Το ξημέρωμα της 26ης Απριλίου του 1986 έμελλε να αλλάξει την ιστορία του πλανήτη. Η έκρηξη του πυρηνικού αντιδραστήρα στο Τσερνόμπιλ θα γεννήσει μία ανείπωτη τραγωδία με καταστροφικές συνέπειες για όλο τον κόσμο.

Το πυρηνικό δυστύχημα στον αντιδραστήρα 4 του Πυρηνικού Σταθμού Παραγωγής Ενέργειας του Τσερνόμπιλ της πρώην Σοβιετικής Ένωσης είχε σαν αποτέλεσμα εκατοντάδες άνθρωποι να υποφέρουν από οξείας μορφής μόλυνση από ραδιενέργεια με αρκετούς από αυτούς να χάνουν τη ζωή τους μέσα στους πρώτους τρεις μήνες από την έκρηξη. Οι περισσότεροι ήταν πυροσβέστες και διασώστες, οι οποίοι δεν ήταν καν ενήμεροι για τους κινδύνους που διέτρεχαν όταν κλήθηκαν στο χώρο του ατυχήματος. Ανάμεσα σε αυτούς βρισκόταν και ο 25χρονος άντρας της Λουντμίλα, ο οποίος μάλιστα ήταν ο πρώτος πυροσβέστης που πέθανε επιχειρώντας στον πυρηνικό αντιδραστήρα. 

Σήμερα, περίπου 36 χρόνια μετά, η συγκλονιστική εξομολόγηση της γυναίκας που στα 22 της χρόνια έζησε τη φρίκη της έκρηξης του πυρηνικού εργοστασίου ζωντανεύει επί σκηνής του θεάτρου Αυλαία και η Λουντμίλα παίρνει σάρκα και οστά στο πρόσωπο της Ηρώς Μουκίου υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Άρη Μπαφαλούκα.

Η τραγωδία του Τσερνόμπιλ και της «βροχής» ραδιενεργών ουσιών που μετέτρεψε την πόλη Πρυπιάτ σε πόλη - φάντασμα μοιάζει σύμφωνα με την ηθοποιό «τρομακτικά επίκαιρη» ειδικά αν αναλογιστούμε το εξίσου τραγικό συμβάν στην Φουκουσίμα της Ιαπωνίας καθώς και τα πυρηνικά εργοστάσια που ξεφυτρώνουν ολοένα γύρω μας και ανά τον κόσμο. Μιλώντας στη «ΜτΚ» η Ηρώ Μουκίου εξηγεί γιατί η πανδημία του κορονοϊού έκανε το κοινό να νιώθει την ιστορία της τραγικής ηρωίδας που ενσαρκώνει.

«Η Λουντμίλα βρίσκεται εν ζωή και μάλιστα έχουμε την ίδια ηλικία. Το έργο είναι τρομακτικά επίκαιρο και παρόλο που παιζόταν και χρόνια προ κορονοϊού τώρα έχει αποκτήσει ένα άλλο νόημα και για μένα αλλά και για το κοινό.

Πριν την πανδημία, έννοιες όπως καραντίνα, εκκένωση, κοινωνική αποξένωση, το να θάβεις τον αγαπημένο σου χωρίς να μπορείς να τον δεις ή να νοσηλεύεται χωρίς να μπορείς να τον επισκεφθείς ήταν άγνωστες και σε μένα και στον κόσμο. Προσπαθούσα να προσεγγίσω την ηρωίδα μέσα από αυτά που διάβαζα για το Τσερνόμπιλ, να φτιάξω τις εικόνες στο μυαλό μου. Μετά την έλευση της πανδημίας συνειδητοποίησα πάνω στη σκηνή τι σημαίνουν όλα αυτά και άρχισα να τα βιώνω ενσαρκώνοντας τη Λουντμίλα.

Αντίστοιχα και οι θεατές πια κατανοούν αυτές τις έννοιες με έναν τρόπο βιωματικό. Τώρα που η λέξη “απώλεια” κυριαρχεί και πολλές οικογένειες έχουν χάσει κάποιον από κορονοϊό καταλαβαίνουν αλλιώς την ιστορία, την νιώθουν. Τον Σεπτέμβριο που ανέβηκε η παράσταση στο φεστιβάλ Ιωνικών Γιορτών της Ν. Σμύρνης οι αντιδάσεις του κόσμου ήταν φοβερές. Κάποιοι έκλαιγαν με αναφιλητά και μου εξομολογούνταν ότι πρόσφατα είχαν χάσει κάποιον δικό τους. Δίπλα στη λέξη “ραδιενέργεια” βάζουν πλέον τις λέξεις “πανδημία” και “κορονοϊός”.»

Η ηθοποιός τονίζει πως «η πανδημία που ζούμε είναι ένα σύγχρονο Τσερνόμπιλ, χωρίς φυσικά να ακυρώνεται το πραγματικό Τσερνόμπιλ. Για αυτό και συνεχίζουμε να τασσόμαστε κατά της ραδιενέργειας που έχει κοστίσει τόσες ανθρώπινες ζωές». Παράλληλα η ίδια θυμάται τη μέρα που ο κόσμος πάγωσε στην είδηση του πυρηνικού ατυχήματος στον αντιδραστήρα 4.

«Μας ανακοινώθηκαν οι οδηγίες για να προστατευθούμε μία εβδομάδα μετά. Αλλά εγώ τότε ήμουν 23 χρονών και ένιωθα άτρωτη, δεν με άγγιζε αυτό και ειδικά ενώ βρισκόμουν στην Αθήνα. Η Βόρεια Ελλάδα βίωσε πιο έντονα τις συνέπειες από την εκπομπή ραδιενέργειας. Θυμάμαι πολύ έντονα ότι μας είχαν απαγορέψει να τρώμε χόρτα, μας έλεγαν να πίνουμε μόνο εμφιαλωμένο νερό και μας συνέστηναν να μην κυκλοφορούμε πολύ στην ύπαιθρο.»

Από το 1986 έως σήμερα υπολογίζεται πως πάνω από 25 χιλιάδες στρατιώτες και πολίτες από την Ουκρανία, τη Ρωσία, τη Λευκορωσία και άλλες Δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, έχασαν την ζωή τους εξαιτίας του ότι εστάλησαν στις εργασίες αποκατάστασης του σταθμού. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, περίπου 8,4 εκατομμύρια άνθρωποι από αυτές τις χώρες έχουν εκτεθεί στη ραδιενέργεια.

Τέλος, επ’ αφορμής της νέας χρονιάς και των νέων ξεκινημάτων που σηματοδοτεί, η ηθοποιός μάς παροτρύνει να γίνουμε η αλλαγή που επιθυμούμε να δούμε στον κόσμο και να δείξουμε στο περιβάλλον τον σεβασμό και τη φροντίδα που του αρμόζει.

«Ο κόσμος πρέπει ειδικά τώρα να ευαισθητοποιηθεί ως προς το περιβάλλον. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που βιώνουμε σήμερα, τα οποία δεν πιστεύω ότι έχουν κορυφωθεί ακόμα, είναι απόρροια όλων των αυθαιρεσιών που έχουν γίνει στο παρελθόν από τον άνθρωπο. Μπορούμε να καθυστερήσουμε την κορύφωσή τους κάνοντας απλά πράγματα όπως ανακύκλωση, σωστή κατανάλωση ενέργειας, μείωση της χρήσης πλαστικού, σύνεση στην κατανάλωση αγαθών και φυσικά αναπτύσσοντας μία συνείδηση ενάντια στα πυρηνικά και ενάντια σε ό,τι βλάπτει το περιβάλλον. Πιστεύω στην ατομική ευθύνη. Αν ο καθένας μας κάνει αυτά τα μικρά πράγματα θα δούμε τεράστιες αλλαγές», καταλήγει.

Info

«H φωνή της Λουντμίλα», ένα έργο βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του σουηδού δημοσιογράφου και σκηνοθέτη Gunnar Bergdahl

Παραστάσεις: 15 και 16 Ιανουαρίου 2022

Θέατρο Αυλαία: Τσιμισκή 136, (Πλατεία ΧΑΝΘ)

Τηλέφωνο: 2310 230013

Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Σάββατο και Κυριακή στις 21.00

Προπώληση εισιτηρίων: Ταμείο θεάτρου Αυλαία και ticketservices.gr

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 31 Δεκεμβρίου 2021