Του Νίκου Ασλανίδη

Γνωριστήκαμε κάπως ανορθόδοξα... Αυτός δεν ξέρει ελληνικά παρά μόνο τουρκικά... Εγώ δεν ξέρω τουρκικά και δεν έχουμε διερμηνέα... Ευτυχώς η τεχνολογία έδωσε λύση. Βάλαμε στο κινητό τηλέφωνο τον αυτόματο μεταφραστή και λέω μια πρόταση εγώ, μια πρόταση αυτός και η google κάνει το θαύμα της... Μερικές φορές μπορεί να μην είναι ακριβής η μετάφραση και να ξεκαρδιζόμαστε στα γέλια αλλά τις περισσότερες φορές καταλαβαινόμαστε...

- Θέλω να μου δώσεις συνέντευξη για τη ζωή σου, λέω στο κινητό.

Διαβάζει την πρόταση και λέει:

- Καλύτερα να βρούμε έναν διερμηνέα για να μην κάνουμε λάθη...

Ο Γιάννης Βασίλης Γιαϊλαλί έμεινε πέντε χρόνια στις φυλακές της Τουρκίας γιατί το μοναδικό έγκλημα που διέπραξε ήταν να... ανακαλύψει ότι έχει ελληνική καταγωγή. Γεννήθηκε το 1974 στον οικισμό Γιαϊλά του χωριού Ασάρ της Μπάφρας, στο νομό της Σαμψούντας.

Τον Απρίλιο του 1994 παρουσιάστηκε στον τουρκικό στρατό και κατατάχτηκε στις τουρκικές ειδικές δυνάμεις. όπου εκπαιδεύτηκε ως ελεύθερος σκοπευτής. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους στάλθηκε στο Κουρδιστάν όπου σε μία μάχη τραυματίστηκε και έπεσε αιχμάλωτος στα χέρια Κούρδων, για δύο χρόνια και τρεις μήνες. Κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας του άρχισε να αναπτύσσει φιλειρηνικά ιδεώδη και να αποστρέφεται τον πόλεμο.

Σταθμός στη ζωή του ήταν η ημέρα που ανακάλυψε την ελληνική του ταυτότητα. Κάποιοι δημοσιογράφοι, οι οποίοι είχαν έρθει σε επαφή με την οικογένειά του, αποκάλυψαν ότι ο παππούς του ήταν Έλληνας και λεγόταν Κωνσταντίνος και η γιαγιά του Παρασκευή.

Όταν ο Γιαϊλαλί αφέθηκε ελεύθερος και έμαθε για την καταγωγή του, αποφάσισε να αλλάξει το όνομα του από Ιμπραήμ σε Γιάννης Βασίλης. Στη συνέχεια άρχισε να κάνει διαδηλώσεις εναντίον του πολέμου. Τότε συνελήφθη και έμεινε πάνω από τρεις μήνες έγκλειστος σε στρατιωτικές φυλακές.

Μετά το τουρκικό συνταγματικό δημοψήφισμα του 2017 φυλακίστηκε για ακόμα μία φορά για δηλώσεις του ενάντια στην πολιτική του Ερντογάν και παρέμεινε έγκλειστος σε τουρκικές στρατιωτικές φυλακές συνολικά πέντε χρόνια.

Τον Ιούλιο του 2018 αφέθηκε ελεύθερος μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσής του, που ήταν προγραμματισμένη στις 3 Δεκεμβρίου, αλλά ζήτησε και πήρε αναβολή μέχρι τον Φεβρουάριο. Έτσι, για να μην οδηγηθεί ξανά στις φυλακές, ο Γιάννης Βασίλης Γιαϊλαλί πήρε την απόφαση να φύγει κρυφά και να έρθει στην Ελλάδα. Πριν από δύο βδομάδες πέρασε τον Έβρο και ζήτησε πολιτικό άσυλο.

