Ερειπωμένο σχεδόν στοιχειωμένο στην άκρη της πόλης στέκεται περιστοιχισμένο από δασώδη βλάστηση το Σανατόριο της Καβάλας το οποίο για πολλά χρόνια αποτέλεσε τη μια από τις δυο υγειονομικές μονάδες του Γενικού Νοσοκομείου Καβάλας.

Αφύλακτο, από τότε που σταμάτησε να λειτουργεί εξαιτίας της μετεγκατάστασης του Γενικού Νοσοκομείου Καβάλας σε νέο κτίριο, παραμένει εδώ και χρόνια έρμαιο στη διάθεση του κάθε επισκέπτη. Τα τζάμια είναι σπασμένα, οι πόρτες ανοιχτές, ενώ το κτίριο έχει λεηλατηθεί πολλές φορές, σύμφωνα και με τα όσα κατά καιρούς έχουν δηλώσει τα μέλη του ΔΣ της Ιατρικής Εταιρίας Καβάλας χάριν στην οποία ανεγέρθηκε το κτίριο.

Ποια η ιστορία του κτιρίου;

Η ιστορία του Σανατορίου της Καβάλας είναι πολύ θλιβερή. Ταυτόχρονα όμως, ο σκοπός για τον οποίο έγινε αρχικά, αποτελεί ένα μεγάλο παράδειγμα αλτρουισμού, φιλανθρωπίας και ανιδιοτέλειας που δεν θα μπορούσε να αφήσει κανέναν ασυγκίνητο.

Η Καβάλα και η φυματίωση

Η Καβάλα μετά το 1920 εποικίστηκε απότομα από έναν μεγάλο αριθμό καταπονημένων προσφύγων. Μια πόλη στην οποία συνάντησαν μια τεράστια ανάπτυξη στην καλλιέργεια και την επεξεργασία του καπνού, όπου και βρήκαν εργασία. Οι άθλιες συνθήκες όμως που επικρατούσαν στους χώρους εργασίας όπου εργάζονταν κυρίως οι πρόσφυγες, δημιούργησαν το περιβάλλον εκείνο για την ανάπτυξη και εξάπλωση της φυματίωσης, μια ασθένεια που στη συνέχεια ονομάστηκε «κατάρα της εποχής» για την πόλη της Καβάλας.

Οι άνθρωποι που είχαν χτυπηθεί από την ασθένεια ήταν τόσοι πολλοί, που έφτασαν στο σημείο να πεθαίνουν αβοήθητοι στους δρόμους της πόλης, ενώ οι οικογένειές τους από τον φόβο να μην κολλήσουν απέφευγαν όχι μόνο να πάρουν τους συγγενείς τους στο σπίτι για τις συνήθεις νεκρώσιμες τελετές αλλά ακόμα και να τους κηδεύσουν.

Έτσι τα πτώματα συλλέγονταν από το δημόσιο με κάρα και κηδεύονταν στο νεκροταφείο.

Πως δημιουργήθηκε το Σανατόριο

Σε αυτό το σημείο αναπτύχθηκε η ανάγκη για τη δημιουργία ενός χώρου όπου οι άνθρωποι που προσβάλλονταν από την ασθένεια θα πήγαιναν εκεί για να πεθαίνουν τουλάχιστον με μια κάποια αξιοπρέπεια.

Ήταν τότε, που ένας αριθμός γιατρών επίσης προσφύγων που ζούσαν στην Καβάλα, θα προσπαθούσαν να βρουν μια λύση στο πρόβλημα που είχε ανακύψει με την ασθένεια.

Η ομάδα των γιατρών αποτελείτο από τους Σ. Πουλίδη, Ι. Αστεριάδη, Αν. Αποστολάτο, Ι. Κονσουλίδη, Ε. Λαζίδη, Ευρ. Θεοδωρίδη, Στ. Τζιμούρτα, Θ. Τριανταφυλλίδη κ.ά., οι οποίοι επέλεξαν έναν κατάλληλο τόπο επάνω στο βουνό και εγκατέστησαν μια πρόχειρη καλύβα, που ουσιαστικά λειτούργησε ως τόπος θανάτου των ανήμπορων και ανυπεράσπιστων φυματικών της εποχής.

