ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η Intersex Greece για την υπόθεση της Ιμάν Κελίφ: «Τα ίντερσεξ δικαιώματα είναι ανθρώπινα δικαιώματα»

Με αφορμή την αμφιλεγόμενη συμμετοχή της Αλγερινής πυγμάχου στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού, το makthes.gr ζήτησε τη γνώμη των μελών της συλλογικότητας για το θέμα

 11/08/2024 16:10

Η Intersex Greece για την υπόθεση της Ιμάν Κελίφ: «Τα ίντερσεξ δικαιώματα είναι ανθρώπινα δικαιώματα»

Ελένη Τσαλκατίδου

Η Ιμάν Κελίφ ήταν ένα από τα πρόσωπα που συζητήθηκαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού όχι μόνο για το χρυσό μετάλλιο που κατέκτησε στην πυγμαχία αλλά και για το outing που της έκαναν, ότι είναι «ίντερσεξ άτομο», καθώς γρήγορα βρέθηκε στο επίκεντρο διαμάχης επειδή έχει «ανδρικά χρωμοσώματα».

Η ίδια, μάλιστα, ξέσπασε στις δηλώσεις της μετά την κατάκτηση της πρώτης θέσης, σημειώνοντας πως «είμαι γυναίκα. Μια γυναίκα όπως κάθε άλλη γυναίκα. Γεννήθηκα γυναίκα, έζησα ως γυναίκα, αγωνίστηκα ως γυναίκα. Δεν υπάρχει αμφιβολία».

khelif-carini1.jpg

Το makthes.gr επικοινώνησε με το μη κερδοσκοπικό σωματείο Intersex Greece και ζήτησε από τα μέλη της συλλογικότητας να καταθέσουν τις δικές τους απόψεις σχετικά με το πώς επιβιώνουν μέσα στην κοινωνία τα ίντερσεξ άτομα, αλλά την παρουσία τους στον αθλητισμό.

«Καταρχάς, υπάρχει μεγάλη άγνοια, που προκαλεί φόβο και σύγχυση για το τι είναι ίντερσεξ άτομο» σχολίασαν αρχικά τα μέλη της Intersex Greece για να εξηγήσουν πως «ίντερσεξ είναι ένας όρος-ομπρέλα που περιγράφει τα άτομα που γεννιούνται με μη τυπικά χαρακτηριστικά φύλου (χρωμοσώματα, ορμονικά προφίλ, έσω/έξω ανατομία, γονάδες) που είναι είτε θηλυκά και αρσενικά ταυτόχρονα, είτε όχι απόλυτα θηλυκά ή αρσενικά ή ούτε θηλυκά ούτε αρσενικά, σύμφωνα πάντα με την δυτική ιατρική ταξινόμηση που βλέπει το φύλο απλουστευτικά, ως στεγανό δίπολο. 

Δεν είναι, όμως. Τα χαρακτηριστικά του φύλου μας και τα σώματά μας είναι υγιείς, φυσικές παραλλαγές μέσα στο συνεχές του ανθρώπινου βιολογικού φύλου. Οι παραλλαγές των χαρακτηριστικών φύλου μπορεί να εμφανιστούν προγεννητικά, στη γέννηση, στην παιδική ηλικία, στην εφηβεία ή στην ενηλικίωση. Ένα άτομο μπορεί να μάθει ότι είναι ίντερσεξ σε πολύ νεαρή ηλικία ή μετέπειτα στη ζωή του ή και να μην το μάθει ποτέ. Ίντερσεξ σημαίνει, επίσης, τη ζωντανή εμπειρία των κοινωνικο-πολιτισμικών συνεπειών που υφίστανται οι άνθρωποι που γεννιούνται με σώματα, τα οποία δεν εμπίπτουν στις κανονιστικές νόρμες των ‘αρσενικών’ και ‘θηλυκών’ σωμάτων».

Ποιες είναι, όμως, οι διαφοροποιήσεις των χαρακτηριστικών φύλων; «Υπάρχουν δεκάδες διαφοροποιήσεις των χαρακτηριστικών φύλου. Έως τώρα είναι γνωστές πάνω από 40, καθώς το φύλο μπορεί να αναπτυχθεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Κατά τα άλλα, τα ίντερσεξ άτομα δεν διαφέρουμε από οποιοδήποτε άλλο άτομο στον πλανήτη. Είμαστε καθημερινοί άνθρωποι χωρίς όμως να απολαμβάνουμε ίσα δικαιώματα», τόνισαν τα μέλη για να αναφερθούν στις προκαταλήψεις και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους:

«Δυστυχώς οι παραβιάσεις που αντιμετωπίζουμε είναι πολλές και σημαντικές: από την παθολογικοποίηση των σωμάτων μας και την παραβίαση της σωματικής μας ακεραιότητας με ιατρικές παρεμβάσεις σε παιδική ηλικία χωρίς προσωπική, προηγούμενη, σταθερή και πλήρως ενημερωμένη συγκατάθεση, αντιμετωπίζουμε ψυχολογικό τραύμα και μετατραυματικό στρες έως έλλειψη πρόσβασης σε σχετική ή/και αναγκαία έγκυρη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και ψυχολογική υποστήριξη. 

Ως αποτέλεσμα της έλλειψης νομικής αναγνώρισης και της αορατοποίησής μας από την Πολιτεία, αντιμετωπιζόμαστε (όπως είδαμε πολύ πρόσφατα) ως "παρίες" του φυσιολογικού είτε με οίκτο είτε συχνότερα, με κρυφή απέχθεια, με περαιτέρω αποτελέσματα παρενόχληση, ρητορική μίσους, κακοποίηση, θεσμικές και λεκτικές διακρίσεις».

asset-12-at-4x-300x231.png


Οι επαγγελματίες υγείας και ο ρόλος της Πολιτείας

Αναφορικά με το ποια είναι η συμβολή των επαγγελματιών υγείας, τα μέλη της Intersex Greece ανέφεραν πως «κυρίως επιμορφώνονται από εμάς εκτός εάν κάποιος προσωπικά έχει αποφασίσει να ενημερωθεί μόνος του για την ίντερσεξ κατάσταση. Με εξαίρεση κάποιες λίγες ειδικότητες της ιατρικής, η υπόλοιπη ιατρική κοινότητα βρίσκεται συνήθως σε άγνοια, καθώς στα πανεπιστήμια δεν υπάρχει επαρκής ή έγκυρη και επικαιροποιημένη πληροφορία. Ζητάμε βοήθεια από την επιστήμη της ψυχολογίας και, με ελάχιστες εξαιρέσεις, δε γνωρίζουν επίσης. Ακόμη χειρότερα, στην κοινωνία, αφού δεν χωράμε στο στερεοτυπικό έμφυλο δίπολο, μας αντιλαμβάνονται ως "τέρατα" της φύσης, ενώ η ίντερσεξ κατάσταση είναι μία απολύτως φυσική κατάσταση που υπάρχει από τις αρχές της ανθρωπότητας. Φτάνει να δει κάποιος τον κανιβαλισμό που δέχθηκε η κοινότητα μας αυτές τις μέρες, με αφορμή τον αγώνα της Ιμάν Κελίφ στην Ολυμπιάδα. Φτάνει να ρωτήσετε τον εαυτό σας πώς νιώθετε εσείς γι’ αυτό. Δυστυχώς όλα αυτά συμβαίνουν λόγω άγνοιας, ρατσισμού και παραπληροφόρησης».

