Ο πρόεδρος της διοικούσας επιτροπής του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος Γιώργος Στάμου, ομότιμος καθηγητής Βιολογίας ΑΠΘ, ανοίγει τα χαρτιά του και μιλάει στη «ΜτΚ» για το νέο πανεπιστήμιο με έδρα τη Θεσσαλονίκη, την ενίσχυση του διεθνούς χαρακτήρα του με την έναρξη του πρώτου αγγλόφωνου προπτυχιακού προγράμματος και τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από τη συγχώνευση με τα τρία ΤΕΙ της Μακεδονίας.

Περίπου δύο μήνες μετά την έναρξη των μαθημάτων στο ΔΙ.ΠΑ.Ε., ποιος θα λέγατε πως είναι ο χαρακτήρας του νέου πανεπιστημίου, ποια είναι η ταυτότητά του μετά τη σύμπραξή του με τα ΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Αν. Μακεδονίας - Θράκης και Κεντρικής Μακεδονίας. Έχετε βρει το βηματισμό σας;

Όλο αυτό το διάστημα, που είναι ένα μικρό διάστημα δύο μηνών όπου θα έπρεπε να προχωρήσουμε σε συγχωνεύσεις πια, όχι απλά σε συνενώσεις ανάμεσα σε ετερογενή τελικά τμήματα, υπήρχαν αρκετές δυσκολίες, χρειάστηκε να γίνει πάρα πολλή δουλειά, για να μπορέσουμε σήμερα να είμαστε σε ένα επίπεδο, το οποίο είναι αρκετά ικανοποιητικό. Έχουμε λύσει βασικά ζητήματα, τα οποία έτρεχαν και αφορούσαν την εξέλιξη του προσωπικού, οικονομικά ζητήματα, συμβάσεις που έληγαν, όπως για παράδειγμα της καθαριότητας, όλα αυτά μπήκαν σε έναν δρόμο. 

Έχουμε φτάσει και σχεδόν έχουμε καταλήξει στη διατύπωση του νέου οργανογράμματος και του οργανισμού, είμαστε σε έναν δρόμο που είναι καλός. Τώρα ποια είναι η ταυτότητά του; Αυτό το πανεπιστήμιο ευθύς εξαρχής φιλοδόξησε να αποτελέσει ένα μεγάλο πανεπιστήμιο και ταυτόχρονα ένα ευφυές πανεπιστήμιο. Για να το πετύχει αυτό, το νέο πρόγραμμα διατήρησε με μία νέα μορφή το παλιό Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος (ΔΙ.ΠΑ.Ε.) ως ξενόγλωσσο, έφτιαξε ένα ινστιτούτο, οργάνωσε το πρώτο προπτυχιακό αγγλόφωνο πρόγραμμα, το οποίο θα ξεκινήσει το δεύτερο εξάμηνο. Παράλληλα, προσπαθούμε να βάλουμε σε τροχιά τη διάθεση των κονδυλίων, να δώσουμε προτεραιότητα στα ερευνητικά ζητήματα, στα ερευνητικά προγράμματα με βάση τα χρήματα του ΕΛΚΕ. Αυτές είναι οι προσπάθειες που κάνουμε, είναι πολύς ο κόπος, είναι μεγάλες οι ελλείψεις σε ό,τι αφορά το διοικητικό και το διδακτικό προσωπικό, τα παλιά ΤΕΙ είχαν πολύ λίγο προσωπικό. Το προσπαθούμε.

Τι αφορά το πρώτο αγγλόφωνο προπτυχιακό πρόγραμμα;

Θα αφορά τα πετρέλαια, την ειδικότητα των Μηχανικών Πετρελαίων. Η δημιουργία αυτού του προγράμματος ήρθε από την Καβάλα και το τμήμα που υπήρχε, το οποίο έπαψε πια να υπάρχει με την παλιά του μορφή και είναι πλέον ένα κανονικό τμήμα Χημείας. Αυτό μας έδωσε την ευκαιρία να φτιάξουμε ένα πρόγραμμα που θα έχει έδρα τη Θεσσαλονίκη, ένα μεγάλο μέρος των μαθημάτων θα γίνεται στην Καβάλα, δηλαδή θα μπορούν να το παρακολουθούν εξ αποστάσεως οι φοιτητές. Τα προγράμματα αυτά γίνονται σε συνεργασία με το Κέντρο Ξενόγλωσσων Σπουδών.

