Αναγνωρισμένη πανεπιστημιακός, καθηγήτρια πρώτης βαθμίδας στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ με γνωστικό αντικείμενο το Αστικό Δίκαιο, πολύγλωσση και με πλούσιο συγγραφικό έργο, η Γιάννα Καρύμπαλη-Τσίπτσιου εκλήθη από την πολιτεία έναν ακριβώς χρόνο πριν να αναλάβει τα ηνία του δ.σ. ενός σπουδαίου φορέα πολιτισμού της χώρας μας, του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος.

Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο οργανισμός ενέτασσε στο δυναμικό του έναν αξιόλογο εκπρόσωπο του αυτόχθονα πανεπιστημιακού χώρου, ούτε η πρώτη που σε αυτή τη θέση τοποθετούνταν μία δραστήρια και δυναμική γυναίκα.

Ήταν ίσως όμως μία αρχή για να παίξει τον συγκεκριμένο ρόλο ένα πρόσωπο που συγκέντρωνε αυτές τις δύο καθόλα εκτιμηταίες ιδιότητες έτσι ώστε να διαχειριστούν μαζί με τον αλληλοσυμπληρούμενό του καλλιτεχνικό διευθυντή έναν οργανισμό με μηδενικά χρέη και να τον απογειώσουν.

Και, παρόλο που ο κορονοϊός δεν άφησε πολλά περιθώρια για κάτι τέτοιο, το ΚΘΒΕ έκανε δυναμική επανεκκίνηση στη μετά-καραντίνα εποχή, έχοντας μία εξαιρετική καλοκαιρινή παρουσία στις ανοιχτές σκηνές της χώρας, συμπεριλαμβανομένου και του Αρχαίου Θεάτρου της Επιδαύρου.

Η γοητεία της ενασχόλησης με τα κοινά και οι θέσεις διοίκησης

Γεννημένη στη Δράμα, απόφοιτος του Αμερικανικού Κολεγίου «Ανατόλια» και πτυχιούχος με βαθμό «άριστα» του Τμήματος Νομικής της (τότε) Σχολής ΝΟΕ του ΑΠΘ, αριστούχος στις μεταπτυχιακές και διδακτορικές της σπουδές η Γιάννα Καρύμπαλη-Τσίπτσιου δεν αντιμετώπιζε ποτέ την καθημερινότητά της με την αυστηρή εσωστρέφεια που συχνά παρατηρείται σε τόσο σοβαρά επιστημονικά πεδία, αλλά παράλληλα με την έρευνα και τη διδασκαλία, τη γοήτευε και η ενασχόληση με τα κοινά. Έτσι, δεν ήταν λίγες οι φορές που ανέλαβε θέσεις διοίκησης στη Νομική Σχολή, στο ΑΠΘ και σε Επιστημονικές Ενώσεις. «Από την όποια προσφορά μου εισέπραξα πολλαπλές χαρές σε επίπεδο ανθρώπινων σχέσεων και αποκόμισα πλούσιες γνώσεις και εμπειρίες», θυμάται σήμερα.

Έτσι κάνει απόλυτα σαφές ότι ήταν «μάλλον ώριμη», όπως λέει χαρακτηριστικά, τον Οκτώβριο του 2019 να αποδεχτεί, «δίχως δεύτερη σκέψη, την τιμητική πρόταση της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Μενδώνη», ώστε να υπηρετήσει το ΚΘΒΕ από τη θέση της προέδρου του διοικητικού συμβουλίου του. «Ήταν για εμένα μεγάλη πρόκληση να δοκιμάσω τις δυνάμεις μου στη διοίκηση του μεγαλύτερου πολιτιστικού οργανισμού της χώρας, δραστηριοποιούμενη, αυτή τη φορά, εκτός της ακαδημαϊκής κοινότητας και της ευρύτερης επιστημονικής μου οικογένειας», επισημαίνει.

Ωστόσο, παραδέχεται στη συζήτησή μας, ότι όταν τοποθετήθηκε σε αυτή τη θέση, με εξαίρεση τις καλλιτεχνικές παραγωγές του ΚΘΒΕ, δεν γνώριζε τη λειτουργία των διοικητικών δομών του, την οικονομική του κατάσταση, τις λειτουργικές του ανάγκες και ιδίως, την πολυπλοκότητά του ως οργανισμού, με το πολυάριθμο καλλιτεχνικό και λοιπό προσωπικό των ποικίλων κατηγοριών και ειδικοτήτων. «Σήμερα, ένα χρόνο μετά, έχω τη βεβαιότητα ότι το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος διαθέτει αξιόλογο δυναμικό που παρέχει εχέγγυα για σπουδαίες καλλιτεχνικές δημιουργίες και, παράλληλα, τη βεβαιότητα ότι η διοίκησή του αποτελεί σοβαρή υπόθεση που, για να είναι αποτελεσματική, απαιτεί χρόνο, συντονισμένες δράσεις των οργάνων διοίκησης και συνεργασίες των εν λόγω οργάνων με τους εργαζόμενους, έτσι ώστε, μέσα από την ανταλλαγή απόψεων, να επιτυγχάνονται συγκλίσεις», υποστηρίζει.

