Αρκετές ημέρες προετοιμάζεται ο ισραηλινός στρατός και απειλεί με χερσαία επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας. Αν και έχει προετοιμαστεί πλήρως, αν και έχει φτάσει στα όρια της παραμεθόριου της Γάζας, δεν προχωρά στην επόμενη κίνηση. Διακρίνεται μια καθυστέρηση και αναβλητικότητα που αποδίδεται στις διπλωματικές προσπάθειες που γίνονται τις τελευταίες ημέρες σε παγκόσμιο επίπεδο, ώστε να αποφευχθεί η χερσαία επίθεση, καθώς μετά δεν θα υπάρχει γυρισμός. 

Ταυτόχρονα, σήμερα η Χαμάς δήλωσε ότι δεν θα συζητήσει την τύχη των ομήρων του στρατού του Ισραήλ, μέχρι το Ισραήλ να σταματήσει την “επιθετικότητα” του στη Λωρίδα της Γάζας.

“Η στάση μας αναφορικά με τον στρατό του Ισραήλ είναι ξεκάθαρη: σχετίζεται με (ενδεχόμενη) ανταλλαγή κρατουμένων και δεν θα τη συζητήσουμε μέχρι το Ισραήλ να τερματίσει την επιθετικότητα του στη Γάζα και στους Παλαιστίνιους”, δήλωσε ο αξιωματούχος της Χαμάς Οσάμα Χαμντάμ από τον Λίβανο, στη διάρκεια μιας τηλεοπτικής εκπομπής.

Αν και η Χαμάς, ένα 24ωρο πριν απελευθέρωσε δύο γυναίκες, ως κίνηση με ανθρωπιστικό χαρακτήρα, αλλά είναι αμφίβολο αν θα μπορούσε να αλλάξει έστω και στο ελάχιστο τους σχεδιασμούς του Ισραήλ.

Απομένει η απελευθέρωση πάνω από 200 ομήρων που κρατούνται σε άγνωστο τόπο και σε άγνωστες συνθήκες (αν, βέβαια, είναι όλοι στη ζωή), ενώ υπάρχει και η διακηρυγμένη θέση του Ισραήλ ότι επιθυμεί να συντρίψει τη Χαμάς. Η ισραηλινή κυβέρνηση δεν φαίνεται σε καμία περίπτωση ότι θα θυσιάσει τον ένα στόχο για τον άλλο ή να εγκαταλείψει εντελώς έναν από τους δύο.

Το πιο πιθανό, αναφέρει το Sky News σε ανάλυσή του είναι ότι η Χαμάς έκανε μια κίνηση να φανεί λίγο περισσότερο… ανθρωπιστική. Είναι επίσης πιθανό ότι θα ζητήσει ανταλλάγματα που μάλλον δεν θα τις δωθούν.

Πληροφορίες θέλουν μάλιστα τις ΗΠΑ και ευρωπαϊκές χώρες να παροτρύνουν παρασκηνιακά το Ισραήλ να καθυστερήσει τη χερσαία εισβολή στη Γάζα για να βρεθεί λύση με τους ομήρους.

Ο γρίφος της Γάζας

Στο προσκήνιο, οι διπλωματικές κινήσεις για μια συνολική λύση προσκρούουν σε άλλου είδους προβλήματα.

Οι ηγέτες που έλαβαν μέρος στη σύνοδο που διοργάνωσε η Αίγυπτος στο Κάιρο το Σάββατο κλήθηκαν να βρουν λύση πώς θα επιλυθεί η κρίση που εξελίχτηκε σε πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας, χωρίς να υπάρχει πλέον στην περιοχή η Χαμάς, αλλά και χωρίς να χρειαστεί η αναγκαστική απομάκρυνση του πληθυσμού που δεν επιθυμούν για κανένα λόγο οι αραβικές χώρες της περιοχής.

Τη λύση κάνει ακόμη δυσκολότερη η απουσία σημαντικών παικτών που κινούν τα νήματα. Το Ισραήλ που πολύ προφανώς δεν θα μπορούσε να παρίσταται και, αφετέρου, το Ιράν που στηρίζει τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ.

Στην πράξη απούσες ήταν και οι ΗΠΑ που εκπροσωπήθηκαν σε χαμηλό επίπεδο, μόνο από το επιτετραμμένο της πρεσβείας στο Κάιρο. Απόντες -όχι όμως και οι χώρες τους- ήταν Δυτικοί ηγέτες όπως o Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σουνάκ και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.

Οι αραβικές χώρες, όπως σημειώνει το Reuters, τόνισαν ότι είναι καιρός να αρχίσουν ξανά οι ειρηνευτικές προσπάθειες για να κλείσει ο κύκλος της βίας μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων.

