25/01/2022 07:00
Μεταξύ οικονομικής καχεξίας των πολιτών και καλπάζουσας παραλλαγής Όμικρον…στριμώχνεται η αγορά της Θεσσαλονίκης με τις γενναίες εκπτώσεις (πάνω από 60%), προς το παρόν τουλάχιστον, να μην αποδίδουν τα προσδοκώμενα για το λιανεμπόριο.
Μέσα σε αυτό ασφυκτικό περιβάλλον οι επαγγελματίες υπολογίζουν έξοδα (την ώρα που η ενεργειακή ακρίβεια βάζει νέο μπελά στο κεφάλι τους) και πενιχρά έσοδα, ατενίζοντας με συγκρατημένη απαισιοδοξία το μέλλον. Παράλληλα προσπαθούν να σώσουν ό,τι σώζεται από τους υπό κατάρρευση τζίρους με τις εκπτώσεις (που θα διαρκέσουν έως τα τέλη Φλεβάρη) να μην βοηθούν ιδιαίτερα μέχρι στιγμής ενώ και οι γιορτές έδωσαν κάποιες ανάσες αλλά η επέλαση της Όμικρον τις έκοψε…απότομα.
Υπό αυτό το πρίσμα, τον βηματισμό και τους ρυθμούς του παλεύει να βρει το λιανεμπόριο της Θεσσαλονίκης, μέσα σε ένα αβέβαιο πανδημικό περιβάλλον. Μετά από διαρκή πισωγυρίσματα, παλινωδίες, click away και click inside που ταλαιπώρησαν καταναλωτές και εμπόρους και αλλεπάλληλα άνοιξε - κλείσε, η αγορά της πόλης προσπαθεί να ξαναβρεί τον παλμό της, επιχειρώντας να μαζέψει τα συντρίμμια που άφησε και αφήνει η υγειονομική κρίση. Στον μαραθώνιο αγώνα της ανάταξης συμβάλλουν και οι διαρκείς παρατάσεις που δίνονται στην έναρξη αποπληρωμής των κορονοχρεών.
Ο εμπορικός κόσμος ισορροπεί σε τεντωμένο σχοινί με την κατάστασή του να είναι κρίσιμη αλλά σταθερή ενώ το τελευταίο διάστημα αν και είχε αποκατασταθεί μία κάποια… κανονικότητα στη λειτουργία της αγοράς, αυτή συνεχώς πάει να ανατραπεί. Πολλές επιχειρήσεις του λιανεμπορίου κρέμονται από μία κλωστή, καλούμενες να ανταπεξέλθουν σε έναν σκληρό χειμώνα που θα παλέψουν για την επιβίωση. Ένα διαρκές Σισύφειο μαρτύριο που μοιάζει να μην έχει ορατό τέλος…
Η επόμενη μέρα η οποία αναδύεται αργά θα είναι μία μέρα ριζικά διαφορετική σε σχέση με την προπανδημική εποχή. Σε αυτό το πλαίσιο, στο μεταπανδημικό τοπίο, ανακατατάξεις, αναδιαρθρώσεις, ζυμώσεις και σκληρά παζάρια βρίσκονται σε εξέλιξη στους κεντρικούς δρόμους και τις περιφερειακές αγορές της Θεσσαλονίκης μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών για το ύψος των μισθωμάτων. H εικόνα αναμένεται να αρχίσει να ξεκαθαρίζει σταδιακά όσο πιο…βαθιά μπαίνουμε
στον χειμώνα, καθώς τότε θα φανεί ποιοι θα αντέξουν, όταν θα αρχίζει να συρρικνώνεται και το οξυγόνο από τα μέτρα στήριξης. Η αγορά καλείται να σταθεί στα πόδια της, χωρίς κρατική αρωγή, αν και ο κορονοϊός, οι «εκπλήξεις» που μας επιφυλάσσει και οι μεταλλάξεις δεν αποκλείεται να καταστήσουν αναγκαία την εκ νέου βοήθεια από το κράτος για να αντέξουν οι επιχειρήσεις, εν μέσω μάλιστα σφοδρής ενεργειακής κρίσης.
Ταυτόχρονα, ριζικές είναι οι αλλαγές που προκαλεί το ραγδαίως αναπτυσσόμενο ηλεκτρονικό εμπόριο, στην αγορά επαγγελματικών ακινήτων, απόρροια και της υγειονομικής κρίσης.