Η σχέση προεδρίας και καλλιτεχνικής διεύθυνσης

Η κουβέντα φτάνει κάποια στιγμή μοιραία και στη σχέση προεδρίας και καλλιτεχνικής διεύθυνσης, μια που στο παρελθόν δεν ήταν λίγες οι φορές στην ιστορία του θεσμού, που αυτή η «διαρχία», όπως τη χαρακτήριζαν κάποιοι, οδήγησε σε σύγκρουση αρμοδιοτήτων με συνέπεια εντάσεις και διαμάχες, ολέθριες τελικά για τον ίδιο τον οργανισμό. Πώς είναι η κατάσταση τώρα ως προς το θέμα αυτό; 

«Σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος ως ΝΠΙΔ, το τελευταίο διοικείται από ένα συλλογικό και από ένα μονοπρόσωπο όργανο. Το πρώτο είναι το Διοικητικό Συμβούλιο, που απαρτίζεται από τον πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο και πέντε συμβούλους, ενώ το δεύτερο είναι ο καλλιτεχνικός διευθυντής. Οι αρμοδιότητες των δύο αυτών οργάνων είναι επαρκώς οριοθετημένες στον νόμο, έτσι ώστε να μην ανακύπτουν ζητήματα συγκρούσεων, ακόμη και όταν ο νόμος συμπλέκει, όπως είναι φυσικό, τις ως άνω αρμοδιότητες.

 Με αυτά τα δεδομένα, δεν κατανοώ ούτε την έννοια της ‘διαρχίας’, ούτε την, εξαιτίας της, πρόκληση συγκρούσεων. Επειδή, όμως, αν αντιλαμβάνομαι σωστά, το ερώτημά σας εντοπίζεται στη σχέση των εκάστοτε προέδρων των διοικητικών συμβουλίων του Θεάτρου και της καλλιτεχνικής διεύθυνσης, απαντώ ευθέως ότι, στην παρούσα συγκυρία, τόσο ο καλλιτεχνικός διευθυντής κ. Κολοβός όσο και εγώ έχουμε πλήρη επίγνωση των διακριτών μας ρόλων και συνεργαζόμαστε αρμονικά και με αμοιβαίο σεβασμό, με γνώμονα το συμφέρον του Θεάτρου και την ειρηνική συνύπαρξη όλων όσοι το υπηρετούν», απαντά.

Συμπληρωματικά, σπεύδει να καταστήσει σαφείς τις αρμοδιότητές της ως προέδρου: «Σύμφωνα με τον νόμο, ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του ΚΘΒΕ, εκπροσωπεί το Θέατρο δικαστικά και εξώδικα, συγκαλεί το διοικητικό συμβούλιο και προεδρεύει των συνεδριάσεών του, καταρτίζει την ημερήσια διάταξη, εισηγείται επί των θεμάτων της και ασκεί πειθαρχική εξουσία σε πρώτο βαθμό στο διοικητικό και βοηθητικό προσωπικό.

 Ειδικότερα, τα θέματα που επεξεργάζεται και φέρνει προς συζήτηση στο δ.σ. αφορούν σε ζητήματα διοίκησης και διαχείρισης του Θεάτρου που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του διοικητικού συμβουλίου, όπως αυτές ορίζονται στον νόμο.

 Ενδεικτικά, αναφέρω τη σύναψη συμβάσεων για την εκπλήρωση των σκοπών του Θεάτρου, την έγκριση διακηρύξεων συναφών διαγωνισμών, την αποδοχή δωρεών και χορηγιών, τη σύναψη δανείων, την κατάρτιση του ετήσιου προϋπολογισμού, αλλά και τη χάραξη της πολιτιστικής πολιτικής του Θεάτρου μετά από εισήγηση του καλλιτεχνικού διευθυντή. Επομένως, οι αρμοδιότητες του προέδρου του οργανισμού αρχίζουν, τελειώνουν και κινούνται στο φάσμα των αρμοδιοτήτων του διοικητικού συμβουλίου».

«Ελπίζω και εύχομαι να επανέλθουμε στην κανονικότητα»

Μέσα σε όλα αυτά η πανδημία και τα μέτρα πρόληψης που επιβάλλει μετασχηματίζουν πολλές παραμέτρους της καθημερινής ζωής και των κοινωνικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Ο τομέας του πολιτισμού δεν θα μπορούσε να αποτελέσει την εξαίρεση σε όλο αυτό. 

Αντίθετα, δέχτηκε και δέχεται βαρύτατο πλήγμα. «Το ΚΘΒΕ προσπάθησε, από την πρώτη στιγμή, να προσαρμόσει τον βηματισμό του στη νέα πραγματικότητα. Έτσι, κατά το διάστημα αναστολής της λειτουργίας των σκηνών του, με στόχο να μην αποκοπεί το κοινό από τη θεατρική τέχνη, ανέπτυξε εναλλακτικούς τρόπους καλλιτεχνικών δράσεων, διαθέσιμων ψηφιακά και εύκολα προσβάσιμων στο ευρύ κοινό. 

Ακολούθησε η λειτουργία των σκηνών και η διεξαγωγή παραστάσεων, με την τήρηση όλων των υγειονομικών μέτρων, μόλις κατέστη τούτο εφικτό. Παράλληλα, άρχισαν να προετοιμάζονται οι παραγωγές της χειμερινής περιόδου, με την πρώτη παραγωγή, τη ‘Βαβυλωνία’, να έχει ήδη υλοποιηθεί. Ελπίζω να καταστεί τούτο εφικτό και για τις υπόλοιπες παραγωγές, η προετοιμασία των οποίων είτε έχει ολοκληρωθεί είτε βρίσκεται σε τελικό στάδιο. Προσωπικά, έχω προσαρμόσει πλήρως τις δραστηριότητες μου στις συνθήκες που βιώνουμε σήμερα και, ως άτομο αισιόδοξο από φύση, ελπίζω και εύχομαι να επανέλθουμε στην κανονικότητα», καταλήγει.