Το παλιό ΔΙ.ΠΑ.Ε. απευθυνόταν σε διεθνείς φοιτητές, που ενδιαφέρονται να σπουδάσουν στην Ελλάδα αλλά και σε έλληνες φοιτητές, που αναζητούν διεθνείς προοπτικές. Αυτό έχει αλλάξει;

Όχι βέβαια, έχουμε τα αγγλόφωνα μεταπτυχιακά και από εκεί και πέρα ξεκινάμε και το πρώτο αγγλόφωνο προπτυχιακό πρόγραμμα.

Η διεθνής φυσιογνωμία του πανεπιστημίου παραμένει;

Όχι μονάχα παραμένει, αλλά θέλουμε να την ενισχύσουμε. Κοιτάξτε, όταν μιλάμε για το παλιό Διεθνές Πανεπιστήμιο, που είχε διεθνή προσανατολισμό, αυτό δεν είναι απολύτως σωστό με την έννοια ότι οι φοιτητές που προέρχονταν από το εξωτερικό, οι αλλοδαποί φοιτητές ήταν περίπου στο 10% - 15%, οι περισσότεροι φοιτητές ήταν παιδιά γονέων πρώτων και δεύτερων μεταναστών, δεν ήταν πραγματικά άνθρωποι από το εξωτερικό. Έτσι λοιπόν ο διεθνής του χαρακτήρας περιοριζόταν μονάχα σε Έλληνες που ήθελαν να σπουδάσουν στο εξωτερικό. Αυτό που επιδιώκουμε τώρα και με τα εξ αποστάσεως προγράμματα και με άλλες μεθοδολογίες είναι να ενισχύσουμε το διεθνή χαρακτήρα του πανεπιστημίου, να φέρουμε ξένους φοιτητές στην Ελλάδα. Σε ό,τι αφορά αυτό, θα ήθελα να σας πω ότι ήδη σε συνεργασία με το ΕΚΠΑ στην Αθήνα, οργανώνουμε ένα μεταπτυχιακό που αφορά κινέζους φοιτητές. Πρόκειται για ένα προπτυχιακό πρόγραμμα στην Αρχαιολογία, η έδρα του θα είναι στην Αθήνα, που είναι οι συντονιστές του προγράμματος, αλλά παρ’ όλα αυτά μετέχουμε σ’ αυτήν την προσπάθεια.

Ο πρώην πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής, μιλώντας στην εκδήλωση για τα 80 χρόνια της ΕΜΣ στη Θεσσαλονίκη, κάλεσε την Ν. Κεραμέως να επαναφέρει το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος στο αρχικό του σχήμα. Σας ενόχλησαν αυτές οι δηλώσεις;

Δεν μας ενοχλεί σχεδόν καθόλου, γιατί ξέρουμε ότι αυτό είναι μάλλον αδύνατο. Ο λόγος είναι ότι το παλιό Διεθνές Πανεπιστήμιο είχε πάρα πολλά προβλήματα, σκεφτείτε ότι στην πραγματικότητα ο αριθμός των φοιτητών ήταν σταθεροποιημένος στα τριακόσια άτομα εδώ και πάρα πολλά χρόνια, δεν είχε μία αναπτυξιακή προοπτική παρότι είχαν αναπτυχθεί πάρα πολύ τα μεταπτυχιακά του προγράμματα, δηλαδή είχε μόνο μεταπτυχιακά προγράμματα όχι προπτυχιακά, απουσίαζε η δομή ολοκληρωμένου πανεπιστημίου. Παράλληλα, οικονομικά υπολείπονταν πολύ από το να αποτελεί ένα αυτοδύναμο πανεπιστήμιο, είχε μόνο επτά καθηγητές μέλη ΔΕΠ. Δηλαδή, ήταν όλα αυτά τα χρόνια ένα πανεπιστήμιο που δεν κατάφερε να βρει έναν βηματισμό και να αναπτυχθεί όπως θα έπρεπε, υπήρχε -και το βλέπαμε όλοι- πρόβλημα βιωσιμότητας του Διεθνούς Πανεπιστημίου. 

Στην πραγματικότητα η συγχώνευσή του με τα τρία ΤΕΙ ήταν ένα εγχείρημα διάσωσης του χαρακτήρα που είχε φέρει αρχικά το ΔΙΠΑΕ, που όμως δεν κατάφερε να το αναπτύξει στη συνέχεια, για λόγους που δεν αφορούν το προσωπικό του Διεθνούς Πανεπιστημίου, που αγωνίστηκε σκληρά όλα αυτά τα χρόνια για να το κατορθώσει, ωστόσο δεν βρήκε το βηματισμό του μέσα σε μία κοινωνία, μέσα σε μία πολιτική συγκυρία, η οποία τελικά θα το βοηθούσε να αναπτυχθεί περισσότερο. Έφτασε σε ένα σημείο που δεν μπορούσε να πάει παρά πέρα. Επομένως δεν ανησυχούμε σχεδόν καθόλου.