Η φυσική παρουσία στο κατάστημα περιορίζεται και οι καταναλωτές στρέφονται με ολοένα και μεγαλύτερη ζέση στις διαδικτυακές αγορές με την ζήτηση για γραφεία και επαγγελματικούς χώρους να περιορίζεται δραστικά ενώ το ενδιαφέρον για αποθηκευτικούς χώρους αναμένεται να... απογειωθεί. Η COVID ανέτρεψε τα δεδομένα με την αγορά να καλείται να προσαρμοστεί ταχύτατα σε ένα διαφορετικό περιβάλλον ακολουθώντας τις νέες τάσεις.
Στην πλειονότητα τους τα μικρομεσαία εμπορικά καταστήματα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης αλλά και στις γειτονιές είναι άδεια, ιδιαίτερα τις καθημερινές, με εξαίρεση τις ουρές που σχηματίζονται έξω από αλυσίδες, που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο καταναλωτικό ενδιαφέρον. Όμως όπως μαρτυρούν οι σχεδόν μόνιμα μειωμένες τιμές που προσφέρουν σε συγκεκριμένα είδη από τα e-shops τους, οι πολυεθνικές αλυσίδες, μάλλον και αυτές έχουν θορυβηθεί από την καταναλωτική ανομβρία που επικρατεί σε γενικές γραμμές στην ελληνική αγορά.
«Αποκαρδιωτική η εικόνα – Δεν υπάρχει ψυχολογία»
«Η εικόνα της αγοράς συνεχίζει να είναι αποκαρδιωτική αν και οι εκπτώσεις κυμαίνονται σε ποσοστά της τάξης του 70%, τα καταστήματα δίνουν μάχη να κρατηθούν στη ζωή. Και στις γιορτές τα πράγματα δεν πήγαν καλά», επισημαίνει ο πρόεδρος του ΕΣΘ, Παντελής Φιλιππίδης.
«Τα μαγαζιά δεν δούλεψαν ούτε την περασμένη Κυριακή που ήταν ανοιχτά. Για την εικόνα αυτή παίζουν ρόλο η οικονομική καχεξία, ο φόβος της πανδημίας και ο φόβος των αυξήσεων σε τιμές βασικών αγαθών. Δεν υπάρχει διάθεση και ψυχολογία στον κόσμο να ψωνίσει, οι περισσότεροι θα προτιμήσουν να πάρουν έναν καφέ».
O Εύοσμος ζορίζεται αλλά αντιστέκεται στα λουκέτα
«Και στις γιορτές τα πράγματα δεν πήγαν καλά για την αγορά και τώρα στις εκπτώσεις η πτώση του τζίρου αγγίζει ακόμα και το 70% σε σχέση με το 2019. Από την στιγμή που ο κόσμος δεν έχει λεφτά κανείς δεν περιμένει να…ξεχυθούν οι πολίτες στους δρόμους για να ψωνίσουν, και τζάμπα να τους τα δώσουμε δε θα τα πάρουν», σημειώνει ο Αντιπρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Κορδελιού Ευόσμου, Αναστάσιος Τσιλιγκιρίδης.
«Η πτώση είναι τεράστια, πέρα από την οικονομική δυσχέρεια ο φόβος που έχει δημιουργήσει η πανδημία λειτουργεί αποτρεπτικά για αγορές, δεν υπάρχει ψυχολογία, οι περισσότεροι θα κοιτάξουν να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα. Ευτυχώς μέχρι στιγμής, στα κεντρικά σημεία τουλάχιστον του Ευόσμου, δεν έχουμε δει λουκέτα. Έλλειψη ρευστότητας, ανασφάλεια για το μέλλον, συσσωρευμένα χρέη που πρέπει να πληρωθούν δυσκολεύουν τους μικρομεσαίους», καταλήγει.
Το DNA του λιανεμπορίου αλλάζει – Tα e-shops κυριαρχούν
Στην πιο ώριμη αλλά και κρίσιμή φάση του βρίσκεται το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα καθώς online αγορές πραγματοποίησε το Α΄ τρίμηνο του 2021 το 60% των καταναλωτών (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ) με την αύξηση να αγγίζει το 22% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2020. Περισσότερο φως στη νέα συνήθεια αγορών που, κατά τα φαινόμενα, ήρθε για να μείνει «ρίχνει» η νέα ποσοτική έρευνα της Plushost σε συνεργασία με τη Focus Bari, η οποία μελετά τη σχέση των καταναλωτών με το e-Commerce πριν, κατά και μετά τα περιοριστικά μέτρα σε 24 διαφορετικούς κλάδους της Αγοράς.
Πιο συγκεκριμένα, οι κατηγορίες που εκτοξεύτηκαν την περίοδο της καραντίνας είναι τα Καλλυντικά / Αρώματα (+17%), τα Ρούχα & Υποδήματα (+12%), τα Εσώρουχα / Πιτζάμες (+12%), τα Παιχνίδια (+10%), τα Φάρμακα / Συμπληρώματα (+8%), τα Είδη Δώρων (+8%), ο Αθλητικός Εξοπλισμός (+8%), τα Βιβλία (+7%) και η Αθλητική Ένδυση / Υπόδηση (+6%).
Ποιο είδος καταστήματος προτίμησαν για online αγορές;
Είναι προφανές ότι ανάλογα με την κατηγορία του προϊόντος, διαφοροποιείται και το είδος καταστήματος από το οποίο πραγματοποιούν οι καταναλωτές τις ηλεκτρονικές τους αγορές. Σαφέστατα καταγράφεται η σημαντικότητα της πλατφόρμας του Skroutz που από aggregator εγκαθίσταται πλέον στο ρόλο του market place, οριζόντια στο σύνολο των κατηγοριών και του καταναλωτή, ανεξάρτητα από τα δημογραφικά χαρακτηριστικά του.
Στο σύνολο των online αγορών προηγούνται λοιπόν οι παραγγελίες από Skroutz/Best Price με ποσοστό 28% ενώ ακολουθούν κατά πόδας (27%) οι επώνυμες αλυσίδες με e-shop και φυσικά καταστήματα που προσφέρουν πολλά διαφορετικά brands.
Η μάχη των φύλων
Στους άνδρες κυριαρχούν οι αγορές από Skroutz/BestPrice καθώς το 30% δηλώνει ότι «προτιμά να αγοράζει από τις μεγάλες πλατφόρμες» ενώ στις Γυναίκες προηγούνται με 29% οι επώνυμες αλυσίδες με e-shop και φυσικά καταστήματα που προσφέρουν πολλά διαφορετικά brands. Οι κάτοικοι της περιφέρειας, ψωνίζουν από Skroutz/BestPrice σε μεγαλύτερο βαθμό, έναντι των κατοίκων της Αττικής που δείχνουν μεγαλύτερη προτίμηση στις επώνυμες αλυσίδες.
Κριτήρια επιλογής e-shop
Αναμενόμενα, η τελική τιμή του προϊόντος συνιστά τον καθοριστικό παράγοντα, βάσει του οποίου οι καταναλωτές επιλέγουν ένα ηλεκτρονικό κατάστημα έναντι κάποιου άλλου.
Η διαφορά μάλιστα είναι συντριπτική έναντι όλων των υπόλοιπων κριτηρίων με 1 στους 3 καταναλωτές να τον επικαλούνται ως τον κύριό τους λόγο για e-αγορά, ενώ το 65% τον αναφέρει στα top 5 σημαντικότερα κριτήρια. Σχεδόν 1 στους 2 αγοραστές τοποθετεί μέσα στα πρώτα 5 σημαντικότερα κριτήρια επιλογής e-shop, τα δωρεάν μεταφορικά και την άμεση διαθεσιμότητα του προϊόντος.
Με μικρή διαφορά ακολουθεί η ασφάλεια της πλατφόρμας του e-shop (2o μεγαλύτερο ποσοστό top κριτήριου μετά την τελική τιμή με 12%, 4ο κατά σειρά σημαντικότητας σε επίπεδο top-5).
Τα θετικά σχόλια και οι αξιολογήσεις από τρίτους παίζουν και αυτά έναν ρόλο καθώς ισοψηφούν με την εμπειρία, ενώ ο χρόνος αποστολής του προϊόντος συνιστά και αυτός αξιοσημείωτο λόγο αγοράς. Μικρότερη σημασία έχουν η δυνατότητα χρήσης κάρτας και η μεγάλη ποικιλία, η δυνατότητα δωρεάν επιστροφής και αντικατάστασης, η ευκολία χρήσης του e-shop, η επωνυμία του ηλεκτρονικού καταστήματος, η ταχύτητά του και η ύπαρξη και φυσικού καταστήματος. Η δυνατότητα παράδοσης αυθημερόν με επιπλέον κόστος αποτελεί κριτήριο για τον μικρότερο αριθμό των ερωτηθέντων.
Η τιμή το σημαντικότερο κριτήριο
Η τελική τιμή του προϊόντος παραμένει το σημαντικότερο κριτήριο ανεξαρτήτως κοινού.
Για το αντρικό κοινό η άμεση διαθεσιμότητα του προϊόντος είναι το 2ο σημαντικότερο κριτήριο, ενώ στους πιο «ανυπόμονους» κατατάσσονται και οι μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες, 55-64 και 65+ ετών
Η ασφάλεια της πλατφόρμας είναι κάτι που απασχολεί τις Γυναίκες σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τους Άνδρες
Οι αξιολογήσεις / θετικά σχόλια από τρίτους είναι ιδιαίτερα σημαντικό κριτήριο για τους νεαρότερους σε ηλικία 16-34 ετών
Η δυνατότητα πληρωμής χωρίς κάρτα είναι αρκετά σημαντικότερο κριτήριο για τους κατοίκους εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης
Ο τρόπος πληρωμής
Πολύ ενδιαφέρον έχουν και τα ευρήματα για τον τρόπο πληρωμής. Διερευνήθηκε το σύνολο των εναλλακτικών (χρεωστική, πιστωτική, e-wallet, αντικαταβολή, κατάθεση κλπ) και συνδέθηκαν με όλα τα βασικά δημογραφικά χαρακτηριστικά (φύλο, ηλικία, αστικότητα). To βασικό συμπέρασμα είναι ότι η «Αντικαταβολή» παραμένει ο «βασιλιάς» των μεθόδων πληρωμής (63% πριν την πανδημία, 56% στην καραντίνα, 57% στο σύστημα click in shop και 59% σήμερα). Ήδη πριν από την έναρξη της πανδημίας η πληρωμή με χρήση Χρεωστικής κάρτας ήταν διαδεδομένη, ωστόσο κατά την περίοδο της πανδημίας η πληρωμή με κάρτα φαίνεται να εντάχθηκε στο «ρεπερτόριο» και καταναλωτών που έως τότε προτιμούσε την αντικαταβολή. Συνολικά η χρήση κάρτας ενισχύθηκε σημαντικά μέσα στην περίοδο της πανδημίας.
Το Last Mile και το κόστος των μεταφορικών
Γενικά φαίνεται ότι το κόστος μεταφορικών είναι κάτι που δεν «κάθεται» καλά στους καταναλωτές, οι οποίοι προσπαθούν να το αποφεύγουν είτε συμπληρώνοντας το ποσό της ελάχιστης παραγγελίας (κάτι που θεωρούν δεδομένο ότι όλα τα ηλεκτρονικά καταστήματα πρέπει να προσφέρουν από ένα επίπεδο αξίας αγορών και άνω), είτε επιλέγοντας καταστήματα που προσφέρουν δωρεάν μεταφορικά ανεξαρτήτως ύψους παραγγελίας, ακόμη και αν χρειαστεί να περιμένουν μερικές ημέρες παραπάνω (ειδικότερα οι Γυναίκες και οι καταναλωτές 35-54 ετών).
Οι άνδρες και οι μεγαλύτερες ηλικίες 55+ είναι πιο αυστηροί με τα e-shops ως προς την τήρηση των χρόνων αποστολής της παραγγελίας τους. Το 75% θεωρούν ότι σε παραγγελίες μεγάλης αξίας, τα μεταφορικά πρέπει να είναι δωρεάν ανεξαρτήτως του όγκου/βάρους της παραγγελίας. Το 45% δεν θα επέλεγαν κατάστημα που δεν τηρεί τους χρόνους παράδοσης ενώ 1 στους 3 θα προτιμούσαν να αγοράσουν ένα προϊόν από κατάστημα με δωρεάν μεταφορικά έστω και αν περιμένουν περισσότερες ημέρες για την παραλαβή.
E-shops Vs φυσικά καταστήματα
Οι βασικότεροι λόγοι πραγματοποίησης online αγορών αντί της επίσκεψης στο φυσικό κατάστημα αποτελούν για περίπου 3 στους 4 e-shoppers:
Ο χρόνος
Η άνεση
Καλύτερες τιμές στα e-shops
To Omni-channel είναι μια απαίτηση της εποχής και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι οι καταναλωτές στην πλειονότητά τους επιθυμούν να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν πράγματα όπως:
Να επιστρέφουν την online παραγγελία τους στο φυσικό κατάστημα
Να μπορούν να ελέγχουν ηλεκτρονικά τη διαθεσιμότητα των φυσικών καταστημάτων
Να εντοπίζουν ηλεκτρονικά την τοποθεσία των φυσικών καταστημάτων
Online ads: στοιχεία που κάνουν engaged τους καταναλωτές
Η ανάγκη για το προϊόν καθαυτό σε συνάρτηση με το αν προέρχεται από γνωστό/έμπιστο κατάστημα και από την προσφορά/έκπτωση που παρέχεται τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή είναι αυτά που καθορίζουν το αν κάποιος θα κάνει «κλικ» σε μια διαφήμιση και αν εν τέλει θα πραγματοποιήσει την αγορά άμεσα.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 23 Ιανουαρίου 2022
Μεταξύ οικονομικής καχεξίας των πολιτών και καλπάζουσας παραλλαγής Όμικρον…στριμώχνεται η αγορά της Θεσσαλονίκης με τις γενναίες εκπτώσεις (πάνω από 60%), προς το παρόν τουλάχιστον, να μην αποδίδουν τα προσδοκώμενα για το λιανεμπόριο.
Μέσα σε αυτό ασφυκτικό περιβάλλον οι επαγγελματίες υπολογίζουν έξοδα (την ώρα που η ενεργειακή ακρίβεια βάζει νέο μπελά στο κεφάλι τους) και πενιχρά έσοδα, ατενίζοντας με συγκρατημένη απαισιοδοξία το μέλλον. Παράλληλα προσπαθούν να σώσουν ό,τι σώζεται από τους υπό κατάρρευση τζίρους με τις εκπτώσεις (που θα διαρκέσουν έως τα τέλη Φλεβάρη) να μην βοηθούν ιδιαίτερα μέχρι στιγμής ενώ και οι γιορτές έδωσαν κάποιες ανάσες αλλά η επέλαση της Όμικρον τις έκοψε…απότομα.
Υπό αυτό το πρίσμα, τον βηματισμό και τους ρυθμούς του παλεύει να βρει το λιανεμπόριο της Θεσσαλονίκης, μέσα σε ένα αβέβαιο πανδημικό περιβάλλον. Μετά από διαρκή πισωγυρίσματα, παλινωδίες, click away και click inside που ταλαιπώρησαν καταναλωτές και εμπόρους και αλλεπάλληλα άνοιξε - κλείσε, η αγορά της πόλης προσπαθεί να ξαναβρεί τον παλμό της, επιχειρώντας να μαζέψει τα συντρίμμια που άφησε και αφήνει η υγειονομική κρίση. Στον μαραθώνιο αγώνα της ανάταξης συμβάλλουν και οι διαρκείς παρατάσεις που δίνονται στην έναρξη αποπληρωμής των κορονοχρεών.
Ο εμπορικός κόσμος ισορροπεί σε τεντωμένο σχοινί με την κατάστασή του να είναι κρίσιμη αλλά σταθερή ενώ το τελευταίο διάστημα αν και είχε αποκατασταθεί μία κάποια… κανονικότητα στη λειτουργία της αγοράς, αυτή συνεχώς πάει να ανατραπεί. Πολλές επιχειρήσεις του λιανεμπορίου κρέμονται από μία κλωστή, καλούμενες να ανταπεξέλθουν σε έναν σκληρό χειμώνα που θα παλέψουν για την επιβίωση. Ένα διαρκές Σισύφειο μαρτύριο που μοιάζει να μην έχει ορατό τέλος…
Η επόμενη μέρα η οποία αναδύεται αργά θα είναι μία μέρα ριζικά διαφορετική σε σχέση με την προπανδημική εποχή. Σε αυτό το πλαίσιο, στο μεταπανδημικό τοπίο, ανακατατάξεις, αναδιαρθρώσεις, ζυμώσεις και σκληρά παζάρια βρίσκονται σε εξέλιξη στους κεντρικούς δρόμους και τις περιφερειακές αγορές της Θεσσαλονίκης μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών για το ύψος των μισθωμάτων. H εικόνα αναμένεται να αρχίσει να ξεκαθαρίζει σταδιακά όσο πιο…βαθιά μπαίνουμε
στον χειμώνα, καθώς τότε θα φανεί ποιοι θα αντέξουν, όταν θα αρχίζει να συρρικνώνεται και το οξυγόνο από τα μέτρα στήριξης. Η αγορά καλείται να σταθεί στα πόδια της, χωρίς κρατική αρωγή, αν και ο κορονοϊός, οι «εκπλήξεις» που μας επιφυλάσσει και οι μεταλλάξεις δεν αποκλείεται να καταστήσουν αναγκαία την εκ νέου βοήθεια από το κράτος για να αντέξουν οι επιχειρήσεις, εν μέσω μάλιστα σφοδρής ενεργειακής κρίσης.
Ταυτόχρονα, ριζικές είναι οι αλλαγές που προκαλεί το ραγδαίως αναπτυσσόμενο ηλεκτρονικό εμπόριο, στην αγορά επαγγελματικών ακινήτων, απόρροια και της υγειονομικής κρίσης.
Η φυσική παρουσία στο κατάστημα περιορίζεται και οι καταναλωτές στρέφονται με ολοένα και μεγαλύτερη ζέση στις διαδικτυακές αγορές με την ζήτηση για γραφεία και επαγγελματικούς χώρους να περιορίζεται δραστικά ενώ το ενδιαφέρον για αποθηκευτικούς χώρους αναμένεται να... απογειωθεί. Η COVID ανέτρεψε τα δεδομένα με την αγορά να καλείται να προσαρμοστεί ταχύτατα σε ένα διαφορετικό περιβάλλον ακολουθώντας τις νέες τάσεις.
Στην πλειονότητα τους τα μικρομεσαία εμπορικά καταστήματα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης αλλά και στις γειτονιές είναι άδεια, ιδιαίτερα τις καθημερινές, με εξαίρεση τις ουρές που σχηματίζονται έξω από αλυσίδες, που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο καταναλωτικό ενδιαφέρον. Όμως όπως μαρτυρούν οι σχεδόν μόνιμα μειωμένες τιμές που προσφέρουν σε συγκεκριμένα είδη από τα e-shops τους, οι πολυεθνικές αλυσίδες, μάλλον και αυτές έχουν θορυβηθεί από την καταναλωτική ανομβρία που επικρατεί σε γενικές γραμμές στην ελληνική αγορά.
«Αποκαρδιωτική η εικόνα – Δεν υπάρχει ψυχολογία»
«Η εικόνα της αγοράς συνεχίζει να είναι αποκαρδιωτική αν και οι εκπτώσεις κυμαίνονται σε ποσοστά της τάξης του 70%, τα καταστήματα δίνουν μάχη να κρατηθούν στη ζωή. Και στις γιορτές τα πράγματα δεν πήγαν καλά», επισημαίνει ο πρόεδρος του ΕΣΘ, Παντελής Φιλιππίδης.
«Τα μαγαζιά δεν δούλεψαν ούτε την περασμένη Κυριακή που ήταν ανοιχτά. Για την εικόνα αυτή παίζουν ρόλο η οικονομική καχεξία, ο φόβος της πανδημίας και ο φόβος των αυξήσεων σε τιμές βασικών αγαθών. Δεν υπάρχει διάθεση και ψυχολογία στον κόσμο να ψωνίσει, οι περισσότεροι θα προτιμήσουν να πάρουν έναν καφέ».
O Εύοσμος ζορίζεται αλλά αντιστέκεται στα λουκέτα
«Και στις γιορτές τα πράγματα δεν πήγαν καλά για την αγορά και τώρα στις εκπτώσεις η πτώση του τζίρου αγγίζει ακόμα και το 70% σε σχέση με το 2019. Από την στιγμή που ο κόσμος δεν έχει λεφτά κανείς δεν περιμένει να…ξεχυθούν οι πολίτες στους δρόμους για να ψωνίσουν, και τζάμπα να τους τα δώσουμε δε θα τα πάρουν», σημειώνει ο Αντιπρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Κορδελιού Ευόσμου, Αναστάσιος Τσιλιγκιρίδης.
«Η πτώση είναι τεράστια, πέρα από την οικονομική δυσχέρεια ο φόβος που έχει δημιουργήσει η πανδημία λειτουργεί αποτρεπτικά για αγορές, δεν υπάρχει ψυχολογία, οι περισσότεροι θα κοιτάξουν να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα. Ευτυχώς μέχρι στιγμής, στα κεντρικά σημεία τουλάχιστον του Ευόσμου, δεν έχουμε δει λουκέτα. Έλλειψη ρευστότητας, ανασφάλεια για το μέλλον, συσσωρευμένα χρέη που πρέπει να πληρωθούν δυσκολεύουν τους μικρομεσαίους», καταλήγει.
Το DNA του λιανεμπορίου αλλάζει – Tα e-shops κυριαρχούν
Στην πιο ώριμη αλλά και κρίσιμή φάση του βρίσκεται το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα καθώς online αγορές πραγματοποίησε το Α΄ τρίμηνο του 2021 το 60% των καταναλωτών (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ) με την αύξηση να αγγίζει το 22% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2020. Περισσότερο φως στη νέα συνήθεια αγορών που, κατά τα φαινόμενα, ήρθε για να μείνει «ρίχνει» η νέα ποσοτική έρευνα της Plushost σε συνεργασία με τη Focus Bari, η οποία μελετά τη σχέση των καταναλωτών με το e-Commerce πριν, κατά και μετά τα περιοριστικά μέτρα σε 24 διαφορετικούς κλάδους της Αγοράς.
Πιο συγκεκριμένα, οι κατηγορίες που εκτοξεύτηκαν την περίοδο της καραντίνας είναι τα Καλλυντικά / Αρώματα (+17%), τα Ρούχα & Υποδήματα (+12%), τα Εσώρουχα / Πιτζάμες (+12%), τα Παιχνίδια (+10%), τα Φάρμακα / Συμπληρώματα (+8%), τα Είδη Δώρων (+8%), ο Αθλητικός Εξοπλισμός (+8%), τα Βιβλία (+7%) και η Αθλητική Ένδυση / Υπόδηση (+6%).
Ποιο είδος καταστήματος προτίμησαν για online αγορές;
Είναι προφανές ότι ανάλογα με την κατηγορία του προϊόντος, διαφοροποιείται και το είδος καταστήματος από το οποίο πραγματοποιούν οι καταναλωτές τις ηλεκτρονικές τους αγορές. Σαφέστατα καταγράφεται η σημαντικότητα της πλατφόρμας του Skroutz που από aggregator εγκαθίσταται πλέον στο ρόλο του market place, οριζόντια στο σύνολο των κατηγοριών και του καταναλωτή, ανεξάρτητα από τα δημογραφικά χαρακτηριστικά του.
Στο σύνολο των online αγορών προηγούνται λοιπόν οι παραγγελίες από Skroutz/Best Price με ποσοστό 28% ενώ ακολουθούν κατά πόδας (27%) οι επώνυμες αλυσίδες με e-shop και φυσικά καταστήματα που προσφέρουν πολλά διαφορετικά brands.
Η μάχη των φύλων
Στους άνδρες κυριαρχούν οι αγορές από Skroutz/BestPrice καθώς το 30% δηλώνει ότι «προτιμά να αγοράζει από τις μεγάλες πλατφόρμες» ενώ στις Γυναίκες προηγούνται με 29% οι επώνυμες αλυσίδες με e-shop και φυσικά καταστήματα που προσφέρουν πολλά διαφορετικά brands. Οι κάτοικοι της περιφέρειας, ψωνίζουν από Skroutz/BestPrice σε μεγαλύτερο βαθμό, έναντι των κατοίκων της Αττικής που δείχνουν μεγαλύτερη προτίμηση στις επώνυμες αλυσίδες.
Κριτήρια επιλογής e-shop
Αναμενόμενα, η τελική τιμή του προϊόντος συνιστά τον καθοριστικό παράγοντα, βάσει του οποίου οι καταναλωτές επιλέγουν ένα ηλεκτρονικό κατάστημα έναντι κάποιου άλλου.
Η διαφορά μάλιστα είναι συντριπτική έναντι όλων των υπόλοιπων κριτηρίων με 1 στους 3 καταναλωτές να τον επικαλούνται ως τον κύριό τους λόγο για e-αγορά, ενώ το 65% τον αναφέρει στα top 5 σημαντικότερα κριτήρια. Σχεδόν 1 στους 2 αγοραστές τοποθετεί μέσα στα πρώτα 5 σημαντικότερα κριτήρια επιλογής e-shop, τα δωρεάν μεταφορικά και την άμεση διαθεσιμότητα του προϊόντος.
Με μικρή διαφορά ακολουθεί η ασφάλεια της πλατφόρμας του e-shop (2o μεγαλύτερο ποσοστό top κριτήριου μετά την τελική τιμή με 12%, 4ο κατά σειρά σημαντικότητας σε επίπεδο top-5).
Τα θετικά σχόλια και οι αξιολογήσεις από τρίτους παίζουν και αυτά έναν ρόλο καθώς ισοψηφούν με την εμπειρία, ενώ ο χρόνος αποστολής του προϊόντος συνιστά και αυτός αξιοσημείωτο λόγο αγοράς. Μικρότερη σημασία έχουν η δυνατότητα χρήσης κάρτας και η μεγάλη ποικιλία, η δυνατότητα δωρεάν επιστροφής και αντικατάστασης, η ευκολία χρήσης του e-shop, η επωνυμία του ηλεκτρονικού καταστήματος, η ταχύτητά του και η ύπαρξη και φυσικού καταστήματος. Η δυνατότητα παράδοσης αυθημερόν με επιπλέον κόστος αποτελεί κριτήριο για τον μικρότερο αριθμό των ερωτηθέντων.
Η τιμή το σημαντικότερο κριτήριο
Η τελική τιμή του προϊόντος παραμένει το σημαντικότερο κριτήριο ανεξαρτήτως κοινού.
Για το αντρικό κοινό η άμεση διαθεσιμότητα του προϊόντος είναι το 2ο σημαντικότερο κριτήριο, ενώ στους πιο «ανυπόμονους» κατατάσσονται και οι μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες, 55-64 και 65+ ετών
Η ασφάλεια της πλατφόρμας είναι κάτι που απασχολεί τις Γυναίκες σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τους Άνδρες
Οι αξιολογήσεις / θετικά σχόλια από τρίτους είναι ιδιαίτερα σημαντικό κριτήριο για τους νεαρότερους σε ηλικία 16-34 ετών
Η δυνατότητα πληρωμής χωρίς κάρτα είναι αρκετά σημαντικότερο κριτήριο για τους κατοίκους εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης
Ο τρόπος πληρωμής
Πολύ ενδιαφέρον έχουν και τα ευρήματα για τον τρόπο πληρωμής. Διερευνήθηκε το σύνολο των εναλλακτικών (χρεωστική, πιστωτική, e-wallet, αντικαταβολή, κατάθεση κλπ) και συνδέθηκαν με όλα τα βασικά δημογραφικά χαρακτηριστικά (φύλο, ηλικία, αστικότητα). To βασικό συμπέρασμα είναι ότι η «Αντικαταβολή» παραμένει ο «βασιλιάς» των μεθόδων πληρωμής (63% πριν την πανδημία, 56% στην καραντίνα, 57% στο σύστημα click in shop και 59% σήμερα). Ήδη πριν από την έναρξη της πανδημίας η πληρωμή με χρήση Χρεωστικής κάρτας ήταν διαδεδομένη, ωστόσο κατά την περίοδο της πανδημίας η πληρωμή με κάρτα φαίνεται να εντάχθηκε στο «ρεπερτόριο» και καταναλωτών που έως τότε προτιμούσε την αντικαταβολή. Συνολικά η χρήση κάρτας ενισχύθηκε σημαντικά μέσα στην περίοδο της πανδημίας.
Το Last Mile και το κόστος των μεταφορικών
Γενικά φαίνεται ότι το κόστος μεταφορικών είναι κάτι που δεν «κάθεται» καλά στους καταναλωτές, οι οποίοι προσπαθούν να το αποφεύγουν είτε συμπληρώνοντας το ποσό της ελάχιστης παραγγελίας (κάτι που θεωρούν δεδομένο ότι όλα τα ηλεκτρονικά καταστήματα πρέπει να προσφέρουν από ένα επίπεδο αξίας αγορών και άνω), είτε επιλέγοντας καταστήματα που προσφέρουν δωρεάν μεταφορικά ανεξαρτήτως ύψους παραγγελίας, ακόμη και αν χρειαστεί να περιμένουν μερικές ημέρες παραπάνω (ειδικότερα οι Γυναίκες και οι καταναλωτές 35-54 ετών).
Οι άνδρες και οι μεγαλύτερες ηλικίες 55+ είναι πιο αυστηροί με τα e-shops ως προς την τήρηση των χρόνων αποστολής της παραγγελίας τους. Το 75% θεωρούν ότι σε παραγγελίες μεγάλης αξίας, τα μεταφορικά πρέπει να είναι δωρεάν ανεξαρτήτως του όγκου/βάρους της παραγγελίας. Το 45% δεν θα επέλεγαν κατάστημα που δεν τηρεί τους χρόνους παράδοσης ενώ 1 στους 3 θα προτιμούσαν να αγοράσουν ένα προϊόν από κατάστημα με δωρεάν μεταφορικά έστω και αν περιμένουν περισσότερες ημέρες για την παραλαβή.
E-shops Vs φυσικά καταστήματα
Οι βασικότεροι λόγοι πραγματοποίησης online αγορών αντί της επίσκεψης στο φυσικό κατάστημα αποτελούν για περίπου 3 στους 4 e-shoppers:
Ο χρόνος
Η άνεση
Καλύτερες τιμές στα e-shops
To Omni-channel είναι μια απαίτηση της εποχής και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι οι καταναλωτές στην πλειονότητά τους επιθυμούν να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν πράγματα όπως:
Να επιστρέφουν την online παραγγελία τους στο φυσικό κατάστημα
Να μπορούν να ελέγχουν ηλεκτρονικά τη διαθεσιμότητα των φυσικών καταστημάτων
Να εντοπίζουν ηλεκτρονικά την τοποθεσία των φυσικών καταστημάτων
Online ads: στοιχεία που κάνουν engaged τους καταναλωτές
Η ανάγκη για το προϊόν καθαυτό σε συνάρτηση με το αν προέρχεται από γνωστό/έμπιστο κατάστημα και από την προσφορά/έκπτωση που παρέχεται τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή είναι αυτά που καθορίζουν το αν κάποιος θα κάνει «κλικ» σε μια διαφήμιση και αν εν τέλει θα πραγματοποιήσει την αγορά άμεσα.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 23 Ιανουαρίου 2022
ΣΧΟΛΙΑ