Ήταν 11 Μαΐου όταν το αστυνομικό δελτίο έβγαλε μια είδηση που σε λίγες ώρες θα έκανε την ελληνική κοινή γνώμη να παραμιλά για μήνες: η δολοφονία της Καρολάιν Κράουτς και οι συγκλονιστικές λεπτομέρειες από τον τόπο του εγκλήματος πάγωσαν τη χώρα, ενώ το ακόμη πιο συνταρακτικό ήταν η αποκάλυψη 31 ολόκληρες μέρες μετά πως ο δήθεν χαροκαμένος σύζυγός της ήταν ο στυγνός γυναικοκτόνος.

Η υπόθεση της δολοφονίας στα Γλυκά Νερά είχε πολλές πτυχές και θα μας απασχολήσει, όπως όλα δείχνουν, και στο μέλλον, και μία απ’ αυτές ήταν ενός κοινωνικού φαινομένου που υπήρχε και στο παρελθόν όμως με τη βοήθεια των social media διογκώθηκε εκτός ορίων. Ο λόγος για τους δημοσιολογούντες «μικρούς ντετέκτιβ» του διαδικτύου, όλους μας δηλαδή και τον καθέναν ξεχωριστά που είτε σε παρέες, είτε στο δρόμο, είτε μέσω των λογαριασμών στα κοινωνικά δίκτυα έψαχναν, έγραφαν, ανέλυαν κάθε λεπτομέρεια σαν να εξαρτώνταν απ’ αυτούς η εξιχνίαση της στυγερής γυναικοκτονίας.

Κι αν στην Ελλάδα το... σπορ (στο οποίο έχει διακριθεί με εξαίρετες επιδόσεις η Αγγελική Νικολούλη) είναι ακόμη σε ερασιτεχνικό επίπεδο, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού με αφορμή την υπόθεση της εξαφάνισης και τελικά της δολοφονίας της Γκάμπι Πετίτο, μιας νεαρής γυναίκας, οι «ψηφιακοί ντετέκτιβ» βγήκαν πάλι στην επιφάνεια και έγιναν πρωτοσέλιδο ακόμη και στους «New York Times».

Οι «web sleuths»

Οι «ψηφιακοί ντετέκτιβ» ή «web sleuths» όπως μπορεί κανείς να τους βρει στο διαδίκτυο δεν είναι καινούρια μόδα, καθώς ο ομώνυμος ιστότοπος βγήκε στον αέρα το 1999 (!) και είναι στην ουσία ένα forum όπου ο κάθε χρήστης που εγγράφεται δωρεάν μπορεί να σχολιάζει όποια υπόθεση δολοφονίας ή απάτης επιθυμεί, να αναρτά σχετικά βίντεο, να μοιράζεται πληροφορίες (ή φήμες). Μέχρις εδώ όλα καλά, καθώς δεν διαφέρει πολύ από την πιο «καφενειακού» τύπου συζήτηση που διεξαγόταν στα ελληνικά σόσιαλ μίντια με τους χρήστες να επιμένουν από την πρώτη ημέρα (και να δικαιώνονται) πως φονιάς ήταν ο Μπάμπης ο πιλότος.

Στις ΗΠΑ, όμως οι ψηφιακοί ντετέκτιβ, οι οποίοι στην τελευταία περίπτωση της αδικοχαμένης Γκάμπι Πετίτο που γύριζε τις ΗΠΑ με τον σύντροφό της, μοιραζόταν όλες τις στιγμές του ταξιδιού και εξαφανίστηκε μυστηριωδώς, προκάλεσαν φρενίτιδα γύρω από την υπόθεση με χιλιάδες συζητήσεις, φωτογραφίες, σοβαρές πληροφορίες αλλά και fake news, με τους ειδικούς και τα κυρίαρχα ΜΜΕ να μην έχουν ακόμη καταλήξει εάν η ύπαρξή τους και το γεγονός πώς πέφτουν με τα μούτρα σε μια υπόθεση μέχρι να βρεθεί η άκρη, είναι βοηθητική, καταστροφική ή και τα δύο.

Οι «web sleuths» έχουν εξαπλωθεί τόσο πολύ που αριθμούν δεκάδες χιλιάδες μέλη, ενώ οι «αρχηγοί» τους είναι τόσο αναγνωρίσιμοι στην κοινή γνώμη που πολλοί Αμερικανοί έχουν την αίσθηση πώς πρόκειται για πραγματικούς ντετέκτιβ ή μεγαλοστελέχη του FBI. Πολλοί εξ αυτών έχουν χορηγούς που πληρώνουν αδρά για μια διαφήμιση ή τοποθέτηση προϊόντος σε ένα από τα βίντεό τους, ενώ για πολλούς είναι ένα κανονικό επάγγελμα και μάλιστα από εκείνα που θα ήθελαν όλοι να κάνουν, δηλαδή το χόμπι... επάγγελμα.

Όπως γράφουν οι «New York Times», στις ΗΠΑ κάθε μήνα εξαφανίζονται δεκάδες άνθρωποι, όμως πέραν των οικογενειών τους και των τοπικών αρχών (όταν φυσικά δεν πρόκειται για μη καταγεγραμμένους μετανάστες με τους οποίους δεν ασχολείται κανείς στην πράξη) οι λεπτομέρειες και η τύχη τους δεν αφορά κανέναν άλλο. Όμως, η περίπτωση της 22χρονης πήρε μια εντελώς διαφορετική τροπή όχι μόνο γιατί όπως έγραψαν οι «Times», η «Washington Post» και το «CNN» «Η Αμερική δεν μπορεί να ξεπεράσει την εμμονή της με την εξαφάνιση ‘όμορφης, λευκής γυναίκας’», αλλά γιατί οι ψηφιακοί ντετέκτιβ το πήραν πάνω τους. Κι όπως έχουν δείξει παρόμοιες υποθέσεις στο παρελθόν (όπως η υπόθεση της Eλίζα Λαμ, μιας καναδής φοιτήτριας που εξαφανίστηκε ενώ διέμενε στο διαβόητο «Cecil Hotel» στο Λος Άντζελες και έγινε, μάλιστα και ταινία από το Netflix) όταν οι «web sleuths» αναλαμβάνουν μια έρευνα, την... ξετινάζουν κι αναγκάζουν ακόμη και τις αρχές που προσπαθούν να κλείσουν τον φάκελο όταν οι έρευνες είναι άκαρπες, να συνεχίσουν μέχρι να βρεθεί ο εξαφανισμένος, ο ένοχος ή έστω τα αίτια της τραγωδίας.

Στην περίπτωση, όμως της Γκάμπι Πετίτο, η κυρίαρχη άποψη είναι πως το κοινό, οι μικροί δηλαδή... Νικολούληδες, λειτούργησαν υπέρ της εξιχνίασης και της λύσης του δράματος, καθώς σε εκείνους έστειλαν πληροφορίες και βίντεο που αποδείχτηκαν κρίσιμα κάτοικοι της περιοχής που εξαφανίστηκε η νεαρή κοπέλα, ενώ δημιούργησαν τέτοιο κύμα ενδιαφέροντος απ’ άκρη σ’ άκρη των ΗΠΑ που οι αρχές δεν είχαν κανένα περιθώριο για ολιγωρία.

Σύμφωνα με τους «Times» της Νέας Υόρκης οι νέες τεχνολογίες σε συνδυασμό με τις κοσμοϊστορικές αλλαγές που έφερε στη ζωή των ανθρώπων η πανδημία, κλείνοντάς τους μέσα και θέτοντάς τους ολημερίς μπροστά σε μια οθόνη, έχουν ανοίξει για τα καλά το μέχρι πρότινος... κλειστό επάγγελμα του «ψηφιακού ντετέκτιβ». Η 22χρονη Γκάμπι βρέθηκε νεκρή και η κοινωνία των πολιτών βοήθησε καίρια στο να λήξει έστω το σίριαλ της εξαφάνισης.

Τώρα, όλοι ελπίζουν πως οι ψηφιακοί ντετέκτιβ θα είναι πιο δυνατοί, θα μάθουν να αποφεύγουν τις παγίδες, τα fake news και την παραφιλολογία και το επόμενο κορίτσι ή αγόρι θα βρεθεί εγκαίρως ζωντανό.

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 26.09.2021