Ο όρος HPV είναι ένα ακρωνύμιο, το οποίο αντιστοιχεί στο Human Papilloma Virus. Η μετάφραση του όρου στα ελληνικά είναι Ανθρώπινος Ιός των Θηλωμάτων. Πρόκειται για έναν πολύ συνήθη ιό, που διαθέτει πάνω από 100 διαφορετικούς τύπους, με περίπου 40 εξ αυτών να αφορούν τον άνθρωπο.

Ορισμένα στελέχη του ιού είναι αβλαβή για τον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ άλλα προκαλούν κονδυλώματα και άλλα είναι καρκινογόνα, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν κυρίως καρκίνο τραχήλου της μήτρας και σπανιότερα άλλων οργάνων.

Με ποιον τρόπο πραγματοποιείται η μετάδοση του ιού;

Η μετάδοση του HPV πραγματοποιείται με δερματική ή σεξουαλική επαφή.

Μετά την επαφή, προσκολλάται στα επιθηλιακά κύτταρα του οργανισμού που προσβάλλει και εισάγει το γενετικό του υλικό. Μπορεί να επιζήσει στα συγκεκριμένα επιθηλιακά κύτταρα, τα οποία υπάρχουν στην επιφάνεια του δέρματος και σε υγρές επιφάνειες, όπως το άκρο του πέους, ο πρωκτός, ο κόλπος, το αιδοίο, ο τράχηλος της μήτρας το στόμα, ο φάρυγγας, η τραχεία, οι βρόγχοι, καθώς και οι πνεύμονες.

Πόσο πιθανό είναι να κολλήσει κάποιος τον ιό HPV;

Πολύ πιθανό. Η λοίμωξη από τον ιό HPV απαντάται σε περίπου 4 στα 5 σεξουαλικώς ενεργά άτομα και των δύο φύλων.

Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις το προσβεβλημένο άτομο «απαλλάσσεται» από τον ιό μετά από χρονικό διάστημα έως και δύο έτη από τη στιγμή της μόλυνσής του, ανάλογα με την ανοσιακή απάντηση του οργανισμού του.

Σε περίπτωση που δεν αποβληθεί φυσιολογικά από τον οργανισμό, τι μπορεί να προκαλέσει;

Σε αυτή την περίπτωση, ο HPV μπορεί να ενσωματωθεί στο γονιδίωμα του ατόμου που τον «φιλοξενεί», με συνέπεια την εμφάνιση και συσσώρευση μεταλλαγμένων κυττάρων και σε βάθος χρόνου την εμφάνιση αρχικά προ-καρκινικών αλλοιώσεων. Αυτές με τη σειρά τους υπάρχει πιθανότητα κατά 10%-15% να προκαλέσουν καρκίνο τραχήλου της μήτρας.

Ο καρκίνος τραχήλου της μήτρας θεωρείται ένας από τους πιο συχνούς γυναικολογικούς καρκίνους. Η βασική του αιτία είναι ο HPV;

Σωστά. O κύριος παράγοντας ανάπτυξης του καρκίνου της μήτρας είναι η λοίμωξη από τους ογκογόνους τύπους του ιού HPV. Αλλά όχι μόνο. Η δράση διαφόρων άλλων ενδογενών (γονιδιακών) παραγόντων, αλλά και εξωγενών όπως το κάπνισμα, η μόλυνση του περιβάλλοντος, η διατροφή κλπ μπορεί να τον προκαλέσουν.

Ποια είναι τα συμπτώματα της λοίμωξης από τον ιό;

Στις περισσότερες περιπτώσεις μόλυνσης από τον ιό, όσο και προκαρκινικών βλαβών και των πρώιμων σταδίων καρκίνου τραχήλου της μήτρας δεν υπάρχουν συμπτώματα. Για τον λόγο αυτόν είναι ύψιστης σημασίας ο προληπτικός έλεγχος στην ανίχνευση του ιού και στον εντοπισμό των προκαρκινικών αλλοιώσεων, προτού εξελιχθούν σε καρκίνο.

Υπάρχουν εξετάσεις που δείχνουν μόλυνση από τον ιό HPV ή ενδείξεις για καρκίνο τραχήλου της μήτρας;

Το τεστ Παπανικολάου ή αλλιώς ΤΕΣΤ ΠΑΠ εδώ και πολλά χρόνια ήταν ο μόνος τρόπος που είχαν οι γυναικολόγοι για την ανίχνευση μη φυσιολογικών κυττάρων ή ενδείξεων αλλοιώσεων στον τράχηλο της μήτρας που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε καρκίνο.

Ωστόσο, τελευταία και μετά τη διαπίστωση ότι ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV ευθύνεται σχεδόν αποκλειστικά για την ανάπτυξη καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας, σχεδιάστηκε ένα πολύ αξιόπιστο τεστ, το HPV DNA test, μέσω του οποίου πραγματοποιείται γενετική ανάλυση (ταυτοποίηση) στελεχών του ιού HPV που πιθανόν εντοπίστηκαν.

Στο πλαίσιο αυτό, οι διεθνείς φορείς υγείας αλλά και το Ελληνικό Υπουργείο Υγείας προτρέπουν τους ιατρούς να ελέγχουν προληπτικά τις γυναίκες μετά την ηλικία των 30 ετών και με τις δύο μεθόδους δηλαδή τόσο με το HPV DNA όσο και με το ΤΕΣΤ ΠΑΠ, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η έγκαιρη διάγνωση προκαρκινικών αλλοιώσεων.

Σπυρίδων Γέρου

Eιδικός Βιοπαθολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ

Επιστημονικός Διευθυντής των Βιοπαθολογικών Διαγνωστικών & Ερευνητικών Ιατρείων «Ανάλυση Ιατρική ΑΕ»

Τσιμισκή 51, Θεσσαλονίκη

Τηλ.: 2310 256 388, 2310 252 642

www.analysi.gr