ΑΠΟΨΕΙΣ

Την προηγούμενη εβδομάδα ξεδιπλώσαμε κάποιες σκέψεις για τις δημοτικές εκλογές που θα γίνουν τη άνοιξη, υποστηρίζοντας ότι επιτυχημένος δήμαρχος σημαίνει λειτουργική, σύγχρονη, ασφαλής καθαρή πόλη, φιλική προς τους ανθρώπους, τα ζώα και το περιβάλλον. Επιτυχημένος δήμαρχος σε βρόμικη, απάνθρωπη πόλη δεν γίνεται.

Κι αν κάποιοι ελπίζουν ότι η παράσταση με τα «προοδευτικά πρόσημα», τις «αριστερές» ή τις «δεξιές» αρετές και το διχασμό θα κόψει πάλι εισιτήρια, αυτήν τη φορά πλανώνται.

Κι αν έβαζα έναν τίτλο, θα τον δανειζόμουνα από σχετικό άρθρο στον Guardian: «A great mayor can shape a city. A bad one will ruin it».

Η ευθύνη του δημότη όμως ποια είναι;

Χωρίς τη συμμετοχή του, καμιά απλή αναλογική ή «δημοκρατική συνεργασία» ή πεφωτισμένη «πρωτοβουλία» δεν οδηγεί σε παραγωγική αυτοδιοίκηση.

Και εκεί αρχίζουν τα δύσκολα. Κακά τα ψέματα, με τον εθελοντισμό, πλην εξαιρέσεων, με το σεβασμό του δημόσιου χώρου, με την ενεργοποίηση στη γειτονιά σε «δίκτυα πολιτών», με την ανακύκλωση, με το σεβασμό των ΑΜΕΑ και των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, με την απόφαση να υποτάξουμε το «εγώ» στο «εμείς», γενικώς «δεν το ’χουμε». 

Τα αντανακλαστικά μας εξαντλούνται στην κοινωνική αλληλεγγύη, η οποία όμως είναι μέρος των ευθυνών που φέρουμε ως πολίτες. Καλό είναι την ώρα της ανάγκης, τη στιγμή της κρίσης κάποιος να περιθάλπει συνανθρώπους του, αλλά αυτό δεν φτάνει.

Έχουμε θέληση να προλάβουμε πριν να θεραπεύσουμε; Θέλουμε να μάθουμε τα αίτια; Μπορούμε να ξεβολευτούμε;

Φίλος, που «είχε άγιο» και απέφυγε τα χειρότερα όταν γλίστρησε και έπεσε άσχημα στο παγωμένο χιόνι σε πεζοδρόμιο της Τσιμισκή, φώναζε: «Είμαστε πολίτες μπουχέσες»!

Την είχα ακούσει τη λέξη, αλλά δεν την είχα ψάξει. Την «γκούγκλαρα» και ιδού: Μπουχέσας (μειωτικά και λαϊκότροπα): «Το άτομο που φοβάται εύκολα και οπισθοχωρεί όταν βρεθεί αντιμέτωπο με δυσκολίες».

Στην υπόλοιπη Ευρώπη, ειδικά όταν η χιονόπτωση είναι πρωτόγνωρα σφοδρή, κάθε πολίτης ξέρει λίγο πολύ ότι πρέπει να καθαρίζει το πεζοδρόμιο μπροστά στο μαγαζί ή το σπίτι του, για να διατηρείται ο χώρος καθαρός και ασφαλής για τους περαστικούς

Εδώ βρίζουμε το δήμαρχο, την υπηρεσία καθαριότητας και τα υπουργεία μας. Και όχι μόνο στην παρέα αλλά και στις κάμερες των συνεργείων. Γέρασα στην τηλεόραση και δεν θυμάμαι χρονιά που να μην ακούσω την κραυγή «δεν υπάρχει κράτος» ύστερα από παγετούς, χιονιάδες, πλημμύρες, καύσωνες, πυρκαγιές.

Τα πιεστικά προβλήματα της καθαριότητας, της στάθμευσης, ακόμα και της ασφάλειας επιδεινώθηκαν κι αυτά από την αδιαφορία μας.

Για τον πολυτραγουδισμένο ΟΑΣΘ πάλι τι πει κανείς; Στα παλιά λεωφορεία, «στριμωξίδι φασαρία» τραγούδησε τα χρόνια ’70 ο Κώστας Χατζής. Κι όμως, με τα σημερινά χάλια κοντεύουμε να τα νοσταλγήσουμε. Αλήθεια, σε ποια ευρωπαϊκή πόλη θα ανέχονταν και θα υπέμεναν οι πολίτες τέτοια μη αξιοπρεπή μετακίνηση σαν τη σημερινή;

Βέβαια η… υπαρκτή πολιτική (πως λέγαμε κάποτε «υπαρκτός σοσιαλισμός»;) η υποκρισία των τοπικών αρχόντων και η άρνησή τους να συγκρουστούν με καλά στερεωμένα συμφέροντα πάντοτε εμπόδιζε τους πολίτες να αναλάβουν τις ευθύνες τους. 

Γιατί άλλωστε να αφήσει τον εφησυχασμό του ο πολίτης; Γιατί να μην ψάξει τον «καταλληλότερο δήμαρχο», από τον οποίο θα ζητήσει τα πάντα; Γιατί να μην ψάξει ένα κόμμα, έναν φορέα, μια τοπική εξουσία, που θα τον απαλλάξει από το «βάρος» να συμμετάσχει στα κοινά;

Εύκολο είναι να λέμε ότι δεν θέλουμε δήμαρχο ως παντοδύναμο «τοπικό πρωθυπουργό», ή «βλαχοδήμαρχο» που κόβει κορδέλες και τρέχει από γάμο σε μνημόσυνο ή δέσμιο της κομματικής του ταυτότητας, ή αδύναμο απέναντι σε άνομα επιχειρηματικά συμφέροντα. Θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ να απορρίπτουμε αυτόν που είναι έτοιμος είτε να «δραπετεύσει» στην κεντρική πολιτική σκηνή είτε να το ρίξει στο λαϊκισμό, στις εθνικιστικές κορόνες και στον… Ζορό για τις ψήφους

Από την άλλη, δόξα τω Θεώ, πάνω από 20 υποψήφιοι δήμαρχοι και εκατοντάδες υποψήφιοι σύμβουλοι μας έχουν εξασφαλίσει ωραίες προτάσεις και ριζοσπαστικά, τεκμηριωμένα προγράμματα, κάποια μάλιστα βασισμένα στις καλύτερες παρακαταθήκες και επεξεργασίες επιτυχημένων δήμων της Ευρώπης, όπως βλέπω. 

Λίγο πολύ θα συμφωνήσουμε στο ποιον δήμαρχο θέλουμε. Αυτό που δεν βλέπω, είναι το πώς θέλουμε τον ίδιο μας τον εαυτό ως πολίτη.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13 Ιανουαρίου 2019