... και όπως θα είναι … αύριο.

Το σχέδιο αναμόρφωσης της σκεπαστής αγοράς έχει αναλάβει το αρχιτεκτονικό γραφείο SPARCH/Σακελλαρίδου-Παπανικολάου, με σύμβουλο την ειδική στην αποκατάσταση μνημείων Κλεοπάτρα Θεολογίδου. Τους φωτισμούς θα επιμεληθεί η σχεδιάστρια φωτισμού Ελευθερία Ντεκώ, γνωστή για το φωτισμό σε εκατοντάδες παραστάσεις για θέατρο, μουσική και χορό, όπερα και εικαστικές εγκαταστάσεις.

1. Το υπόγειο:Φέρων οργανισμός για άλλα εκατό χρόνια

Η κεντρική αγορά τροφίμων ή Μοδιάνο, όπως έμεινε να λέγεται από το όνομα του ιδιοκτήτη της, πολιτικού μηχανικού Ελί Μοδιάνο, σχεδιάστηκε το 1922 από τον ίδιο και τον αρχιτέκτονα Ζακ Ολιφάν. Από το 1925, οπότε και άρχισε να λειτουργεί, μέχρι και σήμερα δεν είχε συντηρηθεί ποτέ, με εξαίρεση μία εμβαλωματική παρέμβαση στη στέγη, την περίοδο της πολιτιστικής πρωτεύουσας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το υπόγειο να βρίσκεται σε πολύ κακή κατάσταση. 

Τα σημάδια από τη φθορά του χρόνου είναι εμφανή και ήταν θέμα τύχης που δεν έγινε κάποιο ατύχημα. Τα δοκάρια και τα υποστυλώματα όπου στηρίζεται η πλάκα του ισογείου έχουν διαβρωθεί, με αποτέλεσμα να χάσουν τη στατική τους ικανότητα. Εξάλλου, τα προβλήματα στατικότητας καταγράφηκαν στα πορίσματα της Εφορείας Νεότερων Μνημείων Θεσσαλονίκης, της πολεοδομίας αλλά και σε επιτόπιο έλεγχο από κλιμάκιο του ΚΣΝΜ.

Το κτίριο χρειάζεται σημαντικές παρεμβάσεις στον φέροντα οργανισμό. Πρόκειται για εργασίες αφανείς στο κοινό, αλλά πολύ σημαντικές. «Θα χρειαστεί χρόνος, χρήμα, εξειδικευμένη γνώση και υλικά για την ενίσχυση του φέροντος οργανισμού, ώστε να κρατήσει άλλα 100 χρόνια. Δεν γίνεται ένα μπάλωμα» εξηγεί στη «ΜτΚ» η επικεφαλής της ομάδας αρχιτεκτόνων Μόρφω Παπανικολάου.

Ο υπόγειος χώρος καλύπτει μια επιφάνεια 2.500 τ.μ., που θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση της αγοράς τροφίμων. Κάθε κατάστημα του ισογείου θα έχει ακριβώς από κάτω τη δική του αποθήκη και για μανάβικα, κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία κτλ. θα υπάρχουν και ψυκτικοί θάλαμοι. Η πρόσβαση θα γίνεται από μια ράμπα που υπάρχει στο πλάι της Μοδιάνο, από την πλευρά που γειτνιάζει με τη Νέα Αγορά, αλλά και μέσω ανελκυστήρων και κλιμακοστασίου. Θα εγκατασταθεί σύστημα αποκομιδής απορριμμάτων και μηχανισμός τροφοδοσίας των καταστημάτων.

2. Το ισόγειο: Μια σύγχρονη αγορά με τα σημάδια του παρελθόντος

Πρότυπο για τη λειτουργία της Μοδιάνο θα είναι οι αγορές Σεν Μιγκέλ στη Μαδρίτη και Λα Μποκερία στη Βαρκελόνη. Πρόκειται για δύο από τις πιο γνωστές κλειστές αγορές σε όλη την Ευρώπη, όπου όχι μόνο πωλούνται τρόφιμα αλλά λειτουργούν και χώροι εστίασης, που σφύζουν από ζωή και προσελκύουν όχι μόνο τους ντόπιους για τα ψώνια τους αλλά και χιλιάδες τουρίστες. 

Έτσι και η Μοδιάνο, θα φιλοξενεί καταστήματα τροφίμων αλλά και καταστήματα εστίασης- από street food μέχρι wine bar- τα οποία θα έχουν μια μοντέρνα αισθητική. Τα καταστήματα θα οργανωθούν σε «γειτονιές» ομοειδών προϊόντων.

«Η νέα Μοδιάνο θα έχει όλα τα στοιχεία της αγοράς τροφίμων όπως την ξέραμε, δεν θέλαμε να υπάρχει ένα ‘πριν’ και ‘μετά’, αλλά να δείξουμε ότι το κτίριο έχει συνέχεια. Θέλουμε ο επισκέπτης να καταλαβαίνει ότι κουβαλά ιστορία και βιωματικές εμπειρίες, χωρίς όμως να κάνουμε καρικατούρα της αγοράς του 1925. Θέλουμε να αναδείξουμε ότι ο χρόνος προσθέτει ποιότητες και ιστορία» σημειώνει η κ. Παπανικολάου. 

Για παράδειγμα, για αυτόν το λόγο οι όψεις της αγοράς Μοδιάνο θα εξυγιανθούν χωρίς να καλυφθούν τα σημάδια από σφαίρες που υπάρχουν στη μία από τις προσόψεις, που εικάζεται ότι είναι από την περίοδο της Εαμοκρατιας.

Θα τοποθετηθούν νέα κλιμακοστάσια και ασανσέρ στους πύργους του κτιρίου, νέες μηχανολογικές εγκαταστάσεις και κεντρικό σύστημα εξαερισμού για την αγορά και τα εστιατόρια. Στους δύο εξώστες θα λειτουργήσουν χώροι εστίασης, όπως και πριν από μερικά χρόνια.

3. Η υπέργεια γέφυρα: Μια εναέρια πλατεία

Η ιδιαιτερότητα της Μοδιάνο είναι ότι πάνω, ανάμεσα από τις οροφές των καταστημάτων και τη στέγη, μεσολαβεί κενός χώρος. Η αρχιτεκτονική καινοτομία της αγοράς θα είναι ότι πάνω στις «ταράτσες» των καταστημάτων θα δημιουργηθεί ένα ενιαίο ξύλινο δάπεδο, με ανοίγματα για να βλέπει κανείς την κίνηση στο ισόγειο και με γέφυρες για να περνά από τη μια πλευρά στην άλλη. «Αυτός ο άδειος χώρος είναι και το μεγαλείο της αγοράς. 

Προσπαθήσαμε να τον χρησιμοποιήσουμε, ώστε εκεί ο κόσμος να κάνει κι άλλα πράγματα εκτός από τα ψώνια του. Αυτός ο νέος χώρος θα λειτουργεί ως χώρος διέλευσης από τη μια άκρη της αγοράς στην άλλη, ως χώρος για μια στάση για χαλάρωση αλλά και ως χώρος όπου θα μπορούσαν να φιλοξενηθούν και διαφόρων ειδών δρώμενα, όπως μια μικρή συναυλία ή μια παρουσίαση βιβλίου. 

Θα είναι σαν δρόμος της πόλης, σαν μια υπερυψωμένη πλατεία, με καθιστικά και χώρους στάσης και θα λειτουργεί σαν πέρασμα» όπως εξηγεί η κ. Παπανικολάου.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 5-6 Ιανουαρίου 2019