Σας πειράζουν αυτές οι δηλώσεις, τη στιγμή που το νέο Διεθνές Πανεπιστήμιο κάνει τα πρώτα του βήματα στο δρόμο της εδραίωσης της νέας του φυσιογνωμίας;

Όχι, δεν μας πειράζουν, γιατί έχουν έλλειμμα ρεαλισμού, δεν αποτελούν βιώσιμη πρόταση.

Κύριε Στάμου, έχετε αναλάβει πρόεδρος της διοικούσας λίγο πριν από τη σύμπραξη του Πανεπιστημίου με τα ΤΕΙ. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να διοικείται ένα πανεπιστήμιο που ενσωματώνει διαφορετικά πεδία, μέχρι πρότινος καθαρά τεχνολογικού χαρακτήρα και σε τόσες διαφορετικές πόλεις;

Δεν είναι καθόλου εύκολο. Το βασικό πρόβλημα είναι οι νοοτροπίες που πρέπει να αλλάξουν. Θα πρέπει τα πρώην ΤΕΙ, που είχαν καθαρά τεχνολογικό προσανατολισμό, χωρίς να χάσουν αυτόν τον τεχνολογικό προσανατολισμό, να στρέψουν την προσοχή τους και προς το θεωρητικό προσανατολισμό, δηλαδή να ενισχυθεί η τεχνική διάσταση που πρόσφεραν στους φοιτητές και με τη θεωρία. Δεν είναι καθόλου εύκολο. Ταυτόχρονα υπάρχουν αρκετά ζητήματα σε ό,τι αφορά την οργάνωση των μαθημάτων, π.χ. τα ΤΕΙ λόγω έλλειψης διδακτικού προσωπικού χρησιμοποιούσαν πάρα πολλούς ωρομίσθιους, είναι πράγματα που πρέπει να αλλάξουν, να αλλάξει η διοίκηση. Το γεγονός είναι ότι είμαστε ένα μεγάλο πανεπιστήμιο που απλώνεται σε όλη τη χώρα, αλλάζει τη γεωγραφική του κατανομή, το μέγεθός του, αλλάζει πάρα πολλά πράγματα, όλη τη φυσιογνωμία του.

Το νέο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος κάνει σημαντικά βήματα εξωστρέφειας. Θα μας μιλήσετε για το πλάνο που έχετε, θα επιδιώξετε συνεργασίες με φορείς, ενδεχομένως και με δήμους της Μακεδονίας;

Βεβαίως, ήδη έχουμε κάνει κάποιες επαφές με το δήμο Θεσσαλονίκης, οργανώνουμε σημαντικές εκδηλώσεις παράλληλα, γίνεται η οργάνωση του τμήματος Μάρκετινγκ, που θα κάνει πιο μεθοδευμένα πράγματα προς τα έξω, στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Ξέρετε, οι πανεπιστημιουπόλεις, όπως η Σέρρες, η Καβάλα ακόμα και η Δράμα, έχουν άμεση σχέση με την τοπική κοινωνία, το πρόβλημά μας είναι η Θεσσαλονίκη. Θα επιδιώξουμε να το ανιχνεύσουμε.

Μιλήσατε νωρίτερα για το κέντρο και το ινστιτούτο που θα δημιουργηθούν στο Διεθνές Πανεπιστήμιο, αυτά θα αποτελέσουν την ερευνητική υποδομή του Πανεπιστημίου;

Ακριβώς, όταν το Διεθνές Πανεπιστήμιο αυτά τα περίπου 15χρόνια πραγματοποίησε δύο διδακτορικές διατριβές, είναι πολύ λίγες, όπως και τα μεταπτυχιακά προγράμματα που δεν είχαν ερευνητικό προσανατολισμό, έλειπε από το Πανεπιστήμιο η έρευνα, που είναι το βασικό στοιχείο για ένα πανεπιστήμιο και αυτό το παλιό Διεθνές δεν το είχε. Αυτά επιδιώκουμε να πετύχουμε και ελπίζουμε να τα καταφέρουμε.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 10 Νοεμβρίου 2019