ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η πραγματικότητα επαληθεύει τη μυθιστορηματική έμπνευση

Στο βιβλίο του Δημήτρη Ψαθόπουλου «Ένα βιολί στο χρώμα του πάγου» - Τι λέει ο συγγραφέας

 20/02/2021 08:00

Η πραγματικότητα επαληθεύει τη μυθιστορηματική έμπνευση

Κυριακή Τσολάκη

Ένα έγχορδο και μια ψυχρή απόχρωση συναντιούνται σε έναν τίτλο… Τι μπορεί αυτός να φέρνει μαζί του; Το πρώτο μυθιστόρημα του Δημήτρη Ψαθόπουλου «Ένα βιολί στο χρώμα του πάγου».

Πρωτότυπος και ευρηματικός, τον «υπέδειξε» στον συγγραφέα η ίδια η ιστορία. «Από τη μια το βιολί, ένα ευγενές μουσικό όργανο που παραπέμπει σε υψηλής ποιότητας αισθητική και από την άλλη το χρώμα του πάγου, ψυχρό και σκληρό, όπως οι ανθρώπινες σχέσεις και οι καταστάσεις που περιγράφονται. Το βιολί βρίσκεται νοερά παρόν σε κάθε σκηνή του έργου. Συνιστά τον καταλύτη της πλοκής, την κινητήριο δύναμη που σπρώχνει τις εξελίξεις. Οι ήρωες σχεδιάζουν, αποφασίζουν και ενεργούν πάντα υπό τη σκιά του λευκού βιολιού, το οποίο τελικά αποτελεί την αφορμή για να ξεδιπλωθεί η προσωπικότητά τους μέσα από τις σελίδες. Το φινάλε της ιστορίας βρίσκει το βιολί ανέπαφο, αναλλοίωτο, στην ουσία περιττό, όπως λειτουργούν πάντα οι καταλύτες, ενώ γύρω από αυτό οι ισορροπίες έχουν αλλάξει καθοριστικά», λέει στο makthes.gr ο Δημήτρης Ψαθόπουλος.

Στις σελίδες του βιβλίου ο αναγνώστης βρίσκει όλα τα στοιχεία μιας αστυνομικής ιστορίας. «Ένα πολύτιμο φορτίο, άνθρωποι του υποκόσμου ικανοί για όλα, κάποιοι άλλοι που μπροστά στην απόγνωση προδίδουν τις αρχές τους και ένα παράτολμο σχέδιο εξαπάτησης που μοιάζει να πετυχαίνει, αλλά πάλι μπορεί και όχι…. Η φιλοδοξία μου ωστόσο ήταν αυτή η αστυνομική πλοκή να χρησιμεύσει ως αφορμή για να τεθούν κάποιοι προβληματισμοί σχετικά με τα όρια του ατομικισμού και την ευθύνη του καθένα μέσα στην κοινωνία όπου βρίσκεται. Κατά πόσο τελικά η εγωκεντρική συμπεριφορά μπορεί να ευνοήσει μακροπρόθεσμα το άτομο, εφόσον με τις ενέργειές του βλάπτει το σύνολο του οποίου αποτελεί μέρος», επισημαίνει ο συγγραφέας.

bioli.jpg


Η ζωή ξεπερνάει τη φαντασία 

Στο μυθιστόρημα γίνεται λόγος για μια χρεοκοπημένη χώρα που έχει σταματήσει τις εισαγωγές και μαστίζεται από μια θανατηφόρα γρίπη σε συνδυασμό με μια παρτίδα εμβολίων που μεταφέρει μια μεραρχία Αμερικανών. Οι ομοιότητες με την πραγματικότητα που ζούμε είναι έντονες, ωστόσο, όσο παράξενο κι αν φαίνεται, η ιστορία γράφτηκε πριν τέσσερα χρόνια. «Σκοπός μου ήταν να τοποθετήσω τους ήρωες σε μια εφιαλτική συνθήκη μέσα στην οποία εκείνοι θα ανακαλύψουν τα όρια τους και θα αναγκαστούν να κάνουν επιλογές που θα τους φέρουν αντιμέτωπους με τον χαρακτήρα τους. Χρησιμοποίησα λοιπόν μια οικονομική κρίση, που ως κάτοικος της χώρας μας τα τελευταία χρόνια είχα πολλά στοιχεία για να αντλήσω, σε συνδυασμό με μια υγειονομική καταστροφή με παγκόσμιες διαστάσεις, Όταν η ιστορία με τον covid έκανε την εμφάνισή της, εντυπωσιάστηκα και ο ίδιος από το μέγεθος της σύμπτωσης, η οποία μου έδωσε την ευκαιρία να εξακριβώσω το κατά πόσο η πραγματικότητα θα επαληθεύσει μια μυθιστορηματική έμπνευση. Κάποια στιγμιότυπα που σκόπιμα περιγράφηκαν ακραία στην ιστορία μου και εξυπηρετούσαν κυρίως στο να αποτυπωθεί με γκροτέσκα διάθεση η υπερβολή της κατάστασης και η υστερία του κόσμου, τελικά επιβεβαιώθηκαν με εκπληκτική ακρίβεια και ενσωματώθηκαν στην καθημερινότητά μας. Για μια ακόμα φορά, λοιπόν, δικαιώθηκε η άποψη ότι η ζωή τελικά ξεπερνάει τη φαντασία».

psathopoylos.jpg
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΘΟΠΟΥΛΟΣ

Το επόμενο βιβλίο για την υπόθεση Πολκ

Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη, ο Δημήτρης Ψαθόπουλος είναι πτυχιούχος Φαρμακευτικής του ΑΠΘ, αλλά σπούδασε και Δημιουργική Γραφή στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Σήμερα εργάζεται ως φαρμακοποιός και παράλληλα γράφει. Αυτό είναι το πρώτο του μυθιστόρημα. «Πάντα πίστευα ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνο ένα πράγμα. Μπορεί να συνδυάσει ταυτόχρονα δεξιότητες και ενδιαφέροντα που ενδεχομένως να φαίνονται ασύνδετα μεταξύ τους. Η ιδιότητα του φαρμακοποιού εξυπηρετεί τον βιοπορισμό μου, ενώ η συγγραφή είναι ένα μεράκι που αφορά τη συναισθηματική μου ανάταση και τη γαλήνη της ψυχής. Είναι δυο ξεχωριστές συνθήκες που φροντίζω να διαχωρίζω στεγανά. Αυτό πάντως που προσπαθώ να αποφύγω είναι να αντιμετωπίζω τη συγγραφή ως υποχρέωση· ως ένα καθήκον που οφείλω να φέρω εις πέρας. Θεωρώ ότι ο συγγραφέας και γενικά ο δημιουργός οφείλει να κάνει το κέφι του, για να μπορεί να απολαμβάνει το έργο του πρώτα ο ίδιος».

Μετά το βιβλίο αυτό έχει στο μυαλό του ένα μυθιστόρημα βασισμένο σε μια ιστορία που ταλαιπώρησε την πόλη μας την εποχή του εμφυλίου: την υπόθεση Πόλκ. Εξάλλου είχε ασχοληθεί παλαιότερα με αυτό το θέμα στο πλαίσιο ενός διαγωνισμού θεατρικής γραφής του ΚΘΒΕ με το έργο “Άγνωστες Λέξεις” που απέσπασε την τιμητική διάκριση.

«Η Θεσσαλονίκη το 1948 ήταν ένα κοσμοπολίτικο σταυροδρόμι, όπου οι νικητές του β’ παγκοσμίου πολέμου ανταγωνίζονταν με σκοτεινά πολιτικά παιχνίδια προσπαθώντας να παγιώσουν μια ισορροπία επιρροής και εξουσίας. Με την ελληνική κυβέρνηση να ψάχνει να οργανωθεί μετά τον πόλεμο, τις ξένες μυστικές υπηρεσίες να εξυφαίνουν δολοπλοκίες και τον αντάρτικο στρατό να έχει στρατοπεδεύσει μερικά χιλιόμετρα πιο πέρα, η πόλη έμοιαζε με καμίνι που κοχλάζει. Η δολοφονία ενός ενοχλητικού Αμερικανού δημοσιογράφου που είχε επισκεφτεί την συμπρωτεύουσα προκειμένου να βρει τρόπο να πάρει συνέντευξη από τον αρχηγό των ανταρτών, έρχεται να ταράξει το ήδη εκρηκτικό κλίμα. Η υπόθεση Πολκ έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας συναρπαστικής νουάρ ιστορίας στεφανωμένη επιπλέον με το κύρος ενός ιστορικού γεγονότος. Είχα την ευκαιρία να συλλέξω πολύ υλικό από αρχεία και εφημερίδες της εποχής και πιστεύω ότι είμαι σε θέση να χτίσω μια πλοκή βασισμένη στο πραγματικό περιστατικό, διανθισμένη με στοιχεία μυθοπλασίας. Είμαι πραγματικά ενθουσιασμένος μπροστά σε αυτήν την πρόκληση».

