Όμορφος κόσμος, ποιητικός, από γυαλί φτιαγμένος. Μόνο έτσι θα μπορούσε να περιγράψει κάποιος το πάντρεμα του ονειρικού κόσμου του Τενεσί Ουίλιαμς με την ατμοσφαιρική ματιά του Γιώργου Νανούρη.

Ο σκηνοθέτης μάς χάρισε έναν νέο κόσμο την περίοδο που είχαμε περισσότερο από ποτέ την ανάγκη να δραπετεύσουμε από τον δικό μας. Όταν ο «Γυάλινος κόσμος» του Τενεσί Ουίλιαμς σε σκηνοθεσία Γιώργου Νανούρη μεταδόθηκε ζωντανά από το Εθνικό Θέατρο, μέτρησε 8 χιλιάδες ιντερνετικούς θεατές.

Πως να μοιάζει άραγε ένας «Γυάλινος Κόσμος» που η Λόρα φιλάει για πρώτη φορά τον Τζιμ χωρίς να τον ακουμπήσει; Ο Νανούρης «έχτισε» έναν καινούριο κόσμο, υπό τη συνθήκη του περιορισμού που επέβαλε η πανδημία σχετικά με τις αποστάσεις, και η νέα του καλλιτεχνική κατάθεση έρχεται στην Θεσσαλονίκη για να παρασύρει το κοινό σε ένα σύμπαν που η επαφή επιτυγχάνεται με την απουσία του αγγίγματος.

«Το έργο είχε επιλεγεί πριν τον κορονοϊό. Είναι ένα από τα έργα που μου αρέσουν, θεωρώ ότι ταιριάζει πολύ με την Λένα Παπαληγούρα και ήθελα να κάνω κάτι μαζί της, είναι ένα τεράστιο και αγαπημένο έργο. Όταν ήρθε ο κορονοϊός προσπάθησα να εντάξω στο έργο τον περιορισμό που βιώναμε. Μου φαινόταν πολύ περίεργο οι ηθοποιοί να βάζουν μάσκες όταν έπρεπε να έρθουν κοντά οπότε έφτιαξα την παράσταση από την αρχή σκεπτόμενος ότι αυτοί οι ρόλοι δεν μπορούν να πλησιάζουν ο ένας τον άλλο παρόλο που και οι τέσσερις ήρωες του έργου αυτό προσπαθούν στην πραγματικότητα.

Όταν μας επιβλήθηκε ο περιορισμός αναφορικά με το θέατρο, με τις αποστάσεις μεταξύ των ηθοποιών και τη μάσκα, ήταν μία καινούρια συνθήκη. Επομένως έπρεπε να σκεφτώ τί θα κάνω με αυτό τον περιορισμό. Έτσι τον έκανα το ατού του έργου. Ήθελα να δω πώς θα παίξουν αυτοί οι άνθρωποι χωρίς να επιτρέπεται να έρθει ο ένας κοντά στον άλλο και πως θα γίνουν κάποιες σκηνές που από τη φύση τους ενέχουν την επαφή όπως είναι η σκηνή που ο Τζιμ φιλάει για πρώτη φορά τη Λόρα. Τώρα το κάνει χωρίς να την ακουμπήσει. Αυτό ήταν μία δυσκολία που μας κινητοποίησε και τελικά βγήκε ένα πολύ καλό αποτέλεσμα», εξηγεί ο σκηνοθέτης.

Ο Γιώργος Νανούρης είναι σίγουρος πως «κάθε θεατής θα βρει τουλάχιστον μία στιγμή της ζωής του στην παράσταση». Άλλωστε, όπως επισημαίνει, όλοι δεν ζούμε στον δικό μας «γυάλινο κόσμο»; Για εκείνον, ο μικρόκοσμος που του επιτρέπει να δραπετεύει από τη σκληρή πραγματικότητα, το ονειρικό παράλληλο σύμπαν του που λειτουργεί ως ένα διάφανο καταφύγιο, είναι το ίδιο το θέατρο με τη σκηνή να αποτελεί πάντα ένα πρόσφορο έδαφος για να ακμάσουν οι παραμυθένιοι κόσμοι του.

«Όπως η Λόρα η οποία προκειμένου να αντέξει αυτό που συμβαίνει έχει φτιάξει έναν μικρό γυάλινο κόσμο με τα ζωάκια και μπαίνει εκεί και ξεχνιέται έτσι κάναμε κι εμείς όταν έπρεπε να κλειστούμε όλοι στα σπίτια μας. Ο καθένας έχει τον μικρόκοσμό του. Αντίστοιχα για εμάς, ο μικρόκοσμό μας είναι το θέατρο. Για μένα η πραγματικότητα είναι πολύ σκληρή. Όλο αυτό που ζούμε, η πόλη, το καυσαέριο, ο κόσμος, οι λογαριασμοί, το άγχος για την επιβίωση, όλα αυτά είναι γκρίζα πράγματα που προσπαθώ να ξεχνάω όταν μπαίνω στο θέατρο φτιάχνοντας τους δικούς μου κόσμους, τους πιο ατμοσφαιρικούς και ποιητικούς που δεν έχουν τίποτε από όλα τα παραπάνω. Όταν βγαίνω από το θέατρο όλα αυτά υπάρχουν και πάλι οπότε προσπαθώ να φτιάξω κόσμους για να ξεχαστώ τόσο εγώ όσο και οι συνάδελφοί μου αλλά και οι θεατές.