Πέρα όμως από αυτή την κοινή ευχή, η έκδοση κοινής διακήρυξης μετά τη λήξη των εργασιών ήταν εξαρχής σχεδόν αδύνατη. Οι ισορροπίες και τα αποκλίνοντα συμφέροντα είναι πολλά, ενώ διαφωνίες υπήρχαν στο παρασκήνιο και για τυχόν αναφορές στη Χαμάς ή στο δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα.

Με τη χερσαία επίθεση του Ισραήλ να θεωρείται από όλους θέμα χρόνου, ηγέτες από αραβικές χώρες προειδοποίησαν κατά της μετακίνησης των παλαιστινιακών πληθυσμών. Τα αραβικά κράτη φοβούνται ότι η επίθεση θα μπορούσε να οδηγήσει τους κατοίκους της Γάζας ακόμη και σε γειτονικά κράτη - όπως συνέβη όταν οι Παλαιστίνιοι έφυγαν ή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στον πόλεμο του 1948 μετά τη δημιουργία του Ισραήλ.

Το Ισραήλ έχει επανειλημμένα ζητήσει από τους κατοίκους που ζουν στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας να μετακινηθούν προς τα νότια, πριν αρχίσουν οι χερσαίες επιχειρήσεις. Αυτό είναι όμως πολύ δύσκολο σε μια στενή λωρίδα γης με πολύ υψηλή πυκνότητα πληθυσμού.

Όπως επισήμανε, μεταξύ άλλων, ο βασιλιάς της Ιορδανίας, Αμπντάλα, ο αναγκαστικός εσωτερικός εκτοπισμός των Παλαιστινίων «θα ήταν έγκλημα πολέμου σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και κόκκινη γραμμή για όλους μας». Η Ιορδανία, όπου ζουν πολλοί Παλαιστίνιοι πρόσφυγες και οι απόγονοί τους, φοβάται ότι μια ευρύτερη ανάφλεξη θα έδινε στο Ισραήλ την ευκαιρία να εκδιώξει μαζικά τους Παλαιστίνιους από τη Δυτική Όχθη.

Στο ίδιο πλαίσιο ήταν η ομιλία του Παλαιστίνιου προέδρου, Μαχμούντ Αμπάς, που τόνισε ότι οι Παλαιστίνιοι δεν πρέπει να εκτοπιστούν ή να εκδιωχθούν από τη χώρα τους. «Δεν θα φύγουμε» ήταν το μήνυμα που έστειλε.

Ο οικοδεσπότης της συνόδου, πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, δήλωσε ότι η χώρα του αντιτίθεται στην εκτόπιση των Παλαιστινίων στην κατά μεγάλο μέρος έρημη περιοχή του Σινά της Αιγύπτου, προσθέτοντας ότι η μόνη λύση είναι ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος.

Σχέδιο για Λωρίδα της Γάζας χωρίς τη Χαμάς

Την ίδια ώρα Αμερικανοί και Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν αρχίσει να συζητούν τις δυνατότητες που θα υπάρξουν για τη Λωρίδα της Γάζας μετά την εκδίωξη της Χαμάς από την περιοχή, όπως αποκαλύπτει το Bloomberg.

Το σχέδιο αυτό, μεταξύ άλλων, εξετάζει την πιθανότητα εγκατάστασης μιας προσωρινής κυβέρνησης με την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών και με τη συμμετοχή αραβικών κυβερνήσεων.

Οι συζητήσεις βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο και εξαρτώνται από τις εξελίξεις του επόμενου διαστήματος με τις πηγές που επικαλείται το Bloomberg να σημειώνουν ότι οποιαδήποτε τέτοια πιθανότητα θα χρειαζόταν την αποδοχή των αραβικών εθνών της περιοχής, κάτι που δεν είναι καθόλου βέβαιο.

Το Bloomberg υπενθυμίζει ότι οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι ναι μεν έχουν δηλώσει επανειλημμένα πως δεν σκοπεύουν να καταλάβουν τη Γάζα, αλλά έχουν επίσης πει ότι η συνέχιση της διακυβέρνησης από τη Χαμάς είναι απαράδεκτη μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου και τους 1.400 νεκρούς Ισραηλινούς και τους περισσότερους από 200 ομήρους.

«Η εγκαθίδρυση μιας προσωρινής κυβέρνησης θα ήταν απίστευτα δύσκολη και η συγκατάθεση των αραβικών κυβερνήσεων θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση» σημειώνει πρώην ανώτερος αναλυτή της Μέσης Ανατολής στην CIA.

«Ένα σχέδιο στο οποίο θα συμμετείχαν αραβικές κυβερνήσεις θα απαιτούσε μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο τα αραβικά κράτη αποδέχονται τον κίνδυνο και συνεργάζονται μεταξύ τους. Θα απαιτούσε επίσης ένα άλμα εμπιστοσύνης από την Ιερουσαλήμ - κάτι που αυτή τη στιγμή λείπει» πρόσθεσε ο ίδιος.