Με το πρωτόκολλο για τα μέτρα προστασίας από τον κορονοϊό «ανά χείρας» πορεύονται οι οίκοι ευγηρίας της Θεσσαλονίκης, καταφέρνοντας όχι μόνο να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό τροφίμων, αλλά να προχωρούν και σε νέες εισαγωγές.

Καθώς πλέον έχει εμβολιαστεί σχεδόν το 100% τροφίμων και εργαζομένων, οι δομές αυτές φιλοδοξούν να κάνουν τα πρώτα βήματα προς την επαναφορά στην κανονικότητα, δεδομένου ότι πέρα από την καθολική απαγόρευση των επισκεπτηρίων, είχαν διακοπεί και όλες οι δραστηριότητες εντός.

Την ίδια ώρα, βέβαια, έχουν κληθεί να υλοποιήσουν μία σειρά κοστοβόρων μέτρων, τα οποία επιτάσσει το πρωτόκολλο λειτουργίας των Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων. Μεταξύ άλλων επιβάλλεται η χωροθέτηση δωματίων καραντίνας, η διανομή μασκών και γαντιών στο προσωπικό και τους φιλοξενούμενους, η αγορά ασπίδων προσώπου και αδιάβροχων ρομπών για τους εργαζόμενους, καθώς επίσης και ο τακτικός έλεγχος των υπαλλήλων για το ενδεχόμενο να έχουν μολυνθεί από τον ιό.

Οι οικογένειες τείνουν να εμπιστεύονται τους οίκους ευγηρίας

Ο Γιάννης Δαγκλής, νευρολόγος στην «Αγία Κυριακή» λέει χαρακτηριστικά στη «ΜτΚ» ότι κανείς δεν αποχώρησε από φόβο για τον κορονοϊό. Αντιθέτως υπάρχουν αυξήσεις παρόλο που γίνονται με καθυστέρηση λόγω του πρωτοκόλλου εισαγωγής, το οποίο προβλέπει τη διενέργεια μοριακού τεστ και ακολούθως απομόνωση του νεοεισερχόμενου για 14 ημέρες. Βέβαια οι αφίξεις αφορούν κυρίως ηλικιωμένους οι οποίοι έχουν «συγκεκριμένα προβλήματα και δεν είναι εύκολο να μείνουν εκτός κάποιας δομής», διευκρινίζει ο κ. Δαγκλής.

Η δυναμικότητα της «Αγίας Κυριακής» είναι πάνω από 80 κλίνες και αυτή τη στιγμή «είμαστε σχεδόν γεμάτοι», περιγράφει ο ίδιος.

Τον Αύγουστο του 2020 εντοπίστηκαν στη δομή τα πρώτα και τελευταία κρούσματα, επισημαίνει ο ίδιος. «Ό,τι μέτρα και να πάρεις είναι δύσκολα. Όλα έχουν συνάφεια με το τι γίνεται στην κοινωνία», κομμάτι της οποίας είναι οι εργαζόμενοι, διαμηνύει ο κ. Δαγκλής και προσθέτει πως «αυτό που μας δίνει μία ασφάλεια είναι οι εμβολιασμοί», οι οποίοι έχουν ολοκληρωθεί. Τεράστιο ρόλο όμως έπαιξε και το προσωπικό. «Άλλαξε τελείως ο τρόπος ζωής τους, για να μπορέσουν να διατηρήσουν τη δομή» χωρίς κρούσματα και ειδικότερα «περιόρισαν πάρα πολύ την προσωπική τους ζωή», λέει ο ίδιος.

Παράλληλα, οι εργαζόμενοι υποβάλλονται σε μοριακό τεστ κάθε 5 με 7 ημέρες. Επειδή όμως αρκετοί από τους ασθενείς έχουν άνοια, καθίσταται αδύνατη η συνεχής τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας, συμπληρώνει ο κ. Δαγκλής.

Κανένα κρούσμα είναι ο απολογισμός και στο «Φροντίζω», παρότι «γύρω μας είχαμε πάρα πολλά», επισημαίνει η Έλενα Πασχαλέρη, μέλος του δ.σ.

Από τη δομή αποχώρησαν τρία άτομα από φόβο για τον κορονοϊό, αλλά «ήταν περιπτώσεις που νομίζω θα τους έπαιρναν ούτως ή άλλως», αναφέρει η κ. Πασχαλέρη. «Μας εμπιστεύτηκαν πάρα πολύ» και γι’ αυτό είχαν και νέες αφίξεις, φιλοξενώντας συνολικά 200 ανθρώπους από την έναρξη της πανδημίας. Η μόνη διαφορά τον τελευταίο χρόνο είναι ότι «περιθάλψαμε ηλικιωμένους με μεγαλύτερες ανάγκες», συνεχίζει η ίδια.

«Δεν έχουμε ηρεμήσει. Συνεχίζουν τα πάντα εντός, γιατί οι μεταλλάξεις είναι επίφοβες, απλά τώρα έχουμε την ευχή ότι η διασπορά δεν θα συμβεί ανεξέλεγκτα, γιατί είμαστε εμβολιασμένοι», καταλήγει η κ. Πασχαλέρη.

Αυστηρά μέτρα τηρούνται στο Χαρίσειο γηροκομείο, λόγω των 20 κρουσμάτων κορονοϊού που εντοπίστηκαν το τελευταίο διάστημα. Ο Πάνος Γεωργόπουλος, μέλος του δ.σ. του «Χαρίσειου» ενημερώνει μιλώντας στη «ΜτΚ» ότι την Τετάρτη ελήφθησαν τα αποτελέσματα του νέου κύκλου τεστ και αποδείχθηκαν αρνητικά για όλους τους υπόλοιπους ηλικιωμένους και όλους τους εργαζόμενους. Ακόμη, ο κ. Γεωργόπουλος επισημαίνει ότι «έναν χρόνο δεν είχαμε κανένα κρούσμα» και παρότι χαρακτηρίζει αποτελεσματικά τα μέτρα, σημειώνει πως υπάρχουν ερωτηματικά, διότι τρεις ηλικιωμένοι που εμβολιάσθηκαν δεν έχουν αναπτύξει αντισώματα.

Στο «Χαρίσειο» έχει γίνει μία πτέρυγα COVID για πιθανά κρούσματα και άλλα τρία δωμάτια έχουν μετατραπεί σε δωμάτια καραντίνας, στα οποία περιθάλφθηκαν οι 9 από τους 20 τρόφιμους που βρέθηκαν θετικοί. Οι υπόλοιποι 11 έχουν διακομιστεί σε νοσοκομεία. Την προηγούμενη Πέμπτη πέθανε μία 85χρονη στο «ΑΧΕΠΑ», η οποία δεν είχε εμβολιαστεί και τη Δευτέρα μία 94χρονη. Αυτοί ήταν οι πρώτοι θάνατοι τρόφιμων του «Χαρίσειου» για το 2021. Ταυτόχρονα, ολοκληρώθηκε την Τετάρτη η αρνητικοποίηση των 9 ασθενών που αναρρώνουν μέσα στο «Χαρίσειο», ενώ κανονικά συνεχίζονται, κάθε 12-13 ημέρες, τα τεστ στο προσωπικό από κλιμάκιο του ΕΟΔΥ, ενημερώνει ο ίδιος.

Από τις 145 κλίνες, οι 97 είναι σήμερα καλυμμένες, λέει ο κ. Γεωργόπουλος και τονίζει ότι μόνο το 2021 έγιναν 10 εισαγωγές ηλικιωμένων. Στον αντίποδα, από την αρχή της πανδημίας, δεν υπήρξαν αποχωρήσεις λόγω κορονοϊού.

Μηδενικά κρούσματα με «πολύ αγώνα, στρες και πειθαρχία» κατάφεραν να πετύχουν ο «Άγιος Ελευθέριος» και το «Αγηρώ», δηλώνει ο Γιώργος Ρόιδος, διευθυντής και γιατρός στις δύο δομές που φιλοξενούν αθροιστικά 77 ανθρώπους.

