ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ψυχική υγεία στον κινηματογραφικό φακό

Παγκόσμια Ημέρα σήμερα - Το σινεμά ανέκαθεν εστίαζε στο κρίσιμο ζήτημα

 10/10/2022 10:00

Η ψυχική υγεία στον κινηματογραφικό φακό

Αλέξης Δερμεντζόγλου

Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας που γιορτάζεται σήμερα επισημαίνει τη συνεχή επιβάρυνση του παγκόσμιου πληθυσμού κάτω από τις δοσμένες σύγχρονες συνθήκες ανασφάλειας , ανταγωνισμού, ανεργίας και κλίματος φοβιών. Οι αποδείξεις έρχονται, όχι μόνο από τα συνεχή βίαια εγκλήματα, αλλά από την ραγδαία κατανάλωση των ειδικών φαρμάκων. Οι νέοι πλήττονται συνεχώς, οι παιδικές καταθλίψεις βρίσκονται στα ύψη και οι ειδικοί απλά επισημαίνουν.

Ο κινηματογράφος «είδε» πολύ σωστά και το θέμα της ψυχικής νόσου. 

Αρκεί να θυμίσω δύο κορυφαία αμερικανικά νουάρ, «Τα λύτρα του πόνου» του Κέρτις Μπέρχαρντ και «Η γυναίκα της διαφθοράς» του Τζον Μπραμ, που έχουν περίπου την ίδια κατάληξη. Οι ψυχίατροι απευθύνονται στους συζύγους των δύο βαρέως πασχόντων γυναικών και λένε: «Μόνο η αγάπη μπορεί να βοηθήσει».

Η έβδομη τέχνη παρατήρησε ότι τα προβλήματα αρχίζουν από την παιδική και εφηβική ηλικία. Το σημειώνουν ο Ηλίας Καζάν στον «Πυρετό στο αίμα», ο Φράνκ Πέρι στο «Δαβίδ και Λίζα», φυσικά ο Τζον Μπραμ στη «Γυναίκα της διαφθοράς», ο Τζέιμς Μάνγκολντ στο «Κορίτσι που άφησα πίσω μου», ο Μπράιαν Ντε Πάλμα στην «Έκρηξη οργής» και στους «Εφιάλτες από το παρελθόν».

Τα έντονα κοινωνικά στρές οδηγούν στη σχιζοφρένεια. Με κάθε εγκυρότητα το κατέθεσε ο Ρομάν Πολάνσκι σε τρείς πολύκροτες ταινίες του: «Αποστροφή», «Το μωρό της Ρόζμαρι», «Ο ένοικος» και φυσικά ο Τοντ Φίλιπς στο «Joker».Τις απόψεις τους διατύπωσαν και ο Χίτσκοκ για την κακή επίδραση της μητέρας («Ψυχώ»), ο Σκορσέζε για τις ευθύνες της πολιτικής εξουσίας και των περιορισμών της («Το νησί των καταραμένων»), ο Φούλερ για το στρες που παράγει η υπέρμετρη φιλοδοξία και οι τάσεις διάκρισης («Shock corridor»).

Ο συντηρητισμός, οι υποκριτικοί κώδικες συμπεριφοράς σε πιο ακραίες καταστάσεις, καταγράφονται στην πανέμορφη ταινία «Φράνσις μια αδέσμευτη γυναίκα» του Γκρέιαμ Κλίφορντ. Αφορά στην περίπτωση γνωστής ηθοποιού, που το Χόλιγουντ εκτίμησε ότι ο βίος της ήταν υπερβολικά ελεύθερος και την έστειλε για λοβοτομή.

Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας που γιορτάζεται σήμερα επισημαίνει τη συνεχή επιβάρυνση του παγκόσμιου πληθυσμού κάτω από τις δοσμένες σύγχρονες συνθήκες ανασφάλειας , ανταγωνισμού, ανεργίας και κλίματος φοβιών. Οι αποδείξεις έρχονται, όχι μόνο από τα συνεχή βίαια εγκλήματα, αλλά από την ραγδαία κατανάλωση των ειδικών φαρμάκων. Οι νέοι πλήττονται συνεχώς, οι παιδικές καταθλίψεις βρίσκονται στα ύψη και οι ειδικοί απλά επισημαίνουν.

Ο κινηματογράφος «είδε» πολύ σωστά και το θέμα της ψυχικής νόσου. 

Αρκεί να θυμίσω δύο κορυφαία αμερικανικά νουάρ, «Τα λύτρα του πόνου» του Κέρτις Μπέρχαρντ και «Η γυναίκα της διαφθοράς» του Τζον Μπραμ, που έχουν περίπου την ίδια κατάληξη. Οι ψυχίατροι απευθύνονται στους συζύγους των δύο βαρέως πασχόντων γυναικών και λένε: «Μόνο η αγάπη μπορεί να βοηθήσει».

Η έβδομη τέχνη παρατήρησε ότι τα προβλήματα αρχίζουν από την παιδική και εφηβική ηλικία. Το σημειώνουν ο Ηλίας Καζάν στον «Πυρετό στο αίμα», ο Φράνκ Πέρι στο «Δαβίδ και Λίζα», φυσικά ο Τζον Μπραμ στη «Γυναίκα της διαφθοράς», ο Τζέιμς Μάνγκολντ στο «Κορίτσι που άφησα πίσω μου», ο Μπράιαν Ντε Πάλμα στην «Έκρηξη οργής» και στους «Εφιάλτες από το παρελθόν».

Τα έντονα κοινωνικά στρές οδηγούν στη σχιζοφρένεια. Με κάθε εγκυρότητα το κατέθεσε ο Ρομάν Πολάνσκι σε τρείς πολύκροτες ταινίες του: «Αποστροφή», «Το μωρό της Ρόζμαρι», «Ο ένοικος» και φυσικά ο Τοντ Φίλιπς στο «Joker».Τις απόψεις τους διατύπωσαν και ο Χίτσκοκ για την κακή επίδραση της μητέρας («Ψυχώ»), ο Σκορσέζε για τις ευθύνες της πολιτικής εξουσίας και των περιορισμών της («Το νησί των καταραμένων»), ο Φούλερ για το στρες που παράγει η υπέρμετρη φιλοδοξία και οι τάσεις διάκρισης («Shock corridor»).

Ο συντηρητισμός, οι υποκριτικοί κώδικες συμπεριφοράς σε πιο ακραίες καταστάσεις, καταγράφονται στην πανέμορφη ταινία «Φράνσις μια αδέσμευτη γυναίκα» του Γκρέιαμ Κλίφορντ. Αφορά στην περίπτωση γνωστής ηθοποιού, που το Χόλιγουντ εκτίμησε ότι ο βίος της ήταν υπερβολικά ελεύθερος και την έστειλε για λοβοτομή.

ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία