Το πρώτο βιωματικό Εργαστήριο Αλφαβητισμού για το μέλλον στο οποίο συμμετείχε η ομάδα Επικοινωνίας για την Ανάπτυξη του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, υλοποίησε στην περιοχή της Κοζάνης ένα νέο μοντέλο επικοινωνίας, επιτρέποντας στους πολίτες να εκφραστούν στο θέμα της απολιγινιτοποίησης και να μπουν πιο ενεργά στη διαδικασία συμμετοχής σε αλλαγές που αφορούν τη ζωή τους.

«Η Κοζάνη του 2040» άνοιξε την αυλαία του πρώτου Εργαστηρίου Αλφαβητισμού για το Μέλλον, στο οποίο συμμετείχε η ερευνητική ομάδα επικοινωνίας για την ανάπτυξη του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ και μέσα από το βιωματικό εργαστήριο που πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά, υλοποίησε τη λεγόμενη «επικοινωνία για την ανάπτυξη». Δηλαδή, μέσα από το νέο αυτό επικοινωνιακό πεδίο, δόθηκε βήμα στους πολίτες προκειμένου να θέσουν τους προβληματισμούς και τις προτάσεις τους στις επικείμενες αλλαγές που φέρνει η απολιγνιτοποίηση της περιοχής, αλλά και να οραματιστούν το μέλλον και τις αλλαγές που θα συντελεστούν σε όλα τα πεδία της ζωής του τόπου.

Ενεργή εμπλοκή των πολιτών

Η δράση υλοποιήθηκε στην Κοζάνη και διοργανώθηκε από την τοπική αναπτυξιακή Κοζάνης (ANKO), την Έδρα UNESCO για την Προοπτική Διερεύνηση του Δικτύου ΠΡΑΞΗ που φιλοξενείται στο ΙΤΕ και την ερευνητική ομάδα Επικοινωνίας για την Ανάπτυξη του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, που ανέλαβε το επικοινωνιακό κομμάτι. Όπως εξηγεί ο Αντώνης Σκαμνάκης, αναπληρωτής καθηγητής και επιστημονικά υπεύθυνος του έργου «Επικοινωνία και Δημοσιογραφία για την Ανάπτυξη: Η Ελλάδα ως μελέτη περίπτωσης» που χρηματοδοτείται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, η ομάδα του ΑΠΘ, φιλοδοξεί μέσα από ανάλογες πρωτοβουλίες και συνέργειες να αναδείξει τη σημασία των συμμετοχικών προσεγγίσεων στην αντιμετώπιση κοινωνικών προκλήσεων και στη διαχείριση και επίλυση σημαντικών οικονομικών και κοινωνικών ζητημάτων.

«Όλα αυτά τα χρόνια αντιλαμβανόμαστε ότι οι πολιτικές, εθνικές και ευρωπαϊκές δεν φτάνουν στους πολίτες. Δηλαδή, οι πολίτες συνεχώς έχουν την αίσθηση ότι δεν ενημερώνονται για θέματα, τα οποία αφορούν τη ζωή τους. Η επικοινωνία για την ανάπτυξη προσφέρει πέρα από μια θεωρία, συγκεκριμένα μεθοδολογικά εργαλεία, τα οποία ενισχύουν αυτό που λέμε επικοινωνία από τα κάτω προς τα πάνω. Δηλαδή, λέμε όχι πλέον στην μονόδρομη επικοινωνία, όπου οι φορείς κοινωνούν τα μηνύματά τους και περιμένουν το κοινό να ακολουθήσει, αλλά εστιάζουμε στο να εμπλακούν οι ίδιοι οι πολίτες ενεργά στη διαδικασία αυτή και να πάρουν μέρος στη λήψη αποφάσεων που αφορούν τη ζωή τους».

(Φ) "Η επικοινωνία για την ανάπτυξη προσφέρει μεθοδολογικά εργαλεία, τα οποία ενισχύουν αυτό που λέμε επικοινωνία από τα κάτω προς τα πάνω".

Εργαστήριο του μέλλοντος

Οι κάτοικοι της περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας και συγκεκριμένα του ενεργειακού λεκανοπεδίου Κοζάνης-Πτολεμαϊδας θα δουν τη ζωή τους να αλλάζει δραματικά, γι’ αυτό και στη συζήτηση τέθηκαν τα νέα πιθανά δεδομένα και σενάρια που θα διαμορφωθούν στο παραγωγικό, οικονομικό και αναπτυξιακό μοντέλο του τόπου. Όπως επισημαίνει η Ιωάννα Κωσταρέλλα, επίκουρη καθηγήτρια του τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜMΕ του ΑΠΘ, «η περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας διέρχεται μια μεγάλη κρίση, καθώς η Κοζάνη μαζί με την Πτολεμαΐδα είναι οι περιοχές που θα ζήσουν τη μετάβαση, από την εποχή του λιγνίτη στην εποχή των καθαρών μορφών ενέργειας. Κάτοικοι της περιοχής αυτής ήδη βιώνουν την αλλαγή του παραγωγικού, οικονομικού και αναπτυξιακού μοντέλου του τόπου τους. Πρέπει να αποκτήσουν τα εργαλεία για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την επόμενη μέρα, γιατί ένα από τα προβλήματα που διαπιστώνονται είναι οι χαμηλές δεξιότητες που έχει το ανθρώπινο δυναμικό. Σε αυτό το σημείο ερχόμαστε εμείς, προκειμένου να βοηθήσουμε να μπουν σε αυτή τη διαδικασία μέσα από συζητήσεις που τους βάζουν σε πρώτο πλάνο».

Οι πολίτες της Κοζάνης έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον εμπλοκής στη διαδικασία, με την ομάδα να σχεδιάζει την υλοποίηση του εργαστηρίου και σε άλλες θεματικές, που μπορούν να κινητοποιήσουν τους ανθρώπους και να τους δώσουν βήμα έκφρασης και συμμετοχής σε ζητήματα που τους αφορούν.

Η Ερευνητική Ομάδα αποτελείται επίσης από τους/τις: Δρ. Κλειώ Κεντερελίδου και Δρ. Φανή Γαλατσοπούλου, Επιστημονικό και Διδακτικό Προσωπικό του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, Μαρία Τουρή, Επίκουρη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Leicester της Μεγ. Βρετανίας, Δρ. Γεωργία Γιολτζίδου, Σοφία Καρεκλά και Θώμη Μπαλτζή, ερευνητικές υποτρόφους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην συγκεκριμένη δράση πήραν μέρος οι φοιτητές/τριες του Τμήματος Άρτεμις Ματζάρρη, Νίκος Μπάτζιος, Ιωάννα Σαργιώτη και Μαρία Χατζηαστερίου, ενώ μέλος της ομάδας των διαδικτυακών εργαλείων και της διαδραστικής πλατφόρμας ήταν η μεταπτυχιακή φοιτήτρια Ζωή Πάλλα.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 17 Ιανουαρίου 2021