«Ο κ. Μητσοτάκης είναι εγκλωβισμένος στις ατλαντιστικές του εμμονές όσον αφορά τον διεθνή ρόλο της χώρας και τις εσωκομματικές του αντιθέσεις όσον αφορά τα ελληνοτουρκικά» δηλώνει μεταξύ άλλων στη «ΜτΚ» ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και αρμόδιος τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Γιώργος Κατρούγκαλος.

Ο Τ. Ερντογάν έχει ανεβάσει τους τόνους για ακόμη μία φορά τις τελευταίες εβδομάδες. Πιστεύετε ότι το κάνει για εσωτερική κατανάλωση ή πρέπει να φοβόμαστε ένα θερμό επεισόδιο;

Η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος στην οποία βρίσκεται η Τουρκία οπωσδήποτε συντελεί στην όξυνση της τουρκικής ρητορικής. Άλλωστε, η πρόδηλα αντίθετη στο διεθνές δίκαιο επιχειρηματολογία υιοθετείται και από την κεμαλική αντιπολίτευση, η οποία μάλιστα υπερθεματίζει σε εθνικισμό. Από την άλλη μεριά δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι ο αναθεωρητισμός συνιστά πάγια στρατηγική της Άγκυρας, και συχνά εκδηλώνεται με εξάρσεις επιθετικότητας, όπως συνέβη το 2020. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει οι κόκκινες γραμμές μας να διατυπωθούν έγκαιρα και με σαφήνεια, όχι όπως στην προηγούμενη κρίση, όταν δηλώσεις όπως «κόκκινη γραμμή είναι τα 6 μίλια» αποθράσυναν την τουρκική επιθετικότητα. Θεωρώ ότι η κλιμάκωση των ρητορικών επιθέσεων της Τουρκίας δεν βασίζεται σε μία στρατηγική πολέμου αλλά «γκριζαρίσματος» και προβολής ισχύος. Γι’ αυτό θα πρέπει να διεκδικήσουμε από τους συμμάχους μας συγκεκριμένες εγγυήσεις. Παράλληλα, θα πρέπει να αποκατασταθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δύο κρατών, διότι και από ατύχημα μπορεί να προκύψει ένα θερμό επεισόδιο.

Θεωρείτε ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει κινηθεί όπως θα έπρεπε απέναντι στις δηλώσεις αυτές; Έχουμε ακούσει στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να το αμφισβητούν αυτό. Ποιες είναι οι διαφωνίες σας;

Ο κ. Μητσοτάκης είναι εγκλωβισμένος στις ατλαντιστικές του εμμονές όσον αφορά τον διεθνή ρόλο της χώρας και τις εσωκομματικές του αντιθέσεις όσον αφορά τα ελληνοτουρκικά. Και όταν αυτό οδηγεί σε εξελίξεις που είναι καταφανώς σε βάρος των ελληνικών συμφερόντων, κινείται επικοινωνιακά και συχνά δεν λέει την αλήθεια στον ελληνικό λαό, τουλάχιστον όχι όλη την αλήθεια. Πρόσφατο παράδειγμα το πανηγυρικό «άδειασμα» του υπουργού Άμυνας από τον Αμερικανό ομόλογο του και τον Γερμανό Καγκελάριο ως προς τις ψευδείς διαβεβαιώσεις του ότι δεν θα στείλουμε άλλα όπλα στην Ουκρανία. Θυμόμαστε ακόμη τις δηλώσεις του 2020 ότι το Όρουτς Ρέις «το πήρε ο άνεμος στα νερά μας» και μετά ότι «δεν παραβιάζει κυριαρχικά μας δικαιώματα γιατί γίνεται θόρυβος από τις μηχανές των πλοίων που το συνοδεύουν και δεν μπορεί να κάνει έρευνες». Κυρίως όμως η πολιτική του «πιστού και δεδομένου» του πρωθυπουργού είναι αυτή που όχι απλώς δεν ενισχύει αλλά εξασθενεί, την διεθνή θέση της χώρας. Όπως και η επιμονή του να ασκεί «ΙΧ εξωτερική πολιτική», χωρίς διαβούλευση με τα άλλα κόμματα, αν και ανατρέπει σταθερές της εξωτερικής πολιτικής. Έτσι δεν φροντίζει να υπάρχει αρραγές εθνικό μέτωπο. Στη συζήτηση για τις αμερικανικές βάσεις έφτασε στο σημείο να πει στον Αλέξη Τσίπρα ότι «ο πατριωτισμός είναι για εσάς άγνωστη λέξη».

Παρά τις εσωτερικές της κρίσεις, η Τουρκία έπαιξε σημαντικό διπλωματικό ρόλο κατά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Είναι τελικά μία απομονωμένη χώρα από τη διεθνή κοινότητα ή απλά αυτό θέλουμε εμείς να πιστεύουμε;

Η κυβέρνηση κατασκευάζει την πλασματική εικόνα μιας πλήρως απομονωμένης Τουρκίας, χάρη, τάχα, στις διπλωματικές επιτυχίες της. Η αλήθεια είναι, δυστυχώς, διαφορετική. Η Άγκυρα, παρά την επαμφοτερίζουσα στάση της στο Ουκρανικό, παρά τις πολλαπλές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου -θυμίζω ότι έχει στρατεύματα κατοχής στην Κύπρο, τη Συρία και το Ιράκ- έχει αναβαθμίσει την διεθνή της θέση, γιατί έχει πείσει την Δύση ότι είναι αναντικατάστατος παίκτης στη Συρία, τη Λιβύη αλλά και την Ουκρανία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι τελευταίες, απαράδεκτες δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ περί «θεμιτών τουρκικών συμφερόντων». Ακόμα πιο ενδεικτικό γεγονός αποτελεί η Διάσκεψη για τη Λιβύη που συγκαλεί η Ιταλία, στην οποία έχουν προσκληθεί ευρωπαϊκές χώρες, οι ΗΠΑ, η Αίγυπτος, η «απομονωμένη» Τουρκία, αλλά όχι η Ελλάδα. Σε αντίθεση με το 2018 που η Ελλάδα είχε προσκληθεί στη Διάσκεψη του Παλέρμο.

Πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιήθηκε η Σύνοδος για το μέλλον των χωρών της Ν.Α. Ευρώπης. Ποια πιστεύετε πως είναι η προοπτική της περιοχής και ποιος ο ρόλος της Ελλάδας, μετά και τον πόλεμο στην Ουκρανία;

Το πρώτο που θα πρέπει να σκεφτούμε σε σχέση με τα Βαλκάνια είναι σε ποια κατάσταση θα ήταν σήμερα, εάν δεν είχε υπογραφεί η Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία ξεκλείδωσε, το 2018, την ευρωπαϊκή τους προοπτική, που είχε παγώσει. Να θυμηθούμε ότι η Συμφωνία αυτή, που ξαναέκανε την Ελλάδα ηγετική διπλωματική δύναμη στην περιοχή, ανακόπτοντας άλλες δυνάμεις που αναπτύσσονταν δυναμικά στα βόρεια σύνορά μας είχε κατηγορηθεί ως «εθνική ήττα» από τον πρωθυπουργό. Σήμερα, βεβαίως, σε όλα τα διεθνή φόρα την προβάλλει ως σημαντική συμβολή στην περιφερειακή σταθερότητα, παρότι δεν είναι διατεθειμένος να κυρώσει τα συνοδευτικά της μνημόνια στη Βουλή. Η Συμφωνία δείχνει ακριβώς ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος της πατρίδας μας, να είναι παρούσα στην διεθνή σκηνή ως φιλειρηνική δύναμη ήπιας ισχύος.

Σε εσωτερικό επίπεδο, η εκλογολογία τις τελευταίες εβδομάδες έχει αυξηθεί. Θεωρείτε ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα επιχειρήσει πρόωρες εκλογές με ατζέντα της τα εθνικά θέματα;

Ο Κ. Μητσοτάκης συνεχώς διαβεβαιώνει ότι θα εξαντλήσει την τετραετία, είμαι βέβαιος όμως ότι είναι πρόθυμος να θυσιάσει την αξιοπιστία του για να προετοιμάσει την απόδραση του από τις συνέπειες της πολιτικής του, ιδίως στο μέτωπο της ακρίβειας. Δεν αποκλείω καθόλου ο τυχοδιωκτισμός του να φτάσει μέχρι και την εργαλειοποίηση των εθνικών θεμάτων. Εμείς όχι απλώς είμαστε έτοιμοι για τις εκλογές, όποτε και αν γίνουν, αλλά ζητάμε να γίνουν το συντομότερο δυνατόν, γιατί θεωρούμε ότι η παράταση της κυβέρνησης στην εξουσία βλάπτει τη χώρα σε όλα τα μέτωπα.