Μέσα στην καθ’ όλα περίεργη και πρωτόγνωρη περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού έφυγε από τη ζωή το ιστορικό στέλεχος της αριστεράς και ήρωας της Εθνικής Αντίστασης Μανώλης Γλέζος σε ηλικία 98 ετών.

Πολλές φορές η ίδια η ζωή δημιουργεί και μεγάλους συμβολισμούς, μιας και ο Μανώλης Γλέζος «έφυγε» την ημέρα που εκτελέστηκε ο Νίκος Μπελογιάννης, πριν από 68 χρόνια ακριβώς, στις 30 Μαρτίου του 1952.

Ο Μ. Γλέζος έζησε εκατοντάδες «μπόρες» και έφυγε μια μέρα με λιακάδα. Γεννήθηκε στην Απείρανθο της Νάξου στις 9 Σεπτεμβρίου 1922, ενώ κατάγεται κατά το ήμισυ και από το νησί της Πάρου.

Μαζί με τον Λάκη Σάντα υπήρξαν οι πρωταγωνιστές μίας εκ των πρώτων αντιστασιακών πράξεων στην κατεχόμενη Ελλάδα την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, κατεβάζοντας τη νύχτα της 30ής προς 31ης Μαΐου 1941 τη σημαία της Ναζιστικής Γερμανίας από τον ιστό του βράχου της Ακρόπολης, στην Αθήνα.

Μετά τον πόλεμο εργάστηκε ως δημοσιογράφος, ωστόσο γρήγορα συνελήφθη για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, φτάνοντας μάλιστα να καταδικαστεί σε θάνατο τρεις φορές. Κατά τη διάρκεια της ζωής του παρέμεινε κρατούμενος, τόσο σε φυλακή όσο και στην εξορία, συνολικά 16 χρόνια.

Η πολιτική του δράση ήταν πλούσια. Εκλέχθηκε πρώτη φορά βουλευτής το 1951, με την ΕΔΑ. Υπήρξε βουλευτής και ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ. Το καλοκαίρι του 2015 εξέφρασε δημόσια την διαφωνία του με τους χειρισμούς του Αλέξη Τσίπρα κατά την διαπραγμάτευση με τους δανειστές με αποτέλεσμα να αποχωρήσει από τον ΣΥΡΖΑ. Στις πρόωρες εκλογές του Σεπτέμβρη τέθηκε επικεφαλής του ψηφοδελτίου επικρατείας της Λαϊκής Ενότητας.

Είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την τοπική αυτοδιοίκηση και για τον τόπο καταγωγής του. Τον Οκτώβρη του 1986 εκλέχθηκε και ανέλαβε πρόεδρος στην κοινότητα Απειράνθου, όπου προσπάθησε να εφαρμόσει ένα τοπικό πείραμα άμεσης δημοκρατίας σε επίπεδο βάσης. Παράλληλα ασχολήθηκε εκτεταμένα με τα αντιπλημμυρικά έργα και την περιβαλλοντική θωράκιση της περιοχής, όντας παθιασμένος ερασιτέχνης γεωλόγος.

Η καθολική αποδοχή της πολιτικής προσωπικότητας του Μανώλη Γλέζου πήγαζε από την βαθιά του πίστη στη δημοκρατία και την συνύπαρξη του διαφορετικού. Η διατήρηση του διαύλου επικοινωνίας με τον Αλέξη Τσίπρα και άλλα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ μετά την αποχώρηση του το καλοκαίρι του 2015 είναι χαρακτηριστική, καθώς και το γεγονός ότι σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος εξέφρασε τη θλίψη του για τον θάνατο του.

Μεσίστια ήταν η σημαία στην Ακρόπολη, στην Βουλή των Ελλήνων, καθώς και σε δεκάδες δήμους και δημόσια κτίρια της χώρας, την ημέρα της κηδείας του όπου δυστυχώς λόγω των περιοριστικών μέτρων πραγματοποιήθηκε σε στενό οικογενειακό κύκλο.

