Η επωδός πως η Μάργκαρετ Θάτσερ τα έβαλε με τους Άγγλους χούλιγκαν και τους νίκησε, δεν αποτελεί τίποτε περισσότερο από έναν αστικό μύθο. Ανήμερα της 32ης επετείου της τραγωδίας στο Χίλσμπορο, άνοιξε ξανά κουβέντα για την προσφορά της «Σιδηράς Κυρίας» στην πάταξη της βίας στα γήπεδα. Η πραγματικότητα είναι πως η Βρετανίδα πρωθυπουργός, από το 1979 μέχρι το 1990, εκμεταλλεύτηκε την απαίτηση της κοινωνίας για να καθαρίσει το ποδόσφαιρο περίπου όσο και την κρίση στις Νήσους Φόκλαντ, ώστε να αυξήσει τη δημοφιλία της.

Πριν το Χίλσμπορο, είχε προηγηθεί το μακελειό στο Χέιζελ, στις 29 Μαΐου 1985, πριν τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών μεταξύ Γιουβέντους και Λίβερπουλ. Στις Βρυξέλλες έχασαν τη ζωή τους 39 άνθρωποι, μεταξύ αυτών 32 Ιταλοί.

Η Θάτσερ άδραξε την ευκαιρία και έκανε επίδειξη δύναμης. Αυτοαποκλεισμός των αγγλικών ομάδων για πέντε χρόνια από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, για τη Λίβερπουλ έξι. Και μετά; Απολύτως τίποτε. Η βρετανική κυβέρνηση δεν τόλμησε να αγγίξει τη ρίζα του προβλήματος, σε μία εποχή που είχαν επικρατήσει η ριζική μείωση του κρατικού παρεμβατισμού και η απελευθέρωση των αγορών.

Έχοντας ήδη κερδίσει την περίφημη μάχη έναντι των απεργών ανθρακωρύχων, η Θάτσερ θεώρησε ως υπαίτιο του προβλήματος το ίδιο το ποδόσφαιρο, την ώρα που οι ταραξίες είχαν φύγει από τα γήπεδα και έπαιζαν ανενόχλητοι ξύλο στους δρόμους και τις παμπ. Η Θάτσερ ζήτησε να μπουν ηλεκτροφόρα σύρματα έξω από τα γήπεδα κι ευτυχώς κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ. Και ενώ ελήφθησαν κάποια σωστά μέτρα, όπως η κάρτα φιλάθλου και η απαγόρευση όρθιων θεατών, η κυβέρνηση της Θάτσερ επιχείρησε (στη λογική του «πονάει δόντι, κόβει κεφάλι»)να εξολοθρεύσει το ποδόσφαιρο.

Τα κονδύλια για τον αθλητισμό στα σχολεία περικόπηκαν και πολλά χρόνια μετά ο προπονητής Σαμ Άλαρνταϊς επισήμανε ότι «η Θάτσερ σκότωσε το ποδόσφαιρο σταματώντας να πληρώνει δασκάλους και γυμναστές. Το ποδόσφαιρο είναι άθλημα της μεσαίας τάξης και μόνο στα πλούσια ιδιωτικά σχολεία μπορούν τα παιδιά να ασχοληθούν πιο σοβαρά με τον αθλητισμό. Αυτή η χώρα παράγει μόνο τα μισά ταλέντα από αυτά που θα μπορούσε να παράγει αν το κράτος δεν είχε σκοτώσει το άθλημα επί Θάτσερ».

Η «αλήθεια» της «Sun»

Όταν η βρετανική κοινωνία ήλθε αντιμέτωπη με την φρίκη του Χίλσμπορο, η σκανδαλοθηρική εφημερίδα «Sun» προσπάθησε κι αυτή να βάλει το λιθαράκι στη δαιμονοποίηση των οπαδών, που είχε ήδη δομήσει η κυβέρνηση Θάτσερ. Με το ιστορικό και ελεεινό πρωτοσέλιδο «Η αλήθεια», σύμφωνα με το οποίο οι οπαδοί ήταν μεθυσμένοι και είχαν επιτεθεί και ουρήσει πάνω σε «γενναίους αστυνομικούς», η βρετανική φυλλάδα ξεκίνησε την επιχείρηση κατασυκοφάντησης των οπαδών της Λίβερπουλ. Η «Sun» ζήτησε συγγνώμη το 2012, αλλά παραμένει ανεπιθύμητη στις τάξεις των οπαδών.

Όσο για την αντίδραση της κυβέρνησης, για να αντιληφθεί κανείς πόσο εκτός τόπου και χρόνου ήταν η (επιδερμική) αντιμετώπιση του φαινομένου, στα μέτρα που αποφάσισε το υπουργικό συμβούλιο, προβλέπονταν ομιλίες των τερματοφυλάκων στους οπαδούς πριν και μετά τους αγώνες. Γιατί των τερματοφυλάκων; Επειδή βρίσκονταν πιο κοντά στις κερκίδες όσο κανείς άλλος…

Η δικαιοσύνη για τις 96 αδικοχαμένες ψυχές στο Χίλσμπορο άρχισε να αχνοφαίνεται με την έκθεση που συνέταξε το 1990 ο Λόρδος Ντάνιελ Τέιλορ, που ως υπουργός Δικαιοσύνης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ευθύνη για την τραγωδία ανήκει στην αστυνομία και βάσει των παρατηρήσεών του, η κυβέρνηση προχώρησε σε αποτελεσματικά μέτρα, με έμφαση στη βελτίωση των υποδομών.

Από το 1989 μέχρι το 2012, οι οπαδοί της Λίβερπουλ ζούσαν με τη «ρετσινιά» αυτών που προκάλεσαν το μακελειό στο Χίλσμπορο και μεγάλη ευθύνη σε αυτό είχε η κυβέρνηση της Μάργκαρετ Θάτσερ.