Όσον αφορά στις ενέργειες που θα πρέπει να γίνουν για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης, τα μέλη ήταν κατηγορηματικά:

«Ζητάμε να ενεργοποιηθεί η Πολιτεία ως προς την επιμόρφωση σε θέματα φύλου και σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Εμείς ως ίντερσεξ άτομα ξεπερνάμε κάθε μέρα τους εαυτούς μας, τα συναισθήματα που μας δημιουργεί η ματαίωση της ύπαρξής μας από την κοινωνία, έχουμε συσπειρωθεί και ενδυναμωθεί και παλεύουμε γι’ αυτήν την επιμόρφωση, κάνοντας ουσιαστικά τη δουλειά της Πολιτείας, όμως, χωρίς να είναι υποχρέωση δική μας. Να επιμορφώνουμε, δηλαδή, τον κόσμο επειδή δε γεννηθήκαμε με τυπικά χαρακτηριστικά φύλου».

«Ο νόμος του 2022 αποτελεί μια μεγάλη νίκη»

Από τον Ιούλιο του 2022, η Ελλάδα έγινε η πέμπτη χώρα που απέκτησε προστατευτικό νόμο για τα ανήλικα ίντερσεξ παιδιά, ώστε να μην υποβάλλονται σε μη ιατρικά αναγκαίες επεμβάσεις. Πώς προέκυψε (ήταν ένας αγώνας χρόνων κ.τ.λ.) και πόσο σημαντικό είναι αυτό για τη χώρα μας;

«Όπως μπορεί κανείς να δει στις διεκδικήσεις μας, η απαγόρευση των ιατρικών παρεμβάσεων "κανονικοποίησης" στα ίντερσεξ παιδιά ήταν πρωτεύων καταστατικός μας στόχος, σε μια εποχή που μόνο η Μάλτα είχε μια τέτοια προστατευτική νομοθεσία. Υπήρξε ένας διαρκής αγώνας που ξεκίνησε επίσημα στην Ελληνική Βουλή το 2017, στο πλαίσιο της συζήτησης για την νομική αναγνώριση φύλου (Ν.4491/2017) των τρανς ατόμων, και πέτυχε να εισαχθεί η σχετική διάταξη στο αρχικό άρθρο 7 του νομοσχεδίου, το οποίο άρθρο ωστόσο "εξαφανίστηκε" και αντικαταστάθηκε από "άλλες διατάξεις" μέχρι να φτάσει ο νόμος σε ψήφιση», σχολίασαν αρχικά τα μέλη της Intersex Greece.

Και διευκρίνισαν πως «το 2021 καταθέσαμε σχετικό υπόμνημα στην επιτροπή σύνταξης της Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ και ξανάνοιξε η συζήτηση. Από το 2017 έως το 2022, τρεις επιπλέον ευρωπαϊκές χώρες απαγόρευσαν νομικά τις επεμβάσεις "κανονικοποίησης" φύλου, η Πορτογαλία, η Γερμανία και η Ισλανδία. Το 2022, μετά από πολύμηνη συνεργασία της οργάνωσης μας με το Υπουργείο Υγείας και μετά την κατάθεση των προσωπικών βιωμάτων μας και επιστημονικών δεδομένων στη Βουλή, ψηφίστηκε η απαγόρευση και ποινικοποίηση των ‘κανονικοποιητικών’ επεμβάσεων στα ανήλικα ίντερσεξ άτομα με τα άρθρα 17 ως 20 του Ν. 4958/2022 (ΜΕΡΟΣ Γ΄ ΑΛΛΑΓΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΦΥΛΟΥ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΙΝΤΕΡΣΕΞ ΑΤΟΜΩΝ, ΦΕΚ A 142 – 21.07.2022, «Μεταρρυθμίσεις στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή») (1). Ο νόμος αυτός αποτελεί διεθνές παράδειγμα καλής πρακτικής και ανέβασε τη χώρα μας αρκετές θέσεις ψηλότερα στον χάρτη της ILGA "Rainbow Europe Map 2023", ενώ σίγουρα ανοίγει πεδία για περαιτέρω διεκδικήσεις, όπως η αναγνώριση της ύπαρξής μας από την πολιτεία».

Ο νόμος μπορεί να ψηφίστηκε, ωστόσο, τι γίνεται με την εφαρμογή του; «Αν και αναγνωρίζουμε ότι ο νόμος αυτός αποτελεί μια καλή αρχή, η εφαρμογή του νόμου εκκρεμεί, όπως και η σύσταση της διεπιστημονικής επιτροπής που αυτός προβλέπει. Ήδη γνωρίζουμε περιπτώσεις ίντερσεξ μωρών που μεταφέρονται για τέτοιες επεμβάσεις σε χώρες του εξωτερικού που δεν τις απαγορεύουν ακόμα. Επίσης, είναι απαραίτητο σε αυτό το σημείο να τονίσουμε ότι είναι ζωτικής σημασίας να σταματήσουν οι συστάσεις από γιατρούς για τερματισμούς υγιών και επιθυμητών ίντερσεξ εμβρύων. Γιατί μπορεί οι επεμβάσεις να απαγορεύτηκαν, αλλά αφορούν εν τέλει τα παιδιά που καταφέρνουν να γεννηθούν...

Αυτή η μεγάλη νομική νίκη οφείλεται στο ότι κάποια ίντερσεξ άτομα δεν δέχτηκαν να χωρέσουν στα στεγανά που τους ζητήθηκε να ζήσουν. Οφείλεται στο ότι κάποιοι γονείς αντιστάθηκαν στην πατριαρχική εξουσία και ομοφοβία μιας παρωχημένης και πατροναριστικής ιατρικής και έψαξαν και βρήκαν μόνοι τους απαντήσεις της σύγχρονης επιστήμης. Οφείλεται, επίσης, στα σπουδαία εκείνα άτομα, που ενώ δεν είχαν άμεση σχέση με το θέμα, είχαν την ανθρωπιά και την ευφυΐα να διακρίνουν πέρα από τις κοινωνικές νόρμες και τα στερεότυπα και να σταθούν χωρίς κάποιο αντάλλαγμα δίπλα μας. Μόνο και μόνο γιατί είναι υπέρμαχα της αλήθειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Η επιδίωξη της ορατότητας και οι ενημερωτικές δράσεις

Εύλογα γεννάται το ερώτημα εάν η ελληνική κοινωνία έχει κάνει βήματα προς την «αποδοχή» των ίντερσεξ ατόμων ή εάν είναι ακόμα πολύ πίσω σε αυτό το θέμα.

«Επιδιώκουμε την ορατότητα διαρκώς. Παρότι είμαστε όλα τα άτομα εθελοντικά σε αυτήν την οργάνωση, δεν χάνουμε την παραμικρή πρόσκληση απ’ όπου και να προέρχεται, προκειμένου να επιμορφώσουμε οποιοδήποτε κοινό. Δυστυχώς οι πόροι μας είναι περιορισμένοι, αφού είμαστε ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο και άρα δεν μπορούμε εύκολα να δημιουργήσουμε εκστρατείες ορατότητας. Παραμένουμε πρόθυμα, όμως, σε κάθε ευκαιρία και απαντάμε θετικά σε πανεπιστημιακά τμήματα, επαγγελματικές ενώσεις, οργανώσεις και φορείς που μας προσκαλούν. Στα σχολεία δεν μπορούμε να κάνουμε δράσεις ενημέρωσης, εκτός εάν μας καλέσει ο σύλλογος διδασκόντων.

Επειδή, όμως, είναι εξαιρετικά σημαντικό να εισαχθεί η σύγχρονη γνώση γύρω από το φύλο και τις σχέσεις στα σχολεία, συμμετέχουμε στην καμπάνια «προΧΩΡΑΩ» του Πολύχρωμου Σχολείου για την εισαγωγή του μαθήματος «Συμπεριληπτικής και Ολοκληρωμένης Σεξουαλικής Εκπαίδευσης στα πρότυπα της UNESCO» σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Επίσης, συμμετέχουμε ενεργά στη συγγραφή του επιμορφωτικού υλικού και σε επιμορφώσεις δημοσίων υπαλλήλων (άρα και των εκπαιδευτικών) του προγράμματος που παρέχει το Ινστιτούτο Επιμόρφωσης (ΙΝ.ΕΠ.) του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ), με τίτλο «Διασφάλιση της ισότητας και των δικαιωμάτων των ατόμων της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ+ στη δημόσια διοίκηση».

Η ανατροφοδότηση που παίρνουμε σε κάθε επιμορφωτική μας δράση είναι σταθερά θετική, που σημαίνει πως γίνονται κάποια βήματα όχι μόνο προς την «αποδοχή» αλλά και προς την ουσιαστική συμπερίληψη. Όταν εξηγείς με απλά λόγια στους ανθρώπους, όταν μοιράζεσαι το βίωμα σου, οι άνθρωποι κατανοούν, αντιλαμβάνονται, μετακινούνται, φεύγει ο φόβος και εγκαταλείπουν τα κακοποιητικά στερεότυπα με τα οποία έχουν τυχόν ανατραφεί οι προηγούμενες γενιές. Και κάπως έτσι προχωράμε μπροστά συνολικά ως κοινωνία».

Τα ίντερσεξ άτομα στον αθλητισμό και η ρητορική μίσους γύρω από αυτά

Η συζήτηση περιστράφηκε, όπως ήταν φυσικό, γύρω από τον λοιδορισμό που δέχτηκε η Αλγερινή πυγμάχος Ιμάν Κελίφ στο Παρίσι. Τα μέλη του μη κερδοσκοπικού σωματείου έδωσαν τη δική τους οπτική σχετικά με το εάν τα υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης δίνουν πραγματικό πλεονέκτημα στις ίντερσεξ γυναίκες:

«Τα όρια της τεστοστερόνης ορίζονται από τις αρμόδιες επιτροπές. Ωστόσο, υπάρχουν τυπικές (ΧΧ) γυναίκες, οι οποίες διαθέτουν αρκετά μεγαλύτερη δύναμη από μία ίντερσεξ γυναίκα και απόδειξη γι’ αυτό είναι οι πάμπολλες ήττες της συγκεκριμένης αθλήτριας από ΧΧ γυναίκες. Οπότε το επιχείρημα ότι ‘μια ΧΥ γυναίκα έχει ανδρική δύναμη λόγω αυξημένης Τ’ δεν ισχύει ούτε επιβεβαιώνεται ιατρικά. Ήδη από τη γενετική και τη βιολογία γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχουν ‘ανδρικά’ και ‘γυναικεία’ χρωμοσώματα. Τα χρωμοσώματα από μόνα τους ή οι ορμόνες ή η ανατομία από μόνα τους δεν καθορίζουν κάτι τόσο πολυπαραγοντικό όσο το φύλο μας. 

Όσο για τα όρια της τεστοστερόνης (άλλη ξεκάθαρη διάκριση αυτή, της ΔΟΕ κατά των γυναικών με φυσικά αυξημένη Τ όπως η Κάστερ Σεμένια (2), σήμερα ξέρουμε ότι ανδρογόνα και οιστρογόνα παράγουν όλα τα σώματα, ανεξαρτήτως φύλου. Τα επίπεδα αλλά και η ικανότητα χρήσης των ορμονών από κάθε σώμα διαφέρουν σημαντικά (π.χ. υπάρχουν ΧΧ γυναίκες με φυσικά υψηλότερα ανδρογόνα από τις ΧΥ γυναίκες). Όπως υπάρχουν και ΧΥ γυναίκες με υπερανδρογονισμό, υπάρχουν και ΧΥ γυναίκες με αναισθησία στα ανδρογόνα (δηλ. το σώμα τους δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την Τ που τυχόν παράγουν οι εσωτερικοί τους όρχεις – στην περίπτωση που δεν τους έχουν αφαιρεθεί σε μικρή ηλικία). Άρα (και με δεδομένο το γενικότερο ντόπινγκ στον πρωταθλητισμό) δεν υπάρχουν έως τώρα αξιόπιστα ούτε δίκαια ορμονικά τεστ. Οι περιοριστικοί κανονισμοί της ΙΑΑF (που αν προσέξετε περιορίζουν ΜΟΝΟ τις μη λευκές γυναίκες του Παγκόσμιου Νότου) στηρίζονται σε λανθασμένα στοιχεία εδώ και χρόνια» (3).

Ερωτηθέντα σχετικά με το εάν θεωρούν ότι όλο αυτό το τρανσφοβικό μίσος των τελευταίων ημερών οφείλεται στην άγνοια των ανθρώπων ή στην ερμηνεία του βιολογικού και κοινωνικού φύλου ως δίπολο, απαντούν: 

«Το τρανσφοβικό και ιντερφοβικό μίσος οφείλεται και στα δύο! Η έλλειψη σωστής πληροφόρησης μάς στερεί την καλή διάκριση, ωστόσο, το μίσος προέρχεται κυρίως από το φόβο για αλλαγή και την απώλεια των προνομίων που η πατριαρχική ετεροκανονικότητα έχει προσφέρει. Υποστήκαμε φοβερό ρατσισμό ως κοινότητα αλλά μαζί με εμάς και κάθε cis ή τρανς γυναίκα που δεν είναι λευκή, δυτική ή έχει έκφραση φύλου που δεν αναλογεί στα θηλυκά στερεότυπα που μας έχουν επιβληθεί. 

Χρειάζεται, επίσης, να αναφέρουμε ότι η κοινή γνώμη, αλλά και κάποιες (terf) φεμινίστριες χειραγωγήθηκαν από πολιτικά παιχνίδια εξουσίας εργαλειοποιώντας όχι μόνο την ίντερσεξ κοινότητα αλλά και ευρύτερα την τρανς και την φεμινιστική κοινότητα. Και όπως πολύ εύστοχα καταλήγει η πολιτική επιστημόνισσα και μέλος μας Δήμητρα Τζανάκη σε πρόσφατο άρθρο της ‘εν ολίγοις, αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει δεν είναι τίποτα άλλο από έναν ηθικό πανικό έμφυλης-φυλετικής αξιοκρατίας, όπως και στον Μεσοπόλεμο. Ασκούμε ανθρωποφαγία με όρους ευγονικής, ενάντια σε ό,τι δεν χωράει σε αυτή την τεχνητή ευγονική φυλετική-έμφυλη καθαρότητα, χωρίς καμία προσπάθεια να ιστορικοποιήσουμε αυτό το Ολυμπιακό ιδεώδες.

Η Ιμάν Κελίφ προέτρεψε τους ανθρώπους να τηρήσουν τις Ολυμπιακές αρχές και να αποφύγουν τον εκφοβισμό και το μπούλινγκ. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι τι επιπτώσεις έχουν στα διαφυλικά άτομα τέτοιου είδους συμπεριφορές. «Οι επιπτώσεις είναι καταγεγραμμένες στα ερευνητικά δεδομένα των τελευταίων δεκαετιών που παρατηρούν ότι τα ίντερσεξ παιδιά και έφηβα άτομα -μαζί με τα τρανς- υφίστανται τα υψηλότερα επίπεδα μπούλινγκ στο σχολείο, και σημειώνουν εξαιρετικά υψηλά ποσοστά σχολικής εγκατάλειψης λόγω ακριβώς αυτού του μπούλινγκ. Στην οργάνωσή μας έχουμε παλέψει πολύ τα τελευταία χρόνια ως προς την ενδυνάμωση της κοινότητάς μας που έχει υποφέρει από την άγνοια και το στίγμα. Μαζί με εμάς και οι οικογένειες μας και τα σύμμαχα άτομα που μας πλαισιώνουν», σημείωσαν τα μέλη και συμπλήρωσαν ότι «αυτές οι συμπεριφορές επαληθεύουν τους χειρότερους φόβους για εμάς, φόβους που η κοινωνία και η επιστήμη έσπειραν μέσα μας. 

Επαληθεύουν το ότι για να ζούμε κυρίως με ασφάλεια αλλά και με μία λανθάνουσα αξιοπρέπεια θα πρέπει να κρύβουμε την ύπαρξη μας. Ωστόσο, ό,τι έγινε δε μας βρήκε εντελώς απροετοίμαστα. Έχουμε προλάβει βλέπετε να γνωριστούμε, να ανταλλάξουμε πληροφορίες και να επαληθεύσουμε εν τέλει πόσο φυσιολογικά άτομα είμαστε όσο και να έχουν προσπαθήσει να μας παθολογικοποιήσουν. Γι’ αυτό, λοιπόν, δεν πρόκειται να ξαναπάμε στο περιθώριο που ζούσαμε τόσους αιώνες. Είμαστε εδώ, είμαστε αληθινές και ενδυναμωμένες υπάρξεις και διεκδικούμε όσα δικαιώματα απολαμβάνουν τόσους αιώνες οι άνθρωποι που έχουν γεννηθεί με τυπικά χαρακτηριστικά φύλου. Είναι τραγικό από μόνο του εν έτει 2024 στη Δύση να μιλάμε γι’ αυτά τα θέματα σαν να πρόκειται για κάτι νέο και τερατώδες. Είναι τουλάχιστον απάνθρωπο».

Από την Στέλα Γουόλς -την πρώτη ίντερσεξ Ολυμπιονίκη τη δεκαετία του ’30 που αποδείχθηκε μετά θάνατον ότι είχε διφορούμενα γεννητικά όργανα- στην Αλγερινή πυγμάχο, Ιμάν Κελίφ και στην Λιν Γιου Τινγκ από την Ταϊβάν. Έναν αιώνα, μετά τι έχει αλλάξει, όχι μόνο στο χώρο του αθλητισμού, αλλά και στην κοινωνία γενικότερα και τι μπορεί να γίνει από εδώ και πέρα; 

«Οι αλλαγές δεν είναι μεγάλες, βλέπετε τι συμβαίνει, κάποιες ελάχιστες χώρες θεσπίζουν προστατευτικούς νόμους που μας φέρνουν σε λίγο πιο ισότιμο επίπεδο με όλους τους ανθρώπους, ενώ άλλες απαγορεύουν ακόμη και την αναφορά στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα ή θανατώνουν ΛΟΑΤΚΙ+ ανθρώπους. Στην Αφρική τα ποσοστά βρεφοκτονίας των ίντερσεξ νεογέννητων ήταν ως πρόσφατα ακόμα υψηλά, ενώ στην ‘πολιτισμένη’ Ευρώπη τα ίντερσεξ κυήματα τερματίζονται πριν καν γεννηθούν».

Και κατέληξαν τα μέλη της Intersex Greece λέγοντας: «Ωστόσο, αυτό που έχει αλλάξει και είναι πολύ σημαντικό, είναι η αυξανόμενη ορατότητα της παγκόσμιας ίντερσεξ κοινότητας την τελευταία 20ετία, καθώς και η σύσταση αντίστοιχων τοπικών κοινοτήτων στις περισσότερες χώρες, με όλο και περισσότερους νέους ίντερσεξ ανθρώπους και συμμάχους, με ανοιχτές γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των τοπικών οργανώσεων. Οι ίντερσεξ άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη πλέον βγαίνουν και μιλούν για το βίωμά τους και διεκδικούν τις ζωές τους. Η ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειρίας έχει αποτελέσει το εφαλτήριο των αλλαγών που έρχονται, και για να μη φανταστεί κάποιος ότι οι αλλαγές θα έχουν κάποια κοσμοϊστορική επιρροή στη ζωή του πλανήτη, μιλάμε πάντα για ίση άσκηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Γιατί τα ίντερσεξ δικαιώματα είναι ανθρώπινα δικαιώματα».