Το ταλέντο είναι ένας σταυρός που σηκώνει αυτός που το διαθέτει

Θεωρεί ότι το ταλέντο δεν είναι αρκετό για να γίνει κάποιος συγγραφέας. «Το ταλέντο από μόνο δεν μπορεί να σε πάει πουθενά. Αντίθετα είναι πιθανό να αποδειχτεί μεγάλη παγίδα, γιατί έχει τη δύναμη να σε εξαπατήσει και να σε κάνει να πιστέψεις ότι μπορείς να καταφέρεις να δρέψεις δάφνες, χωρίς κόπο. Είναι βέβαιο ότι η ιστορία της ανθρωπότητας έχει να επιδείξει μια ατελείωτη σειρά ανθρώπων που είχαν το χάρισμα, αλλά δεν έφτασαν ποτέ εκεί που μπορούσαν να φτάσουν εξαιτίας της έπαρσης και της τεμπελιάς. Το ταλέντο στην πραγματικότητα είναι ένας σταυρός που σηκώνει αυτός που το διαθέτει. Μια τεράστια ευθύνη να τιμήσεις την προσφορά που σου έγινε, με επιμέλεια, πειθαρχία και σκληρή δουλειά. Θεωρώ ότι ακόμα και δίχως ταλέντο, αλλά με πείσμα και μεθοδικότητα θα μπορούσε ίσως κάποιος να πετύχει ως συγγραφέας ή αλλού. Μόνο με το ταλέντο του, αλλά χωρίς σκληρή δουλειά, είναι αδύνατον. Βλέπετε, εκτός ιδιαίτερα σπάνιων και εξαιρετικών περιπτώσεων, η προσπάθεια και η επιμονή νικούν τα φυσικά χαρίσματα».

Ένα έγχορδο και μια ψυχρή απόχρωση συναντιούνται σε έναν τίτλο… Τι μπορεί αυτός να φέρνει μαζί του; Το πρώτο μυθιστόρημα του Δημήτρη Ψαθόπουλου «Ένα βιολί στο χρώμα του πάγου».

Πρωτότυπος και ευρηματικός, τον «υπέδειξε» στον συγγραφέα η ίδια η ιστορία. «Από τη μια το βιολί, ένα ευγενές μουσικό όργανο που παραπέμπει σε υψηλής ποιότητας αισθητική και από την άλλη το χρώμα του πάγου, ψυχρό και σκληρό, όπως οι ανθρώπινες σχέσεις και οι καταστάσεις που περιγράφονται. Το βιολί βρίσκεται νοερά παρόν σε κάθε σκηνή του έργου. Συνιστά τον καταλύτη της πλοκής, την κινητήριο δύναμη που σπρώχνει τις εξελίξεις. Οι ήρωες σχεδιάζουν, αποφασίζουν και ενεργούν πάντα υπό τη σκιά του λευκού βιολιού, το οποίο τελικά αποτελεί την αφορμή για να ξεδιπλωθεί η προσωπικότητά τους μέσα από τις σελίδες. Το φινάλε της ιστορίας βρίσκει το βιολί ανέπαφο, αναλλοίωτο, στην ουσία περιττό, όπως λειτουργούν πάντα οι καταλύτες, ενώ γύρω από αυτό οι ισορροπίες έχουν αλλάξει καθοριστικά», λέει στο makthes.gr ο Δημήτρης Ψαθόπουλος.

