Την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ και τα «αγκάθια» των διμερών σχέσεων της Ελλάδας με την Τουρκία σχολιάζει στη «ΜτΚ» ο βουλευτής και τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Γιώργος Κατρούγκαλος, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων την ανάγκη ενεργού διαλόγου με τη γείτονα, «όχι μόνον για αποκλιμάκωση των εντάσεων αλλά και για την προώθηση μιας έντιμης λύσης».

Η πρόσφατη δημόσια αντιπαράθεση Δένδια-Τσαβούσογλου ανέδειξε τις τεταμένες σχέσεις της χώρας μας με την Τουρκία. Τι διαβλέπετε το επόμενο διάστημα στις σχέσεις των δυο χωρών;

Πράγματι οι διμερείς σχέσεις είναι σε ένταση, με αποκλειστική ευθύνη της Τουρκίας. Το θέμα είναι τι κάνουμε εμείς, γιατί η αναθεωρητική τουρκική στρατηγική είναι δεδομένη. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν δίστασε να επικροτήσει την ανάπτυξη από τον υπουργό Εξωτερικών των πάγιων θέσεων της χώρας στην Άγκυρα. Βέβαια, η εντύπωση που προκάλεσαν οι τοποθετήσεις του εξηγείται όχι μόνον από την ένταση και την διάρκεια της τουρκικής επιθετικότητας το προηγούμενο διάστημα, αλλά και από την ανεπάρκεια της αντιμετώπισης της από τον πρωθυπουργό, που συνεχίζεται. Η πρόσφατη απαράδεκτη δήλωση της κυβερνητικής εκπροσώπου ότι η παρενόχληση γαλλικού πλοίου εντός της ΑΟΖ μας «αφορά τη Γαλλία», είναι ενδεικτική. Σε κάθε περίπτωση, δεν αρκεί να απαντάμε απλώς στις τουρκικές θέσεις και προκλήσεις. Πρέπει να υποστηρίζουμε ενεργά τον διάλογο, όχι μόνον για αποκλιμάκωση των εντάσεων αλλά και για την προώθηση μιας έντιμης λύσης. Δεν φαίνεται, όμως, η κυβέρνηση να είναι προσανατολισμένη σε κάτι τέτοιο. Φαίνεται να επιλέγει απλώς το διάλογο για θέματα οικονομικού μόνον ενδιαφέροντος, «κλωτσώντας το τενεκεδάκι» παρακάτω για τα μείζονα πολιτικά.

Σε σχέση με το Κυπριακό τι εξέλιξη πρέπει να περιμένουμε από τις πενταμερείς συναντήσεις της Γενεύης; Είστε αισιόδοξος;

Δύσκολα μπορεί κανείς να είναι αισιόδοξος, γιατί το Κυπριακό βρίσκεται σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη καμπή, με την τουρκική πλευρά να αμφισβητεί πλέον το ίδιο το πλαίσιο και τη βάση του διαλόγου. Απορρίπτει εκ προοιμίου τις θέσεις του ΟΗΕ για διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και επιδιώκει ψευδολύση δύο κρατών, δηλαδή τη νομιμοποίηση της εισβολής και της διχοτόμησης. Από την άλλη μεριά και εδώ είναι φανερή η έλλειψη κυβερνητικής στρατηγικής προσανατολισμένης στην προώθηση του διαλόγου με προοπτική λύσης. Να θυμίσω ότι ο Κ. Μητσοτάκης υπήρξε ο μόνος Έλληνας πρωθυπουργός που στην ετήσια ομιλία στον ΟΗΕ του «ξέχασε» να αναφερθεί στην Κύπρο. Οι διαπραγματεύσεις του Κρανς Μοντανά μολονότι δεν κατέληξαν σε λύση, επανατοποθέτησαν το θέμα στις ορθές του διαστάσεις και έθεσαν στην ημερήσια διάταξη ως πρωταρχικό το θέμα της ασφάλειας, της αποχώρησης των στρατευμάτων κατοχής, της κατάργησης του αναχρονιστικού καθεστώτος των εγγυήσεων. Σήμερα απαιτείται η επιστροφή σε μια ανάλογη συγκροτημένη στρατηγική, με κινητοποίηση και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο του οδικού χάρτη των σχέσεων της με την Τουρκία.

Στο σκέλος της Συμφωνίας των Πρεσπών πώς αξιολογείτε τις κινήσεις της κυβέρνησης της ΝΔ; Εφαρμόζει όπως πρέπει τη Συμφωνία;

Πουθενά δεν είναι τόσο ευκρινείς οι αντιφάσεις, η ανευθυνότητα και η δημαγωγία της εξωτερικής πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας όσο στη στάση της απέναντι στη Συμφωνία των Πρεσπών. Συμφωνία μειοδοσίας την αποκαλούσαν προεκλογικά, αλλά από τις εκλογές και μετά δεν λένε απλώς ότι την εφαρμόζουν γιατί δεσμεύονται από το διεθνές δίκαιο, αλλά και ότι τη «σέβονται και την τιμούν». Παρ’ όλα αυτά εφαρμόζουν με πλημμέλεια εκείνες ακριβώς τις διατάξεις της που προστατεύουν τα εθνικά μας συμφέροντα. Δύο κοινοβουλευτικές ερωτήσεις έχω καταθέσει για να υπογραμμίσω, τη σημαντική υστέρηση στη λειτουργία των επιτροπών για τα σχολικά βιβλία και τα εμπορικά σήματα, που έχει ως αποτέλεσμα να παραμένουν στοιχεία αλυτρωτισμού στα βιβλία της γειτονικής χώρας και να μην σημειώνεται πρόοδος στο μείζον ζήτημα της προστασίας των προϊόντων μας από την Μακεδονία.

Το δικαίωμα ψήφου των Ελλήνων της ομογένειας αποτέλεσε το προηγούμενο διάστημα θέμα αντιπαράθεσης του ΣΥΡΙΖΑ με τη ΝΔ. Μήπως έχει εργαλειοποιηθεί το θέμα και από τις δύο μεριές;

Υπάρχει πράγματι εργαλειοποίηση, αλλά μονόπλευρη, από την πλευρά της ΝΔ. Στον πυρήνα της πρότασης μας είναι να μπορούν οι απόδημοι να ψηφίζουν τους εκπροσώπους τους. Στον πυρήνα της πρότασης της είναι το κόμμα. Αυταπατάται ότι τώρα που χάνει τις ψήφους των Ελλήνων του εσωτερικού θα τη σώσουν οι ψήφοι του εξωτερικού. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει την ίδια πάντα σταθερή θέση: να έχουν φωνή και ψήφο οι απόδημοι, να μην ψηφίζουν μόνον αλλά και να εκλέγουν τους εκπροσώπους τους, χωρίς να αλλοιώνεται με την ψήφο αυτή η βούληση του εκλογικού σώματος. Γι’ αυτό προτείναμε να εκλέγουν, χωρίς περιορισμούς και με ενιαίο ψηφοδέλτιο, τέσσερις βουλευτές στον τόπο διαμονής τους, έναν στην Αμερική, έναν στην Ευρώπη, έναν στην Αυστραλία και έναν στον υπόλοιπο κόσμο, όπως είναι το γαλλικό, ιταλικό και πορτογαλικό μοντέλο.

Η πανδημία έχει δημιουργήσει συνθήκες κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να πιέζεται πολιτικά. Προβλέπετε πρόωρες εκλογές το 2021; Είναι έτοιμος ο ΣΥΡΙΖΑ για κάτι τέτοιο;

Έχετε δίκιο να μιλάτε για οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα. Και αυτά δεν παράγονται κυρίως από την κυβερνητική ανικανότητα διαχείρισης των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας, αλλά από την συνειδητή πολιτική επιλογή της διαχείρισης της υπέρ των ισχυρών και των λίγων, αυτών που θα καλύψουν το κενό της αγοράς, όταν φύγουν από το προσκήνιο οι 4 στις 10 επιχειρήσεις που οι οργανώσεις των μικρομεσαίων λένε ότι θα κλείσουν. Όταν μιλούν οι κυβερνητικοί για επιχειρήσεις «ζόμπι» αυτές εννοούν. Πρόκειται για μια καθαρά ταξική επιλογή. Δεν αποκλείω τις πρόωρες εκλογές, εάν ο κ. Μητσοτάκης επιλέξει να αποδράσει με τον τρόπο αυτό από τις συνέπειες της πολιτικής του. Εμείς είμαστε έτοιμοι, με συγκεκριμένες κοστολογημένες και ρεαλιστικές λύσεις υπέρ των πολλών, για να υπάρχει ξανά μια προοδευτική διέξοδος από τη νέα κρίση.