Αναφορές:

1. Ν. Πικραμένου. Ίντερσεξ ακτιβισμός και νομική αλλαγή στην Ελλάδα. Άρθρα 17 έως 20 του Νόμου 4958/2022

2. Βλ. Caster Semenya και τη δικαίωση της από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

3. Pielke, R., Tucker, R. & Boye, E. Scientific integrity and the IAAF testosterone regulations. Int Sports Law J 19, 18–26 (2019). https://doi.org/10.1007/s40318-019-00143-w

Η Ιμάν Κελίφ ήταν ένα από τα πρόσωπα που συζητήθηκαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού όχι μόνο για το χρυσό μετάλλιο που κατέκτησε στην πυγμαχία αλλά και για το outing που της έκαναν, ότι είναι «ίντερσεξ άτομο», καθώς γρήγορα βρέθηκε στο επίκεντρο διαμάχης επειδή έχει «ανδρικά χρωμοσώματα».

Η ίδια, μάλιστα, ξέσπασε στις δηλώσεις της μετά την κατάκτηση της πρώτης θέσης, σημειώνοντας πως «είμαι γυναίκα. Μια γυναίκα όπως κάθε άλλη γυναίκα. Γεννήθηκα γυναίκα, έζησα ως γυναίκα, αγωνίστηκα ως γυναίκα. Δεν υπάρχει αμφιβολία».

khelif-carini1.jpg

Το makthes.gr επικοινώνησε με το μη κερδοσκοπικό σωματείο Intersex Greece και ζήτησε από τα μέλη της συλλογικότητας να καταθέσουν τις δικές τους απόψεις σχετικά με το πώς επιβιώνουν μέσα στην κοινωνία τα ίντερσεξ άτομα, αλλά την παρουσία τους στον αθλητισμό.

«Καταρχάς, υπάρχει μεγάλη άγνοια, που προκαλεί φόβο και σύγχυση για το τι είναι ίντερσεξ άτομο» σχολίασαν αρχικά τα μέλη της Intersex Greece για να εξηγήσουν πως «ίντερσεξ είναι ένας όρος-ομπρέλα που περιγράφει τα άτομα που γεννιούνται με μη τυπικά χαρακτηριστικά φύλου (χρωμοσώματα, ορμονικά προφίλ, έσω/έξω ανατομία, γονάδες) που είναι είτε θηλυκά και αρσενικά ταυτόχρονα, είτε όχι απόλυτα θηλυκά ή αρσενικά ή ούτε θηλυκά ούτε αρσενικά, σύμφωνα πάντα με την δυτική ιατρική ταξινόμηση που βλέπει το φύλο απλουστευτικά, ως στεγανό δίπολο. 

Δεν είναι, όμως. Τα χαρακτηριστικά του φύλου μας και τα σώματά μας είναι υγιείς, φυσικές παραλλαγές μέσα στο συνεχές του ανθρώπινου βιολογικού φύλου. Οι παραλλαγές των χαρακτηριστικών φύλου μπορεί να εμφανιστούν προγεννητικά, στη γέννηση, στην παιδική ηλικία, στην εφηβεία ή στην ενηλικίωση. Ένα άτομο μπορεί να μάθει ότι είναι ίντερσεξ σε πολύ νεαρή ηλικία ή μετέπειτα στη ζωή του ή και να μην το μάθει ποτέ. Ίντερσεξ σημαίνει, επίσης, τη ζωντανή εμπειρία των κοινωνικο-πολιτισμικών συνεπειών που υφίστανται οι άνθρωποι που γεννιούνται με σώματα, τα οποία δεν εμπίπτουν στις κανονιστικές νόρμες των ‘αρσενικών’ και ‘θηλυκών’ σωμάτων».

Ποιες είναι, όμως, οι διαφοροποιήσεις των χαρακτηριστικών φύλων; «Υπάρχουν δεκάδες διαφοροποιήσεις των χαρακτηριστικών φύλου. Έως τώρα είναι γνωστές πάνω από 40, καθώς το φύλο μπορεί να αναπτυχθεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Κατά τα άλλα, τα ίντερσεξ άτομα δεν διαφέρουμε από οποιοδήποτε άλλο άτομο στον πλανήτη. Είμαστε καθημερινοί άνθρωποι χωρίς όμως να απολαμβάνουμε ίσα δικαιώματα», τόνισαν τα μέλη για να αναφερθούν στις προκαταλήψεις και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους:

«Δυστυχώς οι παραβιάσεις που αντιμετωπίζουμε είναι πολλές και σημαντικές: από την παθολογικοποίηση των σωμάτων μας και την παραβίαση της σωματικής μας ακεραιότητας με ιατρικές παρεμβάσεις σε παιδική ηλικία χωρίς προσωπική, προηγούμενη, σταθερή και πλήρως ενημερωμένη συγκατάθεση, αντιμετωπίζουμε ψυχολογικό τραύμα και μετατραυματικό στρες έως έλλειψη πρόσβασης σε σχετική ή/και αναγκαία έγκυρη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και ψυχολογική υποστήριξη. 

Ως αποτέλεσμα της έλλειψης νομικής αναγνώρισης και της αορατοποίησής μας από την Πολιτεία, αντιμετωπιζόμαστε (όπως είδαμε πολύ πρόσφατα) ως "παρίες" του φυσιολογικού είτε με οίκτο είτε συχνότερα, με κρυφή απέχθεια, με περαιτέρω αποτελέσματα παρενόχληση, ρητορική μίσους, κακοποίηση, θεσμικές και λεκτικές διακρίσεις».

asset-12-at-4x-300x231.png


Οι επαγγελματίες υγείας και ο ρόλος της Πολιτείας

Αναφορικά με το ποια είναι η συμβολή των επαγγελματιών υγείας, τα μέλη της Intersex Greece ανέφεραν πως «κυρίως επιμορφώνονται από εμάς εκτός εάν κάποιος προσωπικά έχει αποφασίσει να ενημερωθεί μόνος του για την ίντερσεξ κατάσταση. Με εξαίρεση κάποιες λίγες ειδικότητες της ιατρικής, η υπόλοιπη ιατρική κοινότητα βρίσκεται συνήθως σε άγνοια, καθώς στα πανεπιστήμια δεν υπάρχει επαρκής ή έγκυρη και επικαιροποιημένη πληροφορία. Ζητάμε βοήθεια από την επιστήμη της ψυχολογίας και, με ελάχιστες εξαιρέσεις, δε γνωρίζουν επίσης. Ακόμη χειρότερα, στην κοινωνία, αφού δεν χωράμε στο στερεοτυπικό έμφυλο δίπολο, μας αντιλαμβάνονται ως "τέρατα" της φύσης, ενώ η ίντερσεξ κατάσταση είναι μία απολύτως φυσική κατάσταση που υπάρχει από τις αρχές της ανθρωπότητας. Φτάνει να δει κάποιος τον κανιβαλισμό που δέχθηκε η κοινότητα μας αυτές τις μέρες, με αφορμή τον αγώνα της Ιμάν Κελίφ στην Ολυμπιάδα. Φτάνει να ρωτήσετε τον εαυτό σας πώς νιώθετε εσείς γι’ αυτό. Δυστυχώς όλα αυτά συμβαίνουν λόγω άγνοιας, ρατσισμού και παραπληροφόρησης».