Στις σελίδες του βιβλίου ο αναγνώστης βρίσκει όλα τα στοιχεία μιας αστυνομικής ιστορίας. «Ένα πολύτιμο φορτίο, άνθρωποι του υποκόσμου ικανοί για όλα, κάποιοι άλλοι που μπροστά στην απόγνωση προδίδουν τις αρχές τους και ένα παράτολμο σχέδιο εξαπάτησης που μοιάζει να πετυχαίνει, αλλά πάλι μπορεί και όχι…. Η φιλοδοξία μου ωστόσο ήταν αυτή η αστυνομική πλοκή να χρησιμεύσει ως αφορμή για να τεθούν κάποιοι προβληματισμοί σχετικά με τα όρια του ατομικισμού και την ευθύνη του καθένα μέσα στην κοινωνία όπου βρίσκεται. Κατά πόσο τελικά η εγωκεντρική συμπεριφορά μπορεί να ευνοήσει μακροπρόθεσμα το άτομο, εφόσον με τις ενέργειές του βλάπτει το σύνολο του οποίου αποτελεί μέρος», επισημαίνει ο συγγραφέας.

bioli.jpg


Η ζωή ξεπερνάει τη φαντασία 

Στο μυθιστόρημα γίνεται λόγος για μια χρεοκοπημένη χώρα που έχει σταματήσει τις εισαγωγές και μαστίζεται από μια θανατηφόρα γρίπη σε συνδυασμό με μια παρτίδα εμβολίων που μεταφέρει μια μεραρχία Αμερικανών. Οι ομοιότητες με την πραγματικότητα που ζούμε είναι έντονες, ωστόσο, όσο παράξενο κι αν φαίνεται, η ιστορία γράφτηκε πριν τέσσερα χρόνια. «Σκοπός μου ήταν να τοποθετήσω τους ήρωες σε μια εφιαλτική συνθήκη μέσα στην οποία εκείνοι θα ανακαλύψουν τα όρια τους και θα αναγκαστούν να κάνουν επιλογές που θα τους φέρουν αντιμέτωπους με τον χαρακτήρα τους. Χρησιμοποίησα λοιπόν μια οικονομική κρίση, που ως κάτοικος της χώρας μας τα τελευταία χρόνια είχα πολλά στοιχεία για να αντλήσω, σε συνδυασμό με μια υγειονομική καταστροφή με παγκόσμιες διαστάσεις, Όταν η ιστορία με τον covid έκανε την εμφάνισή της, εντυπωσιάστηκα και ο ίδιος από το μέγεθος της σύμπτωσης, η οποία μου έδωσε την ευκαιρία να εξακριβώσω το κατά πόσο η πραγματικότητα θα επαληθεύσει μια μυθιστορηματική έμπνευση. Κάποια στιγμιότυπα που σκόπιμα περιγράφηκαν ακραία στην ιστορία μου και εξυπηρετούσαν κυρίως στο να αποτυπωθεί με γκροτέσκα διάθεση η υπερβολή της κατάστασης και η υστερία του κόσμου, τελικά επιβεβαιώθηκαν με εκπληκτική ακρίβεια και ενσωματώθηκαν στην καθημερινότητά μας. Για μια ακόμα φορά, λοιπόν, δικαιώθηκε η άποψη ότι η ζωή τελικά ξεπερνάει τη φαντασία».

psathopoylos.jpg
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΘΟΠΟΥΛΟΣ

Το επόμενο βιβλίο για την υπόθεση Πολκ

Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη, ο Δημήτρης Ψαθόπουλος είναι πτυχιούχος Φαρμακευτικής του ΑΠΘ, αλλά σπούδασε και Δημιουργική Γραφή στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Σήμερα εργάζεται ως φαρμακοποιός και παράλληλα γράφει. Αυτό είναι το πρώτο του μυθιστόρημα. «Πάντα πίστευα ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνο ένα πράγμα. Μπορεί να συνδυάσει ταυτόχρονα δεξιότητες και ενδιαφέροντα που ενδεχομένως να φαίνονται ασύνδετα μεταξύ τους. Η ιδιότητα του φαρμακοποιού εξυπηρετεί τον βιοπορισμό μου, ενώ η συγγραφή είναι ένα μεράκι που αφορά τη συναισθηματική μου ανάταση και τη γαλήνη της ψυχής. Είναι δυο ξεχωριστές συνθήκες που φροντίζω να διαχωρίζω στεγανά. Αυτό πάντως που προσπαθώ να αποφύγω είναι να αντιμετωπίζω τη συγγραφή ως υποχρέωση· ως ένα καθήκον που οφείλω να φέρω εις πέρας. Θεωρώ ότι ο συγγραφέας και γενικά ο δημιουργός οφείλει να κάνει το κέφι του, για να μπορεί να απολαμβάνει το έργο του πρώτα ο ίδιος».

Μετά το βιβλίο αυτό έχει στο μυαλό του ένα μυθιστόρημα βασισμένο σε μια ιστορία που ταλαιπώρησε την πόλη μας την εποχή του εμφυλίου: την υπόθεση Πόλκ. Εξάλλου είχε ασχοληθεί παλαιότερα με αυτό το θέμα στο πλαίσιο ενός διαγωνισμού θεατρικής γραφής του ΚΘΒΕ με το έργο “Άγνωστες Λέξεις” που απέσπασε την τιμητική διάκριση.

«Η Θεσσαλονίκη το 1948 ήταν ένα κοσμοπολίτικο σταυροδρόμι, όπου οι νικητές του β’ παγκοσμίου πολέμου ανταγωνίζονταν με σκοτεινά πολιτικά παιχνίδια προσπαθώντας να παγιώσουν μια ισορροπία επιρροής και εξουσίας. Με την ελληνική κυβέρνηση να ψάχνει να οργανωθεί μετά τον πόλεμο, τις ξένες μυστικές υπηρεσίες να εξυφαίνουν δολοπλοκίες και τον αντάρτικο στρατό να έχει στρατοπεδεύσει μερικά χιλιόμετρα πιο πέρα, η πόλη έμοιαζε με καμίνι που κοχλάζει. Η δολοφονία ενός ενοχλητικού Αμερικανού δημοσιογράφου που είχε επισκεφτεί την συμπρωτεύουσα προκειμένου να βρει τρόπο να πάρει συνέντευξη από τον αρχηγό των ανταρτών, έρχεται να ταράξει το ήδη εκρηκτικό κλίμα. Η υπόθεση Πολκ έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας συναρπαστικής νουάρ ιστορίας στεφανωμένη επιπλέον με το κύρος ενός ιστορικού γεγονότος. Είχα την ευκαιρία να συλλέξω πολύ υλικό από αρχεία και εφημερίδες της εποχής και πιστεύω ότι είμαι σε θέση να χτίσω μια πλοκή βασισμένη στο πραγματικό περιστατικό, διανθισμένη με στοιχεία μυθοπλασίας. Είμαι πραγματικά ενθουσιασμένος μπροστά σε αυτήν την πρόκληση».

Το ταλέντο είναι ένας σταυρός που σηκώνει αυτός που το διαθέτει

Θεωρεί ότι το ταλέντο δεν είναι αρκετό για να γίνει κάποιος συγγραφέας. «Το ταλέντο από μόνο δεν μπορεί να σε πάει πουθενά. Αντίθετα είναι πιθανό να αποδειχτεί μεγάλη παγίδα, γιατί έχει τη δύναμη να σε εξαπατήσει και να σε κάνει να πιστέψεις ότι μπορείς να καταφέρεις να δρέψεις δάφνες, χωρίς κόπο. Είναι βέβαιο ότι η ιστορία της ανθρωπότητας έχει να επιδείξει μια ατελείωτη σειρά ανθρώπων που είχαν το χάρισμα, αλλά δεν έφτασαν ποτέ εκεί που μπορούσαν να φτάσουν εξαιτίας της έπαρσης και της τεμπελιάς. Το ταλέντο στην πραγματικότητα είναι ένας σταυρός που σηκώνει αυτός που το διαθέτει. Μια τεράστια ευθύνη να τιμήσεις την προσφορά που σου έγινε, με επιμέλεια, πειθαρχία και σκληρή δουλειά. Θεωρώ ότι ακόμα και δίχως ταλέντο, αλλά με πείσμα και μεθοδικότητα θα μπορούσε ίσως κάποιος να πετύχει ως συγγραφέας ή αλλού. Μόνο με το ταλέντο του, αλλά χωρίς σκληρή δουλειά, είναι αδύνατον. Βλέπετε, εκτός ιδιαίτερα σπάνιων και εξαιρετικών περιπτώσεων, η προσπάθεια και η επιμονή νικούν τα φυσικά χαρίσματα».

ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία