15/03/2019 13:50
Τα νέα δεδομένα για την ελληνιστική Θεσσαλονίκη από τις ανασκαφές του μετρό, αλλά και το κρηναίο στη συμβολή του decumanus maximus me ton cardo της οδού Αγίας Σοφίας στη Θεσσαλονίκη που ρίχνουν μια άλλη ματιά στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας, στην ιστορία και τις φάσεις που πέρασε ήταν δύο από τις εισηγήσεις που συζητήθηκαν πολύ στο πλαίσιο της 32ης συνάντησης για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, η οποία ολοκληρώνεται απόψε στην αίθουσα τελετών της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ.
Η ελληνιστική ταυτότητα της Θεσσαλονίκης
Η Θεσσαλονίκη και η πολεοδομική της εξέλιξη αποτέλεσε αντικείμενο έρευνας από τη δεκαετία του ’60. Μέσα σε όλη αυτή την έρευνα τα δεδομένα της ελληνιστικής πόλης ήταν ισχνά και ανεπαρκή για να συνθέσουν την εικόνα της πρώιμης ελληνιστικής Θεσσαλονίκης. Ωστόσο με τις εκτεταμένες ανασκαφικές έρευνες που διεξήχθησαν τα τελευταία χρόνια για την κατασκευή των Σταθμών Αγίας Σοφίας και Βενιζέλου στο πλαίσιο της κατασκευής του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου δόθηκε μια εκ νέου αφορμή για να ξεκινήσει και πάλι η συζήτηση για τα όρια της πόλης, καθώς στον Σταθμό της Αγ. Σοφίας τουλάχιστον διαπιστώνεται ελληνιστική φάση του 3ου αιώνα π. Χ. με οργανωμένο πολεοδομικό ιστό κατά το ιπποδάμειο σύστημα, όπως είχε εφαρμοστεί και σε μεγάλα αστικά κέντρα της εποχής αυτής. Στα συμπεράσματα αυτά κατέληξε η έρευνα των ήδη γνωστών ευρημάτων, όπως παρουσιάστηκαν σήμερα από τις Π. Αδάμ – Βελένη και Σ. Πρωτοψάλτη στο πλαίσιο της 32ης συνάντησης για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη.
Για ακριβέστερες χρονολογήσεις οι επιστήμονες θα επανέλθουν σύντομα σε ανακοίνωσή τους στις 11 και 12 του προσεχούς Απριλίου, σε ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί για τα μέσα σταθερής τροχιάς στη Βόρεια Ελλάδα. Στη διάρκειά της θα παρουσιαστούν τα κινητά ευρήματα για να δοθούν πιο στενές χρήσεις προσδιορισμένες για κάθε χρόνο. Επίσης νέα στοιχεία για την ελληνιστική φάση της πόλης αναμένεται να προκύψουν από την ανασκαφή στη νότια είσοδο του Σταθμού Βενιζέλου, η έναρξη της οποίας προγραμματίζεται για το φετινό φθινόπωρο, με μέγιστη διάρκεια ολοκλήρωσής της το ένα έτος.
Το πιο μνημειακό κρηναίο της πόλης
Το πιο μνημειακό κρηναίο της πόλης και ένα από τα πιο εμβληματικά του ρωμαϊκού κόσμου αποτελεί αυτό που βρέθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφικών εργασιών στον σταθμό μετρό Αγίας Σοφίας. Αυτό ανακοίνωσε σήμερα στη διάρκεια της 32ης συνάντησης για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη η Σ. Βασιλειάδου.
Το «νυμφαίο» όπως αλλιώς συνηθιζόταν να ονομάζονται αυτού του είδους τα οικοδομήματα εκείνη την εποχή χρονολογείται στον 4ο αιώνα, αποκαλύπτει δε, μεταξύ άλλων, στοιχεία για την κοινωνική διαστρωμάτωση της Θεσσαλονίκης εκείνης της εποχής. Πιο συγκεκριμένα τα κτήρια με αυτού του είδους τη χρήση παρουσιάζουν έξαρση σ’ εκείνη την περίοδο της πόλης, ενώ μέσα από αυτά οι χορηγοί τους επιδεικνύουν τον πλούτο και τη δύναμή τους εις το διηνεκές αναγράφοντας σε πολλές περιπτώσεις το όνομά τους. Δυστυχώς, στο συγκεκριμένο κτίσμα που φαίνεται να έχει χρήση και μετά τον 6ο αιώνα δεν διασώζεται το όνομα του χορηγού.
Το κρηναίο αποσπάστηκε ολόκληρο προκειμένου να συνεχιστούν οι εργασίες στον σταθμό Αγίας Σοφίας και θα επανατοποθετηθεί αμέσως μετά την ολοκλήρωσή τους.
Τα νέα δεδομένα για την ελληνιστική Θεσσαλονίκη από τις ανασκαφές του μετρό, αλλά και το κρηναίο στη συμβολή του decumanus maximus me ton cardo της οδού Αγίας Σοφίας στη Θεσσαλονίκη που ρίχνουν μια άλλη ματιά στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας, στην ιστορία και τις φάσεις που πέρασε ήταν δύο από τις εισηγήσεις που συζητήθηκαν πολύ στο πλαίσιο της 32ης συνάντησης για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, η οποία ολοκληρώνεται απόψε στην αίθουσα τελετών της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ.
Η ελληνιστική ταυτότητα της Θεσσαλονίκης
Η Θεσσαλονίκη και η πολεοδομική της εξέλιξη αποτέλεσε αντικείμενο έρευνας από τη δεκαετία του ’60. Μέσα σε όλη αυτή την έρευνα τα δεδομένα της ελληνιστικής πόλης ήταν ισχνά και ανεπαρκή για να συνθέσουν την εικόνα της πρώιμης ελληνιστικής Θεσσαλονίκης. Ωστόσο με τις εκτεταμένες ανασκαφικές έρευνες που διεξήχθησαν τα τελευταία χρόνια για την κατασκευή των Σταθμών Αγίας Σοφίας και Βενιζέλου στο πλαίσιο της κατασκευής του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου δόθηκε μια εκ νέου αφορμή για να ξεκινήσει και πάλι η συζήτηση για τα όρια της πόλης, καθώς στον Σταθμό της Αγ. Σοφίας τουλάχιστον διαπιστώνεται ελληνιστική φάση του 3ου αιώνα π. Χ. με οργανωμένο πολεοδομικό ιστό κατά το ιπποδάμειο σύστημα, όπως είχε εφαρμοστεί και σε μεγάλα αστικά κέντρα της εποχής αυτής. Στα συμπεράσματα αυτά κατέληξε η έρευνα των ήδη γνωστών ευρημάτων, όπως παρουσιάστηκαν σήμερα από τις Π. Αδάμ – Βελένη και Σ. Πρωτοψάλτη στο πλαίσιο της 32ης συνάντησης για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη.
Για ακριβέστερες χρονολογήσεις οι επιστήμονες θα επανέλθουν σύντομα σε ανακοίνωσή τους στις 11 και 12 του προσεχούς Απριλίου, σε ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί για τα μέσα σταθερής τροχιάς στη Βόρεια Ελλάδα. Στη διάρκειά της θα παρουσιαστούν τα κινητά ευρήματα για να δοθούν πιο στενές χρήσεις προσδιορισμένες για κάθε χρόνο. Επίσης νέα στοιχεία για την ελληνιστική φάση της πόλης αναμένεται να προκύψουν από την ανασκαφή στη νότια είσοδο του Σταθμού Βενιζέλου, η έναρξη της οποίας προγραμματίζεται για το φετινό φθινόπωρο, με μέγιστη διάρκεια ολοκλήρωσής της το ένα έτος.
Το πιο μνημειακό κρηναίο της πόλης
Το πιο μνημειακό κρηναίο της πόλης και ένα από τα πιο εμβληματικά του ρωμαϊκού κόσμου αποτελεί αυτό που βρέθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφικών εργασιών στον σταθμό μετρό Αγίας Σοφίας. Αυτό ανακοίνωσε σήμερα στη διάρκεια της 32ης συνάντησης για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη η Σ. Βασιλειάδου.
Το «νυμφαίο» όπως αλλιώς συνηθιζόταν να ονομάζονται αυτού του είδους τα οικοδομήματα εκείνη την εποχή χρονολογείται στον 4ο αιώνα, αποκαλύπτει δε, μεταξύ άλλων, στοιχεία για την κοινωνική διαστρωμάτωση της Θεσσαλονίκης εκείνης της εποχής. Πιο συγκεκριμένα τα κτήρια με αυτού του είδους τη χρήση παρουσιάζουν έξαρση σ’ εκείνη την περίοδο της πόλης, ενώ μέσα από αυτά οι χορηγοί τους επιδεικνύουν τον πλούτο και τη δύναμή τους εις το διηνεκές αναγράφοντας σε πολλές περιπτώσεις το όνομά τους. Δυστυχώς, στο συγκεκριμένο κτίσμα που φαίνεται να έχει χρήση και μετά τον 6ο αιώνα δεν διασώζεται το όνομα του χορηγού.
Το κρηναίο αποσπάστηκε ολόκληρο προκειμένου να συνεχιστούν οι εργασίες στον σταθμό Αγίας Σοφίας και θα επανατοποθετηθεί αμέσως μετά την ολοκλήρωσή τους.
ΣΧΟΛΙΑ