Όσον αφορά στις ενέργειες που θα πρέπει να γίνουν για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης, τα μέλη ήταν κατηγορηματικά:

«Ζητάμε να ενεργοποιηθεί η Πολιτεία ως προς την επιμόρφωση σε θέματα φύλου και σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Εμείς ως ίντερσεξ άτομα ξεπερνάμε κάθε μέρα τους εαυτούς μας, τα συναισθήματα που μας δημιουργεί η ματαίωση της ύπαρξής μας από την κοινωνία, έχουμε συσπειρωθεί και ενδυναμωθεί και παλεύουμε γι’ αυτήν την επιμόρφωση, κάνοντας ουσιαστικά τη δουλειά της Πολιτείας, όμως, χωρίς να είναι υποχρέωση δική μας. Να επιμορφώνουμε, δηλαδή, τον κόσμο επειδή δε γεννηθήκαμε με τυπικά χαρακτηριστικά φύλου».

«Ο νόμος του 2022 αποτελεί μια μεγάλη νίκη»

Από τον Ιούλιο του 2022, η Ελλάδα έγινε η πέμπτη χώρα που απέκτησε προστατευτικό νόμο για τα ανήλικα ίντερσεξ παιδιά, ώστε να μην υποβάλλονται σε μη ιατρικά αναγκαίες επεμβάσεις. Πώς προέκυψε (ήταν ένας αγώνας χρόνων κ.τ.λ.) και πόσο σημαντικό είναι αυτό για τη χώρα μας;

«Όπως μπορεί κανείς να δει στις διεκδικήσεις μας, η απαγόρευση των ιατρικών παρεμβάσεων "κανονικοποίησης" στα ίντερσεξ παιδιά ήταν πρωτεύων καταστατικός μας στόχος, σε μια εποχή που μόνο η Μάλτα είχε μια τέτοια προστατευτική νομοθεσία. Υπήρξε ένας διαρκής αγώνας που ξεκίνησε επίσημα στην Ελληνική Βουλή το 2017, στο πλαίσιο της συζήτησης για την νομική αναγνώριση φύλου (Ν.4491/2017) των τρανς ατόμων, και πέτυχε να εισαχθεί η σχετική διάταξη στο αρχικό άρθρο 7 του νομοσχεδίου, το οποίο άρθρο ωστόσο "εξαφανίστηκε" και αντικαταστάθηκε από "άλλες διατάξεις" μέχρι να φτάσει ο νόμος σε ψήφιση», σχολίασαν αρχικά τα μέλη της Intersex Greece.

Και διευκρίνισαν πως «το 2021 καταθέσαμε σχετικό υπόμνημα στην επιτροπή σύνταξης της Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ και ξανάνοιξε η συζήτηση. Από το 2017 έως το 2022, τρεις επιπλέον ευρωπαϊκές χώρες απαγόρευσαν νομικά τις επεμβάσεις "κανονικοποίησης" φύλου, η Πορτογαλία, η Γερμανία και η Ισλανδία. Το 2022, μετά από πολύμηνη συνεργασία της οργάνωσης μας με το Υπουργείο Υγείας και μετά την κατάθεση των προσωπικών βιωμάτων μας και επιστημονικών δεδομένων στη Βουλή, ψηφίστηκε η απαγόρευση και ποινικοποίηση των ‘κανονικοποιητικών’ επεμβάσεων στα ανήλικα ίντερσεξ άτομα με τα άρθρα 17 ως 20 του Ν. 4958/2022 (ΜΕΡΟΣ Γ΄ ΑΛΛΑΓΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΦΥΛΟΥ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΙΝΤΕΡΣΕΞ ΑΤΟΜΩΝ, ΦΕΚ A 142 – 21.07.2022, «Μεταρρυθμίσεις στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή») (1). Ο νόμος αυτός αποτελεί διεθνές παράδειγμα καλής πρακτικής και ανέβασε τη χώρα μας αρκετές θέσεις ψηλότερα στον χάρτη της ILGA "Rainbow Europe Map 2023", ενώ σίγουρα ανοίγει πεδία για περαιτέρω διεκδικήσεις, όπως η αναγνώριση της ύπαρξής μας από την πολιτεία».

Ο νόμος μπορεί να ψηφίστηκε, ωστόσο, τι γίνεται με την εφαρμογή του; «Αν και αναγνωρίζουμε ότι ο νόμος αυτός αποτελεί μια καλή αρχή, η εφαρμογή του νόμου εκκρεμεί, όπως και η σύσταση της διεπιστημονικής επιτροπής που αυτός προβλέπει. Ήδη γνωρίζουμε περιπτώσεις ίντερσεξ μωρών που μεταφέρονται για τέτοιες επεμβάσεις σε χώρες του εξωτερικού που δεν τις απαγορεύουν ακόμα. Επίσης, είναι απαραίτητο σε αυτό το σημείο να τονίσουμε ότι είναι ζωτικής σημασίας να σταματήσουν οι συστάσεις από γιατρούς για τερματισμούς υγιών και επιθυμητών ίντερσεξ εμβρύων. Γιατί μπορεί οι επεμβάσεις να απαγορεύτηκαν, αλλά αφορούν εν τέλει τα παιδιά που καταφέρνουν να γεννηθούν...

Αυτή η μεγάλη νομική νίκη οφείλεται στο ότι κάποια ίντερσεξ άτομα δεν δέχτηκαν να χωρέσουν στα στεγανά που τους ζητήθηκε να ζήσουν. Οφείλεται στο ότι κάποιοι γονείς αντιστάθηκαν στην πατριαρχική εξουσία και ομοφοβία μιας παρωχημένης και πατροναριστικής ιατρικής και έψαξαν και βρήκαν μόνοι τους απαντήσεις της σύγχρονης επιστήμης. Οφείλεται, επίσης, στα σπουδαία εκείνα άτομα, που ενώ δεν είχαν άμεση σχέση με το θέμα, είχαν την ανθρωπιά και την ευφυΐα να διακρίνουν πέρα από τις κοινωνικές νόρμες και τα στερεότυπα και να σταθούν χωρίς κάποιο αντάλλαγμα δίπλα μας. Μόνο και μόνο γιατί είναι υπέρμαχα της αλήθειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Η επιδίωξη της ορατότητας και οι ενημερωτικές δράσεις

Εύλογα γεννάται το ερώτημα εάν η ελληνική κοινωνία έχει κάνει βήματα προς την «αποδοχή» των ίντερσεξ ατόμων ή εάν είναι ακόμα πολύ πίσω σε αυτό το θέμα.

«Επιδιώκουμε την ορατότητα διαρκώς. Παρότι είμαστε όλα τα άτομα εθελοντικά σε αυτήν την οργάνωση, δεν χάνουμε την παραμικρή πρόσκληση απ’ όπου και να προέρχεται, προκειμένου να επιμορφώσουμε οποιοδήποτε κοινό. Δυστυχώς οι πόροι μας είναι περιορισμένοι, αφού είμαστε ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο και άρα δεν μπορούμε εύκολα να δημιουργήσουμε εκστρατείες ορατότητας. Παραμένουμε πρόθυμα, όμως, σε κάθε ευκαιρία και απαντάμε θετικά σε πανεπιστημιακά τμήματα, επαγγελματικές ενώσεις, οργανώσεις και φορείς που μας προσκαλούν. Στα σχολεία δεν μπορούμε να κάνουμε δράσεις ενημέρωσης, εκτός εάν μας καλέσει ο σύλλογος διδασκόντων.

Επειδή, όμως, είναι εξαιρετικά σημαντικό να εισαχθεί η σύγχρονη γνώση γύρω από το φύλο και τις σχέσεις στα σχολεία, συμμετέχουμε στην καμπάνια «προΧΩΡΑΩ» του Πολύχρωμου Σχολείου για την εισαγωγή του μαθήματος «Συμπεριληπτικής και Ολοκληρωμένης Σεξουαλικής Εκπαίδευσης στα πρότυπα της UNESCO» σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Επίσης, συμμετέχουμε ενεργά στη συγγραφή του επιμορφωτικού υλικού και σε επιμορφώσεις δημοσίων υπαλλήλων (άρα και των εκπαιδευτικών) του προγράμματος που παρέχει το Ινστιτούτο Επιμόρφωσης (ΙΝ.ΕΠ.) του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ), με τίτλο «Διασφάλιση της ισότητας και των δικαιωμάτων των ατόμων της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ+ στη δημόσια διοίκηση».

Η ανατροφοδότηση που παίρνουμε σε κάθε επιμορφωτική μας δράση είναι σταθερά θετική, που σημαίνει πως γίνονται κάποια βήματα όχι μόνο προς την «αποδοχή» αλλά και προς την ουσιαστική συμπερίληψη. Όταν εξηγείς με απλά λόγια στους ανθρώπους, όταν μοιράζεσαι το βίωμα σου, οι άνθρωποι κατανοούν, αντιλαμβάνονται, μετακινούνται, φεύγει ο φόβος και εγκαταλείπουν τα κακοποιητικά στερεότυπα με τα οποία έχουν τυχόν ανατραφεί οι προηγούμενες γενιές. Και κάπως έτσι προχωράμε μπροστά συνολικά ως κοινωνία».

Τα ίντερσεξ άτομα στον αθλητισμό και η ρητορική μίσους γύρω από αυτά

Η συζήτηση περιστράφηκε, όπως ήταν φυσικό, γύρω από τον λοιδορισμό που δέχτηκε η Αλγερινή πυγμάχος Ιμάν Κελίφ στο Παρίσι. Τα μέλη του μη κερδοσκοπικού σωματείου έδωσαν τη δική τους οπτική σχετικά με το εάν τα υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης δίνουν πραγματικό πλεονέκτημα στις ίντερσεξ γυναίκες:

«Τα όρια της τεστοστερόνης ορίζονται από τις αρμόδιες επιτροπές. Ωστόσο, υπάρχουν τυπικές (ΧΧ) γυναίκες, οι οποίες διαθέτουν αρκετά μεγαλύτερη δύναμη από μία ίντερσεξ γυναίκα και απόδειξη γι’ αυτό είναι οι πάμπολλες ήττες της συγκεκριμένης αθλήτριας από ΧΧ γυναίκες. Οπότε το επιχείρημα ότι ‘μια ΧΥ γυναίκα έχει ανδρική δύναμη λόγω αυξημένης Τ’ δεν ισχύει ούτε επιβεβαιώνεται ιατρικά. Ήδη από τη γενετική και τη βιολογία γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχουν ‘ανδρικά’ και ‘γυναικεία’ χρωμοσώματα. Τα χρωμοσώματα από μόνα τους ή οι ορμόνες ή η ανατομία από μόνα τους δεν καθορίζουν κάτι τόσο πολυπαραγοντικό όσο το φύλο μας. 

Όσο για τα όρια της τεστοστερόνης (άλλη ξεκάθαρη διάκριση αυτή, της ΔΟΕ κατά των γυναικών με φυσικά αυξημένη Τ όπως η Κάστερ Σεμένια (2), σήμερα ξέρουμε ότι ανδρογόνα και οιστρογόνα παράγουν όλα τα σώματα, ανεξαρτήτως φύλου. Τα επίπεδα αλλά και η ικανότητα χρήσης των ορμονών από κάθε σώμα διαφέρουν σημαντικά (π.χ. υπάρχουν ΧΧ γυναίκες με φυσικά υψηλότερα ανδρογόνα από τις ΧΥ γυναίκες). Όπως υπάρχουν και ΧΥ γυναίκες με υπερανδρογονισμό, υπάρχουν και ΧΥ γυναίκες με αναισθησία στα ανδρογόνα (δηλ. το σώμα τους δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την Τ που τυχόν παράγουν οι εσωτερικοί τους όρχεις – στην περίπτωση που δεν τους έχουν αφαιρεθεί σε μικρή ηλικία). Άρα (και με δεδομένο το γενικότερο ντόπινγκ στον πρωταθλητισμό) δεν υπάρχουν έως τώρα αξιόπιστα ούτε δίκαια ορμονικά τεστ. Οι περιοριστικοί κανονισμοί της ΙΑΑF (που αν προσέξετε περιορίζουν ΜΟΝΟ τις μη λευκές γυναίκες του Παγκόσμιου Νότου) στηρίζονται σε λανθασμένα στοιχεία εδώ και χρόνια» (3).

Ερωτηθέντα σχετικά με το εάν θεωρούν ότι όλο αυτό το τρανσφοβικό μίσος των τελευταίων ημερών οφείλεται στην άγνοια των ανθρώπων ή στην ερμηνεία του βιολογικού και κοινωνικού φύλου ως δίπολο, απαντούν: 

«Το τρανσφοβικό και ιντερφοβικό μίσος οφείλεται και στα δύο! Η έλλειψη σωστής πληροφόρησης μάς στερεί την καλή διάκριση, ωστόσο, το μίσος προέρχεται κυρίως από το φόβο για αλλαγή και την απώλεια των προνομίων που η πατριαρχική ετεροκανονικότητα έχει προσφέρει. Υποστήκαμε φοβερό ρατσισμό ως κοινότητα αλλά μαζί με εμάς και κάθε cis ή τρανς γυναίκα που δεν είναι λευκή, δυτική ή έχει έκφραση φύλου που δεν αναλογεί στα θηλυκά στερεότυπα που μας έχουν επιβληθεί. 

Χρειάζεται, επίσης, να αναφέρουμε ότι η κοινή γνώμη, αλλά και κάποιες (terf) φεμινίστριες χειραγωγήθηκαν από πολιτικά παιχνίδια εξουσίας εργαλειοποιώντας όχι μόνο την ίντερσεξ κοινότητα αλλά και ευρύτερα την τρανς και την φεμινιστική κοινότητα. Και όπως πολύ εύστοχα καταλήγει η πολιτική επιστημόνισσα και μέλος μας Δήμητρα Τζανάκη σε πρόσφατο άρθρο της ‘εν ολίγοις, αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει δεν είναι τίποτα άλλο από έναν ηθικό πανικό έμφυλης-φυλετικής αξιοκρατίας, όπως και στον Μεσοπόλεμο. Ασκούμε ανθρωποφαγία με όρους ευγονικής, ενάντια σε ό,τι δεν χωράει σε αυτή την τεχνητή ευγονική φυλετική-έμφυλη καθαρότητα, χωρίς καμία προσπάθεια να ιστορικοποιήσουμε αυτό το Ολυμπιακό ιδεώδες.

Η Ιμάν Κελίφ προέτρεψε τους ανθρώπους να τηρήσουν τις Ολυμπιακές αρχές και να αποφύγουν τον εκφοβισμό και το μπούλινγκ. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι τι επιπτώσεις έχουν στα διαφυλικά άτομα τέτοιου είδους συμπεριφορές. «Οι επιπτώσεις είναι καταγεγραμμένες στα ερευνητικά δεδομένα των τελευταίων δεκαετιών που παρατηρούν ότι τα ίντερσεξ παιδιά και έφηβα άτομα -μαζί με τα τρανς- υφίστανται τα υψηλότερα επίπεδα μπούλινγκ στο σχολείο, και σημειώνουν εξαιρετικά υψηλά ποσοστά σχολικής εγκατάλειψης λόγω ακριβώς αυτού του μπούλινγκ. Στην οργάνωσή μας έχουμε παλέψει πολύ τα τελευταία χρόνια ως προς την ενδυνάμωση της κοινότητάς μας που έχει υποφέρει από την άγνοια και το στίγμα. Μαζί με εμάς και οι οικογένειες μας και τα σύμμαχα άτομα που μας πλαισιώνουν», σημείωσαν τα μέλη και συμπλήρωσαν ότι «αυτές οι συμπεριφορές επαληθεύουν τους χειρότερους φόβους για εμάς, φόβους που η κοινωνία και η επιστήμη έσπειραν μέσα μας. 

Επαληθεύουν το ότι για να ζούμε κυρίως με ασφάλεια αλλά και με μία λανθάνουσα αξιοπρέπεια θα πρέπει να κρύβουμε την ύπαρξη μας. Ωστόσο, ό,τι έγινε δε μας βρήκε εντελώς απροετοίμαστα. Έχουμε προλάβει βλέπετε να γνωριστούμε, να ανταλλάξουμε πληροφορίες και να επαληθεύσουμε εν τέλει πόσο φυσιολογικά άτομα είμαστε όσο και να έχουν προσπαθήσει να μας παθολογικοποιήσουν. Γι’ αυτό, λοιπόν, δεν πρόκειται να ξαναπάμε στο περιθώριο που ζούσαμε τόσους αιώνες. Είμαστε εδώ, είμαστε αληθινές και ενδυναμωμένες υπάρξεις και διεκδικούμε όσα δικαιώματα απολαμβάνουν τόσους αιώνες οι άνθρωποι που έχουν γεννηθεί με τυπικά χαρακτηριστικά φύλου. Είναι τραγικό από μόνο του εν έτει 2024 στη Δύση να μιλάμε γι’ αυτά τα θέματα σαν να πρόκειται για κάτι νέο και τερατώδες. Είναι τουλάχιστον απάνθρωπο».

Από την Στέλα Γουόλς -την πρώτη ίντερσεξ Ολυμπιονίκη τη δεκαετία του ’30 που αποδείχθηκε μετά θάνατον ότι είχε διφορούμενα γεννητικά όργανα- στην Αλγερινή πυγμάχο, Ιμάν Κελίφ και στην Λιν Γιου Τινγκ από την Ταϊβάν. Έναν αιώνα, μετά τι έχει αλλάξει, όχι μόνο στο χώρο του αθλητισμού, αλλά και στην κοινωνία γενικότερα και τι μπορεί να γίνει από εδώ και πέρα; 

«Οι αλλαγές δεν είναι μεγάλες, βλέπετε τι συμβαίνει, κάποιες ελάχιστες χώρες θεσπίζουν προστατευτικούς νόμους που μας φέρνουν σε λίγο πιο ισότιμο επίπεδο με όλους τους ανθρώπους, ενώ άλλες απαγορεύουν ακόμη και την αναφορά στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα ή θανατώνουν ΛΟΑΤΚΙ+ ανθρώπους. Στην Αφρική τα ποσοστά βρεφοκτονίας των ίντερσεξ νεογέννητων ήταν ως πρόσφατα ακόμα υψηλά, ενώ στην ‘πολιτισμένη’ Ευρώπη τα ίντερσεξ κυήματα τερματίζονται πριν καν γεννηθούν».

Και κατέληξαν τα μέλη της Intersex Greece λέγοντας: «Ωστόσο, αυτό που έχει αλλάξει και είναι πολύ σημαντικό, είναι η αυξανόμενη ορατότητα της παγκόσμιας ίντερσεξ κοινότητας την τελευταία 20ετία, καθώς και η σύσταση αντίστοιχων τοπικών κοινοτήτων στις περισσότερες χώρες, με όλο και περισσότερους νέους ίντερσεξ ανθρώπους και συμμάχους, με ανοιχτές γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των τοπικών οργανώσεων. Οι ίντερσεξ άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη πλέον βγαίνουν και μιλούν για το βίωμά τους και διεκδικούν τις ζωές τους. Η ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειρίας έχει αποτελέσει το εφαλτήριο των αλλαγών που έρχονται, και για να μη φανταστεί κάποιος ότι οι αλλαγές θα έχουν κάποια κοσμοϊστορική επιρροή στη ζωή του πλανήτη, μιλάμε πάντα για ίση άσκηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Γιατί τα ίντερσεξ δικαιώματα είναι ανθρώπινα δικαιώματα».

Αναφορές:

1. Ν. Πικραμένου. Ίντερσεξ ακτιβισμός και νομική αλλαγή στην Ελλάδα. Άρθρα 17 έως 20 του Νόμου 4958/2022

2. Βλ. Caster Semenya και τη δικαίωση της από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

3. Pielke, R., Tucker, R. & Boye, E. Scientific integrity and the IAAF testosterone regulations. Int Sports Law J 19, 18–26 (2019). https://doi.org/10.1007/s40318-019-00143-w

ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία