Ο υπουργός Επικρατείας και εκ των πιο στενών συνεργατών του Κυριάκου Μητσοτάκη σε συνέντευξή του στη «ΜτΚ» σημειώνει ότι υπό συνθήκες πολεμικής οικονομίας δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις, ενώ επισημαίνει ότι η κυβέρνηση «ενισχύει τις πιο ευάλωτες ομάδες, αλλά δεν διακινδυνεύει τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας». Για το επόμενο διάστημα προαναγγέλλει σημαντικές παρεμβάσεις στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας, αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την ψήφιση του νέου κλιματικού νόμου που σηματοδοτεί την μετάβαση της χώρας στην πράσινη εποχή. Όσο για τον εκλογικό στόχο της ΝΔ τονίζει ότι αυτός παραμένει η αυτοδυναμία.

Η θητεία της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν και είναι γεμάτη από μεγάλες και δύσκολες προκλήσεις. Μεταναστευτικό, κρίση στον Έβρο, πανδημία, πόλεμος στην Ουκρανία, ενεργειακή ακρίβεια. Πολλοί εντός της ΝΔ λένε ότι ήσασταν άτυχοι. Εσείς τι λέτε;

Στην πολιτική δεν υπάρχει τύχη ή ατυχία, διότι δεν υπάρχει εξ ορισμού γραμμική πορεία. Υπάρχει προγραμματισμός, συντονισμός και επαγγελματικότητα. Αυτά είναι τα στοιχεία τα οποία διατρέχουν τη δική μας φιλοσοφία. Προγραμματισμός, όπως όταν αναλάβαμε τη διακυβέρνηση της χώρας και μέσα σε λίγες μόνο ημέρες αλλάξαμε με νόμο το μοντέλο διακυβέρνησης της χώρας. Συντονισμός, όπως όταν χρειάστηκε να εκδοθούν με γρήγορα αντανακλαστικά περισσότερες από 2.000 αποφάσεις έως και 17 υπουργών για τη διαχείριση της πανδημίας. Και επαγγελματισμός, όπως όταν εντάξαμε σταδιακά σε ενιαία πύλη 1.377 ψηφιακές υπηρεσίες, από 501 που προϋπήρχαν διάσπαρτες, που απέτρεψαν κατά μέσο όρο 60 αναμονές τον χρόνο για κάθε πολίτη της χώρας. Βεβαίως, η πραγματικότητα είναι ότι ενόσω ήλθαμε στην κυβέρνηση με την ελπίδα να αναλώνουμε το μεγαλύτερο μέρος της κυβερνητικής ενέργειας σε μεταρρυθμίσεις και μείζονες δημόσιες πολιτικές, οι κρίσεις ανάλωσαν μεγάλο κεφάλαιο της ενέργειάς μας. Δεν αποφύγαμε τα λάθη, όμως εξαντλούμε κάθε δυνατότητα που έχουμε για το καλό της χώρας και θα συνεχίσουμε να το πράττουμε.

Οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία είναι σίγουρα μεγάλες. Πόσο σας προβληματίζει σε γεωστρατηγικό επίπεδο η συνέχισή του πολέμου; Πώς μπορεί να τερματιστεί; Και τι ρόλο μπορεί να παίξει η Ευρώπη σε αυτό;

Ο πόλεμος είναι από μόνο του ένα παθογόνο φαινόμενο. Ειδικά όταν προκαλείται από μία παράνομη και απάνθρωπη εισβολή σε βάρος ενός κυρίαρχου κράτους, όπως συνέβη με στην περίπτωση της Ουκρανίας. Στον πόλεμο αυτό η Ελλάδα έλαβε σαφή θέση. Είμαστε υπέρ του λαού που δέχτηκε απρόκλητη επίθεση και σήμερα διάγει μια βαθιά ανθρωπιστική κρίση. Χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις που θα οδηγούσαν σε μια επαμφοτερίζουσα στάση. Διότι η ιστορία έχει μνήμη. Επιβραβεύει εκείνους που στέκονται στη σωστή πλευρά της και τιμωρεί όσους την περιφρονούν. Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Με γρήγορα αντανακλαστικά επιβλήθηκαν στη Ρωσία πρωτοφανούς έκτασης κυρώσεις που εφαρμόστηκαν από όλα τα κράτη-μέλη σε μια σπάνια στιγμή καθολικής σύγκλισης. Και η ομοθυμία αυτή απέναντι στην καταδυνάστευση των λαών σημαίνει την αναβάθμιση της Ευρώπης σε μια γεωπολιτική ένωση μεγάλης ισχύος.

Για τους πολίτες βέβαια ο πόλεμος έφερε ενεργειακή ακρίβεια. Πιστεύετε ότι η κυβέρνηση έχει εξαντλήσει τα αποθέματά της σε ό,τι αφορά στα μέτρα ενίσχυσης προς τις ευπαθείς ομάδες ή μπορεί να υπάρξουν και άλλα αν χρειαστεί;

Η ακρίβεια στην ενέργεια φέρει παγκοσμίως μεγάλο άχθος για τα νοικοκυριά και για τις επιχειρήσεις. Ένας τέτοιος πόλεμος δυστυχώς δεν θα μπορούσε να μην επηρεάσει τις οικονομίες όλων των χωρών, δεδομένου μάλιστα ότι ο θύτης και το θύμα τροφοδοτούν σε σημαντικό βαθμό την ενεργειακή αγορά. Υπό τις συνθήκες αυτές πολεμικής οικονομίας, όπου κανείς να είναι σε θέση να προβλέψει το τέλος του πολέμου και των συνεπειών του στην οικονομία, δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί ώστε την ίδια στιγμή να ενισχύουμε τις πιο ευάλωτες κατηγορίες συμπολιτών, χωρίς όμως να διακινδυνεύσουμε τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας που κατακτήθηκε με πολύ μεγάλο κόπο. Με συμπληρωματικό προϋπολογισμό 2 δισ. που έρχεται στη Βουλή θα συνεχιστεί η στοχευμένη ενίσχυση για την, στο μέτρο του δυνατού, αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών των αγαθών, ενώ σύντομα θα ανακοινωθεί και η αύξηση του κατώτατου μισθού που θα ισχύσει από την 1^η Μαΐου. Και, βεβαίως, προσβλέπουμε σε ουσιαστικές παρεμβάσεις από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου η ελληνική πλευρά συμβάλλει με την κατάθεση ωφέλιμων προτάσεων.

Οι Έλληνες πάντως όπως δείχνουν και οι δημοσκοπήσεις εξακολουθούν να βλέπουν με μεγαλύτερη συμπάθεια από ό,τι οι Ευρωπαίοι τη Ρωσία και τον ρωσικό παράγοντα. Σας προβληματίζει αυτό;

Οι δεσμοί που υφίστανται μεταξύ των δύο λαών δεν μπορεί να αλλοιώνουν την σημερινή πραγματικότητα. Και πρέπει να είμαστε ακόμη πιο αυστηροί με εκείνους που αντιλαμβανόμαστε εγγύτερα. Η αποκατάσταση των σχέσεων της Ρωσίας, όχι μόνο με την Ελλάδα αλλά και με ολόκληρο τον δυτικό κόσμο, περνά μέσα από την παύση του πολέμου και την αποκατάσταση της διεθνούς νομιμότητας.

Έχετε τονίσει πρόσφατα ότι η Ελλάδα θα αποτελέσει ενεργειακό κόμβο για τη μεταφορά φυσικού αερίου. Τι σημαίνει αυτό στο «δια ταύτα»; Τι θα γίνει στο Ιόνιο και την Κρήτη με τους υδατάνθρακες;

Η Ελλάδα οικοδομεί την ενεργειακή της πολιτική με γνώμονα τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, την αυτονομία της χώρας και τη διαφοροποίηση των πηγών. Στο πλαίσιο αυτό μεριμνούμε για την άμεση αύξηση της προμήθειας υγροποιημένου φυσικού αερίου και μακροπρόθεσμα θεμελιώνουμε ηλεκτρικές διασυνδέσεις και μελετούμε τις επιλογές αγωγών φυσικού αερίου και υδρογόνου. Παράλληλα, επιταχύνουμε τις απαιτούμενες διαδικασίες σχετικά με την έρευνα για υδρογονάνθρακες στον θαλάσσιο χώρο του Ιονίου και της δυτικής και νότιας Κρήτης. Η Ελλάδα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης και των ισχυρών διπλωματικών της ερεισμάτων, θα βρίσκεται σε κάθε περίπτωση στην αιχμή της μεταφοράς ενεργειακών πόρων στην Ευρώπη.

Μεγάλη κουβέντα άνοιξε πρόσφατα η τοποθέτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη για πιθανές συνεργασίες αν δεν προκύψει στις επόμενες κάλπες αυτοδυναμία της ΝΔ. Πώς θα περιγράφατε τον στόχο της ΝΔ στις επόμενες εκλογές;

Στόχος μας είναι να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη του εκλογικού σώματος για να συνεχίσουμε με ισχυρή αυτοδύναμη εντολή το κυβερνητικό μας έργο. Οι επόμενες εκλογές είναι εξαιρετικά κρίσιμες. Σε χαλεπούς καιρούς και με διάχυτη αβεβαιότητα σε παγκόσμιο επίπεδο, το εκλογικό σώμα θα κρίνει εάν επιθυμεί να συνεχίσει η πορεία της χώρας προς ένα σύγχρονο οργανωμένο και ψηφιακό κράτος, με ισχυρή διεθνή παρουσία και κύρος, με αναπτυξιακή προοπτική, χαμηλή ανεργία και λιγότερους φόρους. Για τους λόγους αυτούς απαιτείται ισχυρή και σταθερή κυβέρνηση, την οποία και θα διεκδικήσουμε. Μολονότι η σταθερότητα αποτελεί μείζονα διακύβευση για τη χώρα σήμερα, εάν η ετυμηγορία δεν επιτρέπει τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης, θα κινηθούμε με θεσμικό τρόπο στο πλαίσιο όσων προβλέπονται στο Σύνταγμα.

Συνεργασία πάντως με βάση τα σημερινά πολιτικά δεδομένα για τη ΝΔ σημαίνει μόνο προς τη μεριά του ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ, όπου και στο παρελθόν υπήρξε συγκυβέρνηση. Πώς θα κρίνατε σήμερα τη συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου και τι θα λέγατε για το σημερινό ΚΙΝΑΛ του Νίκου Ανδρουλάκη;

Εάν διερμηνεύω σωστά τις δηλώσεις του αρχηγού του ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ, ο ίδιος αποκλείει τη συνεργασία με τη Νέα Δημοκρατία όταν θέτει ως όρο τη σοσιαλδημοκρατική βάση της κυβέρνησης αυτής. Για δε την κυβέρνηση υπό την πρωθυπουργία Σαμαρά είναι αυτονόητο ότι εισέφερε θετικά στη χώρα υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες πριν ανακοπεί από το κύμα λαϊκισμού και ανέξοδης ρητορείας που ανέτρεψε την πορεία της χώρας. Το δείγμα γραφής από την αποτυχημένη κυβέρνηση συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ είναι νωπό.

Το άνοιγμα της ΝΔ σε ανθρώπους του Κέντρου και της Κεντροαριστεράς, όπως συνέβη το 2019 στις κάλπες αλλά και αργότερα θα συνεχιστεί;

Το οργανωτικό σχήμα και την ιδεολογικό αποτύπωμα της κυβέρνησης το διαμορφώνει ο πρωθυπουργός. Έχει αποδειχθεί ότι παραμένει πιστός στην αρχή ότι δεν υφίστανται πολιτικά στεγανά όταν πρόκειται για το καλό της χώρας. Η αξιοκρατία και η συμπερίληψη συνιστούν βάσεις της παρούσας διακυβέρνησης που την καθιστούν αναμφίβολα την πιο πολυσυλλεκτική της μεταπολίτευσης. Σε μία χώρα που έχει υποφέρει από πολιτικά στεγανά και φερώνυμους διχασμούς, η πολιτική αυτή συνιστά ήδη μείζονα κατάκτηση.

Παρουσιάσατε τον Νοέμβριο του 2020 τους βασικούς πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ΑμεΑ. Ενάμισι χρόνο μετά ποιος είναι ο μέχρι στιγμής απολογισμός σας; Και τι νέο περιμένουμε;

Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία εισήγαγε την πρώτη οριζόντια δημόσια πολιτική στη μεταπολίτευση σχετικά με την προάσπιση των δικαιωμάτων των συμπολιτών μας με αναπηρία. Ενάμισι χρόνο μετά, η συλλογική προσπάθεια για την επίτευξη του κυρίως στόχου του, της μετάβασης από το ιατρικό στο δικαιωματικό μοντέλο προσέγγισης της αναπηρίας, έχει αποφέρει καρπούς. Συστάθηκε, συγκροτήθηκε και λειτουργεί η Εθνική Αρχή Προσβασιμότητας. Κωδικοποιήθηκε η σχετική κατακερματισμένη νομοθεσία. Λειτούργησε η ηλεκτρονική πλατφόρμα καταγραφής στοιχείων προσβασιμότητας κτηρίων δημοσίου ενδιαφέροντος, όπου ήδη έχουν καταγραφεί περισσότερα από 30.000 κτήρια. Θεσμοθετήθηκε ο Προσωπικός Βοηθός και εκκίνησε η πρώτη φάση του πιλοτικού προγράμματός του. Προωθήθηκε ο θεσμός της έγκαιρης ανίχνευσης και πρώιμης παρέμβασης. Ολοκληρώθηκε η Εθνική Στρατηγική Αποϊδρυματοποίησης. Δημιουργήθηκε ο δικτυακός τόπος amea.gov.gr, η πρώτη πλήρως προσβάσιμη ψηφιακή πύλη της δημόσιας διοίκησης που συγκεντρώνει πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία. Στο επόμενο διάστημα, επίκεινται και άλλες δράσεις του σχεδίου, όπως, ενδεικτικά, η δημιουργία ενιαίας κάρτας αναπηρίας, προγράμματα ημιαυτόνομης διαβίωσης στον αστικό ιστό και η μεταφορά των ΚΕΠΑ Αθηνών σε σύγχρονους χώρους στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Η ποιότητα μιας δημοκρατίας κρίνεται από τη στάση της απέναντι σε ευάλωτες κατηγορίες πολιτών. Για αυτό και αποδίδουμε προτεραιότητα στις οριζόντιες αυτές πολιτικές, όχι μόνο για τα ΑΜΕΑ, αλλά και για την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ, τους νέους, τους Ρομά.
Η κυβέρνηση έχει συμπληρώσει ήδη το 70% της θητείας της. Ποιος είναι ο πολιτικός στόχος για την τελική ευθεία; Και σε επίπεδο νομοθετικού έργου, για το οποίο έχετε και την ευθύνη ποια θα είναι τα κρίσιμα νομοσχέδια από εδώ και πέρα;

Έχουμε μπροστά μας σημαντικές παρεμβάσεις. Στην υγεία, έχει ήδη αναρτηθεί σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, που διευκολύνει την καθημερινότητα του πολίτη, και θα ακολουθήσει η δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας. Στην παιδεία, θα αναρτηθεί το αμέσως προσεχές διάστημα το νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, που θα αναβαθμίζει την αυτονομία και την εξωστρέφεια στα πανεπιστήμια μας και θα τερματίζει την ταλαιπωρία των πολιτών για την ακαδημαϊκή αναγνώριση τίτλου σπουδών του εξωτερικού. Στο περιβάλλον, θα ψηφιστεί εντός του Μαΐου ο νέος κλιματικός νόμος που θα σηματοδοτήσει την μετάβαση της χώρας μας σε μια νέα πράσινη εποχή. Παρά τις πολλαπλές κρίσεις , το κυβερνητικό έργο συνεχίζεται με ταχείς ρυθμούς.

Θεωρείτε ότι ο βασικός στόχος του επιτελικού κράτους επιτεύχθηκε; Πού βλέπετε να υπάρχουν ακόμη προβλήματα;

Η νέα μορφή διακυβέρνησης έθεσε σαφείς κανόνες και διαδικασίες για τη λειτουργία του κυβερνητικού έργου. Με όποιες αστοχίες υπήρξαν, το γεγονός ότι για πρώτη φορά έχουμε στη χώρα ένα εγχειρίδιο διακυβέρνησης και ότι μια τέτοια ριζική αλλαγή παραδείγματος εφαρμόστηκε αμέσως χωρίς πολιτικές εκπτώσεις και παλινδρομήσεις συνιστά από μόνο του σημαντική κατάκτηση. Σε ορισμένα κεφάλαια, οι αλλαγές αυτές δεν έχουν γίνει ακόμη κτήμα της διοίκησης και των πολιτών. Για παράδειγμα, λίγοι γνωρίζουν ότι η κυβέρνηση πορεύεται στην βάση ενός Ενιαίου Σχεδίου Κυβερνητικής Πολιτικής, το οποίο έχει εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο για το έτος 2022 και έχει αναρτηθεί στη δημόσια σφαίρα. Αυτό σημαίνει ότι οι πολίτες μπορούν να γνωρίζουν τις πολιτικές της κυβέρνησης, τον ρυθμιστικό της προγραμματισμό και τις επικείμενες δράσεις της ώστε να διασφαλίζεται ευθύνη και δημοκρατική λογοδοσία. Σε συνέχεια των αλλαγών αυτών, το υπουργείο Εσωτερικών ήδη επεξεργάζεται ένα σχέδιο πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, χωρίς επικαλύψεις αρμοδιοτήτων μεταξύ αποκεντρωμένης διοίκησης, τοπικής αυτοδιοίκησης και φορέων του δημοσίου και με ουσιαστική λειτουργικότητα. Το κράτος αλλάζει και γίνεται πιο οργανωμένο και πιο φιλικό για τον πολίτη.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 10.04.2022