«Όλους όσοι τον αποχαιρέτησαν μαζί μας με μια λέξη, μια σκέψη, ένα κείμενο, μία φωτογραφία, ένα ποίημα, ένα λουλούδι και μια ζωγραφιά στην πόρτα του σπιτιού του, μία δωρεά, ένα τραγούδι, ένα χειροκρότημα, ένα δάκρυ, το χτύπημα της καμπάνας, θερμά ευχαριστούμε», ανέφερε σε ανακοίνωση της η οικογένεια του.

«Η πατρίδα μας είναι πιο φτωχή μετά το θάνατο του Μανώλη Γλέζου, του Μανώλη της αντίστασης, της ελευθερίας, του ανθρωπισμού, του πρώτου Παρτιζάνου της Ευρώπης» σημειώνει στη «ΜτΚ» το στέλεχος της Λαϊκής Ενότητας και πρώην βουλευτής, Δέσποινα Χαραλαμπίδου.

«Ο Μανώλης Γλέζος ήταν ακούραστος, αδάμαστος, ντόμπρος, με κουράγιο σε κάθε δυσκολία, έδινε το παρόν και δεν «συνταξιοδοτήθηκε» ποτέ και θα ζει για πάντα στην νεότερη ιστορία του τόπου μας και πολλές γενιές θα τον μνημονεύουν στο μέλλον. Ο Μανώλης Γλέζος φεύγει σε δύσκολες στιγμές για τον τόπο, την χώρα, τον λαό. Ο λαός μας τον αγάπησε πολύ, γιατί σε όλη του τη ζωή υπηρέτησε τον λαό, υπηρέτησε την Πατρίδα μας, υπηρέτησε τη χειραφέτηση και την ελευθερία του ανθρώπου και γι’ αυτό ο θάνατός του γέμισε με μεγάλη στεναχώρια ολόκληρη την Ελλάδα» τονίζει στη συνέχεια η κ. Χαραλαμπίδου.

Από την μεριά του το στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, πρώην βουλευτής και πρόεδρος της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών προς την Ελλάδα, Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, σημειώνει στη «ΜτΚ» πως «για τον Μανώλη Γλέζο, «τον πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης», η ανάδειξη και αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας δεν αποτελούσε «ηθικό καθήκον», αλλά συνδέεται με τη διεκδίκηση αποζημίωσης της χώρας και των ανθρώπων της για τα ανείπωτα δεινά που υπέστησαν στη διάρκεια της τριπλής ναζιστικής- φασιστικής Κατοχής».

«Η πιο μεγάλη τιμή στη μνήμη του είναι η διεκδίκηση από τη χώρα μας των γερμανικών κατοχικών οφειλών σύμφωνα και με την απόφαση της Ολομέλειας της Βουλής και την Ρηματική Διακοίνωση της ελληνικής προς τη γερμανική κυβέρνηση» τονίζει στη συνέχεια ο κ. Μηταφίδης.

«Ο Μανώλης της καρδιάς μου»

Την πολυετή του σχέση με τον Μανώλη Γλέζο περιέγραψε στη «ΜτΚ» ένα από τα πιο κοντινά του πρόσωπα στη Θεσσαλονίκη, ο φίλος, σύντροφος και κουμπάρος του, Μάνος Κατριβάνος (φωτ.).

«Γνωρίστηκα με τον Μανώλη το 1992 στη Θεσσαλονίκη, όπου είχε έρθει για μια ανακοίνωση σε Γεωλογικό Συνέδριο και εγώ τότε ήμουν φοιτητής γεωλογίας. Μια ομάδα φοιτητών τον πλησιάσαμε για να τον γνωρίσουμε και ήταν πολύ φιλικός, η αύρα του και η ευγένεια του μας είχε συνεπάρει όλους. Το 1994 βρεθήκαμε με το Πανεπιστήμιο στην Νάξο όπου μας έδειξε το έργο του με τα χαμηλά φράγματα ανάσχεσης. Κάπως έτσι ξεκίνησε η στενή μας σχέση, μας ένωσε η αγάπη μας για την γεωλογία.

Ο Μανώλης ερχόταν μέχρι πριν κάποια χρόνια στη Θεσσαλονίκη, είχε έρθει στα γεγονότα με τις πλατείες το 2011, ενώ η τελευταία φορά ήταν τον Ιανουάριο του 2018 για ομιλίες σε σχέση με την γεωλογία.

Είχε μεγάλη αγάπη για την πόλη μας και κάθε φορά που ερχόταν μας έλεγε ότι η Θεσσαλονίκη δεν είναι δυνατόν να μένει σε μια παράπλευρη κατάσταση, παραπληρωματική της Αθήνας, γιατί όπως μας έλεγε πάντα, η Θεσσαλονίκη ήταν στην πρωτοπορία των κινημάτων, για τον αγώνα για τη δημοκρατία. Μας έλεγε μάλιστα το χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι η πρώτη αντιστασιακή φωνή στα χρόνια της κατοχής, η ‘Ελευθερία’, ξεκίνησε από εδώ.

Όταν ήρθε η ώρα και έκανα οικογένεια ο Μανώλης βάφτισε τον δεύτερο γιο μου και γίναμε και συγγενείς. Είναι ο πνευματικός πατέρας όλης της οικογένειας μας, ο νονός μας. Όταν ήταν να γίνει η βάφτιση του παιδιού μου ήταν αρκετοί που μου έλεγαν, πως είναι δυνατόν ένας άθεος να βαφτίσει και να πει το πιστεύω. Όταν του το έθεσα μου είπε κάτι που με σημάδεψε, γιατί μεταξύ άλλων ο Μανώλης ήταν και ένας εκπαιδευτής. Μου είπε λοιπόν ότι σέβεται την πίστη όλων των ανθρώπων, την όποια πίστη, και αυτό γιατί ακριβώς πίστευε στον άνθρωπο. Αυτό που τον καθοδηγούσε ήταν η μεγάλη του πίστη στον άνθρωπο.

Το δεύτερο που τον καθοδηγούσε ήταν η μεγάλη του αγάπη για τα παιδιά. Την τελευταία φορά τον είδα πριν από μερικούς μήνες, τον Νοέμβριο του 2019, στην εντατική του Νοσοκομείου ΝΙΜΤΣ. Ήταν καλά, με κατάλαβε αμέσως, και τα τελευταία του λόγια σε μένα ήταν, ‘τα παιδιά’, όχι μόνο τι κάνουν τα παιδιά, αλλά το νου σου στα παιδιά. Το μυαλό του ήταν στους νέους, και νομίζω ότι χαρακτηρίζει όλη του την πορεία αυτή η νεανική του ορμή. Ο Μανώλης έζησε σαν νέος όλη του τη ζωή και αυτό ίσως έχει σχέση με τον άδικο χαμό του αδερφού του στην ηλικία των 20.

Όλες αυτές τις μέρες πολλούς προσδιορισμούς έχουμε ακούσει. Για μένα ο Μανώλης είναι ο άνθρωπος. Έζησε μια ζωή για όλους αυτούς τους συντρόφους και συναγωνιστές του που του λέγανε ‘μην μας ξεχάσεις’. Κατάφερε και έζησε όχι μόνο για αυτούς, έζησε για όλους τους Έλληνες, με τον αγώνα του για το δίκιο και την λευτεριά, έζησε και για όλους τους ανθρώπους σε όλη τη γη, για να μπορούν να ζουν και να εκφράζονται ελεύθεροι, για να υπάρχει κοινωνική δικαιοσύνη, δημοκρατία και ελευθερία».

*Ο Μάνος Κατριβάνος είναι Δρ. Γεωλογίας

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 04/05 Απριλίου 2020