Πώς πήρες την απόφαση να ζητήσεις πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα; τον ρωτώ μέσω διερμηνέα...

Για όλες τις δραστηριότητές μου στην Τουρκία δεχόμουν καθημερινά απειλές ακόμη και για τη ζωή μου, τόσο από την τουρκική αστυνομία και στρατονομία όσο και από άγνωστους με απειλητικά μηνύματα. Πλέον ή θα με σκότωναν, ή στην καλύτερη περίπτωση για μένα θα καταδικαζόμουν σε ισόβια. 

Γι’ αυτόν το λόγο επέλεξα να έρθω στην Ελλάδα, στην πατρίδα μου έστω και ως πρόσφυγας. Όπως γνωρίζετε, είμαι απόγονος εκείνων που πριν 2.800 χρόνια ήρθαν και ίδρυσαν όλες τις πόλεις στον Πόντο. Και ως απόγονος αυτών (τι ειρωνεία), 2.800 χρόνια μετά έρχομαι στον τόπο μου, στην πατρίδα μου, στην Ελλάδα ως φυγάς ως πρόσφυγας. Λόγω του αγώνα που έκανα στην Τουρκία για τον ποντιακό λαό, το λαό μας.

Στις τουρκικές φυλακές πώς ήταν η κράτησή σου;

Μου έκαναν πολλά βασανιστήρια. Φυλακίσεις, ξύλο, απειλές. Δεν ήταν όμως αρκετά ικανά για να με σταματήσουν, να παύσω να αγωνίζομαι. Άλλωστε στη φυλακή μού απάλυναν τον πόνο τα διάφορα γράμματα που λάμβανα από φίλους όπως ο Θεοφάνης Μαλκίδης ή η Δέσποινα και πολλοί άλλοι. 

Την ίδια αγάπη και στοργή μου έδειξαν και τώρα που ήρθα στην Ελλάδα και τους ευχαριστώ πολύ όλους... Το τουρκικό κράτος πρέπει να ξέρει ότι όπου και αν βρίσκομαι, όχι 100 αλλά και 1.000 χρόνια να περάσουν, δεν θα πάψω να αγωνίζομαι για τα δίκαια του ποντιακού λαού. Οι ένοχοι πρέπει να πληρώσουν...

Βρισκόμαστε έξω από τα κτίρια του πρώην Β’ ΚΤΕΟ, στην περιοχή της Λαχαναγοράς, όπου λειτουργεί το περιφερειακό γραφείο ασύλου της Θεσσαλονίκης. Οι πρόσφυγες σχηματίζουν μια τεράστια ουρά... Ανάμεσά τους και πολλά παιδιά που κουράστηκαν να περιμένουν και άρχισαν να παίζουν μεταξύ τους... 

Ο Γιάννης Βασίλης με το κινητό του βγάζει φωτογραφίες. Το δημοσιογραφικό «μικρόβιο» υπερισχύει... Περιμένει κι αυτός να πάρει άσυλο, γι’ αυτό και έχει μαζί του ένα ντοσιέ γεμάτο έγγραφα, που αποδεικνύουν ότι η ζωή του βρίσκεται σε κίνδυνο εάν επιστρέψει στην Τουρκία. Στήνεται κι αυτός στην ουρά και τρεις ώρες αργότερα μας πλησιάζει χαμογελαστός, με ένα έγγραφο στο χέρι. Είναι η χορήγηση ασύλου...

Τι σκέφτεσαι να κάνεις τώρα;

Θέλω να ψάξω να βρω συγγενείς μου. Έμαθα ότι κάποιοι από το χωριό μου ήρθαν στην περιοχή της Δράμας. Θα ήθελα πολύ να τους συναντήσω. Θέλω να αρχίσω μια νέα ζωή στην Ελλάδα... Παράλληλα όμως θα συνεχίσω τον αγώνα μου για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 17 Φεβρουαρίου 2019