοδιασμού σε πρώτες ύλες.
Η πολιτική εξωτερικού εμπορίου αποσκοπεί στο άνοιγμα αγορών προς αμοιβαίο όφελος, αλλά συνεπάγεται αμοιβαία εξάρτηση. Στο πρόσφατο παρελθόν η ευρωπαϊκή εμπορική πολιτική επικεντρωνόταν στις ευκαιρίες από το άνοιγμα των νέων αγορών. Σήμερα, λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων, η έμφαση στην εμπορική πολιτική δίνεται στον κίνδυνο διαταραχής του εφοδιασμού.
Η συζήτηση για την απομείωση του κινδύνου στο εμπόριο γίνεται με γενικούς όρους, ενώ διαφορετικές περιπτώσεις εφοδιασμού ενέχουν πολύ διαφορετικούς κινδύνους.
Προτεραιοποίηση των εισροών, καθώς υπάρχουν πρώτες ύλες και αναγκαίες για τη λειτουργία της οικονομίας και εισροές για μελλοντική παραγωγική ικανότητα, όπως τα ηλιακά πάνελ.
Τα ορυκτά αποθηκεύονται ως στρατηγικά αποθέματα και ρευστοποιούνται άμεσα. Το κόστος του στρατηγικού αποθέματος είναι στη πραγματικότητα μόνο ο τόκος επί του επενδυμένου κεφαλαίου.
Σύμφωνα με τον D. Gros, η αξία των ετήσιων εισαγωγών ορυκτών σπανίων γαιών της ΕΕ κινείται ετησίως πέριξ των 120 εκ.€. Με επιτόκιο 4%, το κόστος διατήρησης αποθέματος τριών ετών εισαγωγών θα ήταν κάτι λιγότερο από 15 εκατομμύρια € ετησίως.
Το φυσικό αέριο είναι διαφορετική περίπτωση, καθώς το κόστος αποθήκευσης είναι υψηλότερο και οι χώροι αποθήκευσης επί ευρωπαϊκού εδάφους είναι σχετικά περιορισμένοι. Στην ενέργεια κρίσιμος παράγοντας είναι η υποκατάσταση της πρώτης ύλης, παρότι η μετατροπή της υποδομής έχει κόστος. Εναλλακτική του φυσικού αερίου είναι το πετρέλαιο στη βιομηχανία ή ο άνθρακας στην ηλεκτροπαραγωγή.
Στην Ευρώπη πέρυσι, η βιομηχανία χρησιμοποίησε 15-20% λιγότερο φυσικό αέριο χωρίς μείωση συνολικής παραγωγής, με την τιμή φυσικού αερίου να υποχωρεί. Συνεπώς ο συνδυασμός υποκατάστασης και συσσώρευσης αποθεμάτων αρκεί για να περιορισθεί ο κίνδυνος της προσφοράς πρώτων υλών.
Όμως στην προσπάθεια υποκατάστασης διαταράσσονται οι εμπορικές ροές, με αποτέλεσμα αν η ΕΕ δεν είναι προσεκτική στην προσπάθειά μείωσης του κινδύνου στο εμπόριο, να εμπλακεί σε εμπορικό πόλεμο. Παρότι αξίζει η αναζήτηση του μικρότερου κόστους, ακόμη και εν μέσω γεωπολιτικών αναταραχών, θα πρέπει να υπολογίζεται ότι τα βραχυχρόνια μέτρα (υποκατάστασης-αποθεματοποίησης πρώτων υλών) δεν μπορούν να καλύψουν τις μεσοπρόθεσμες ανάγκες της ευρωπαϊκής οικονομίας, με τον κίνδυνο ανταγωνισμού μεταξύ ευρωπαϊκών κρατών για τον εφοδιασμό με πρώτες ύλες.
* Επισημαίνει ανορθογραφίες σε κυρίαρχα αφηγήματα.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 19.05.2024
