Η προσχολική αγωγή είναι ίσως το πιο κρίσιμο κομμάτι στο χώρο της εκπαίδευσης. Σειρά μελετών έχουν επισημάνει ότι τα βασικά θεμέλια της μετέπειτα γνωστικής και κοινωνικής ανάπτυξης του παιδιού μπαίνουν μέχρι τα 5-6 έτη. Για το λόγο αυτό η Ομοσπονδία μας δίνει ιδιαίτερο βάρος τα τελευταία χρόνια στην αποκατάσταση υγιών συνθηκών εργασίας για τις/τους συναδέλφους στα ιδιωτικά νηπιαγωγεία, σε έναν χώρο όπου κυριαρχεί δυστυχώς η ακραία εργοδοτική παρανομία. Το πρόβλημα είναι ότι η παρανομία δεν απειλεί μόνο τα δικαιώματα των ιδιωτικών εκπαιδευτικών. Οι συνθήκες άγριας εργασιακής εκμετάλλευσης των ανθρώπων θέτουν ζήτημα υγείας και ασφάλειας των παιδιών. Όπως θα εξηγήσουμε αναλυτικότερα πιο κάτω, στα οργανωμένα ιδιωτικά σχολεία (που έχουν νηπιαγωγείο και δημοτικό ή/και δευτεροβάθμια εκπαίδευση), η παραβατικότητα είναι εξαιρετικά μικρή. Το πρόβλημα εντοπίζεται σχεδόν πάντοτε στα μικρά ιδιωτικά νηπιαγωγεία της γειτονιάς, κυρίως σε αυτά που συστεγάζονται με παιδικούς σταθμούς.

Έχουμε πολλές φορές μιλήσει για τις άθλιες συνθήκες που αντιμετωπίζει η μεγάλη πλειονότητα των συναδέλφων μας που θα έπρεπε να έχουν ανάλογες συνθήκες εργασίας με τις/τους νηπιαγωγούς στο δημόσιο σχολείο. Δυστυχώς, όμως, εργάζονται σε χειρότερες συνθήκες ακόμη κι από την πιο σκληρή επιχείρηση του ιδιωτικού τομέα. Τι ισχύει στο χώρο των ιδιωτικών νηπιαγωγείων με τους ιδιωτικούς νηπιαγωγούς:

• Εργάζονται συχνά μέχρι και 12 ώρες την ημέρα, παρέχοντας πλήθος υπηρεσιών που δεν έχουν καμιά σχέση με τα καθήκοντά τους και για τις οποίες φυσικά δεν πληρώνονται (συνοδείες σχολικών, μαγείρεμα, καθάρισμα, γραμματειακή υποστήριξη κ.λπ.)
• Απασχολούνται παράνομα σε διακοπές και αργίες
• Υποχρεώνονται να επιστρέφουν στο χέρι του εργοδότη τμήμα του μισθού τους

Η συνηθισμένη ημέρα μιας νηπιαγωγού ξεκινά συνήθως στις 6 με το πρώτο δρομολόγιο, ακολουθεί η επιστροφή στο σχολείο για μάθημα, μετά ακολουθεί μεσημεριανό δρομολόγιο ή/και καθάρισμα-μαγείρεμα-περιποίηση κήπου κ.λπ., στη συνέχεια απογευματινή φύλαξη και η «υπέροχη» εργασιακή ημέρα ολοκληρώνεται γύρω στις 7-8 το βράδυ με το τελευταίο δρομολόγιο ή με τη λήξη της φύλαξης. Οι συνάδελφοι αυτοί που ζουν σε μια τέτοια κατάσταση, απολύτως εξαντλημένες από αυτούς τους ρυθμούς, είναι πολύ πιθανόν να μην μπορούν να αποδώσουν το μέγιστο στα εκπαιδευτικά τους καθήκοντα, αλλά και να υποπέσουν και σε λάθη εποπτείας με αποτέλεσμα ο κίνδυνος για τα μικρά παιδιά να είναι μεγάλος.

Η ακτινογραφία της παραβατικότητας: στα μικρά νηπιαγωγεία της γειτονιάς το σύνολο σχεδόν των παρανομιών

Μετά από έλεγχο των καταγγελιών που μας έχουν υποβληθεί μέσω mail και μηνυμάτων από το 2019 και έπειτα, διαπιστώσαμε ότι σχεδόν όλες αφορούν σε νηπιαγωγεία της γειτονιάς, κυρίως τα λεγόμενα συστεγαζόμενα με τους βρεφονηπιακούς σταθμούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις 186 καταγγελίες που υποβλήθηκαν για την περιοχή της Αττικής και της Θεσσαλονίκης, αυτές που αφορούν στα οργανωμένα ιδιωτικά σχολεία είναι μόλις 7 (οι 2 εξ αυτών για το ίδιο σχολείο)!

Γιατί όμως επικρατεί αυτή η κατάσταση στα νηπιαγωγεία της γειτονιάς; Από τις περιπτώσεις με τις οποίες ασχοληθήκαμε, έχουμε διαπιστώσει ότι:

• Νηπιαγωγεία ιδρύουν πολλές φορές άνθρωποι που έχουν τη φιλοδοξία να γίνουν «επιχειρηματίες», χωρίς όμως ούτε τη γνώση του χώρου, ούτε σοβαρό οικονομικό προγραμματισμό. Έτσι συνήθως τα επιχειρηματικά και διαχειριστικά σφάλματα καλούνται να τα «πληρώσουν» οι εκπαιδευτικοί που δεν λαμβάνουν τις νόμιμες αποδοχές, που κάνουν τη δουλειά κι άλλων 3-4 ανθρώπων, που υποχρεώνονται να γυρίζουν χρήματα στο χέρι του εργοδότη.
• Στα συστεγαζόμενα με παιδικούς σταθμούς νηπιαγωγεία, οι ιδιοκτήτριες (που έχουν σε αρκετές περιπτώσεις πτυχίο νηπιαγωγού) βαφτίζουν τον εαυτό τους ως νηπιαγωγό της τάξης, ενώ δεν διδάσκουν, και την κανονική νηπιαγωγό την δηλώνουν ως βρεφονηπιοκόμο για να της δίνουν μισθό περίπου 40% λιγότερο του νόμιμου. Οι νηπιαγωγοί ασκούν και καθήκοντα προϊσταμένων, χωρίς να λαμβάνουν παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις το επίδομα θέσης.
• Τα οργανωμένα ιδιωτικά σχολεία ως μεγαλύτερες μονάδες λειτουργούν με ένα πιο σαφές πλαίσιο και είναι πιο οργανωμένα. Τα εκατοντάδες διασκορπισμένα σε κάθε γειτονιά μικρά νηπιαγωγεία συνήθως ξεφεύγουν από κάθε έλεγχο, ακόμη και αυτόν των μισθολογικών καταστάσεων, που πρέπει να κατατίθενται υποχρεωτικά στις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης σε μηνιαία βάση. Σε πολλές περιπτώσεις αιρετοί της ΟΙΕΛΕ έχουν διαπιστώσει με έκπληξη ότι κάποια νηπιαγωγεία δεν έχουν στείλει μισθοδοτικές καταστάσεις στις Διευθύνσεις επί μήνες, ακόμη και χρόνια (όπως είδαμε σε σχετικά πρόσφατη υπόθεση ιδιωτικού νηπιαγωγείου στη Θεσσαλονίκη που επί 7 ολόκληρα χρόνια πλήρωνε την νηπιαγωγό με …500 ευρώ το μήνα!).

Χαρακτηριστικό γνώρισμα του πώς αντιμετωπίζουν οι ιδιοκτήτες των μικρών ιδιωτικών νηπιαγωγείων το χώρο της εκπαίδευσης είναι απόσπασμα …οδηγιών που στέλνει μια από τις εργοδοτικές οργανώσεις στο χώρο για το κομμάτι των απολύσεων. Από τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις είναι σαφές του πώς λειτουργούν και ποια είναι η …μοίρα που επιφυλάσσουν στις άτυχες εκπαιδευτικούς.