Τα μέτρα συνεχίζουν φυσικά να εφαρμόζονται, αλλά δεν έχουν υπάρξει αποχωρήσεις λόγω φόβου. Οι οίκοι ευγηρίας «στην αρχή βάλλονταν», λόγω κρουσμάτων που ανιχνεύθηκαν σε κάποιες δομές, αλλά στο τέλος «θεωρώ πως διαπίστωσε ο κόσμος ότι προστατεύθηκαν οι άνθρωποί του», συμπεραίνει ο κ. Ρόιδος.

Στη «Μυρτιά», όταν ξεκίνησε η πανδημία, φιλοξενούνταν 250 άτομα και υπήρχε λίστα αναμονής με 15 άτομα, λέει ο διευθύνων σύμβουλος της δομής, Δημήτρης Καρυδάς. Οι αριθμοί παραμένουν σταθεροί τα τελευταία χρόνια, με 4-7 άτομα να εισάγονται, κατά μέσο όρο κάθε μήνα, στη δομή.

Τον Φεβρουάριο υπήρχαν 32 ελεύθερες κλίνες, οι οποίες όμως καλύφθηκαν από τους υπαλλήλους για να κοιμούνται εντός, ώστε να περιοριστούν οι πιθανότητες να κολλήσουν κορονοϊό. «Πέντε μέρες έμεναν μέσα, πέντε μέρες ήταν έξω», περιγράφει ο κ. Καρυδάς. Επιπλέον, όλες οι παραλαβές προϊόντων γίνονταν εκτός της δομής, ψεκάζονταν και εισάγονταν την επόμενη ημέρα, εκτός από όσα χρειάζονταν ψύξη. Επίσης, έχει στηθεί ειδικός χώρος καραντίνας και άλλα 36 κρεβάτια με οξυγόνο.

Σήμερα, όσοι από τους εργαζόμενους έκαναν εμβόλιο και έχουν ρεπό, μπαίνουν μέσα με τεστ. Όσοι δεν έχουν κάνει εμβόλιο ακολουθούν το πρόγραμμα διαμονής πέντε ημερών εντός της δομής και πέντε εκτός, οπότε θα υποβληθούν σε τεστ και την επόμενη ημέρα θα κάνουν και rapid τεστ προτού ξαναμπούν στη δομή για να εργαστούν, διευκρινίζει ο κ. Καρυδάς. Σήμερα φιλοξενούνται 235 άτομα στη «Μυρτιά», ενώ δεν υπήρξαν αποχωρήσεις λόγω κορονοϊού, συμπληρώνει ο κ. Καρυδάς.

Ασφυκτική η οικονομική θηλιά

Οι λεγόμενες μεγάλες δομές έχουν καταφέρει προσώρας να σηκώσουν το βάρος των μέτρων που επιτάσσει το πρωτόκολλο, ωστόσο οι ιθύνοντες των δομών ζητούν την οικονομική συνδρομή του κράτους, προκειμένου να αντέξουν την επόμενη ημέρα.

«Πρέπει να υπάρχει μία οικονομική στήριξη από την πολιτεία, διότι τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται είναι κοστοβόρα. Ειδικά οι ειδικές στολές που φοράει το προσωπικό», λέει από τη μία ο κ. Γεωργόπουλος. Από την άλλη, η κ. Πασχαλέρη αποκαλύπτει πως επειδή «είχαμε να αντιμετωπίσουμε τον κάθε ‘άπιστο’ στην κοινότητα ο οποίος συνδεόταν με μας» και μπορεί να μετέδιδε τον κορονοϊό, έκαναν από την αρχή απανωτούς μοριακούς ελέγχους, ανεβάζοντας έτι περαιτέρω τα λειτουργικά κόστη, διότι «αποφασίσαμε ότι δεν θα έχουμε κέρδος. Απλά να επιβιώσουμε κυριολεκτικά και επαγγελματικά», τονίζει η ίδια.

Παρατηρεί, δε, ότι οι προβλέψεις του πρωτοκόλλου για τη δημιουργία δωματίου απομόνωσης και ξεχωριστών πτερύγων σε περίπτωση κορονοϊού, δεν ήταν μέσα στις άδειες λειτουργίας μας. «Έπρεπε να γίνουμε ‘εντατική’ χωρίς να έχουμε την υποδομή», αν και για «μας ήταν εύκολο γιατί ήδη υπήρχε ομάδα γιατρών. Δεν ήταν εύκολο όμως για όλους», εξηγεί η κ. Πασχαλέρη.

Υπερθεματίζοντας το κόστος των μέτρων που πρέπει να λαμβάνονται για την πανδημία, ο Δημήτρης Καρυδάς υποστηρίζει μέσω της «ΜτΚ», ότι αυτό μέχρι σήμερα ανέρχεται σε 260.000 ευρώ.

Διέξοδος η τεχνολογία

Όλες οι παραπάνω δομές έστησαν ειδικούς χώρους προκειμένου οι ηλικιωμένοι να επικοινωνούν με τους συγγενείς τους εκμεταλλευόμενοι την τεχνολογία. Καθημερινά ορίζονται ραντεβού για επικοινωνία μέσω των ψηφιακών πλατφόρμων, λέει ενδεικτικά ο κ. Ρόιδος.

Προς το παρόν, η μοναδική συναναστροφή των ανθρώπων που διαβιούν στους οίκους ευγηρίας, είναι η οθόνη του υπολογιστή, ή της «έξυπνης» συσκευής που μπορεί να κατέχουν οι ίδιοι και τα οποία τους φέρνουν πιο κοντά στους αγαπημένους τους.

«Χάνεται» στα πρωτόκολλα η κοινωνική ζωή

Μέχρι σήμερα, πέρα από τα επισκεπτήρια που έχουν απαγορευτεί, ο νόμος δεν δίνει τη δυνατότητα ούτε για την οργάνωση εκδηλώσεων εντός των οίκων ευγηρίας, ούτε ακόμη και για ευρείες κοινωνικές επαφές μεταξύ των ηλικιωμένων που φιλοξενούνται εντός των δομών. Είναι χαρακτηριστικό πως όλοι οι παραπάνω υπεύθυνοι των οίκων ευγηρίας, τονίζουν στη «ΜτΚ», ότι ακόμη και η σίτιση γίνεται στο δωμάτιο του κάθε ανθρώπου, εκτός από τις δομές εκείνες που δύνανται να χωρίσουν τους τρόφιμους σε μικρές ομάδες των δύο-τριών ατόμων υπό την προϋπόθεση ότι ο χώρος της τραπεζαρίας, ή των σαλονιών είναι αρκετός για να τηρηθούν οι αποστάσεις ασφαλείας.

Η κοινωνική ζωή των τροφίμων στη δομή έχει αλλάξει, διότι έχει περιοριστεί ακόμη και μεταξύ τους. Οι τρόφιμοι είναι χωρισμένοι σε τμήματα και συναναστρέφονται με συγκεκριμένους τρόφιμους αυτό το διάστημα, περιγράφει ο κ. Δαγκλής. Πλέον, «έχουν συνηθίσει και αυτοί στον καινούριο τρόπο ζωής κατά κάποιον τρόπο. Πέρασαν μία περίοδο προσαρμογής, τώρα βλέπω ότι τα πράγματα είναι λίγο καλύτερα», κάτι το οποίο πιστοποιεί και ο ψυχολόγος της δομής, τονίζει ο κ. Δαγκλής.

Με τη βελτίωση του καιρού, οι τρόφιμοι θα έχουν πάλι τη δυνατότητα να δραστηριοποιούνται και στις αυλές, σε όσες δομές υπάρχει τέτοια υποδομή. Για παράδειγμα, στο «Φροντίζω» είχε στηθεί το καλοκαίρι ειδικό διαχωριστικό για να συναντιόνται από κοντά οι ηλικιωμένοι με τους αγαπημένους τους. Το ίδιο σχέδιο φιλοδοξεί να εφαρμόσει η «Αγία Κυριακή», όπως λέει ο κ. Δαγκλής.

Παρομοίως, στον «Άγιο Ελευθέριο» και στο «Αγηρώ», η καθημερινή επικοινωνία των κοινωνικών λειτουργών και των ψυχολόγων με τους τρόφιμους επιχειρεί να υποκαταστήσει το έλλειμμα κοινωνικής ζωής. «Γίνονται μεν εσωστρεφώς πλέον» οι συναντήσεις των ηλικιωμένων, αλλά γίνονται ομιλίες και διαδραστικά μέσω βιντεοκλήσεων», πέρα από την επικοινωνία με τους συγγενείς τους, αναφέρει ο κ. Ρόιδος. Συνολικά πάντως κάθε κοινωνική επαφή διεξάγεται κυρίως στο πεδίο με κοινωνική ενδυνάμωση και ψυχολογική υποστήριξη σε καθημερινή βάση, συνοψίζει ο ίδιος.

Σε ό,τι αφορά τη συναναστροφή των ηλικιωμένων μεταξύ τους, ο κ. Ρόιδος υπογραμμίζει πως ακολουθούνται τα οριζόμενα από το πρωτόκολλο, όπως τα δύο άτομα ανά τραπέζι, η τήρηση των αποστάσεων και συναντήσεις μόνο με άτομα από την ίδια πτέρυγα.

«Άλλαξε η φιλοσοφία της ζωής εδώ μέσα. Από τις εκδηλώσεις και τις δράσεις στις οποίες συμμετείχαν όλοι μαζί, τώρα τους απαγορεύεται να συναντιούνται μεταξύ τους» παρατηρεί από την άλλη ο κ. Γεωργόπουλος. Εκτός από τη χρήση της τεχνολογίας, έχει γίνει πλέον καθημερινό φαινόμενο οι ηλικιωμένοι να βγαίνουν στα μπαλκόνια τους και να χαιρετούν τους συγγενείς τους που περνούν από κάτω, σημειώνει γλαφυρά ο κ. Γεωργόπουλος. «Τους λείπουν τα εγγόνια», παρατηρεί ο ίδιος και συμπληρώνει πως μέσα στο «Χαρίσειο» οι τρόφιμοι χωρίζονται σε τριάδες για να κάνουν παρέα, ενώ λόγω της υφιστάμενης κατάστασης με τα κρούσματα η τραπεζαρία παραμένει κλειστή. «Υπάρχει πτώση της ψυχολογίας, αλλά έχουμε ψυχολόγο, υπάρχει στήριξη και αυτός φροντίζει να επικοινωνούν οι τρόφιμοι», καταλήγει ο κ. Γεωργόπουλος.

Στον αντίποδα, εντός του «Φροντίζω» «δεν υπήρξε πανδημία, υπό την έννοια, ότι ούτε είδανε αστυνομία, ούτε είδανε στο σούπερ μάρκετ να μπαίνεις με γάντια. Για τους μέσα, η ζωή συνεχίστηκε κανονικά, αν και δεν γίνονταν βέβαια οι μεγάλες γιορτές που συνηθίζονταν», σημειώνει η κ. Πασχαλέρη.

Διοργάνωναν όμως μουσικές βραδιές μεταξύ των τρόφιμων, ανά όροφο, καθώς απαγορεύεται η ανάμειξη διαφορετικών πτερύγων. «Υπάρχει η έλλειψη της αγάπης, αλλά δεν υπάρχει μόνο στις μονάδες. Κάθε ένας που σέβεται τους ηλικιωμένους γονείς, δεν τους είδε αυτήν την περίοδο», τονίζει η ίδια.

Στο ίδιο πλαίσιο στη «Μυρτιά», όπου  δεν έχουν καταγραφεί κρούσματα, «προσπαθούμε κάθε μέρα ένα βηματάκι μπροστά, χωρίς να δημιουργούμε πρόβλημα και να ακολουθούμε ένα πρωτόκολλο», δηλώνει ο κ. Καρυδάς. Πλέον, 12-15 άτομα μπορούν και κάθονται με αποστάσεις σε μεγάλους χώρους, ενώ την τσικνοπέμπτη υπάλληλοι της «Μυρτιάς» τριγυρνούσαν στους διαδρόμους με τραγούδια για να διασκεδάσουν τους ηλικιωμένους, περιγράφει ο διευθύνων σύμβουλος της δομής.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 28 Μαρτίου 2021