Σιγά, σιγά αυτός ο τόπος πήρε μια μορφή πιο συγκεκριμένη με τη βοήθεια δωρεών από διάφορους Καβαλιώτες κι έτσι δημιουργήθηκε το πρώτο Σανατόριο με την ονομασία «Θεραπευτήριο ΕΛΠΙΣ» για φυματικούς με δυνατότητα αρχικά, 20 κρεβατιών. Η προσφορά του στα μαύρα εκείνα χρόνια στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είναι ανυπολόγιστη.

Η ίδρυση της Ιατρικής Εταιρίας Καβάλας, το Σανατόριο και οι δωρεές

Σύντομα η ομάδα, μεταβλήθηκε σε αναγνωρισμένο Σωματείο με απόφαση του Πρωτοδικείου Καβάλας, με την επωνυμία ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΒΑΛΑΣ «Ο ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ». Με δωρεές συμπολιτών αλλά και με χρηματοδότηση που κατάφερε να αντλήσει η εταιρία από το κράτος και από το Υπουργείο Υγείας, το Σανατόριο αναπτύσσει τη δυναμική του από 20 σε 80 και στη συνέχεια σε 200 κρεβάτια, στην τρίτη φάση της επέκτασής του.

Το έργο που παρείχαν οι γιατροί στους φυματικούς για πολλά χρόνια ήταν τεράστιο. Μάλιστα το Σανατόριο της Καβάλας ήταν από τα πρώτα στη χώρα που καλύφθηκε με τα φάρμακα που κυκλοφόρησαν στην παγκόσμια αγορά για την αντιμετώπιση της φυματίωσης. Αυτό χάριν στον εφοπλιστή από την Ελευθερούπολη, Παπαχρηστίδη ο οποίος προμήθευε το Σανατόριο με μεγάλες ποσότητες των φαρμάκων που απαιτούνταν για τη θεραπεία των ασθενών.

Η χρηματοδότηση από τις δωρεές καθώς και από το Υπουργείο βοήθησαν στην ανέγερση του κτιρίου του Σανατορίου αλλά και την κάλυψη των νοσηλίων των ασθενών μέχρι και το 1983 που λειτούργησε με αυτή τη μορφή.

Στο μεταξύ η Ιατρική Εταιρία Καβάλας μετά από δωρεά έκτασης 12,5 χιλ. στρεμμάτων ξένου καπνέμπορα την οποία είχε αγοράσει δίπλα στο Σανατόριο και μετά από την απαλλοτρίωση εκτάσεων από άλλες ιδιοκτησίες που υπήρχαν στην περιοχή, προχώρησε στην ανέγερση μιας ακόμα υγειονομικής μονάδας που λειτούργησε ως τραυματολογικό κέντρο. Η μονάδα στη συνέχεια αποτέλεσε την ορθοπεδική κλινική.

Μετά το 1983, το Σανατόριο μετατράπηκε σε πνευμονολογικό κέντρο, όπου να σημειωθεί ότι η πνευμονολογία είχε πλέον κατοχυρωθεί ως εξέχουσα ειδικότητα.

Το Σανατόριο παραχωρείται στο ΕΣΥ

Με την σύσταση και λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) το Σανατόριο και το τραυματολογικό κέντρο ενοικιάζονται από το Υπουργείο Υγείας έναντι συμβολικού μισθώματος που δίνεται στην Ιατρική Εταιρία. Τα κτίρια χρησιμοποιήθηκαν για τη λειτουργία τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Καβάλας μέχρι και την ημέρα που λειτούργησε το νέο Νοσοκομείο του νομού.

Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ.