Την ώρα που οι εκατοντάδες συνεργεία έρευνας και διάσωσης από ολόκληρο τον κόσμο δίνουν μία συγκλονιστική μάχη με τον χρόνο σε μία προσπάθεια να βρουν έστω και έναν άνθρωπο ζωντανό κάτω από τους τόνους από χαλάσματα που λίγες ημέρες πριν ήταν τα σπιτικά, τα ασφαλή καταφύγια των πολιτών της περιοχής που χτύπησε με τόση βαναυσότητα ο Εγκέλαδος, κάποιοι άλλοι ειδικοί ψάχνουν τα αίτια της τραγωδίας.

Και ένα από τα πιο επιτακτικά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν από τους ειδικούς είναι γιατί κατέρρευσαν έτσι ολόκληρες πολυκατοικίες και γιατί πέθαναν τόσοι πολλοί άνθρωποι.

Αυτή τη στιγμή υπολογίζεται πως περισσότερα από 4.000 κτίρια έχουν καταρρεύσει στην Τουρκία, ενώ οι νεκροί έχουν ξεπεράσει τους 20.000.

Και σύμφωνα με το CNN, αυτό οφείλεται σε ένα φαινόμενο που οι Αμερικανοί ονομάζουν «pancake collapse», δηλαδή η κατάρρευση της τηγανίτας, ακριβώς γιατί οι όροφοι στοιβάζονται ο ένας πάνω στον άλλο όπως οι αγαπημένες τηγανίτες (pancakes). 

Δεν είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε αυτόν τον τρόπο κατάρρευσης κτιρίων μετά από σεισμό, όπως επισημαίνει το αμερικανικό δίκτυο. Με τον τρόπο είχαμε δει κτίρια να καταρρέουν το 2021 στο Μαϊάμι. Πού οφείλονται όμως και γιατί μπορεί να αποβούν μοιραίες;

Τι είναι τo «pancake collapse»

Το «pancake collapse» ονομάστηκε έτσι για τον τρόπο με τον οποίο τα πατώματα που καταρρέουν προσγειώνονται και στοιβάζονται καθώς πέφτουν, όπως εξηγεί ρεπορτάζ του CNN.

«Τα pancake collapse «στοιβάζουν» τα δάπεδα πάνω τους, μειώνοντας όλο τους το βάρος σχεδόν στο τελευταίο όροφο. Αυτό συνεχίζεται, συσσωρεύοντας περισσότερο βάρος καθώς πέφτει η δομή».

Πρόκειται για μια «βαθμιαία ρήξη» που συχνά ξεκινά από το κάτω μέρος: ένα φέρον στοιχείο είναι κατεστραμμένο, συνήθως στους κάτω ορόφους ή τα θεμέλια ενός κτιρίου, γεγονός που προκαλεί τους τελευταίους ορόφους να καταρρεύσουν κάθετα προς τα κάτω.

Όταν δεν υπάρχει υποστήριξη στους κάτω ορόφους ή τα θεμέλια, οι επάνω όροφοι αρχίζουν να χτυπούν από πάνω προς τα κάτω βαθμιαία.

Πόσο επικίνδυνα είναι

Το «pancake collapse» είναι πιο επικίνδυνο από άλλους τρόπους καταρρεύσεων επειδή συχνά υπάρχουν λίγα κενά, ή θύλακες χώρου και αέρα, στα ερείπια. «Η τεράστια χωρητικότητα των υλικών… καθιστά πολύ δύσκολη την ύπαρξη κενών χώρων», γράφει το CNN.

Επίσης, περιπλέκουν τις επιχειρήσεις διάσωσης, επειδή τα ερείπια που παραμένουν κοντά στο σημείο της κατάρρευσης είναι ασταθή και θα μπορούσαν να πέσουν καθώς οι διασώστες κινούνται μέσα στα ερείπια.

Γιατί συμβαίνουν

Αυτός ο τρόπος κατάρρευσης συμβαίνει αρκετά συχνά μετά από μεγάλους σεισμούς, όταν οι δονήσεις καταστρέφουν τις κατασκευές σε ένα κτίριο.

H πτώση των Δίδυμων Πύργων του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου είναι πιθανότατα το πιο αξιοσημείωτο (και δραματικό) παράδειγμα.

Όταν τα αεροπλάνα χτύπησαν την πλευρά των πύργων, κατέστρεψαν την φέρουσα Ικανότητα επιφανειακών θεμελιώσεων των πύργων , κάτι που τελικά οδήγησε τους τελευταίους ορόφους να κατεβούν στο υπόλοιπο κτίριο, είπε ο Lindsey.

Οποιοδήποτε είδος ζημιάς στα θεμέλια ενός κτιρίου ή σε κρίσιμες δομές στήριξης μπορεί να προκαλέσει αστοχία τηγανίτας, είπε ο Catbas.