Οι παραστάσεις μου είναι πιο παραμυθένιες και λιγότερο ρεαλιστικές ακριβώς γιατί κάθε μέρα ζούμε τον ωμό ρεαλισμό. Δεν χρειάζεται να τον αναπαράγω σκηνή. Εγώ θέλω να φτιάξω στη σκηνή κάτι που δεν το ζούμε και να θίξω μεγάλα και σημαντικά πράγματα μέσα από μία άλλη ματιά.»

Όταν ο Γιώργος Νανούρης συνάντησε τον… φακό του

Στην σκηνοθετική «εργαλειοθήκη» του Νανούρη βρίσκονται πάντα η πίστη του στην ερμηνεία και στη δυναμική του κειμένου και φυσικά… ένας φακός! Ο περιβόητος φακός που γνωρίσαμε στο «Εδώ» και λατρέψαμε στην «Κατερίνα» ήρθε κάπως απροσδόκητα στα χέρια του σκηνοθέτη ως λύση ανάγκης με τον ίδιο να μην γνωρίζει τότε πως αυτό το μικρό αντικείμενο έμελλε να δημιουργήσει ένα νέο προσωπικό στυλ, κάτι σαν υπογραφή.

«Ο φακός ήρθε στα χέρια μου εξαιτίας μίας μεγάλης ανάγκης. Έφτιαξα μία παράσταση και δεν υπήρχαν καθόλου χρήματα για να την κάνουμε. Δεν μπορούσα να δεχτώ ότι επειδή δεν έχω χρήματα δεν θα μπορέσω να κάνω αυτό που θέλω. Δεν μπορούσαμε να έχουμε φώτα οπότε πήγα στο περίπτερο και πήρα έναν φακό. Στην “Κατερίνα” πλέον χρησιμοποιήθηκε από άποψη γιατί ήδη τον είχα δουλέψει και ήταν συνειδητή επιλογή», αναφέρει.

Με τα χρόνια ο Νανούρης έχει καταφέρει να πατήσει γερά στα παπούτσια του σκηνοθέτη «χτυπώντας» όπως λέει «πρώτα στην καρδιά και μετά στο μυαλό του θεατή». Τέλος, παρόλο που εκείνος δηλώνει τρομερά ανασφαλής, οι παραστάσεις του μέχρι στιγμής φαίνεται να πετυχαίνουν αυτό που ο ίδιος επιδιώκει: να νιώθει πρώτα ο θεατής και μετά να καταλαβαίνει.

«Πάντα τα βασικά συστατικά μίας παράστασης είναι το κείμενο και η ερμηνεία. Όλα τα υπόλοιπα, οι ωραίες εικόνες, τα φώτα και τα σκηνικά, είναι εκεί βοηθητικά για να στήσουν την αισθητική μίας παράστασης. Αν δεν έχει κάτι από τα πρώτα δύο όμως, όλα τα άλλα δεν θα σώσουν την κατάσταση. Αντίθετα αν έχεις ένα καλό κείμενο και μία δυνατή ερμηνεία αλλά δεν έχεις τίποτε από όλα τα άλλα, η παράσταση θα σωθεί από μόνη της. Προσπαθώ να χτυπάω πρώτα στην καρδιά του θεατή και μετά στο μυαλό. Μου αρέσει πολύ όταν έρχονται μετά την παράσταση και μου λένε ότι ξεκίνησαν να κλαίνε χωρίς να ξέρουν γιατί. Θέλω πρώτα να το νιώθει ο θεατής και μετά να το καταλάβει.

Δεν έχω καμία σιγουριά. Είμαι τρομερά ανασφαλής και αγχώδης αλλά είμαι σίγουρος ότι θα δουλέψω. Όποιο πρόβλημα υπάρξει ξέρω ότι θα προσπαθήσω να το λύσω», καταλήγει.

Info

«Γυάλινος Κόσμος»

Θέατρο «Αριστοτέλειον» (Εθνικής Αμύνης 2, τηλ. 2310 262 051)

Παραστάσεις: 29, 30 & 31 Οκτωβρίου 2021

Προπώληση: viva.gr & ταμείο θεάτρου «Αριστοτέλειον»

*Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 24 Οκτωβρίου 2021